نور الدین محمود زنگی

ویکی‌پدیادان، آچیق بیلیک‌لیک‌دن
نور الدین محمود زنگی
آدنور الدین محمود زنگی
قیسا بیلگیبؤیۆک تۆرک غازی
دوْغوم تاریخ۵۱۱-جی ق.ه
حلب، زنگی‌لر دؤولتی
اؤلوم تاریخ۵۶۹-جو ق.ه
دمشق، زنگی‌لر دؤولتی
میللیتتورک

نور الدین ابوالقاسم محمود بن عماد الدین زنگی (دوغوم: ۵۱۱-جی ق.ه، اؤلوم: ۵۶۹-جو ق.ه) زنگی‌لر دؤولتینین قۇروجوسو اوْلان آتاسیندان سوْنرا حلب شهرینین زنگی حاکیمی و صلیبی‌لر یۆروشلری قارشیسیندا دایانان بؤیوک ساواشچی‌دیر.

نور الدین محمودون شخصیتی و ایجتیماعی ایشلری[دَییشدیر]

نور الدین محمود تاریخچی‌لر آراسیندا عدالتی اۆچون آدلیم‌دیر. بونا گؤره و باشقا یاخشی‌لیقلارینا گؤره ابن اثیرین کیتابلاریندا چوخلو سؤز یازیلیب‌دیر.[۱][۲] نور الدین محمود، امیرلیک چاغیندا چوخلو شفاخانالار و مدرسه‌لر تیکیب و بیلیم اۆچون اؤزل دگر وئررمیش.

ابن اثیر نور الدین محمودا گؤره دئییر:

" قد طالعت سير الملوك المتقدمين، فلم أر فيهم بعد الخلفاء الراشدين وعمر بن عبد العزيز أحسن من سيرته، ولا أكثر تحريا منه للعدل[۳]

اؤنجه‌کی ملیک‌لرین سیرتین اینجه‌له‌دیم، اما ایچلرینده راشدین خلیفه‌لر و عمر بن عبد العزیزدن سونرا سیرت‌ده اوندان یاخشی‌راق و عدالت اۆچون اوندان آرتیقراق آراشتیران گؤرمه‌دیم.

"

خسته‌خانالار[دَییشدیر]

نور الدین محمود، اؤز حؤکمی آلتیندا اولان حلب ایله دمشق شهرلرینده، خسته‌خانالار قۇرموشدو. بو آرادا دمشق‌ده یئرلشن نوری خسته‌خاناسی ایسلام دونیاسیندا طبّین گلیشمه‌سینده ائتدیگی ایشلر اۆچون داها آدلیم‌دیر. ایسلام دونیاسینین باشاباشیندان (ایران، عیراق، میصر و مغرب) اوستادلار بو خسته‌خانادا ییغیشیب و طبّی مسئله‌لر اۆزره بحث ائدردیلر.[۴]

صلیبی‌لرله ساواش[دَییشدیر]

مسجد الاقصی اۆچون نور الدین محمود زنگی دوزلدن مینبر

نور الدین محمود حلب شهرینین امیرلیگینه ایریشندن بیت المقدسی صلیبی‌لردن قورتارماق آماجی ایله اونلارلا اۆز اۆزه اولماغا حاضیرلاندی. امیرلیگی چاغیندا مسجد الاقصی‌دا ایشلنمک اۆچون بیر مینبرین دۆزدیلمه‌سینه بویورموشدو. بو مینبر نور الدین محمود اؤلندن سونرا، صلاح الدین ایوبی بیت المقدسی قورتاردیغی چاغدا مسجد الاقصی‌یا آپاریلدی (بونا گؤره صلاح الدین مینبری آدینا تانیندی).[۵] ۱۹۶۹-جو میلادی ایلین ۸-جی آیینین ۲۱-ده جۆیوتلر ساغیندان مسجد الاقصی‌نین اودا چکیلمه‌سینده بو مینبر یانیب آرادان گئتدی.[۶]

نور الدین محمود آتاسینین اؤلوموندن سونرا، باشچی‌لیغی قارداشی ایله بؤلوشوب، سیف الدین غازی موصل‌ده داها اؤزو حلب‌ده امیرلیگه باشلادی. حلب امیرلیگینه چاتغاچ اؤز یۆروشلرین صلیبی‌لره باشلاییب، انطاکیه پرنسلیگینه قوْشون چکیب، چوخلو قلعه‌لری بو گونکو سوریه‌نین قوزئیینده آچدی. انطاکیه ساواشلاری ایله بیر چاغدا نور الدین، ایکینجی ژوسلین اوردوسونو ادیسه‌دن (ریها، بوگونکو شانلی‌اورفا منطقه‌سی) گئری قایتاریب، آتاسی صلیبی‌لردن قورتاردیغی توپراقلارین گینه صلیبی‌لر الینه گئچمه‌سینین قاباغینی آلدی. مسیحی یازیچی‌لار دئدیگینه دایاناراق، بو اوْلایدا ادیسه‌ده دین آزادلیقلاری اوْلان مسیحی‌لر، صلیبی‌لر اوردوسونو یاردیملاییب، نور الدین محمود ساغیندان، زنگی‌لره خیانت ائتمک اۆچون، آغیر جزالاندیلار.[۷]

نور الدینین امیرلیک چاغینین اولایلاریندان بیری شام منطقه‌سینده اولان بؤیوک یئر تیتیره‌مه‌لری ایدی. ۵۵۲-جی ق.ه ایلده حماه، شیزر، کفر طاب، معره، افمیه، حمص، حصن الاکراد، عرقه، طرابلس، لاذقیه و انطاکیه بو حادیثه اثرینده پوْزولوب، توپراقلا بیر اوْلدولار. قلعه‌لر و شهر دۇوارلارینین یییخیلماسی فرانکلار یۆروشونون احتمالین آرتیریب، بو احتیمال‌دان قوْرخان نور الدین، فرانکلارا فۆرصت وئرمه‌دن اونلارا حمله ائدیب، ساواشدان قازاندیغی نسنه‌لرله ییخینتیلاری یئنی‌دن قالخیزماغا باشلادی.[۸]

قایناقلار[دَییشدیر]

  • ابن الأثیر: الکامل فی التاریخ- دار صادر- بیروت 1399-1979 م.
  1. ^ "البداية والنهاية ابن كثير". اطلع عليه بتاريخ 2010-.
  2. ^ الدولة الزنكية ونجاح المشروع الإسلامي لمقاومة التغلغل الباطني والصليبي. د علي الصلابي. صفحة188
  3. ^ ابن الأثير (2003). الكامل في التاريخ الجزء الحادي عشر صفحة 903.
  4. ^ {{cite magazine}}: Empty citation (کؤمک)
  5. ^ محمد خطيب الكسواني وعمران الرشق. "القدس تاريخ من الألم النبيل". مجلة العربي ۵۱۸ (۱): ۱۸. اطلع عليه بتاريخ ۲۰۰۲.
  6. ^ http://www.dolatebahar.com/telex-133415.html[دائمی اولو باغلانتیلی]
  7. ^ Christopher Tyerman, God's War: A New History of the Crusades, (Harvard University Press, 2006), 330;"Yet after Nur al-Din had destroyed its fortifications and massacred its Christian inhabitants late in 1146, reconquest became impractical and futile".
  8. ^ الکامل فی التاریخ، ابن اثیر، ج27


گؤرونتولر[دَییشدیر]

گؤرونتولر[دَییشدیر]

قایناق‌لار[دَییشدیر]