حسین محمدزاده صدیق: نوسخه‌لر آراسینداکی فرق

ویکی‌پدیادان، آچیق بیلیک‌لیک‌دن
گئچمیشی اینتراکتیو حالتده گؤستر
اسکی دَییشدیرمهیئنی دَییشدیرمه
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
دیداریویکی‌متن
خط ۴۶: خط ۴۶:


== دیلچیلیک ==
== دیلچیلیک ==
استانبول اونیورسیته‌سی ادبیات فاکولته‌سی اسکی تورک فیلولوژیسی باشقانی پروفسور دوقتور [[محرم ارگین]] ین دوقتورا طلبه‌سی اوْلان حسین محمدزاده صدیق (دوزگون) ایراندا بیر دیلچی کیمی شهرت قازانمیشدیر. اونون بۇ ساحه‌یه گیریشی ایلک دفعه 1351 ـنجی ایلده تهراندا نشر ائتدیگی «گفتاری پیرامون زبان‌های ایرانی در آذربایجان»<ref>http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=847013&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author</ref> باشلاندی. سوْنرا «گفتارهایی پیرامون مسائل زبانشناسی ایران»<ref>http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=886203&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author</ref> آدلی کیتابی چاپ اوْلدو. انقلابدان سوْنرا «یادمان‌های تورکی باستان»<ref>محمدزاده صدیق، حسین. یادمان‌های ترکی باستان، تهران، نخل‌های سرخ، 1379، چاپ اول.</ref> و «سه سنگیاد باستانی»<ref>محمدزاده صدیق، حسین. سه سنگیاد باستانی، تبریز، اختر، 1387.</ref> آدلی کتابلاری چاپدان چیخدی. بۇ ایکی کیتابی او، [[اورخون کتیبه لری (یازیتلاری)|اورخون کتیبه‌لری]] نین [[فارسجا]] ترجمه‌سینی و [[اسکی تورکجه]] دیل بیلگیسی‌نی اؤیرتمه اوچون یازیب نشر ائتدی. دیلچیلیک ساحه‌سینده حسین دوزگونون مهم کتابی [[فرضیه زبان آذری و کسروی]] <ref>محمدزاده صدیق، حسین. فرضیه‌ی زبان آذری و کسروی، تهران، تکدرخت، 1389.</ref> آدلی علمی اثریدیر. او بۇ اثرده اثبات ائدیر کی فارسجا کؤکنلی آذری عونوانلی بیر دیل هئچ زامان یارانمامیش و [[احمد کسروی]] بونو بیر تئوری کیمی اؤنه سورموشدور.<br/>
استانبول اونیورسیته‌سی ادبیات فاکولته‌سی اسکی تورک فیلولوژیسی باشقانی پروفسور دوقتور [[محرم ارگین]] ین دوقتورا طلبه‌سی اوْلان حسین محمدزاده صدیق (دوزگون) ایراندا بیر دیلچی کیمی شؤهرت قازانمیشدیر. اونون بۇ ساحه‌یه گیریشی ایلک دفعه 1351 ـنجی ایلده تهراندا نشر ائتدیگی «گفتاری پیرامون زبان‌های ایرانی در آذربایجان»<ref>http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=847013&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author</ref> باشلاندی. سوْنرا «گفتارهایی پیرامون مسائل زبانشناسی ایران»<ref>http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=886203&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author</ref> آدلی کیتابی چاپ اوْلدو. انقلابدان سوْنرا «یادمان‌های تورکی باستان»<ref>محمدزاده صدیق، حسین. یادمان‌های ترکی باستان، تهران، نخل‌های سرخ، 1379، چاپ اول.</ref> و «سه سنگیاد باستانی»<ref>محمدزاده صدیق، حسین. سه سنگیاد باستانی، تبریز، اختر، 1387.</ref> آدلی کتابلاری چاپدان چیخدی. بۇ ایکی کیتابی او، [[اورخون کتیبه لری (یازیتلاری)|اورخون کتیبه‌لری]] نین [[فارسجا]] ترجمه‌سینی و [[اسکی تورکجه]] دیل بیلگیسی‌نی اؤیرتمه اوچون یازیب نشر ائتدی. دیلچیلیک ساحه‌سینده حسین دوزگونون مهم کتابی [[فرضیه زبان آذری و کسروی]] <ref>محمدزاده صدیق، حسین. فرضیه‌ی زبان آذری و کسروی، تهران، تکدرخت، 1389.</ref> آدلی علمی اثریدیر. او بۇ اثرده ایثبات ائدیر کی فارسجا کؤکنلی آذری عونوانلی بیر دیل هئچ زامان یارانمامیش و [[احمد کسروی]] بونو بیر تئوری کیمی اؤنه سورموشدور.<br/>
تهران اونیورسیته‌لری‌نین دیلچیک بؤلوملرینده اوخویان بیر چوخ دوقتورا و یوکسک لیسانس طلبه‌لری‌نین اوستاد راهنما و اوستاد مشاوری اوْلان دوقتور صدیق اونلارین [[آذربایجان تورکجه‌سی]] ساحه‌سینده‌کی آراشدیرمالارینا یاردیم ائتمیشدیر. او جمله‌دن حسین خوش باطن‌ین «مطالعه‌ی ساختار نحوی زبان ترکی از دیدگاه رده‌شناسی»<ref>http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=981203&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author</ref> اوستادی دیر. <br/> بیر چوخ دیلچیلیک ساحه‌سینه عائد اوْلان کیتابلارا اؤن سؤز یازمیشدیر. میثال اوچون رضا شعبانی‌نین «دستور زبان ترکی <ref>شعبانی، رضا. دستور زبان ترکی (ایرانی- آذربایجانی)، اردبیل، 1382.</ref> آدلی کیتابینی میثال گتیرمک اولار.
تهران اونیورسیته‌لری‌نین دیلچیک بؤلوملرینده اوخویان بیر چوخ دوقتورا و یوکسک لیسانس طلبه‌لری‌نین اوستاد راهنما و اوستاد موشاویری اوْلان دوقتور صدیق اونلارین [[آذربایجان تورکجه‌سی]] ساحه‌سینده‌کی آراشدیرمالارینا یاردیم ائتمیشدیر. او جمله‌دن حسین خوش باطن‌ین «مطالعه‌ی ساختار نحوی زبان ترکی از دیدگاه رده‌شناسی»<ref>http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=981203&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author</ref> اوستادی دیر. <br/> بیر چوخ دیلچیلیک ساحه‌سینه عائد اوْلان کیتابلارا اؤن سؤز یازمیشدیر. میثال اوچون رضا شعبانی‌نین «دستور زبان ترکی <ref>شعبانی، رضا. دستور زبان ترکی (ایرانی- آذربایجانی)، اردبیل، 1382.</ref> آدلی کیتابینی میثال گتیرمک اولار.
دوزگون، دیلچیلیک ایله علاقه‌دار [[عبدالعلی خلخالی]] نین «قاعده‌ی زبان تورکی»<ref>خلخالی، عبدالعلی. قاعده‌ی زبان تورکی، مقدمه و تصحیح: دکتر ح. م. صدیق، تبریز، نشر یاران، 1387.</ref> و [[میرزا طبیب آشتیانی]] نین «قواعد زبان تورکی»<ref>آشتیانی، میرزا طبیب. قواعد زبان تورکی، مقدمه و تصحیح: دکتر ح. م. صدیق، زنجان، نشر پینار، 1387.</ref> کیتابلارینی تصحیح و چاپ ائتمیش و «لغات لهجه‌ی تبریز»<ref>هانه‌دا، کوئیجی. لغات لهجه‌ی تبریز، مقدمه و ترجمه: دکتر ح. م. صدیق، تبریز، نشر یاران، 1388.</ref> عونوانلی کیتابی انتشار وئرمیشدیر.<br/>
دوزگون، دیلچیلیک ایله علاقه‌دار [[عبدالعلی خلخالی]] نین «قاعده‌ی زبان تورکی»<ref>خلخالی، عبدالعلی. قاعده‌ی زبان تورکی، مقدمه و تصحیح: دکتر ح. م. صدیق، تبریز، نشر یاران، 1387.</ref> و [[میرزا طبیب آشتیانی]] نین «قواعد زبان تورکی»<ref>آشتیانی، میرزا طبیب. قواعد زبان تورکی، مقدمه و تصحیح: دکتر ح. م. صدیق، زنجان، نشر پینار، 1387.</ref> کیتابلارینی تصحیح و چاپ ائتمیش و «لغات لهجه‌ی تبریز»<ref>هانه‌دا، کوئیجی. لغات لهجه‌ی تبریز، مقدمه و ترجمه: دکتر ح. م. صدیق، تبریز، نشر یاران، 1388.</ref> عونوانلی کیتابی انتشار وئرمیشدیر.<br/>
او، تورک دیللریندن علاوه، آوستا (=دین دبیره) دیلینده ده تحقیق ائتمیش و [[زردشت|زردوشت]]ون [[گاثه‌لر]] کیتابینی فارسجا منظوم اولاراق ترجمه ائتمیش و «بهسروده‌های زرتشت»<ref>ح. م. اشاون (حسین دوزگون)، بهسروده‌های زرتشت، تهران، تکدرخت، 1387.</ref> آدی آلتیندا چاپ ائتدیرمیشدیر.
او، تورک دیللریندن علاوه، آوستا (=دین دبیره) دیلینده ده تحقیق ائتمیش و [[زردشت|زردوشت]]ون [[قاثه‌لر]] کیتابینی فارسجا منظوم اولاراق ترجمه ائتمیش و «بهسروده‌های زرتشت»<ref>ح. م. اشاون (حسین دوزگون)، بهسروده‌های زرتشت، تهران، تکدرخت، 1387.</ref> آدی آلتیندا چاپ ائتدیرمیشدیر.


== ایرندا درام اثرلری ==
== ایرندا درام اثرلری ==

‏۹ اوْکتوبر ۲۰۱۷، ساعت ۰۴:۰۶ نوسخه‌سی

حسین محمدزاده صدیق
آدحسین محمدزاده صدیق
قیسا بیلگیتورکولوق، موصحّیح، تدقیقاتچی، عالیم و شاعیر
دوْغوم تاریخ۱۳۲۴
تبریز
میللیتایرانلی تورک
آیری آدلاردوزگون
تحصیللیسانس (تبریز بیلیم‌یوردو)، دوکتورا دیپلوماسی (ایستانبول اونیورسیته‌سی، سوسیال بیلیملر انستیتوسو، ۱۹۸۶)
ایششاعیر، یازیچی

حسین محمدزاده صدیق (دوزگون)، آذربایجانلی ادبیّات پروفسورو، تورکولوق، عالیم، ادیب، شاعیر، دیلچی، موحقّیق، یازیجی و موسیقی مودرّیسی دیر.[۱]

یاشاییشی

حسین محمدزاده صدیق ۱۳۲۴ گونش ایلی تیر آیینین 15-ینده (25 جولای 1945 میلادی) تبریزین سرخاب محلّه‌سینده دونیایا گؤز آچمیشدیر. آتاسی، آقا میرعلی سرخابینین نوه‌سی دیر. آقا میرعلی سرخابی ربیع الشّریعه کیتابینی یاراتمیشدیر. آناسی ایسه اردبیل خانی عباسقلی خانین قیزی دیر. عباسقلی خان مشروطه اینقیلابینین آدلیم دؤیوشچولریندن اوْلموش و شیخ محمد خیابانی قیامیندا دا فعّال ایشتیراک ائتمیشدیر.

فایل:PhD Sadik TK.jpg
حسین محمدزاده صدیق دوکتورا مدرکی

دیپلومونو ۱۳۴۲ گونش ایلینده تبریزین «دانشسرای مقدماتی»سیندن آلمیشدیر. ۱۳۴۸ ده «فارس دیلی و ادبیّاتی» اوزره تبریز بیلیم‌یوردوندان لیسانسینی آلمیشدیر. ۱۳۴۸ ده ایرانین شاه رژیمی محمدزاده صدیقی ممنوع الخروج ائدیر و ائله بۇ سببه گؤره ایستانبول بیلیم‌یوردوندان قبول اوْلوب و چاغیریلدیغینا باخمایاراق تحصیلینه داوام ائده بیلمیر. ایران اینقیلابیندان سوْنرا ۱۳۶۰ دا «اسکی تورک دیلچیلیگی» اوزره یوکسک لیسانسینی ایستانبول بیلیم‌یوردوندان و ۱۳۶۲ ده «تورک، فارس و عرب دیللری تطبیقی دیل و ادبیّاتی» اوزرینده ائله همن بیلیم‌یورددان دوکتورلوق درجه‌سینه نائیل اوْلموشدور.[۲]

شمسی ۴۰-جی و ۵۰-جی ایللرده «ح. صدیق» آدییلا کیتابلار یازمیشدیر. قرآن-کریمین ترجومه‌سینده و مذهبله باغلی کیتابلاریندا «حسین سرخابلی» آدییلا قلمه ال آپارمیشدیر.[۳] شعرلرینده «دوزگون» تخلّوصو وار. آذربایجانین ان چالیشقان ادیب و یازیجیلاریندان دیر. ایران بیلم‌یوردلاریندا (تبریز، تهران، اورمیه، زنجان، ایصفاهان، شیراز، اهواز) پروفسور عونوانیندا فعّالیتلری اوْلموشدور. اوچ یوزدن آرتیق کیتاب، اون مجلّه و میندن آرتیق مقاله‌نین یازاری اوْلموشدور.

دوقتور صدیق چوخ شاخه‌لی بیر عالیم‌دیر و آذربایجان خالقی اوچون قالارغی اثرلر یاراتمیش و تایسیزدیر.[۴] اگر بوگون گونئی آذربایجان‌دا ملی کیملیک و دیل- ادبیات هجوملار قارشیسیندا دایانا بیلیر اونون کیمی شخصلرین مساعی‌لری‌نین نتیجه‌سیدیر.[۵]

ایلک درس اوخوماسی و تحصیلاتی

اوشاقلیق‌دا و یئنی یئتمه ایکن تبریزده «مسجید جامع»ده و «حوزه‌ی طالبیه»ده آقا میرزا غلامحسین هریسی و آقا میرزا عمران یانیندا قرآن و جامع المقدمات کتابلارین اوخودو.[۶] سونرا مرحوملار وقایعی مشکات تبریزی و عبدالصمد امیر شقاقی و محمد حسن برهانی یانیندا عربجه عقدالفرید، دیوان لغات الترک و شفاء ابن سینا کتابلارین اوخودو و ترجمه ائتدی.[۷] تبریزده دانشسرای مقدماتی پسران مرکزینده اوخویورکن، تربیت کتابخاناسیندا ایشله‌مگه و اوخوماغا باشلادی.[۸] دوقتور صدیق 1358-جی ایلده تحصیلاتینی دوام ائتمه اوچون استانبولا گئتدی و «اسکی تورک فیلولوژیسی» بؤلوموندن گنل سیناوا گیردی و همین ایلین بهمن آییندان پروفسور دوقتور محرّم ارگین‌ین دوقتورا طلبه‌سی اوْلدو. ایکی ایل سوْنرا «دوغو دیللری» بؤکومونده تئز چالیشماسینی باشلامیش و Mirza Ağa Tabrizinin hayatı, kişiliği ve eserleri ve Risale-yi Ahlakiyenin metni آدی ایله دوقتورا تئزیندن ۱۳۶۲-جی ایلین شهریور آییندا مودافیعه ائتمیشدیر. Ph.D درجه‌سی آلدیقدان سوْنرا کانادا، شوروی و تورکیه‌دن اقامت و تدریس ائتمگه دعوت اوْلوندو. دوقتور صدیق بۇ دعوتلری رد ائتدی و دئدی:«من اؤز میلّتیمه خیدمت ائتمک اوچون وطنیمه قاییدیرام.»[۹]

ایلک ادبی فعالیتی

دوقتور ح. م. صدیق 1344 (1945 م.) ایلیندن ادبی- علمی چالیشماغا باشلادی. ایلک مقاله‌سی 1344 ایلینده «فرشته‌ی میترا و جشن مهرگان» عنوانی ایله تبریزده «ماهنامه‌ی آموزش و پرورش»ده نشر اولدو.[۱۰] 1345 نجی ایلده صمد بهرنگی ایله تانیش اولدو، اونونلا «آدینه» نشریه‌سینده امکداشلیق ائتدی. اونون اثرلرینه ایلک علمی تنقید یازان‌دا حسین دوزگوندور.[۱۱] همین ایللرده صمد اؤزونه «قارانقوش» تاخما آدی سئچرکن صدیق‌ ده «دوزگون» آدینی سئچدی. صمد بهرنگی شهید اوْلدوقدان سوْنرا، دوزگون هنر و اجتماع درگیسینی تبریزده نشر ائتمگه باشلادی.[۱۲] بۇ درگی 8 نومره نشر اوْلدوقدان سوْنرا قاپاندی و دوقتور دوزگون حبسه سالیندی.[۱۳] 'صمد بهرنگی منظومه‌سی'نی اونون اؤلوموندن اوچ گون سوْنرا یازدی.[۱۲]'اؤلوم یولو'، 'اوچغون داخما' و 'دانیشان قولچاق' شعرلرینی‌ده همان زمان یازدی.[۱۴] دوقتور دوزگون 1346 ـنجی ایلده تبریزده «عصر نوین» روزنامه‌سینه باغلی ادبیات در عصر نوین هفته‌لیگی‌ده نشر ائتدی.

درگیلر

دوقتور صدیق (دوزگون) ژورنالیستیک و درگی چیخارتما ایشینده فعالیت گؤسترن گونئی آذربایجانلی بیر فعال یازیچی دیر.[۱۵] او انقلاب عرفه‌سینده یولداش هفته‌لیک درگی‌سی،[۱۶] سوْنرا انقلاب یولوندا آیلیق درگی‌سی،[۱۷] سوْنرا یئنی یول [۱۸] آدی ایله اوچ آیلیق علمی ادبی فصلنامه و سوْنرا انجمن زبان ترکی طرفیندن بولتن عونوانلی آیلیق تحقیقی درگی‌یه باش یازارلیق و رهبرلیک ائتدی.[۱۶] 1368 ـنجی ایلده اطلاعات گونده‌لیگی طرفیندن هفته‌لیک تۆرکجه نشریه چیخارماغا دعوت اوْلدو و 14 ایل (1382 ـنجی ایله قده‌ر) تۆرکجه سهند هفته‌لیگی[۱۹] نی گونده‌لیک قطعینده بوراخیلیشا وئردی.

دیلچیلیک

استانبول اونیورسیته‌سی ادبیات فاکولته‌سی اسکی تورک فیلولوژیسی باشقانی پروفسور دوقتور محرم ارگین ین دوقتورا طلبه‌سی اوْلان حسین محمدزاده صدیق (دوزگون) ایراندا بیر دیلچی کیمی شؤهرت قازانمیشدیر. اونون بۇ ساحه‌یه گیریشی ایلک دفعه 1351 ـنجی ایلده تهراندا نشر ائتدیگی «گفتاری پیرامون زبان‌های ایرانی در آذربایجان»[۲۰] باشلاندی. سوْنرا «گفتارهایی پیرامون مسائل زبانشناسی ایران»[۲۱] آدلی کیتابی چاپ اوْلدو. انقلابدان سوْنرا «یادمان‌های تورکی باستان»[۲۲] و «سه سنگیاد باستانی»[۲۳] آدلی کتابلاری چاپدان چیخدی. بۇ ایکی کیتابی او، اورخون کتیبه‌لری نین فارسجا ترجمه‌سینی و اسکی تورکجه دیل بیلگیسی‌نی اؤیرتمه اوچون یازیب نشر ائتدی. دیلچیلیک ساحه‌سینده حسین دوزگونون مهم کتابی فرضیه زبان آذری و کسروی [۲۴] آدلی علمی اثریدیر. او بۇ اثرده ایثبات ائدیر کی فارسجا کؤکنلی آذری عونوانلی بیر دیل هئچ زامان یارانمامیش و احمد کسروی بونو بیر تئوری کیمی اؤنه سورموشدور.
تهران اونیورسیته‌لری‌نین دیلچیک بؤلوملرینده اوخویان بیر چوخ دوقتورا و یوکسک لیسانس طلبه‌لری‌نین اوستاد راهنما و اوستاد موشاویری اوْلان دوقتور صدیق اونلارین آذربایجان تورکجه‌سی ساحه‌سینده‌کی آراشدیرمالارینا یاردیم ائتمیشدیر. او جمله‌دن حسین خوش باطن‌ین «مطالعه‌ی ساختار نحوی زبان ترکی از دیدگاه رده‌شناسی»[۲۵] اوستادی دیر.
بیر چوخ دیلچیلیک ساحه‌سینه عائد اوْلان کیتابلارا اؤن سؤز یازمیشدیر. میثال اوچون رضا شعبانی‌نین «دستور زبان ترکی [۲۶] آدلی کیتابینی میثال گتیرمک اولار. دوزگون، دیلچیلیک ایله علاقه‌دار عبدالعلی خلخالی نین «قاعده‌ی زبان تورکی»[۲۷] و میرزا طبیب آشتیانی نین «قواعد زبان تورکی»[۲۸] کیتابلارینی تصحیح و چاپ ائتمیش و «لغات لهجه‌ی تبریز»[۲۹] عونوانلی کیتابی انتشار وئرمیشدیر.
او، تورک دیللریندن علاوه، آوستا (=دین دبیره) دیلینده ده تحقیق ائتمیش و زردوشتون قاثه‌لر کیتابینی فارسجا منظوم اولاراق ترجمه ائتمیش و «بهسروده‌های زرتشت»[۳۰] آدی آلتیندا چاپ ائتدیرمیشدیر.

ایرندا درام اثرلری

فارسجا یازیلان ایلک درام اثرلرینی، شوونیستلر ملکم خان ارمنی‌یه عائد ائتمیشلر و چهار تیاتر آدی ایله برلین‌ده چاپ ائتمیشلر.[۳۱] باکیدا ابوالفضل حسینی بۇ اثرلرین ملکم خانا عاید اولماماسی حاققیندا بحث ائتدی و محمد باقر مؤمنی تهراندا چهار تیاتر آدی ایله نشر ائتدی.[۳۲] حسین محمدزاده صدیق میرزا آقا تبریزی نین رساله‌ی اخلاقیه کیتابی‌نین یگانه نسخه‌سینی کشف ائدرک و چهار تیاترین اونا عائد اوْلدوغونو اثبات ائتدی و رساله‌ی اخلاقیه‌ده اوْلان حاج مرشد کیمیاگر عونوانلی درام اثرینی ده بۇ دؤرد تیاترا ایضافه ائدرک پنج نمایشنامه آدی آلتیندا نشر ائتدی.[۳۳] رساله‌ی اخلاقیه‌نین اینجه‌لمه‌سی اونون دوقتورا تئزی[۳۴] عونوانی اوْلموش و بیر داها 1387 ـنجی ایلده تهراندا نشر ائدیلدی.[۳۵]
حمید سالک 1357 ـنجی ایلده چاپ ائتدیگی «چند گفتار پیرامون پنج نمایشنامه‌ی میرزا آقا تبریزی» آدلی کیتابینا خسرو ضیا، پرویز بلیانی، ایرج زهری، م. ب. محلوجیان آدلی منتقدلرین بۇ کیتاب حاققیندا مقاله‌لرینی توپلاییب نشر ائتدی.[۳۶] همین مقاله‌لر بیر داها 1388 ـنجی ایسماعیل کرمی‌نین مقاله‌سی ایله بیرلیکده چاپ اوْلدو.[۳۷]
ایراندا میرزا فتحعلی آخوندزاده نین درام اثرلری‌نین تۆرکجه متنلری و میرزا محمد جعفر قراجه‌داغی فارسجا ترجمه‌لری ایله بیرلیکده مستقل حالدا مقدمه و آچیقلامالار تهراندا «انتشارات نمایش»[۳۸] طریقی ایله نشر ائتمیشدیر.[۳۹] <[۴۰]

بیلیم یوردولاردا تورکجه کیلاسلار

دوقتور ح. م. صدیق ایرانین بیر چوخ بیلیم یوردلاریندا آذربایجانلی و ایران تورک طلبه‌لری‌نین ایسته‌گی اوزه‌ره 1369 ـنجی ایلدن تۆرکجه دیل و ادبیات کیلاسلاریندا حاضیر اوْلموش و تدریس ائتمیشدیر. ایلک تۆرکجه کیلاسی تهران بیلم یوردونون طیب بیلیملری بیلی‌یوردوندا تاسیس و اداره ائتمیشدیر. بۇ بیلی یوردومدا ایجرا ائدیلن تۆرکجه قرامر درسی بیر باشلانغیج اولاراق یاواش - یاواش بوتون بیلیم یوردولارینا یاییلمیش و هاممیسیندا ایجرا ائدیلمیشدیر. بۇ ایلک تۆرکجه دیل بیلگیسی کیلاسینا او زامان تهراندا یاشایان بیر چوخ ادبیات سئورلر ایشتیراک ائدیردیلر. سوْنرا صنعتی شریف بیلی‌یوردی بۇ درسی تدریس ائتمک اوچون دوقتور صدیق‌دن دعوت ائتدی. او بیلیم یوردوندا فضولی‌نین غزللری‌نین شرحی تدریس اوْلونوردی. اوندان سوْنرا امیر کبیر بیلی یوردوندا، شهید بهشتی بیلی‌یوردوندا، تهران آزاد اسلامی بیلی‌یوردولاری واحدلرینده و 1370 اون ایللیگینده ایصفاهان، تبریز، اورمیه، زنگان، سیمنان، همدان و ... بیلی‌یوردولاریندا دوقتور صدیق گئدیب هر هره‌سینده بیر و یا ایکی یاری ایل تدریس ائدیردی. بۇ بیلیم‌یوردولاری اوچون آشاغیداکی کیتابلاری نشر ائتدیردی:

  • برگزیده‌ی متون نظم و نثر ترکی
  • برگزیده‌ی متون نظم ترکی[۴۱]
  • تۆرکجه دیل بیلگیسی
  • فضولی غزللرینین شرحی

بو کیلاسلارین دیل بیلگیسی درسلرینی دوقتور صدیقین طلبه‌لری ده ییغیب نشر ائتمیشلر. او جمله‌ده ایصفاهان بیلی یوردومدا طلبه‌لیک ائدن محمدصادق نائبی اؤز اوستادینین درسلرینی دکتر صدیقین دیل بیلیم درسلیگی [۴۲] آدی ایله نشر ائتمیشدیر.

شاعر، حسین دوزگون

دوقتور صدیق اؤز دئدیگی کیمی گنج یاشلاریندان شعر دئمگه باشلامیشدیر.[۴۳] ایلک شعرلرین تبریزین دانشسرای مقدماتی مرکزینده درس اوخورکن دیواری گونده‌لیکلرده نشر ائدیردی و اوندان قاباق دبیرستان اوخورکن اینشا زنگلری اینشا موضوعونو شعر اولاراق یازیردی و اونون آدینی بیر چوخلاری شاعیر دئیه خطاب ائدیردیلر.[۴۴] جیددی اولاراق او تۆرکجه شعرلرینی 1347 ایلینده هنر و اجتماع هفته‌لیک درگیسینده نشر ائتدی. اینقیلابین ایلک گونلرینده اونون کیچیک شعرلر آدلی شعر کیتابی نشر اولدی. بۇ کیتاب بوتون ایراندا ایلک تۆرکجه کیتاب اولاراق اینقیلاب عرفه‌سینده نشر ائدیلمیشدیر. سوْنرا صمد بهرنگی منظومه‌سی، اوچغون داخما، شعر کیتابلاری چاپ اولدی. سون ایللرده بئش جیلد لوحه‌لر کیتابی (زنگان لوحه‌لری، باکی لوحه‌لری، اردبیل لوحه‌لری، قاشقای لوحه‌لری، حلب لوحه‌لری)[۴۵] شعر کیتابلاری چاپ اوْلموشدور. ها بئله تبریز یوللاریندا کیتابی بونلارین یانیندا نشر ائدیلمیشدیر. ائل نیسگیلی[۴۶] کیتابیندا اونون بوتون شعرلری توپلانمیشدیر. خزه‌للر کیتابی حسین دوزگونون یئنی شیوه‌ده یازدیغی شعرلری احتوا ائدیر. اونون شعرلریندن باشقالاری سئچمه‌لر ترتیب ائتمیش نشره یئتیرمیشلر. او جومله‌دن رضا همراز گوللر آچاجاق آدلی شعر کیتابی، سعید موغانلی توپراق قوخوسو آدلی شعر کیتابی، صدیار وظیفه بیر بؤلوک دورنا آدلی شعر کیتابی ترتیب ائتمیشلر. بهروز ایمانی ایسه اونون کیتابلارینین نقدینده سؤز سوراغیندا [۴۷](سوْنرادا لوحه‌دن لوحه‌یه) آدلی تنقیدی اثر نشر ائتمیشدیر.
هابئله یورد غزللری و آناما هدیه شعر کیتابلاری ذیکر ائدیلمه‌لی‌دیر.
اونون شعری اوْلدوقجا ساده آنلاملی و معنا باخیمیندان زنگین و فورما جهت‌دن ایسه اوره‌گه یاتیم‌دیر.[۴۸]

شعرلری‌نین نقدی

بهروز ایمانی و داور اردبیلی‌نین، حسین دوزگون حاققیندا یازدیغلاری سؤز سوراغیندا [۴۹] و بیر عمان، بیر دنیز [۵۰]عونوانلی کیتابلاریندان سونرا، نعمت مسگری طرفیندن یازیلان ائل نیسگیلی شاعیری دوزگون، شاعیرین شعرلری‌نین تحلیلینه یئر وئرمیشدیر. نعمت مسگری کیتابی‌نین اؤن سؤزونده دئییر:
«حسین دوزگون آذربایجانین قایغی‌لی- دویغولو شاعرلریندن بیری اولموشدور. او چئشیدلی موضوعلاردا، چئشیدلی اؤلچولرده شعر سؤیله‌میشدیر. او سئوگی‌دن، عرفان‌دان، گؤزلدن- گؤزللیکدن یازسادا هئچ بیر آن سئوگی‌ شاعری ساییلمامیشدیر. اونون اوچون‌ سئوگی‌دن داها اؤنملی موضوعلار، مسئله‌لر اولموشدور. او سئوگیلی‌نین قاش- گؤزوندن یازماغی بیر او قدر ده اؤنملی سایمامیشدیر. اونون‌ اوچون‌ اؤنملی اولان، ائلین- اوبانین دردی، نیسگیلی اولموشدور. سئوگیلی‌نین قاش- گؤزوندن، ساچ- باشیندان قات- قات آرتیق، یازیق- یوخسوللارین، دیل‌سیز- آغیزسیزلارین، ال‌سیز- آیاق‌سیزلارین دورومو، اونو دوشوندوروب، دویغولاندیرمیشدیر. او رقیب‌لر قارشیسیندا خیالی سئوگیلی‌لر قایغی‌سین چکمه‌ک یئرینه، آنا یوردون، دوغما ائلین قایغی‌سین چکمیش‌دیر. اونون‌ شعرلری ائلین اورک سؤزلری‌دیر. بونا گؤره ده چوخ یئرلی اولاراق شعر دیوانی‌نین آدین ائل نیسگیلی قویموش‌دور.»
[۵۱]

حسین سرخابلی

دوقتور صدیق، "حسین سرخابلی" و "میرصفدر شمایلی سرخابلی" امضالاری ایله تورک دیلینده دینی و مذهبی اثرلر تالیف و ترجمه و نشر ائتمیشدیر. بۇ اثرلرین بیر چوخونو تهراندا بنیاد بعثت چاپ ائتمیشدی. اونلارین ایچینده قرآن مجیدین تۆرکجه ترجمه‌سی ده واردیر. تۆرکجه یازیلیب و یا ترجمه اوْلوب یاییلان باشقا مهم کیتابلارین بعضیلری‌نین عونوانلارینی گتیریریک:
آتا! ای ظلم گؤرموش مکتبین بایراقداری؛ آذربایجانین شهید عالیملری؛ اسلام احکامی[۵۲]؛ اصول عقاید (ترکی)؛ آل محمد (ص) تاریخینده تشریح و محاکمه[۵۳]؛ الله تانیما درسلری[۵۴]؛ امام تانیما درسلری[۵۵]؛ امام خمینی منظومه‌سی؛ اوچونجو امام، حضرت حسین (ع)[۵۶]؛ ایچگی و ایچگی ایچمک حاققیندا قیرخ حدیث؛ ایلاهی عدالت[۵۷]؛ بیرینجی امام، حضرت علی (ع)؛ پیغمبر تانیما؛ ترجمه‌ی دیوان امام خمینی به ترکی آذری؛ توحیده چاغری؛ جزء آخر قرآن؛ حضرت پیغمبر (ص) دن قیرخ حدیث (فضولی)[۵۸]؛ حضرت علی (ع)دن قیرخ حدیث[۵۹] ؛ حضرت جعفر صادق (ع) دن قیرخ حدیث؛ حضرت حسن عسکری (ع) دن قیرخ حدیث؛ حضرت علی النقی (ع) دن قیرخ حدیث[۶۰]؛ حضرت فاطمه زهرا (س) دن قیرخ حدیث [۶۱]؛ حضرت محمد تقی (ع) دن قیرخ حدیث؛ حضرت محمدباقر (ع) دن قیرخ حدیث[۶۲] ؛ حضرت مهدی (ع) دن قیرخ حدیث [۶۳]؛ حضرت موسی کاظم (ع) دن قیرخ حدیث [۶۴]؛ یهودانین خیانتی؛ معاد تانیما[۶۵]؛ هامی اوچون اخلاق؛ هامی اوچون اسلام.
یوخاریداکی کیتابلار هامیسی فارس و یا عرب دیلیندن ترجمه ائدیلمیشدیر. اونلاردان علاوه دوقتور صدیق، فضولی‌نین مطلع الاعتقاد فی معرفة المبدأ و المعاد [۶۶] کیتابینی عرب دیلیندن فارس دیلینه ترجومه ائتمیشدیر. هابئله بوصیری نین قصیده‌ی بُرده[۶۷] اثرینی منظوم اولاراق تورک دیلینه ترجومه و نشر ائتمیشدیر. بۇ قصیده بئله باشلاییر:

یادینا دوشسه حبیبین، همده یوردو" ذی سلم"، گؤز یاشین قان ایله قاتدین‌سا، آخیتدین دم به دم.
کاظمه ترپندی، بیر یئل قاوزادی، توفان کیمی، یا کی شیمشک چاخدی، یاندیردی قارانلیغی اضم.
گؤزلرینه نه اؤلوبدور،«دور» دئییرسن، آغلاشیر، قلبینه نه گلدی «آرام اول» دئیینجه، توتدو غم؟

حسین محمدزاده صدیق، آیت الله جهانگیرخان قشقایی[۶۸] و آقا سید علی قاضی طباطبایی[۶۹] حاققیندا آیریجا موستقیل کیتابلار یازیب نشر ائتمیشدیر.

فردوسی‌نین یوسف و زلیخا مثنویسی

فارس شاعری ابوالقاسم فردوسی اؤزونون شاهنامه آدلی کیتابیندان علاوه یوسف و زلیخا عونوانلی مثنوی صاحیبی‌دیر. یاخین ایللرده ایراندا شوونیستلر بۇ کیتابی دانمیشلار و اونو فردوسی‌یه عائد بیلمیرلر. ح. م. صدیق 1354 ـنجو ایلده «ادبیات دیرین ایران» آدلی کیتابینا، شوروی آذربایجانی آراشدیرماجیسی دکتر عباس قولی‌اوف ـون بۇ باره‌ده مقاله‌سینین ترجمه‌سینی نشر ائتدی و اورادا یازدی:«بعضیلر فردوسی‌نین بو شعرلرینی تحمل ائده بیلمیرلر:

مرا می‌سزد گر بخندد خردز من خود كجا، كی پسند خرد؟
كه یك نیمه‌ی عمر خود كم كنمجهانی پر از نام «رستم» كنم
نگویم دگر داستان ملوکدلم سیر شد ز آستان ملوک.»

سونرا 1369 ـنجو ایلده بو مثنوی‌نین تهران دانشگاه کیتابخاناسیندا اولان الیازماسینی[۷۰] تصحیح و نشر ائتدی.[۷۱] بورادا «موقایسه‌لی لوغت‌نامه» تقدیم ائدرک، همین مثنوی‌نین فردوسی‌یه عائد اولماسینی اثبات ائتدی. سوْنرا «فردوسی، مظلوم دو دربار» عونوانلی مقاله‌سینده بۇ مثنوی‌نین فردوسی‌یه عائد اولماسینا اللی‌یه یاخین سند گتیردی. 1394 ـنجو ایلده بیر داها بیر مثنوی‌دن 5 الیازماسینی[۷۲] قارشیلاشدیراراق چاپ ائتدی.[۷۳] حسن شعبانی آزاد همین علمی ایشی تدوین و نشر ائتمیشدیر.[۷۴] او همین کیتابا یازدیغی موقدمه‌سینده بئله دئییر:

«بی‌گمان در همه‌ی آثار پژوهشی دکتر ح. م. صدیق تصحیح و انتشار مثنوی یوسف و زلیخای فردوسی اهمیتی دیگر دارد. ما این مثنوی را هم به عنوان اثر پژوهشی ایشان و هم به عنوان اثر ارزنده‌ی زبان فارسی دیگربار منتشر می‌کنیم و امیدواریم انتشار وسیع این اثر زیبا و کهن، باعث ایجاد بحث‌های علمی و آکادمیک گردد و سرنوشت آن همانگونه که خود دکتر صدیق اشاره کرده‌اند، در تاریخ ادبیات فارسی معلوم شود.»[۷۵]

ح. م. صدیق علی بن خلیل خوارزمی نین یازدیغی ایلک تۆرکجه یوسف و زلیخا منظومه‌سینی ده همین کیتابینین ضمیمه‌سی اولاراق نشر ائتمیشدیر. سوْنرا بۇ تۆرکجه منظومه‌نی سهند هفته‌لیگی نده درج ائتدی و بیر مودت سوْنرا بۇ منظومه‌نی زنجان شهرینده گؤتوروب موستقل حالدا منتشر ائتدیلر. ح. م. صدیقین علمی قناعتی بودور کی بۇ مثنوی فردوسی‌دن باشقا کیمسه‌نین اولا بیلمز.

مولوی و اوغلو سلطان ولدی تورکجه دیوانلاری

دقتور صدیق غریبی تبریزی منتشا اوغلونون یازدیغی «تذکره‌ی مجالس شعرای روم» کیتابینا ایستیناد ائدرک، دئییر کی مولانا جلال‌الدین رومی نین بؤیوک تۆرکجه دیوانی اوْلموشدور.[۷۶] تبریزلی غریبی یازیر:««... اعلم المحققین و افضل العارفین، فرید الملة و الدّین مولانا جلاالدین - قدس سرّه- دورور که عجم ولایت‌لرینده «ملای روم» و روم اقلیمینده مولانا خونکار دئمک ایله مشهور و معروفدور.
اولدورور سردفتر اهل کتاب،
سرّ گفتاریندا عاجز دیر فهم.
قرمان ولایتینده و قونیه شهرینده واقع اوْلموشلاردیر و مرقد پر نورلاری همان آندادیر. ملویلر خانقاهی و موالیلر زیارتگاهیدیرو آنلارین رتبه‌ی عالیلری، درجه‌ی تعریفدن اعلی و درجه‌ی والیلری رتبه‌ی توصیفدن معلادور. اما چون حقایق اداسیندا اهل دللر آنلارین نظملر گوهرلری ایله رشته‌ی جانلارینی مگوهر و خاطر عاطرلرینی اولارین اشعار دقایق شعارلری فحواسی ایله معطر و منور قیلیرلار، بومختصر اول طوطی شکرستان حقیقت اسم شریفی ایله ابتدا قیلیندی... و تورکی اشعاریندان بومطلع و حسن مطلع دوازده اما علیهم السلام اوصافین یازدیغی بندلردندیر:
اولار کیم بنده‌ی خاص خدادیر،
محب خاندان مصطفا دیر.
حقیقت کعبه سینین قبله گاهی،
امام و پیشوامیز مرتضادیر.
و بۇ بیت داخی درویشلر پندی ایچون اول بولبول گلستان ارم نطق جانبخشیدن وارددیر که اهل گفتار اشعارلرینه بۇ بیت ایله رونق وئریب، ترجیع بند قیلمیشلاردیر:
دینمه، کؤزت، باقما، چاپار بوشمه هئچ،
رند جهان اول، یوری دوقونما کئچ».[۷۷]
دوقتور صدیق 1369 ـنجو ایلده مولوی‌نین الده اوْلان تۆرکجه شعرلرینی بیر یئره ییغیب شرح و ایضاحات ایله «سیری در اشعار ترکی مکتب مولویه» نشر ائتدی.[۷۸] سوْنرا «برگزیده‌ی متون نظم ترکی» کیتابینا سالدی.[۷۹] و اوچونجو دفعه « اشعار ترکی مولوی و ترکی‌سرایان مکتب شمس و مولوی» آدی ایله یایینلادی.[۸۰] او، همین شعرلری 1394 ـنجو ایلده یایینلادیغی سلطان ولد «فرزندی زیر سایه‌ی پدر» آدلی تالیف ائتدیگی کیتابا ضمیمه قیلدی.[۸۱] بو کیتابدا همده مولوی‌نین اوْغلو سلطان ولدین تورکی دیوانی، فارسی ترجمه‌لر ایله چاپ اوْلوبدور. بۇ کیتابا سلطان ولدین 18 غزل و قطعه‌سی 80 بیت ابتدا نامه و 162 بیت رباب نامه سی یئرلشمیشدیر. مؤلف، ایراندا سلطان ولدین تۆرکجه دیوانینی، یونانی معروف ائدنلری شدّتله تنقید ائدیر.[۸۲] و دئییر:«ایراندا سلطان ولدی تحقیر ائدنلر و اونو کیچیلدنلر، تورکی شعرلرینی «ضعیف!» و گاهدا «یونانی!» آدلاندیرمیشلار. نئجه‌کی «فرهنگ عبارت‌های عربی در شعر فارسی تا جامی»[۸۳] کیتابی‌نین مؤلفی سلطان ولدین و آتاسی مولوی‌نین تۆرکجه شعرلرینی «عبارات یونانی!» عونوانی آلتیندا گتیرمیشلر.»

الیازمالار تصحیحینده دوزگون یولو و مئتودو

ادبی- علمی آراشدیرمالاردا حسین دوزگونون ان اؤنملی مئتودو الیازمالار تصحیحینده، گئنیش اؤن سؤزلر یازیر و اورادا اثر صاحیبلرینین اؤز کئچمیشلرینی یازماقدیر. او بو ایشده ایلک اؤنجه هر شاعیر و عالیم حاققیندا یازیلان بوتون سندلر و بلگه‌لری توپلاییب عرضه ائدیر، تذکره کیتابلارینی خلاصه و عین سؤزلرینی نقل ائدیر و سونرا بو سندلردن فایدالانیر. او شاعیر و عالیمین سرگذشت و اؤز کئچمیشینی یازیر و موختلیف گؤروشلری نقد ائدیر و اوندان سونرا او شاعیر و یا عالیمین اثرلری‌نین محتواسینی، میثاللار ایله ایضاح ائدیر و سونرا دیل خصوصییتلرینی یازیر.[۸۴] الیازمالار تصحیحینده ایسه اونون شیوه‌سی بودورکی واریانتلاردا ان دوغرو واریانتی متنه آلیر و ضعیف واریانتلاری اتک یازییا آپاریر. شاه‌نشا روستم‌اوا دئییر:«بو بیلگین عالیم ادبی علملرین هر ساحه‌سینده کی ایشله‌ییب موفق اولوب و اؤزونه مخصوص مکتب ایجاد ائدیبدیر.»[۸۵] اونون یازیدیغی اؤن سؤزلردن نمونه اولاراق: دیوان اشعار ترکی ملا محمد فضولی، دیوان اشعار ترکی سید عمادالدین نسیمی، کلیات اشعار ترکی میرزا علی اکبر صائبر (هوپ هوپ)، دیوان اشعار ترکی عاجز گرمه‌رودی، دیوان لغات الترک، سنگلاخ، خلاصه‌ی عباسی و . . . آد آپارماق اولار.

سیاسی گؤروشلر

دوْکتور صدیق سیاسی بیر شخصیت دَیلدیر، لاکین بیر عالیم، ادیب و شاعر کیمی سیاسی گؤروشلری ده واردیر کی بیر چوْخ یئرده اثرلریندن اَله گتیرمک اوْلار. اوْندان علاوه بعضی مۆصاحیبه‌لر و مقاله‌لرینده ده آچیق آیدین سیاسی گؤروشلرینی دیله گتیریب. مثلاً ۱۳۷۸.جی ایلده تبریزده شمس تبریز درگیسی ایله مۆصاحیبه‌ده دئییر:[۸۶]«... شوونیستلر و پان ایرانیستلر صهیونیسمین بلافصل ولدی‌دیرلر و فراماسونر لوْژلاریندا عۆضو ایدیلر. یئنی فراماسونر لوْژلاری‌نین اساسی (Oriant New Grand) صهیونیستلر طرفیندن قوْیولموشدور. اوْنلار ایسلام مدنیّتی‌نی ضعیف‌لتمک و مۆسلمانلارا تفوق تاپماق اۆچون بو لوْژلاری ایجاد ائتمیشلر.[۸۷] تۆرک - ایسلام مدنیّتی قارشیسیندا اعتناسیزلیق و غیرت‌سیزلیک، فراماسونرلر و پان ایرانیستلرین مرموز فعالیت‌لری‌نین نتیجه‌سیدیر تۆرک دیلی و ادبیاتی ایله هر جوره دۆشمن‌لیک، هر دلیل ایله اوْلور- اوْلسون، ایراندا یئنی ملکم خانلارا خدمت معناسیندادیر.»[۸۸]
دوْکتور صدیق «پان تۆرکیسم» باره‌سینده دئییر:«پان تورکیسم بیر اؤلموش و موْضمحل اوْولموش فیکری جریاندیر. بئله بیر آددا حیزب و یا تشکیلات تاپیلماز. بو اؤلموش فیکرین مرزلری و حدودلاری و اؤزللیک‌لرینی‌ده مۆدعیلر و بیزیم دۆشمنلریمیز، اصلاً تعیین ائده بیلمیرلر، بلکه آذربایجاندا هر جوره مدنی حرکتی بئله بیر موهوم جریانا نسبت وئریرلر. حالبوکی بو جریاندان مۆشخص تعریفلری ده یوْخدور. آمّا دیللرده لقلقه ائدیرلر و سیاسی‌لر ایچینده بیر ایتّیهام منبعی کیمی ایشه آپاریرلار. آمّا پان ایرانیسم بیر مۆشخص حیزب آدیدیر، اوْنون ایسلام علیهینه دهشتلی برنامه‌لری واردیر و آذربایجاندا هر جوره مدنی و ایقتیصادی حرکتلرین قاباغین آلیرلار و موذیانه تحلیل‌لر ایله مسئوللاریمیزی موهوم «پان تۆرکیسم» غول بیابانی‌سیندان قوْرخودورلار.» [۸۹]
دوْکتور صدیق قاراباغ مسأله‌سی حاققیندا دئییب:«قاراباغ مسأله‌سی یالنیز بیر خالقین مسأله‌سی یوْخ، بلکه بۆتون ایسلام دۆنیاسی‌نین مسأله‌سیدیر و بۆتون ایسلامی اؤلکه‌لر گَرک بو مسأله‌یه حساس‌لیق گؤسترسینلر. تاریخ بوْیونجا ارمنیستان آدلی بیر دؤولت اوْلمامیشدیر. ارمنستان آدلان اؤلکه کئچمیشده ایرانین و مۆسلمانلارین آیریلماز حیصّه‌لری ایدی و بۇنا گؤره‌ده قوزئی‌ده‌کی مۆسلمانلار اوْرایا «شۇمال غربی آذربایجان» آدی وئرمیشلر.»[۹۰]
دوْکتور صدیق بۆتون مۆصاحیبه‌لرینده ایسلامی اینقیلابی تحسین ائتمیش و دینی حۆکومت‌دن دیفاع ائله‌میش و تامام خالقی دینی حۆکومته طرف ائتمیشدیر.[۱۵] او ندای آذرآبادگان ایله مۆصاحیبه‌ده دئییر:«آذربایجان خالقی ایندی قرنلر اینتیظاردان سوْنرا ایسلام احکامینا دایانان بیر حۆکومت قۇرموشلار و بۇ حۆکومتین قۇجاغیندا اؤزلری‌نین آرزولارینا چاتاجاقلار.»[۹۱]

حسین دوزگون حاققیندا یازیلانلار

قلم اهلی، عالیملر و شاعیرلر حسین محمدزاده صدیق حاققیندا ایراندا و خارجده کیتابلار، مقاله‌لر و شعرلر یازمیشلار. او جومله‌دن آشاغیداکی کیتابلاری آد آپارماق اولار:

  1. سؤز سوراغیندا.[۹۲]
  2. لوحه‌دن لوحه‌یه.[۹۳]
  3. ائل قایغی‌سی.[۹۴]
  4. فرجام طرح بنیاد آذربایجان شناسی.[۹۵]
  5. کوه در کوله‌پشتی.[۹۶]
  6. بیر عمان بیر دنیز.[۹۷]
  7. تکریم استاد.[۹۸]
  8. زندگی و بعضی از آثار دکتر محمدزاده صدیق.[۹۹]
  9. لب‌های یخ بسته.[۱۰۰]
  10. چند گفتار پیرامون پنج نمایشنامه‌ی میرزا آقا تبریزی.[۱۰۱]
  11. روزها با استاد.[۱۰۲]
  12. دیوان رها.[۱۰۳]
  13. نجوای سکوت.[۱۰۴]
  14. سفر از کثرت به وحدت.[۱۰۵]
  15. نقدشناسی و مقالات نقد دکتر صدیق.[۱۰۶]
  16. بالهای گسترده.[۱۰۷]
  17. بیست خطابه‌ی ادبی.[۱۰۸]
  18. تصحیح متون کهن در کارنامه‌ی علمی دکتر ح. م. صدیق.[۱۰۹]
  19. صفی الدین اردبیلی‌نین قارا مجموعه‌سی و حسین محمدزاده صدیق.[۱۱۰]
  20. کتابشناسی آثار دکتر ح. م. صدیق.[۱۱۱]
  21. ائلیمیزین آجیان یاراسی.[۱۱۲]
  22. مصاحبه‌های علمی پدرم.[۱۱۳]
  23. قارا مجموعه از منظر واژه‌شناسی.[۱۱۴]
  24. دکتر صدیق و هویت آذربایجان.[۱۱۵]
  25. جشن‌نامه‌ی دکتر صدیق.[۱۱۶]
  26. بیر بؤلوک دورنا.[۱۱۷]
  27. گوللر آچاجاق.[۱۱۸]
  28. صائب تبریزی در کارنامه‌ی علمی دکتر صدیق.[۱۱۹]
  29. قدم به قدم با استاد.[۱۲۰]

ایران شوونیستلری اونو «حیاسیز تورکچو و پان تورکیست» دئیه اونون باره‌سینده یازیلار یازمیشلار. کیهان روزنامه‌سی 1994 ـنجو ایلده بیر نئچه شماره‌ده اینقیلاب عرفه‌سینده‌کی اونون فعالیتلرینی تخطئه ائتمگه باشلادی.[۱۲۱] آمئریکالی دیوید نیسمن David Nissman حسین دوزگونون اینقیلاب عرفه‌سینده آمریکا منافعی علیهینه اوْلدوغو اوچون اونو هده‌له‌ییب و اتحاد شوروی‌یه باغلی اولماسی ادعاسیندا اوْلموشدور. محمدرضا کریمی همین ایدعانین جوابیندا ائلیمیزین آجیان یاراسی آدی آلتیندا کیتاب یازیب نشر ائتدی.

تألیفلری

  • آذربایجانین شهید عالیملری
  • آشنایی با رسالات موسیقی
  • ائل نیسگیلی (شعر توپلوسو)
  • اردبیل لوحه لری (شعر توپلوسو)
  • اوچغون داخما
  • بال‌های گسترده (مجموعه مقدمه‌های دکتر صدیق بر آثار معاصرین).[۱۲۲]
  • بیست خطابه‌ی ادبی (مجموعه سخنرانی‌های علمی).[۱۲۳]
  • تورکمن ساچاغی (سفرنامه‌ی ترکمن صحرا).[۱۲۴]
  • چیل مایدان
  • حلب لوحه‌لری (شعر توپلوسو)
  • خزه‌للر (شعر توپلوسو)
  • دنیای قصه‌ی بچه‌ها
  • دیدی از نوآوری‌های حبیب ساهر
  • زنگان لوحه‌لری (شعر توپلوسو)
  • سایالار
  • سلطان ولد فرزندی زیر سایه‌ی پدر؟[۱۲۵]
  • سه سنگیاد باستانی
  • سیری در اشعار ترکی مکتب مولویه
  • شرح غزلهای صائب تبریزی
  • صمد بهرنگی منظومه‌سی
  • عاشیقلار
  • قاشقایی لوحه‌لری (شعر توپلوسو)
  • قصه‌های کچل
  • کیچیک شعرلر
  • گزیده متون نظم ترکی
  • متون ادبی هنر
  • مجموعه - ۱
  • مشروطیت دؤنمینده فعالیت گؤسترن نسیم شمال
  • مقارنه‌ی دو ترجمه از رمان «تبریز مه آلود».[۱۲۶]
  • ملا عبدالله زنوزی و زنوزیه مکتبی
  • ملاپناه واقف، شاعر زیبایی و حقیقت
  • نقدشناسی و مقالات نقد.[۱۲۷]
  • نوایی - نوایی (گزارش سه سفر به خراسان).[۱۲۸]
  • ورزقان (شعر مجموعه‌سی)
  • یادمانهای ترکی باستان
  • یورد غزللری

تصحیحلر و تدوینلر


میرزا مهدیخان استرآبادی‌نین تۆرکجه-فارسجا گئنیش سؤزلویودور

ترجومه‌لر

  • آتا! ای ظلم گؤرموش مکتبین بایراقداری
  • دیوان لغات الترک (DİVAN-ü LUĞAT-it TÜRK)
  • «شرح و ترجمه ترکی قصیده بُرده» اثر شرف الدین بوصیری
  • آثاری از شعرای آذربایجان
  • آرزی و قمبر(سراینده: حبیب ساهر، ترجمه منظوم: حسین دوزگون)
  • ابو العلاء معرّی‌نین «فخریّه» قصیده‌سی‌نین تۆرکجه ترجمه‌سی
  • اسلام احکامی
  • افضل الدین خاقانی شروانی
  • الله تانیما (خداشناسی)
  • انقلاب بورژوازی در انگلستان
  • اوچونجو امام، حضرت حسین (ع)
  • ایچگی و ایچگی ایچمک حاققیندا قیرخ حدیث
  • ایلاهی عدالت (عدالت الاهی)
  • بیرینجی امام، حضرت علی (ع)
  • ترجمه‌ی منظوم ترکی چند شعر امام خمینی (ره توحیده چاغری (دعوت به توحید)
  • حضرت جعفر صادق (ع) دن قیرخ حدیث (چهل حدیث از حضرت صادق)
  • حضرت حسن عسکری (ع) دن قیرخ حدیث (چهل حدیث از امام حسن عسکری)
  • حضرت علی النقی (ع) دن قیرخ حدیث (چهل حدیث از حضرت علی النقی)
  • حضرت فاطمه زهرا (س) دن قیرخ حدیث (چهل حدیث از حضرت فاطمه)
  • حضرت محمد تقی (ع) دن قیرخ حدیث (چهل حدیث از امام محمد تقی)
  • حضرت مهدی (ع) دن قیرخ حدیث (چهل حدیث از حضرت مهدی)
  • حضرت موسی کاظم (ع) دن قیرخ حدیث (چهل حدیث از امام موسی کاظم)
  • حضرت پیغمبردن قیرخ حدیث (چهل حدیث از پیغمبر)
  • در شناخت هنر و زیبایی
  • درام عماد الدین نسیمی (نمایشنامه)
  • دو گفتار ادبی پیرامون زندگی و خلاقیت قوسی تبریزی و میرزا شفیع واضح
  • دیوان لغات الترک شیخ محمود کاشغری
  • زندگی و اندیشه نظامی گنجوی
  • شهره عالم (برگردان منظوم ترکی غزلیات فارسی فضولی توسط حسین دوزگون)
  • قیسسا سؤزلر
  • مسایل ادبیات دیرین ایران
  • مسایل ادبیات نوین ایران
  • مطلع الاعتقاد فی معرفت المبدأ و المعاد
  • معاد تانیما (معاد شناسی)
  • مقالات فلسفی
  • نظامی شاعر بزرگ آذربایجان
  • وطن یادداشتلاری
  • پیرامون پیدایش انسان
  • پیغمبر تانیما (پیغمبرشناسی)
  • گفتارهایی پیرامون مسایل زبانشناسی ایران
  • مقاله‌لر و نقدلر
  • «موغان»ین شعرلرینین نقدی
  • آشنایی با رسالات عربی موسیقایی
  • آواشناسی سه سنگیاد ترکی باستان - ۱
  • آواشناسی سه سنگیاد ترکی باستان - ۲
  • آواشناسی سه سنگیاد ترکی باستان - ۳
  • ابوالقاسم فردوسی، مظلوم دو دربار
  • ادبیات عاشیق‌ها
  • ادبیات عامیانه‌ی مردم ترکمن صحرا
  • ادبیات کودک و ایرج میرزا
  • استقبالیه‌های فارسی محمدحسین شهریار تبریزی
  • اسکندرنامه نظامی گنجوی
  • افسانه‌های محلی آذربایجانی
  • بختیار وهابزاده، انسان طالعینی دوشونن شاعیر
  • بختیارنامه ناغیلی نین اصلی اویغورجادیر
  • برگردان منظوم ترکی از غزلیات فارسی محمد فضولی
  • به مناسبت انتشار «گزیده‌ی دیوان‌های ترکی امیر علیشیر نوایی»
  • بولبول حکایه‌سی
  • تأملی درباره‌ی زبان‌ها و موقعیت زبان ترکی
  • تاریخ زاد و مرگ شیخ محمود شبستری
  • تازی سرایان آذربایجان
  • تبریز زادگاه صائب
  • تبریزلی رضا صرافین یاشاییشی و شخصیتی- ۱
  • تبریزلی رضا صرافین یاشاییشی و شخصیتی- ۲
  • تحلیل محتوای نمایش‌نامه‌ی موسیو ژوردان
  • ترکی جغتایی و آثار امیر علیشیر نوایی
  • ترکی ستیزی و احساس کهتری
  • تغزل نظامی گنجوی
  • تمثیلات تماشاخانه و میرزا محمد جعفر قراجه داغی
  • تۆرکمن حاققیندا
  • جاریه‌ی گرجی در «خزاین ملکوت»
  • جبار باغچه‌بانین تۆرکجه یارادیجیلیغی
  • جریان‌های ادبی در آذربایجان در سده‌ی هشتم (قسمت اول)
  • جریان‌های ادبی در آذربایجان در سده‌ی هشتم (قسمت دوم)
  • جریان‌های ادبی در آذربایجان در سده‌ی هشتم (قسمت سوم)
  • حاج ابوالحسن راجی‌نین حاققیندا
  • حبیب ساهرین یارادیجیلیق دورانلاری - ایکینجی بؤلوم
  • حبیب ساهرین یارادیجیلیق دورانلاری - بیرینجی بؤلوم
  • حدیقة السُّعَدا (قسمت اوّل)
  • حدیقة السّعداء (قسمت دوم)
  • حیرة الابرار اثر امیر علیشیر نوایی
  • خارجی تدقیقاتچیلار و حسینی نهضت
  • خاستگاه بکتاشی‌گری
  • خزائن المعانی اثر امیر علیشیر نوایی
  • خسرو و شیرین نظامی گنجوی
  • داستان دیدار باباطاهر و طغرل بیگ سلجوقی
  • درباره اظهارات نسنجیده بعضی اعضای فرهنگستان زبان فارسی
  • درباره ترجمه بوستان سعدی
  • درباره عید نوروز (ایل بایرامی)
  • درباره یوسف و زلیخای ابو القاسم فردوسی
  • درباره‌ی قصه‌های کودکانه بهرنگ
  • دسته‌بندی مطالب رسالات موسیقی
  • دیوان ترکی سلطان ولد
  • روباه در ضرب‌المثل‌های آذربایجانی
  • روباه در ضرب‌المثل‌های آذربایجانی - ۲
  • پروفسور محمدتقی زهتابی‌ده اوْلان صیفتلره بیر باخیش
  • زبان آذری، در معنایی من درآوردی
  • زبان مادری
  • زندگی و اشعار حکیم ملا محمد علی هیدجی
  • زنگان شاعری «عباس بابایی»نین آجی اؤلومو مناسبتی ایله
  • سایاها (سایالار)
  • سبعه سیاره اثر امیر علیشیر نوایی
  • سبکشناسی نثر رسالات موسیقی
  • سخنان منظوم و ترانه‌های بومی آذربایجانی
  • سخندانی و زبان آوری نظامی
  • سد سکندری اثر امیر علیشیر نوایی
  • سنن منظومه در شعر کردی
  • سنگلاخ، در مشکلات لغات آثار ترکی امیر علیشیر نوایی
  • شاعر خنده‌های تلخ
  • شاهنامه فردوسی ملحمه است یا حماسه
  • شرح غزلی از ملا محمد فضولی
  • شرح قصیده‌ی بُرده به مناسبت مبعث رسول اکرم
  • شرح لغت‌شناسی غزل ترکی مولانا جلال الدین بلخی
  • شرح لغت‌شناسی غزل ترکی مولانا جلال الدین بلخی- قسمت دوم
  • شرح لغت‌شناسی غزل ترکی مولانا جلال الدین- قسمت سوم
  • شرح یک غزل ترکی از صائب تبریزی
  • شعر نو در ادبیات معاصر فارسی- بخش اول
  • شعر نو در ادبیات معاصر فارسی- بخش دوم
  • صائب تبریزی، نقطه‌ی پیوند تبریز و اصفهان
  • صناعت در موسیقی
  • طنز در شعر و موسیقی عاشیق‌های آذربایجان
  • طنز در شعر و موسیقی عاشیقی بخش دوم
  • عاجز سرابی (گرمه‌رودی) شاعر رزم و بزم
  • عاشیقلار توپلانتیسینا گوندریلن ساو
  • عاشیق‌ها کاهنان دلسوخته
  • فارسی سرایان آذربایجان - افضل الدین خاقانی
  • فارسی سرایان آذربایجان - نظامی گنجوی
  • فضولی غزللری‌نین شرحی - 1
  • فضولی، نظامی و نوایی‌نین «لیلی و مجنون» مثنویلری‌نین اساس فرقلری
  • فلسفه نه‌دیر؟
  • قارا آت (داستانهای فولکلور آذربایجان)
  • قارا مجموعه شیخ صفی و ابطال تئوری احمد کسروی
  • قارا مجموعه، افتخار بین المللی
  • قواعدنامه‌های ترکی- بخش اول
  • قواعدنامه‌های ترکی- بخش دوم
  • قوش دیلی و منطق الطیر
  • قوپوزنوازان دلسوخته آذربایجان (خسته قاسیم)
  • قوپوزنوازان دلسوخته آذربایجان (عاشیق علسگر)
  • قوپوزنوازان دلسوخته آذربایجان (عاشیق قوربانی)
  • قوپوزنوازان دلسوخته آذربایجان (عاشیق واله)
  • قوپوزنوازان دلسوخته آذربایجان (قسمت اول)
  • قُمری، مظلوم‌ترین نوحه‌گر مصایب کربلا
  • لسان الطیر اثر امیر علیشیر نوایی
  • لیلی و مجنون اثر امیر علیشیر نوایی
  • لیلی و مجنون نظامی گنجوی
  • لیلی و مجنون» نظامی و «مجنون و لیلی» امیر خسرو
  • مجالس النفایس اثر امیر علیشیر نوایی
  • محمد باقر خلخالی و مثنوی ثعلبیه (قسمت اول)
  • محمد باقر خلخالی و مثنوی ثعلبیه (قسمت دوم)
  • مختصری درباره مبانی دستور زبان ترکمنی
  • مخزن الاسرار نظامی گنجوی
  • مراثی اهل بیت در زبان و ادبیات ترکی
  • مرتضی قلی متولی اردبیلی (ظفر)
  • معرفی رسالات فارسی موسیقی (بخش اول)
  • معرفی رسالات فارسی موسیقی (بخش دوم)
  • معرفی رسالات فارسی موسیقی (بخش سوم)
  • معرفی رسالات فارسی موسیقی (بخش پنجم)
  • معرفی رسالات فارسی موسیقی (بخش چهارم)
  • معرفی کتاب «خزاین المعانی» اثر امیر علیشیر نوایی
  • مقدمه‌ی دانشنامه‌ی علایی (درسنامه متون رسالات موسیقی ۱ )
  • ملا محمد فضولی چاغی بغداددا آذربایجان ادبیاتی
  • ملک الشعرا عبدالله حبیبی‌نین یاشاییشی- ۱
  • ملک الشعرا عبدالله حبیبی‌نین یاشاییشی- ۲
  • منتخب الخاقانی فی کشف حقایق عرفانی (ایکینجی بؤلوم)
  • میرزا فتحعلی آخوندزاده و تمثیلات تماشاخانه
  • نظامی گنجوی شاعر بزرگ آذربایجان (بخش اول)
  • نظامی گنجوی شاعر بزرگ آذربایجان (بخش دهم)
  • نظامی گنجوی شاعر بزرگ آذربایجان (بخش دوم)
  • نظامی گنجوی شاعر بزرگ آذربایجان (بخش سوم)
  • نظامی گنجوی شاعر بزرگ آذربایجان (بخش ششم)
  • نظامی گنجوی شاعر بزرگ آذربایجان (بخش نهم)
  • نظامی گنجوی شاعر بزرگ آذربایجان (بخش هشتم)
  • نظامی گنجوی شاعر بزرگ آذربایجان (بخش هفتم)
  • نظامی گنجوی شاعر بزرگ آذربایجان (بخش پنجم)
  • نظامی گنجوی شاعر بزرگ آذربایجان (بخش چهارم)
  • نظامی گنجوی شاعر بزرگ آذربایجان (بخش یازدهم)
  • نظامی گنجوی‌نین دوامچی‌لاری - ۱
  • نظامی گنجوی‌نین دوامچی‌لاری - ۲
  • نظامی گنجوی‌نین دوامچی‌لاری - ۳
  • نقد بر نقد (پاسخ به مقاله‌ی «ظهور پان‌ترکسیم و ترجمه‎ی جدید دیوان لغات‌الترک»)
  • نقد سریال روشنتر از خاموشی (بخش اول)
  • نقد سریال روشنتر از خاموشی (بخش دوم)
  • نقد نمایشنامه موزیکال حیدربابایا سلام
  • نقد و معرفی «میرزا محمد هجری هریس»
  • نقد و معرفی حبیب ساهر
  • نقد و معرفی رمان اشک سبلان
  • نقد و معرفی صمد وورغون
  • نقد و معرفی کتاب ایروان
  • نقد و معرفی کتاب فارسی اول دبیرستان
  • نقدشناسی و مقالات نقد دکتر صدیق
  • نقدی بر جلیل محمد قولوزاده
  • نقدی درباره مرحوم تقی بینش
  • نوحه یازان شاعریمیز « محمد تقی قمری»نین کنز المصائب اثرینه بیر باخیش
  • نوع‌بندی زبان‌های ترکی
  • نگاره‌پژوهی‌های مردمی
  • نگاهی به تاریخ ادبیات ترکی قبل از دین مبین اسلام (متون مانوی ترکی اویغوری)
  • نگاهی به تاریخچه‌ی عید نوروز، جشن بهاری ترکان ایران
  • نگاهی به زندگی و شخصیت بایسنغر میرزا (کاتب قرآن)
  • هفت پیکرنظامی گنجوی
  • وجدان علمی و ادب‌کاوی صمیمانه
  • ویژگیهای شعری رضا غفاری (دومان)
  • ویژگی‌های آوایی لهجه‌ی ترکی تبریز
  • پاسخ‌های شیخ محمود شبستری به هفده پرسش حسینی هروی
  • پیرامون برخی مواد فولکلور در دهات اطراف« هریس»
  • پیرامون حماسه‌های دده قورقود
  • پیرامون آثار یغمای جندقی
  • پیرامون اشتباه محمدعلی تربیت درباره قارا مجموعه
  • پیرامون زبان و ادبیات قشقایی
  • پیرامون صحاح الفرس
  • پیرامون نمایشنامه نویسی
  • پیروان مکتب نظامی در سده‌ی هشتم
  • چـکامـــه‌ی لامیـه و حافـــظ
  • کلمه شناسی در ترکی باستان
  • گفتاری در شیوه تصحیح قارا مجموعه
  • گلشن راز شبستری و روایت شیخ الوان ولی
  • گلشن راز مثنویسی‌نین تۆرکجه‌ ترجومه‌سی
  • یونس امره حاقیندا

قایناقلار

  1. ^ سایت دوستداران حسین محمدزاده صدیق (دوزگون) (فارسجا).
  2. ^ استاد دکتر حسین محمدزاده صدیق (فارسجا). ایران ترک: نام آوران جهان ترک.
  3. ^ تبریز یوللاریندا. حسین دوزگون شعرلری (تۆرکجه، فارسجا).
  4. ^ {{cite book}}: Empty citation (کؤمک)
  5. ^ {{cite book}}: Empty citation (کؤمک)
  6. ^ {{cite book}}: Empty citation (کؤمک)
  7. ^ همان، ص 9.
  8. ^ {{cite book}}: Empty citation (کؤمک)
  9. ^ {{cite book}}: Empty citation (کؤمک)
  10. ^ محمدزاده، ائلدار، مصاحبه‌های علمی پدرم، تهران، 1381، 10
  11. ^ کریمی، محمدرضا. دوزگون و قارانقوش، تهران، تکدرخت، 1388، ص 69.
  12. ^ ۱۲٫۰ ۱۲٫۱ همان، ص 63.
  13. ^ همان، ص 56.
  14. ^ همان، ص 100
  15. ^ ۱۵٫۰ ۱۵٫۱ محمدزاده صدیق، ائلدار. مصاحبه‌های علمی پدرم، تهران، 1381، ص 14.
  16. ^ ۱۶٫۰ ۱۶٫۱ محمدزاده صدیق، ائلدار. مصاحبه‌های علمی پدرم، تهران، 1381، ص 131.
  17. ^ وظیفه،صدیار. جشن نامه دکتر ح. م. صدیق، تهران، تکدرخت، 1388، ص 78.
  18. ^ http://www.duzgun.ir/tarjome/024.php
  19. ^ http://www.duzgun.ir/%D9%81%D8%B9%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%AA%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D8%B8%D8%A8%D9%88%D8%B9%D8%A7%D8%AA%DB%8C/818-%D8%B3%D9%87%D9%86%D8%AF-%D9%87%D9%81%D8%AA%D9%87%E2%80%8C%D9%84%DB%8C%DA%AF%DB%8C%D9%86%D8%AF%D9%86-%D9%85%DB%8C%D8%B1%D8%B2%D8%A7-%D9%85%D8%AD%D8%B3%D9%86-%D8%AA%D8%A7%D8%AB%DB%8C%D8%B1
  20. ^ http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=847013&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author
  21. ^ http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=886203&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author
  22. ^ محمدزاده صدیق، حسین. یادمان‌های ترکی باستان، تهران، نخل‌های سرخ، 1379، چاپ اول.
  23. ^ محمدزاده صدیق، حسین. سه سنگیاد باستانی، تبریز، اختر، 1387.
  24. ^ محمدزاده صدیق، حسین. فرضیه‌ی زبان آذری و کسروی، تهران، تکدرخت، 1389.
  25. ^ http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=981203&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author
  26. ^ شعبانی، رضا. دستور زبان ترکی (ایرانی- آذربایجانی)، اردبیل، 1382.
  27. ^ خلخالی، عبدالعلی. قاعده‌ی زبان تورکی، مقدمه و تصحیح: دکتر ح. م. صدیق، تبریز، نشر یاران، 1387.
  28. ^ آشتیانی، میرزا طبیب. قواعد زبان تورکی، مقدمه و تصحیح: دکتر ح. م. صدیق، زنجان، نشر پینار، 1387.
  29. ^ هانه‌دا، کوئیجی. لغات لهجه‌ی تبریز، مقدمه و ترجمه: دکتر ح. م. صدیق، تبریز، نشر یاران، 1388.
  30. ^ ح. م. اشاون (حسین دوزگون)، بهسروده‌های زرتشت، تهران، تکدرخت، 1387.
  31. ^ میرزا آقا تبریزی. پنج نمایشنامه، به کوشش ح. م. صدیق، تهران، نشرآینده، 1354، ص 255.
  32. ^ http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=3640146&pageStatus=2&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author
  33. ^ http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=863824&pageStatus=2&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author
  34. ^ غدیر تورقوت شرقیات مجموعه‌سی (2011) 18 ـینجی ساییندا یازدیغی اؤز مقاله‌سینین 107 ـینجی صحیفه‌سینده بو تئزین معرفی ائتمیشدیر. مقاله‌نین لینکی بئله‌دیر: http://www.journals.istanbul.edu.tr/iusarkiyat/article/view/1023009474
  35. ^ http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=681718&pageStatus=2&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author
  36. ^ سالک، حمید. چند گفتار پیرامون پنج نمایشنامه‌ی میرزا آقا تبریزی، تبریز، نشر نوبل، 1357.
  37. ^ http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=1824663&pageStatus=2&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author
  38. ^ http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=717427&pageStatus=2&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author
  39. ^ http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=691825&pageStatus=2&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author
  40. ^ http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=700013&pageStatus=2&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author
  41. ^ محمدزاده صدیق، حسین. برگزیده متون نظم ترکی (از محمود کاشغری تا غریبی تبریزی)، تبریز، نشر اختر، 1386.
  42. ^ محمدزاده صدیق، حسین. دکتر صدیقین دیل بیلیم درسلیگی، حاضیرلایان: محمدصادق نائبی، تهران، تکدرخت، 1388.
  43. ^ محمدزاده صدیق، حسین. قصه‌ها و افسانه‌ها در ادبیات کودکان آذربایجان، مقدمه و گردآوری: سید احسان شکرخدا، فاطمه بهرامی، تهران، تکدرخت، 1394، ص 323.
  44. ^ حیدری، یعقوب. کوه در کوله پشتی، تهران، تکدرخت، 1387، ص 21.
  45. ^ ایمانی، بهروز. لوحه‌دن لوحه‌یه (حسین دوزگونون شعرلری حاققیندا)، تهران،تکدرخت، 1389.
  46. ^ محمدزاده صدیق (دوزگون)، حسین. ائل نیسگیلی، تهران، تکدرخت، 1388.
  47. ^ http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=611734&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author
  48. ^ http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=632763&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author
  49. ^ بهروز ایمانی. سؤز سوراغیندا (نگاهی به سروده‌های حسین دوزگون) تهران، 1379.
  50. ^ محمد داوریار اردبیلی. بیر عمان، بیر دنیز، تهران، تکدرخت، 1389.
  51. ^ نعمت مسگری. ائل نیسگیلی شاعیری دوزگون، تهران،‌تکدرخت، 1396، ص 11.
  52. ^ حق یولوندا یازی قورولو، اس‍لام اح‍ک‍ام‍ی/ ش‍ی‍ع‍ه م‍ج‍ع‍ل‍ری‌ن‍ی‍ن ت‍وض‍ی‍ح ال‍م‍س‍ائ‍ل ک‍ت‍اب‍لاری‍ن‍دان س‍ئ‍چ‍م‍ه‌ل‍ر، چئویرن: میرصفدر شمایلی سرخابلی، تهران، بنیاد بعثت، 1371.
  53. ^ بهجت افندی، بهلول. ت‍ش‍ری‍ح و م‍ح‍اک‍م‍ه در ت‍اری‍خ آل‌م‍ح‍م‍د ع‍ل‍ی‍ه‍م‌ال‍س‍لام، ترجمه: مهدی ادیب، مقدمه و تصحیح: ح. م. صدیق، تهران، بنیاد بعثت، 1372.
  54. ^ مکارم شیرازی، ناصر. الله تانیما درسلری، چئویرن: حسین سرخابلی، تهران، بنیاد بعثت، 1370.
  55. ^ http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=545514&pageStatus=2&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author
  56. ^ http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=555538&pageStatus=2&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author
  57. ^ http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=540174&pageStatus=2&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author
  58. ^ فضولی، محمد بن سلیمان. ح‍ض‍رت پ‍ی‍غ‍م‍ب‍ر (ص) دن ق‍ی‍رخ ح‍دی‍ث، مقدمه و تصحیح: ح. م. صدیق، تهران، بنیاد بعثت، 1370.
  59. ^ http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=498226&pageStatus=2&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author
  60. ^ http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=574025&pageStatus=2&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author
  61. ^ http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=516078&pageStatus=2&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author
  62. ^ http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=533923&pageStatus=2&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author
  63. ^ http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=524983&pageStatus=2&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author
  64. ^ http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=489315&pageStatus=2&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author
  65. ^ http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=490252&pageStatus=2&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author
  66. ^ فضولی، محمد بن سلیمان. مطلع الاعتقاد فی معرفة المبدأ و المعاد، مقدمه و تصحیح: دکتر ح. م. صدیق، تهران، نشر راه کمال، 1386.
  67. ^ بوصیری، شرف الدین. قصیده‌ی برده ( با شرح و معنی لغات و دو ترجمه‌ی منظوم )، مقدمه، تصحیح و ترجمه: دکتر ح. م. صدیق، گردآوری: عندلیبیان، تهران، تکدرخت، 1392.
  68. ^ قشقایی، جهانگیرخان. سرّ دلبران : یادنامه‌ی حکیم آیت‌الله جهانگیرخان قشقایی، به اهتمام محسن احمدی، تهران، تکدرخت، 1389.
  69. ^ محمدزاده صدیق، حسین. ع‍ارف س‍ال‍ک: ش‍رح زن‍دگ‍ی آی‍ت‌ال‍ل‍ه ق‍اض‍ی طب‍اطب‍ای‍ی، تهران، نشر مدیا، 1382.
  70. ^ http://www.axgig.com/images/36768563809625657507.jpg
  71. ^ http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=525755&pageStatus=2&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author
  72. ^ http://www.axgig.com/images/29456809683437767070.jpg
  73. ^ http://www.axgig.com/images/86653031022940345687.jpg
  74. ^ http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=4062639&pageStatus=2&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author
  75. ^ فردوسی، ابوالقاسم. یوسف و زلیخای فردوسی، مقدمه و تصحیح: دکتر ح. م. صدیق، به اهتمام حسن شعبانی آزاد، تهران، تکدرخت، 1394، ص 8.
  76. ^ محمدزاده صدیق، حسین. س‍ی‍ری در اش‍ع‍ار ت‍رک‍ی م‍ک‍ت‍ب م‍ول‍وی‍ه، تهران، نشر ققنوس، 1369.
  77. ^ غریبی تبریزی، دیوان اشعار ترکی و تذکره مجالس شعرای روم، مقدمه و تصحیح دکتر حسین محمدزاده صدیق، تبریز، نشر اختر، 1388، ص 242 - 244.
  78. ^ http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=559349&pageStatus=2&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author
  79. ^ محمدزاده صدیق، حسین. برگزیده م‍ت‍ون ن‍ظم ت‍رک‍ی ای‍ران (از محمود کاشغری تاغریبی‌تبریزی)، تبریز، نشر اختر، 1386.
  80. ^ http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=1121247&pageStatus=2&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author
  81. ^ http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=3959285&pageStatus=2&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author
  82. ^ محمدزاده صدیق، حسین. سلطان ولد فرزندی زیر سایه‌ی پدر، تهران، تکدرخت، 1395، ص 116.
  83. ^ عادل، رضا. فرهنگ عبارت‌های عربی در شعر فارسی تا جامی، تهران، امیر کبیر، 1375، ص 1886 الی 1905.
  84. ^ http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=4007549&pageStatus=2&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author
  85. ^ وظیفه، صدیار. جشن‌نامه‌ی دکتر صدیق، تهران، تکدرخت، 1388، ص 380.
  86. ^ هفته نامه شمس تبریز، سال دوم، شماره‌ی 38، تیرماه 1378، تبریز، مصاحبه‌کننده: علی حامد ایمان.
  87. ^ محمدزاده صدیق، ائلدار. مصاحبه‌های علمی پدرم، تهران، 1381، ص 95.
  88. ^ محمدزاده صدیق، ائلدار. مصاحبه‌های علمی پدرم، تهران، 1381، ص 44.
  89. ^ محمدزاده صدیق، ائلدار. مصاحبه‌های علمی پدرم، تهران، 1381، ص 49.
  90. ^ نشریه دانشجویی «دوزگون خبر»، دانشگاه تربیت مدرس،تهران، 1380، مصاحبه کننده: آقای سیدین زاده.
  91. ^ هفته‌نامه‌ی ندای آذرآبادگان، دوره سوم، سال 48، شماره 18، خرداد 1378، مصاحبه کننده: ابوالفضل وصالی.
  92. ^ ایمانی، بهروز. سؤز سواغیندا؛ چاپ اول؛ تهران: مؤلف، 1379؛ تک جلدی؛ 102 ص.: عکس؛ رقعی.
  93. ^ ایمانی، بهروز. لوحه‌دن لوحه‌یه، تهران، تکدرخت، 1389.
  94. ^ چهره‌گشا؛ امیر. ائل قایغی‌سی؛ چاپ اول؛ تهران: مؤلف، 1383؛ تک جلدی؛ 105 ص.؛ رقعی.
  95. ^ حیدری، لیلا؛ فرجام طرح بنیاد آذربایجان‌شناسی؛ چاپ اول؛ تهران: مؤلف، 1381؛ تک جلدی؛ 87 ص.: نمونه، عکس؛ رقعی.
  96. ^ حیدری، یعقوب. کوه در کوله‌پشتی؛ چاپ اول؛ تهران: تکدرخت، 1387؛ تک جلدی؛ 47 ص.: عکس؛ رقعی.
  97. ^ داوریار، محمد. بیر عمان بیر دنیز، تهران، تکدرخت، 1388.
  98. ^ داوریار، محمد. تکریم استاد، تهران، فرهنگسرای مهر، 1388.
  99. ^ دمیر، آیدین. زندگی و بعضی از آثار دکتر محمدزاده صدیق؛ استاد راهنما: دوچنت دکتر بیلگه‌خان آ. گؤک داغ؛ 2002؛ مقطع کارشناسی رشته‌ی زبان و ادبیات ترکی دانشکده‌ی ادبیات دانشگاه قرق قلعه (ترکیه)؛ 229ص.: کتابنامه.
  100. ^ رضیان، خاطره. لب‌های یخ‌بسته؛ چاپ اول؛ تهران: ائلشن، 1382؛ تک جلدی؛ 115 ص.؛ رقعی.
  101. ^ سالک، حمید. چند گفتار پیرامون پنج نمایشنامه‌ی میرزا آقا تبریزی؛ چاپ اول؛ تبریز: نوبل، 2537 (1357)؛ تک جلدی؛ 74 ص.؛ رقعی.
  102. ^ شکرخدایی، سید احسان (گردآورنده.) روزها با استاد؛ چاپ اول؛ تبریز، 1387؛ تک جلدی؛ 112 ص.؛ جیبی.
  103. ^ شکرخدایی، سید احسان. دیوان رها؛ چاپ اول؛ تهران: تکدرخت، 1387؛ تک جلدی؛ 161 ص.؛ رقعی.
  104. ^ شکرخدایی، سید احسان. نجوای سکوت؛ چاپ اول؛ تهران: دانشگاهیان، 1384؛ تک جلدی؛ 11 ص.؛ رقعی.
  105. ^ شکرخدایی، سید احسان. سفر از کثرت به وحدت؛ چاپ اول؛ تهران: تکدرخت، 1393؛ تک جلدی؛ رقعی.
  106. ^ شکرخدایی، سید احسان. نقدشناسی و مقالات نقد (مجموعه 36 نقد از دکتر صدیق)؛ چاپ اول؛ تهران: تکدرخت، 1392؛ تک جلدی؛ رقعی.
  107. ^ شکرخدایی، سید احسان. بالهای گسترده (مجموعه مقدمه‌های دکتر صدیق بر آثار معاصرین)؛ چاپ اول؛ تهران: تکدرخت، 1395؛ تک جلدی؛ رقعی.
  108. ^ شکرخدایی، سید احسان. بیست خطابه ادبی از دکتر صدیق؛ چاپ اول؛ تهران: تکدرخت، 1393؛ تک جلدی؛ رقعی
  109. ^ شکرخدایی، سید احسان. تصحیح متون کهن در کارنامه‌ی ادبی دکتر ح. م. صدیق؛ چاپ اول؛ تهران: تکدرخت، 1394؛ تک جلدی؛ رقعی
  110. ^ غریبلی، دکتر اسلام. صفی‌الدین اردبیلی‌نین قارامجموعه‌سی و حسین محمدزاده صدیق؛ چاپ اول؛ باکو: نشر جاویدان،2004؛ تک جلدی؛ 139ص.؛ رقعی.
  111. ^ غلامنژاد بازکیایی، معصومه. کتابشناسی آثار استاد دکتر حسین محمدزاده صدیق، تهران، تکدرخت، 1388.
  112. ^ کریمی، محمدرضا. ائلیمیزین آجیان یاراسی (شرح زندگی و آثار دکتر حسین محمدزاده صدیق)؛ چاپ اول، تهران، 1380؛ تک جلدی؛ 88 ص.: عکس؛ رقعی.
  113. ^ محمدزاده صدیق، ائلدار. مصاحبه‌های علمی پدرم؛ به کوشش ائلدار محمدزاده صدیق؛ چاپ اول؛ تهران: مؤلف، 1381؛ تک جلدی؛ 136 ص.: عکس؛ رقعی.
  114. ^ نائبی، محمدصادق. قارامجموعه از منظر واژه‌شناسی؛ چاپ اول؛ تهران: مؤلف، 1380؛ تک جلدی؛ 71 ص.؛ رقعی.
  115. ^ نیایش، امید. دکتر صدیق و هویت آذربایجان؛ چاپ اول؛ تهران: زوفا، 1381؛ تک جلدی؛ 95 ص.؛ رقعی.
  116. ^ وظیفه، صدیار (ائل اوغلو). جشن‌نامه‌ی دکتر صدیق، تهران، تکدرخت، 1388.
  117. ^ وظیفه، صدیار. بیر بؤلوک دورنا؛ چاپ اوّل؛ تهران: زوفا، 1381؛ تک جلدی؛ 75 ص.؛ رقعی.
  118. ^ همراز، رضا. گوللر آچاجاق؛ چاپ اول؛ تبریز، 1380؛ تک جلدی؛ 126 ص.؛ رقعی.
  119. ^ امیری، ژاله. صائب تبریزی در کارنامه ادبی دکتر ح. م. صدیق، تهران، تکدرخت، 1391.
  120. ^ http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=2060968&pageStatus=2&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author
  121. ^ http://kayhan.ir/fa/news/41459
  122. ^ بال های گسترده (فارسجا). ایران ایسلام جۇمهوریّتینین اسناد ایله میلّی کیتابخانا قۇرومو.
  123. ^ بیست خطابه‌ی ادبی (فارسجا). ایران ایسلام جۇمهوریّتینین اسناد ایله میلّی کیتابخانا قۇرومو.
  124. ^ تورکمن ساچاغی (سفرنامه‌ی ترکمن صحرا) (فارسجا). ایران ایسلام جۇمهوریّتینین اسناد ایله میلّی کیتابخانا قۇرومو.
  125. ^ سلطان ولد فرزندی زیر سایه‌ی پدر؟ (فارسجا). ایران ایسلام جۇمهوریّتینین اسناد ایله میلّی کیتابخانا قۇرومو.
  126. ^ مقارنه‌ی دو ترجمه از رمان «تبریز مه آلود» (فارسجا). ایران ایسلام جۇمهوریّتینین اسناد ایله میلّی کیتابخانا قۇرومو.
  127. ^ نقدشناسی و مقالات نقد (فارسجا). ایران ایسلام جۇمهوریّتینین اسناد ایله میلّی کیتابخانا قۇرومو.
  128. ^ نوایی (گزارش سه سفر به خراسان) (فارسجا). ایران ایسلام جۇمهوریّتینین اسناد ایله میلّی کیتابخانا قۇرومو.
  129. ^ http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=3384927&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author
  130. ^ http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=4437216&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author
  131. ^ http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=3415026&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author
  132. ^ http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=1954559&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author
  133. ^ http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=1517225&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author
  134. ^ http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=2064455&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author
  135. ^ http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=2181720&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author
  136. ^ http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=1562607&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author
  137. ^ http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=3425474&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author
  138. ^ http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=2066751&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author
  139. ^ http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=1517184&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author
  140. ^ http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=2730468&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author


«https://azb.wikipedia.org/w/index.php?title=حسین_محمدزاده_صدیق&oldid=219826»-دن آلینمیش‌دیر