آتوم

آتوم (یونانجا ἄτομος (ὕλη) átomos)، اِلِمنتلری تؤردن ان کیچیک ذرّه‌دیر. آتوم یونانجادا «بؤلونولمز» آنلامیندادیر. مادّه‌لرین بوتون وضعیتلری (جامید، مایع، قاز و پلاسما) آتومون طبیعی وضعیتدن عمله گلیر. آتوملار چوْخ کیچیک اولاراق اؤلچولری تخمینا ۱۰۰ پیکومتر دیر. آتوملارین دقیق مرزلری اولمایاراق اؤلچوسو دقیق تعیین اولمور آمّا فیزیکده اؤلچمک اۆچون فرقلی یوللار وار کی فرقلی اؤلچولر گؤستریرلر اما بیربیرینه یاخیندریلار.

آتومون بیر چکیردک و اطرافیندا دولانان بیر یا نئچه الکترون و وار. چکیردک بیر یا نئچه پروتون و نوتروندان (پروتونلا عئینی ساییدا) تشکیل تاپیر. الکترونون الکتریک یۆکو منفی اولاراق، پروتونونکو موثبت و نوترونونکو خونثی‌دیر. الکترون و پروتونون سایی‌سی بیر اولان وضعیتده، آتوم الکتریکی باخیشدا خونثی‌دیر باشقا حالتده آتوم یوْن آدلانیر.

آتومون جرمی پروتونلار و نوترونلارین ساییسینا باغلیدیر. جرم باخیمیندان پروتون و نوترون برابردیرلر. آتوم نومره‌سی پروتونلارین ساییسیدیر. پریودیک جدولده المنتلرین خوصوصیتلری آتوم نومره‌سیله تانیلیر.

فیزیک عالیملری آتومو توصیف ائتمک اۆچون فرقلی مودللر وئرمیشلر.