پرش به محتوا

آریق بوغا

ویکی‌پدیادان، آچیق بیلیک‌لیک‌دن
آریق بوغا
موغول ایمپیراتورلوغونون 5. بؤیوک خانی
موغول ایمپیراتورلوغونون 5. بؤیوک خانی
شاه‌لیق11 آقوست 1259 – 21 آقوست1264
قاباقکیمؤنگکئ خان
سوْنراکیقوبلای‌خان
دوغومc. 1219
اولوم1266 (یاش 46–47)
حیات یولداشیائلچيقماش خاتون
قوتيقتا خاتون
قوتلو خاتون
ايراقي خاتون
ائشيتاي خاتون
اوشاقلاريوبوقور، مليک‌تئمور، تاماچي، ناييربوخا، حالوهان آهاي، نئگودئر آهاي، نوموهان آهاي
کامیل آدی
آلینمیش آد: Ariq Böke (Аригбөх)
سولالهبؤرچیگین
آتاتوْلوُی خان
آناسؤرکؤکته‌نيی بگی
دینتنگری‌چیلیک

 آریق بۇغا (موْغوْل.Аригбөх؛چین.阿里不哥؛1219 - 1266) - توْلۇی خانین کیچیک اوْغلۇ، چنگیز خانین نوه‌سی. 

یاشاییشی 

[دَییشدیر]

  بؤیۆک خانلیق اۇغرۇندا چنگیز خانین نوه‌سی، مؤنکگئ و هۆلاکۆ خانین کیچیک قارداشی آریق بۇغا و بؤیۆک قارداشی قۇبیلای قاآن آراسیندا مۆحاریبه باش وئردی. بایدارین بؤیۆک اوْغلۇ آلگۆ آریق بۇغانین دا یاردیمی ایله خانلیغی اله کئچیردی. 2 ایل سوْنرا گۆج توْپلادیقدان سوْنرا آریق بۇغایا قارشی قۇبیلایین یانیندا مۆحاریبه‌یه باشلادی. بۇ اوْنۇ داها گۆجلۆ ائتسه ده آریق بۇغانین دیگر مۆتّفیقی کایدۇ (اۇگئدئیین نوه‌سی) اوْنا قارشی برکه ایله مۆحاریبه‌یه باشلادی و مغلۇب اوْلدۇ. تاخت یئنیدن مۆتۆگئن‌لره، مۆبارک شاها کئچدی. مۆبارک شاه مۆسلمان اوْلان ایلک خان ایدی. بۇنا گؤره قۇبیلای حیرصلندی و بایدارین نوه‌سی، آلگۆنۆن قارداشی یئسۆنتوْانین اوْغلۇ باراکی خان اعلان ائتدی. 1269-جۇ ایلده باراک مۆبارک‌شاهی سۆرگۆن ائتدیردی. بۇ واخت آریق بۇغانین کئچمیش مۆتّفیقی کایدۇ یئنیدن ساواشا باشلادی. باراک ایسه ائلخانی حؤکمداری آباقا و بؤیۆک خان قۇبیلایین طرفینده کئچه‌رک گۆجلندی. داها سوْنرا ایسه یئنه آلگۆ کیمی طرف دَییشدیرسه ده ائلخانی حؤکمداری آباقایا مغلۇب اوْلدۇ. کایدۇنۇن یانینا دؤنرکن یوْلدا اؤلدۆ. باراکین اوْغۇل‌لاری ایسه کایدۇیا قارشی ساواشماغا داوام ائتدیلر. چوْخۇ دا ائلخانی‌لر دؤولتینه، آذربایجانا کؤچدۆلر. کایدۇ نوه‌سی نئگۆبئیی چاغاتای خانی ائتدی. داها سوْنرا اوْنۇن دا عۆصیانینا جاواب اوْلاراق بۇغا تئمۆرۆ خان ائتدی. بۇغا تئمۆر مۆتۆگئنین اوْغلۇ بؤرۆ-نۆن نسلیندن گلیردی. بۇغا تئمۆر ایسه 1282-جی ایلده خسته‌لیکدن اؤلدۆ.