آذربایجان دیلی‌نین ایضاحلی لوغتی
آذربایجان دیلی‌نین یضایحلی لوغتی ـ بو سؤزلۆک آذربایجانین بیر سیرا عالیم‌لرینین همت‌لری ایله کی باشدا فیلولوژو دوقتورو اوروجوو دایانمیشدیر، جنوب آذربایجان عالیم‌لرینده‌ن اولان اوستاد بهزاد بهزادی‌نین همتی ایله عرب الیفباسینا کؤچورولوب و ۷۶ -جی ایل ۳ جلدده درسا ناشرلییی طرفیندهن ایشیق اۆزو گؤره بیلمیشدیر. کیتابین اؤزونه مخصوص بیر الیفباسی اولموشدور. همین اثر ۳۰۳۴ صفحه‌ده چاپ اولموشدور.[۱]
اثره گؤره
[دَییشدیر]"آذربایجان دیلی‌نین ایضاحلی لوغتی" کئچن عصرین 40-جی ایللریندن حاضیرلانماغا باشلانسا دا، بیرینجی جیلدی 1966-جی ایلده ایشیق اوزو گؤرموشدور. همین جیلدی آدلیم لئکسیکوقراف لوغتچی عالیم، دؤولت موکافاتی لاورئاتی، آذربایجان میلّی علملر آکادئمیياسی‌نین موخبیر عضوو، F.E.D پروفسور علی حیدر اوروجوو(Əliheydər Orucov) ترتیب ائتمیشدی. لوغتین رئداکتورو اکرم جعفر ایدی. رئداکسیيا هئيتینه ده آذربایجان میلّی علملر آکادئمیياسی‌نین آکادئمیکلری محمد عاریف داداشزادو و محمداغا شیرعلی يئو، او جومله‌‌دن علی حیدر اوروجوو و رسول روستموو داخیل ایدیلر.
لوغتین ایکینجی جیلدی‌نین نشری اۆچون 14 ایل واخت لازیم اولدو. بو جیلدین ترتیبی ایله F.E.D بهروز عبدالله يئو، F.E.D پروفسور علیلیئيدر اوروج اوو، F.E.D نرگیز رحیمزاده، F.E.D محمدعلی حوسئين خلیفه زاده و میکايیل رضاقولوزاده مشغول اولموشدولار. رئداکتورو علی حیدر اوروج اوو ایدی. اۆچونجو جیلدین نشری چوخ چکمه‌دی. 3 ایل سونرا اوخوجولار ایضاحلی لوغتین اۆچونجو جیلدینی ده الده ائتدیلر. کیتابین رئداکتورو يئنه علی حیدر اوروجوو ایدی. رئداکسیيا هئيتینه F.E.D پروفسور واقیف آسلانوو داخیل ائدیلمیشدی.
نهايت، سونونجو - دؤردونجو جیلد اوخوجولارا 1987-جی ایلده تقدیم ائدیل‌دی. کیتابین تئرتیبچی لری، رئداکتورو و رئداکسیيا هئيتی ده ديَیشمز قالمیشدی.
بئله‌لیکله، 60 ایللیک ترتیب، 21 ایللیک چاپ عومرو اولان نهنگ بیر لوغت اؤلکه‌نین حیاتیندا بؤيوک مدنی بیر حادثه کیمی قارشیلانمیشدی.
ایلک جیلدی‌نین نشریندن کئچن قیرخ ایله ياخین زامان عرضینده ادبی دیلیمیزده، اؤزهللیکله، اونون لوغت ترکیبینده خئيلی ديَیشیکلیکلرین يارانماسی، معين قراماتیک و اوسلوبی تکرنیللشمه‌نین اولماسی تامامیله طبیعیدیر. شوبهه يوخدور کی، بو ديَیشیکلیکلر لوغتین سؤزلويونه و مقاله‌لرینه ده اؤز تأثیرینی گؤسترمیشدیر و بو، اؤز نؤوبه‌سینده، دیلیمیزین لوغت ترکیبینه يئنیدن نظر سالماغا، لوغتی يئنی يارانمیش سؤزلرله زنگیریلشدیرمه‌يه، لوغت مقاله‌لرینده معين رئداکته ایشلری آپارماغا احتیاج دوغورموشدور. بو سؤزلر گونده‌لیک حياتیمیزدان آلینیب، اوخوجولارا تقدیم اولونان بو محتشم لوغته داخیل ائدیلمکله معاصرلشدیریلمیش، بوگونکو اوخوجولار اۆچون يارارلی اولماسینا چالیشیلمیشدیر.
قایناق
[دَییشدیر]- ^ همراز، رضا؛ سؤزلۆکلر سؤزلۆیۆ: تۆرک‌لرین ۱۰۰ دن چوْخ یازدیقلاری سؤزلۆک‌لرین سییاهیسی، تبریز: 1384گونش ایلی/2005م.