کابول: نوسخه‌لر آراسینداکی فرق

ویکی‌پدیادان، آچیق بیلیک‌لیک‌دن
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش
ک Beautification Vikipediya) (۲.۷)
خط ۸: خط ۸:
عینی زامان‌دا اؤلکه‌نین [[کابول ویلایتی]] 'نین ده اداره مرکزی اولان شهر اؤلکه‌نین شرقین‌ده یئر آلیر. ۲۰۱۱-جی ایلین رسمی رقه‌ملرینه گؤره [[شهر اطرافی]] لئریلئ بیرلیک‌ده ۳،۹ میلیونا یاخینلاشان اهالیسیله یالنیز اؤلکه‌نین دئییل [[اورتا آسیا | مرکزی آسیا]] 'نین دا اهمیت‌لی مرکزلری آراسین‌دادیر.
عینی زامان‌دا اؤلکه‌نین [[کابول ویلایتی]] 'نین ده اداره مرکزی اولان شهر اؤلکه‌نین شرقین‌ده یئر آلیر. ۲۰۱۱-جی ایلین رسمی رقه‌ملرینه گؤره [[شهر اطرافی]] لئریلئ بیرلیک‌ده ۳،۹ میلیونا یاخینلاشان اهالیسیله یالنیز اؤلکه‌نین دئییل [[اورتا آسیا | مرکزی آسیا]] 'نین دا اهمیت‌لی مرکزلری آراسین‌دادیر.


اؤلکه‌نین تیجارت و مدنی مرکزی اولان شهر [[هیندوکوش داغلاری]] ایچین‌ده [[کابول چایی]] بویونجا ایر‌لیله‌یه‌ن دار بیر [[وادی]] ده [[دنیز سوییه‌سی]] ند‌ن ۱۸۰۰ متر [[یوکسک‌لیک]] تئ قورولموش‌دور. کابول، شیمال‌دا هیندوکوش داغلاری'نداکی کئچیدلره کئچید یوللاری و جنوب‌دا پاکیستانا اوزانان [[هایبر کئچیدی]]نی نظارت ائتمه‌سینی ایمکان وئره‌ن الوئریش‌لی کونومویلا ایستراتئژی بیر شهردیر. آیریجا شهرین، اؤلکه ایچین‌ده [[قندهار]]، [[هرات]] و [[مزار شریف]]، اؤلکه خاریجین‌ده ایسه [[جلال آباد]] اوزرین‌دن [[پیشاور]] ایله یاخشی بیر قورو یولو علاقه‌سی واردیر.
اؤلکه‌نین تیجارت و مدنی مرکزی اولان شهر [[هیندوکوش داغلاری]] ایچین‌ده [[کابول چایی]] بویونجا ایرلیله‌یه‌ن دار بیر [[وادی]] ده [[دنیز سوییه‌سی]] ندن ۱۸۰۰ متر [[یوکسک‌لیک]] تئ قورولموش‌دور. کابول، شیمال‌دا هیندوکوش داغلاری'نداکی کئچیدلره کئچید یوللاری و جنوب‌دا پاکیستانا اوزانان [[هایبر کئچیدی]]نی نظارت ائتمه‌سینی ایمکان وئره‌ن الوئریش‌لی کونومویلا ایستراتئژی بیر شهردیر. آیریجا شهرین، اؤلکه ایچین‌ده [[قندهار]]، [[هرات]] و [[مزار شریف]]، اؤلکه خاریجین‌ده ایسه [[جلال آباد]] اوزرین‌دن [[پیشاور]] ایله یاخشی بیر قورو یولو علاقه‌سی واردیر.


کابولین اهمیت‌لی تیجارت محصوللاری؛ تزه و قورودولموش مئیوه، جویز-فیندیق، افقان کیلیملری، دری و قویون دری‌سی، ایچ گئییم و موبل. باش‌لیجا صنایع محصوللاری ایسه؛ پامبیق‌لی و یون‌لو توْخوما، ییئجئک محصوللاری و مرمر. کابول‌ده چوخ سای‌دا تاریخی قورولوش و بابورون مزاری تاپیلار. همچینین اونون آدینی داشییان باغچادان باشقا بیر چوخ پارک و باغچا شهری بزییر کی ۱۹۷۸ ایشغالین‌دان اوّل ده ایندیکی واخت‌دا ده شهرین بؤیوک توریزم آچیغا چیکمامیشی واردیر. لاکین [[سووئت-افقان دؤیوشو | روسلارلا دؤیوشون]] باشلادیغی ۱۹۷۸-جی ایلده‌ن بری شهرین ایقتیصادی فعالیّتلری اهمیت‌لی اؤلچوده آزالمیش‌دیر. سون ایللرده، خصوصیله ۲۰۰۱-جی ایلده‌ن سونرا [[حامد کرزای]] دؤورون‌ده بو مؤوضوعدا بیر جانلانما اولدوغو گؤرولمک‌ده‌دیر. <Ref> [http://www.experiencefestival.com/a/Kabul_-_Reconstruction/id/594323 experiencefestival.com] </ ref>
کابولین اهمیت‌لی تیجارت محصوللاری؛ تزه و قورودولموش مئیوه، جویز-فیندیق، افقان کیلیملری، دری و قویون دری‌سی، ایچ گئییم و موبل. باش‌لیجا صنایع محصوللاری ایسه؛ پامبیق‌لی و یون‌لو توْخوما، ییئجئک محصوللاری و مرمر. کابول‌ده چوخ سای‌دا تاریخی قورولوش و بابورون مزاری تاپیلار. همچینین اونون آدینی داشییان باغچادان باشقا بیر چوخ پارک و باغچا شهری بزییر کی ۱۹۷۸ ایشغالین‌دان اوّل ده ایندیکی واخت‌دا ده شهرین بؤیوک توریزم آچیغا چیکمامیشی واردیر. لاکین [[سووئت-افقان دؤیوشو | روسلارلا دؤیوشون]] باشلادیغی ۱۹۷۸-جی ایلده‌ن بری شهرین ایقتیصادی فعالیّتلری اهمیت‌لی اؤلچوده آزالمیش‌دیر. سون ایللرده، خصوصیله ۲۰۰۱-جی ایلده‌ن سونرا [[حامد کرزای]] دؤورون‌ده بو مؤوضوعدا بیر جانلانما اولدوغو گؤرولمک‌ده‌دیر. <Ref> [http://www.experiencefestival.com/a/Kabul_-_Reconstruction/id/594323 experiencefestival.com] </ref>


کابول، ۳.۵۰۰ ایللیک تاریخی، گونئی و اورتا آسیا تیجارت یوللاری اوزرین‌ده‌کی ایستراتئژی مؤقیعتی اۆچون بیر چوخ دؤولتین دؤیوش ساحه‌سی اولموش و داوام‌لی ال دییش‌دیره‌ن گؤزده بیر شهردیر. [[افقانیستانین ایشغالی | ۱۹۷۸-جی ایلدکی روس]] و [[افقانیستان ساواشی (۲۰۰۱-گونوموز) | ۲۰۰۱-جی ایلدکی آمریکا بیرلشمیش ایالتلری ایشغالی]] ایسه یاخین تاریخ‌ده گؤروله نومونه‌لرین‌دن‌دیر.
کابول، ۳.۵۰۰ ایللیک تاریخی، گونئی و اورتا آسیا تیجارت یوللاری اوزرین‌ده‌کی ایستراتئژی مؤقیعتی اۆچون بیر چوخ دؤولتین دؤیوش ساحه‌سی اولموش و داوام‌لی ال دییش‌دیره‌ن گؤزده بیر شهردیر. [[افقانیستانین ایشغالی | ۱۹۷۸-جی ایلدکی روس]] و [[افقانیستان ساواشی (۲۰۰۱-گونوموز) | ۲۰۰۱-جی ایلدکی آمریکا بیرلشمیش اوستانلری ایشغالی]] ایسه یاخین تاریخ‌ده گؤروله نومونه‌لرین‌دن‌دیر.


== تاریخ ==
== تاریخ ==
شهرین کئچمیشی ۳.۵۰۰ ایل اوّله قدر دایانیر کی مؤ ۱۵۰۰ ایللرین‌ده قورولدوغو معلوم‌دور. تورکجه‌ده '' کابول '' (آ اوزادیلاراق و اینجه اوخونور) اولان آدین اصلی '' قبول '''دور. شهرین آدی تاریخ‌ده؛ [[هیندیلر]] ین مقدس کیتابلارین‌دان [[ریگ ودا]]' دا '' کوبها ''، [[باتلامیوس]] 'اون کیتابلارین‌دا' 'کوپهن چایی کنارین‌دا کابولیلرین کابوورا شهری و چین سیاحتناملرینده کاو-فو '' شکیللرین‌ده کئچر. ۶. و ۷. عصرلرده شهر [[اورتا آسیا]] 'نین ان اهمیت‌لی شهری ایدی. ۱۳. عصرده موغول حوکومداری [[چینگیز خان]] شهری اله کئچیردی. ۱۵۰۴ دا [[هیند-تورک ایمپراتورلوغو]] 'نون قوروجوسو [[بابور]]، کابولی آلاراق دؤولتینه باشکند ائتدی. شهر، ۱۷۳۸ده ایران حؤکمداری [[نادر شاه]] طرفین‌دن آلینانا قدر هیند-تورک ایمپئراتورلوغونون حوکومتینده قالدی. ۱۷۴۷'ده [[احمد شاه ابدال]] بؤلگه‌ده ایلک موستقیل افقان دؤولتینی قوردو. کابول ۱۹. عصرده ایکی دفعه اینگیلیسلرین علینه کئچدی.
شهرین کئچمیشی ۳.۵۰۰ ایل اوّله قدر دایانیر کی مؤ ۱۵۰۰ ایللرین‌ده قورولدوغو معلوم‌دور. تورکجه‌ده '' کابول '' (آ اوزادیلاراق و اینجه اوخونور) اولان آدین اصلی '' قبول '''دور. شهرین آدی تاریخ‌ده؛ [[هیندیلر]] ین مقدس کیتابلارین‌دان [[ریگ ودا]]' دا '' کوبها ''، [[باتلامیوس]] 'اون کیتابلارین‌دا' 'کوپهن چایی کنارین‌دا کابولیلرین کابوورا شهری و چین سیاحتناملرینده کاو-فو '' شکیللرین‌ده کئچر. ۶. و ۷. عصرلرده شهر [[اورتا آسیا]] 'نین ان اهمیت‌لی شهری ایدی. ۱۳. عصرده موغول حوکومداری [[چینگیز خان]] شهری اله کئچیردی. ۱۵۰۴ دا [[هیند-تورک ایمپراتورلوغو]] 'نون قوروجوسو [[بابور]]، کابولی آلاراق دؤولتینه باشکند ائتدی. شهر، ۱۷۳۸ده ایران حؤکمداری [[نادر شاه]] طرفین‌دن آلینانا قدر هیند-تورک ایمپئراتورلوغونون حوکومتینده قالدی. ۱۷۴۷'ده [[احمد شاه ابدال]] بؤلگه‌ده ایلک موستقیل افقان دؤولتینی قوردو. کابول ۱۹. عصرده ایکی دفعه اینگیلیسلرین علینه کئچدی.


۱۹۷۸-جی ایلده [[روسلار]] طرفین‌دن آلینان شهر، روسلارین آغیر بیر مغلوبیتله ۱۹۸۸-جی ایلده گئری چکیلمه‌سین‌دن سونرا ۲۰۰۱-جی ایلده آمریکا بیرلشمیش ایالتلری طرفین‌دن [[اوسامه بین لادین]] 'این بو اؤلکه‌ده تشکیلاتلانماسی بهانه ائدیله‌رک ایشغال ائدیل‌دی. اؤلکه‌ده آمریکا بیرلشمیش ایالتلری دستک‌لی بیر حکومت قۇرولماسینا باخمایاراق شهرین ایداره‌سی و تهلوکه‌سیزلیگی هله ده بیرلشمیش میلتلر تشکیلاتی طرفین‌دن تامین ائدیلمک‌ده‌دیر.
۱۹۷۸-جی ایلده [[روسلار]] طرفین‌دن آلینان شهر، روسلارین آغیر بیر مغلوبیتله ۱۹۸۸-جی ایلده گئری چکیلمه‌سین‌دن سونرا ۲۰۰۱-جی ایلده آمریکا بیرلشمیش اوستانلری طرفین‌دن [[اوسامه بین لادین]] 'این بو اؤلکه‌ده تشکیلاتلانماسی بهانه ائدیله‌رک ایشغال ائدیل‌دی. اؤلکه‌ده آمریکا بیرلشمیش اوستانلری دستک‌لی بیر حکومت قۇرولماسینا باخمایاراق شهرین ایداره‌سی و تهلوکه‌سیزلیگی هله ده بیرلشمیش میلتلر تشکیلاتی طرفین‌دن تامین ائدیلمک‌ده‌دیر.


== حکومت و سیاست ==
== حکومت و سیاست ==
خط ۴۵: خط ۴۵:
* [[افقانیستان‌داکی شهرلر سیاهی‌سی]]
* [[افقانیستان‌داکی شهرلر سیاهی‌سی]]


== قایناق ==
== قایناقلار ==
{{بیبلیوقرافییا}}
{{بیبلیوقرافییا}}
{{افقانستانین ان بؤیؤک شهرلری}}
{{افقانستانین ان بؤیؤک شهرلری}}
خط ۵۱: خط ۵۱:
{{آسیا باشکندلاری}}
{{آسیا باشکندلاری}}


[[بؤلمه‌: کابول | ]]
[[بؤلمه: کابول | کابول ]]

‏۲۱ سپتامبر ۲۰۱۶، ساعت ۰۲:۴۱ نوسخه‌سی

کابول

کابول (فارسجا: کابل‎) افغانیستانین پایتختی‌دیر. بو شهر ۲۰۰۰ و ۱۵۰۰-جو میلاددان اؤنجه ایل‌لر آراسین‌دا سالینیب‌دیر. کابول شهری‌نین اهالی‌سی ۲۰۰۶–جی ایله اولان تخمینه اساساً ۲.۵۳۶.۳۰۰ نفردیر. کابول (فارس: کابل - کابول)، افقانیستان 'این باشکند i و ان بؤیوک شهری.

' 'کابول' (فارس: کابل - کابول)، افقانیستان 'این باشکندی و ان بؤیوک شهری.

عینی زامان‌دا اؤلکه‌نین کابول ویلایتی 'نین ده اداره مرکزی اولان شهر اؤلکه‌نین شرقین‌ده یئر آلیر. ۲۰۱۱-جی ایلین رسمی رقه‌ملرینه گؤره شهر اطرافی لئریلئ بیرلیک‌ده ۳،۹ میلیونا یاخینلاشان اهالیسیله یالنیز اؤلکه‌نین دئییل مرکزی آسیا 'نین دا اهمیت‌لی مرکزلری آراسین‌دادیر.

اؤلکه‌نین تیجارت و مدنی مرکزی اولان شهر هیندوکوش داغلاری ایچین‌ده کابول چایی بویونجا ایرلیله‌یه‌ن دار بیر وادی ده دنیز سوییه‌سی ندن ۱۸۰۰ متر یوکسک‌لیک تئ قورولموش‌دور. کابول، شیمال‌دا هیندوکوش داغلاری'نداکی کئچیدلره کئچید یوللاری و جنوب‌دا پاکیستانا اوزانان هایبر کئچیدینی نظارت ائتمه‌سینی ایمکان وئره‌ن الوئریش‌لی کونومویلا ایستراتئژی بیر شهردیر. آیریجا شهرین، اؤلکه ایچین‌ده قندهار، هرات و مزار شریف، اؤلکه خاریجین‌ده ایسه جلال آباد اوزرین‌دن پیشاور ایله یاخشی بیر قورو یولو علاقه‌سی واردیر.

کابولین اهمیت‌لی تیجارت محصوللاری؛ تزه و قورودولموش مئیوه، جویز-فیندیق، افقان کیلیملری، دری و قویون دری‌سی، ایچ گئییم و موبل. باش‌لیجا صنایع محصوللاری ایسه؛ پامبیق‌لی و یون‌لو توْخوما، ییئجئک محصوللاری و مرمر. کابول‌ده چوخ سای‌دا تاریخی قورولوش و بابورون مزاری تاپیلار. همچینین اونون آدینی داشییان باغچادان باشقا بیر چوخ پارک و باغچا شهری بزییر کی ۱۹۷۸ ایشغالین‌دان اوّل ده ایندیکی واخت‌دا ده شهرین بؤیوک توریزم آچیغا چیکمامیشی واردیر. لاکین روسلارلا دؤیوشون باشلادیغی ۱۹۷۸-جی ایلده‌ن بری شهرین ایقتیصادی فعالیّتلری اهمیت‌لی اؤلچوده آزالمیش‌دیر. سون ایللرده، خصوصیله ۲۰۰۱-جی ایلده‌ن سونرا حامد کرزای دؤورون‌ده بو مؤوضوعدا بیر جانلانما اولدوغو گؤرولمک‌ده‌دیر. [۱]

کابول، ۳.۵۰۰ ایللیک تاریخی، گونئی و اورتا آسیا تیجارت یوللاری اوزرین‌ده‌کی ایستراتئژی مؤقیعتی اۆچون بیر چوخ دؤولتین دؤیوش ساحه‌سی اولموش و داوام‌لی ال دییش‌دیره‌ن گؤزده بیر شهردیر. ۱۹۷۸-جی ایلدکی روس و ۲۰۰۱-جی ایلدکی آمریکا بیرلشمیش اوستانلری ایشغالی ایسه یاخین تاریخ‌ده گؤروله نومونه‌لرین‌دن‌دیر.

تاریخ

شهرین کئچمیشی ۳.۵۰۰ ایل اوّله قدر دایانیر کی مؤ ۱۵۰۰ ایللرین‌ده قورولدوغو معلوم‌دور. تورکجه‌ده کابول (آ اوزادیلاراق و اینجه اوخونور) اولان آدین اصلی قبول دور. شهرین آدی تاریخ‌ده؛ هیندیلر ین مقدس کیتابلارین‌دان ریگ ودا' دا کوبها ، باتلامیوس 'اون کیتابلارین‌دا' 'کوپهن چایی کنارین‌دا کابولیلرین کابوورا شهری و چین سیاحتناملرینده کاو-فو شکیللرین‌ده کئچر. ۶. و ۷. عصرلرده شهر اورتا آسیا 'نین ان اهمیت‌لی شهری ایدی. ۱۳. عصرده موغول حوکومداری چینگیز خان شهری اله کئچیردی. ۱۵۰۴ دا هیند-تورک ایمپراتورلوغو 'نون قوروجوسو بابور، کابولی آلاراق دؤولتینه باشکند ائتدی. شهر، ۱۷۳۸ده ایران حؤکمداری نادر شاه طرفین‌دن آلینانا قدر هیند-تورک ایمپئراتورلوغونون حوکومتینده قالدی. ۱۷۴۷'ده احمد شاه ابدال بؤلگه‌ده ایلک موستقیل افقان دؤولتینی قوردو. کابول ۱۹. عصرده ایکی دفعه اینگیلیسلرین علینه کئچدی.

۱۹۷۸-جی ایلده روسلار طرفین‌دن آلینان شهر، روسلارین آغیر بیر مغلوبیتله ۱۹۸۸-جی ایلده گئری چکیلمه‌سین‌دن سونرا ۲۰۰۱-جی ایلده آمریکا بیرلشمیش اوستانلری طرفین‌دن اوسامه بین لادین 'این بو اؤلکه‌ده تشکیلاتلانماسی بهانه ائدیله‌رک ایشغال ائدیل‌دی. اؤلکه‌ده آمریکا بیرلشمیش اوستانلری دستک‌لی بیر حکومت قۇرولماسینا باخمایاراق شهرین ایداره‌سی و تهلوکه‌سیزلیگی هله ده بیرلشمیش میلتلر تشکیلاتی طرفین‌دن تامین ائدیلمک‌ده‌دیر.

حکومت و سیاست

شهرین مؤوجود بلدییه باش‌چی‌سی ۲۰۱۰-جی ایلین یانوار آیین‌دا دؤولت باش‌چی‌سی حامد کرزای طرفین‌دن محمد یونس نو اندیش سئچیل‌دی.

ساغلام‌لیق خیدمتی

افقانیستان 'دا صحیّه خیدمتلری نیسبتاً یوکسول‌دور. وارلی اینسانلار مۆالیجه‌لرینی عمومیتله خاریج‌ده رئاللاش‌دیریرلار. ایندیکی واخت‌دا کابول‌ده بیر نئچه خسته خانا وار؛

  • اوشاق فرانسه طیب اینستیتوتو
  • ژامهوریات خسته خاناسی
  • سردار محمد داوود خان خسته خاناسی
  • جینناه خسته خاناسی (اۆرتیم (تولید) مرحله‌سین‌ده)
  • وزیر اکبر خان خسته خاناسی
  • مالالان دوغوم خسته خاناسی
  • رابیا-۱-جی-بالکی دوغوم خسته خاناسی
  • Maywand خسته خاناسی
  • آفسهار خسته خاناسی
  • نوور گؤز خسته خاناسی
  • آتاتورک اوشاق خسته خاناسی
  • آمریکا طیب مرکزی
  • دک-آلمان طیب تانی مرکزی

قارداش شهرلری

همچینین باخ

قایناقلار

شابلون:بیبلیوقرافییا

شابلون:کابول ویلایتی شابلون:آسیا باشکندلاری

  1. ^ experiencefestival.com