بوغدا: نوسخه‌لر آراسینداکی فرق

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده

درخط

‏۲۲ دسامبر ۲۰۱۵، ساعت ۱۳:۳۶ نوسخه‌سی

بوغدا ان دئیرلی تاخیل دنه. بو بیتگی سولو و دئم اولار.گوللو بیر لپه لی و بیر ایللیق و بوغداکیمنلردن اولور .اوتلار قوروسوندان.^[۱]

سونوبلو گول آچان و پیتاقینین هر دوگوندن بیر یاپراق چیخار.سونبولچه سی ایکی بوغاز و اوچ گولچه اولار.نئچه گولچه لر 9 اولار بیلر.ایکی قاشیق کیمی اورتوکده (لما) و بیر ایچئری اورتوک (پالئا) ایچره اولور.یاپراقلاری اوبیری تاخیللارا اوخشار.نازیک و اوزون و کیچیک دیلچه سی اولار.

بوغدا دانه سی

بوغدا دنه سی 7 دن 18 جا پروتوئین اولور و 60 دان 70 جا نیشاسته و 2یا 2.5 سلولوز (خام فیبر) و 1.5 یا 2 یاغ و قالانی سو و معدنی ماده لر.چوخلو شکیلده گوروشئر.دنه لری 5 یا 8 میلیمتیر بؤیدا و قالینلیقی 2.5 یا 4.5 میلیمتیر اولور آغیرلیقی 20 دن 60 میلی گیرمجا اولار.بویاقی بئژ یا نوخودی اولار نوخودی بوغدا آق بوغدا آد وئریلیر و قیرمیز قهوه ای کی قیرمیز بوغدا اولار کی بویاق اندوسپرم ماده سینه باغلیدی.یوموشاق یا برک اولار

تومورجوک یا جوانه سی یوزه 5.2 دنه آغیرلیقی اولور کی چوخلو یاغی و ویتامینی اولور کی ویتامین ب قوروشوندان اولور.تومورجوکدا یاغ اولماسی آدلیمدی امما دنه نین آزی تومورجوک اولور و بوغدا یاغی آزجا اله گلیر و یوزه 1 یا 1.5 اولور.تومورجوک بوغدا اونوندا کپیکینن آیریلیر و کپکی چوخ ساخلاماق اولماز.^[۲]

کپک کی بوغدا قابیقی اولور و یوزه 14 دنه آغیرلیقی اولور و تومورجک و قابیق اون دوزلدنده الکده قالیر.بو کپک مال داوار خورکی اولار.کپک بوتون سلولوز اولار.

کپکین 7 قاتی وار کی اری آیری اورتوکلر اولور.تستا قاتی ان دئیرلی اورتوکدیوتستا بویاق اولان قاتدی کی اوندا کارتنوئیدلر اولار اونا گوره بو قاتین چوخلو دئیری وار

آندوسپرم کی نیشاسته اولور و یوزه 83 دن یوزه 87جا اولور و اوندا نیشاسته و پروتوئین ماده لر گوروشور.نیشاسته قلوتن ماده سینن یاپیشیب کی قلوتن بیر جور پروتوئنی اولور.بو ماده چوخلو بوغدا پروتوئینی اولور.بوغدا پروتوئنی هر دنه ده بوغدا نجور اولماقنا باغلیدی.آندوسپرمدن بیر قاتی کپک آلتیندا اولور کی اونا آلورون دئیلیر.بو قات تک سلولدی و اون دوزلیننده الکده قالیر.آندوسپرم یوزه 10 یا 15 پروتوئین اولور و چوخو نیشاسته اولور.

قلوتن بوغدادا اونون یاخچی اولماسینا باغلیدی و قیرمیز بوغدا و یاز و ایاز بوغدا دا چوخلو قلوتن اولار و بونا گوره یاخچی اولور و اونی گوجلو و خمیری توتوملی وچکیملی اولور و کوپور و کوپماق قازلارین ساخلیر اونا گوره شیشیر و چوخالیر.اون یاخچیلیقی قلوتن چوخلوقو و یاخچیلیقینا باغلیدی.

قلوتن چوخلوقو اون کوپمه سینه و چوخالماسینا یاخچی دی و قلوتنی چوخ اولان بوغدا چورکچیلر و شاطیرلار اوچون یاخچی اون اولور.قلوتن یاخچی لیقی اونون چو.خلوقونون یئرین وئرمئز چون قلوتن آز اولسا یاخچی قلوتن اونی چوروک اولار.قلوتن چوخلوقی سو و یئر گوجونه باغلیدی.توخوم ایصلاحی اونو چوخالدار.

نئچه جوره بوغدا

بیتگیلر بیلگیلرینده بوغدا تریتیکوم اولور کی اوچ قورودا دوزولوب.هر قورودا بیر جور کروموزوم اولور کی بوتون ژنتیک قونشولارین آپاریر^[۳]

ژن تانیماق بوغدادا آیری بیتگیلردن چتیندی چون بیرجور بوغدالار دیپلوئید اولور و ایکی جوره کروموزومی وار.و چوخلو جوره بوغدا پلی پلوئید اولور و دورد جوره کروموزومی تتراپلوئید اولور و یا آلتی جوره ^[۴] هگزاپالوئید اولور

اون بؤیوک بوغدا اکن اولکه — ۲۰۰۸ (میلیون تون)
چین	۱۱۲
هیند	۷۹
آمریکا	۶۸
روسیه	۶۴
فرانسه	۳۹
کانادا	۲۹
آلمان	۲۶
اوکراین	۲۶
پاکستان	۲۱
استرالیا	۲۱
بوتون دونیا	۶۹۰
منبع: فائو ^[۵]

^ «wheat» ‎(انگلیسی)‎ (۲۰۰۷).
^ جزوه غلات دکتر کرامت.
^ قارونی ۵
^ ویکی انگلیسی که در آن از کتاب زیر استفاده شده است: Hancock, James F. (2004) Plant Evolution and the Origin of Crop Species.
^ Major Food And Agricultural Commodities And Producers - Countries By Commodity

[brit-1] «wheat» ‎(انگلیسی)‎ (۲۰۰۷).

[jozveh-2] جزوه غلات دکتر کرامت.

[gharooni5-3] قارونی ۵

[4] ویکی انگلیسی که در آن از کتاب زیر استفاده شده است: Hancock, James F. (2004) Plant Evolution and the Origin of Crop Species.

[5] Major Food And Agricultural Commodities And Producers - Countries By Commodity

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-بوغدا ان دئیرلی تاخیل دنه. بو بیتگی سولو و دئم اولار.گوللو بیر لپه لی و بیر ایللیق و بوغداکیمنلردن اولور .اوتلار قوروسوندان.<ref name="brit"><span class="citation web">[http://www.britannica.com/eb/article-9076739/wheat «wheat»]&#x20;&#x200E;(انگلیسی)&#x200E;&#x20;(۲۰۰۷).&#x20;</span></ref>
+بوغدا ان دئیرلی تاخیل دنه. بو [[بیتگی]] سولو و دئم اولار.گوللو بیر لپه لی و بیر ایللیق و [[بوغداکیمن]]لردن اولور .[[اوتلار]] قوروسوندان.<ref name="brit"><span class="citation web">[http://www.britannica.com/eb/article-9076739/wheat «wheat»]&#x20;&#x200E;(انگلیسی)&#x200E;&#x20;(۲۰۰۷).&#x20;</span></ref>
-سونوبلو گول آچان و پیتاقینین هر دوگوندن بیر یاپراق چیخار.سونبولچه سی ایکی بوغاز و اوچ گولچه اولار.نئچه گولچه لر 9 اولار بیلر.ایکی قاشیق کیمی اورتوکده (لما) و بیر ایچئری اورتوک (پالئا) ایچره اولور.یاپراقلاری اوبیری تاخیللارا اوخشار.نازیک و اوزون و کیچیک دیلچه سی اولار.
+[[سونوبل]]و گول آچان و پیتاقینین هر دوگوندن بیر یاپراق چیخار.سونبولچه سی ایکی بوغاز و اوچ گولچه اولار.نئچه گولچه لر 9 اولار بیلر.ایکی قاشیق کیمی اورتوکده (لما) و بیر ایچئری اورتوک (پالئا) ایچره اولور.یاپراقلاری اوبیری تاخیللارا اوخشار.نازیک و اوزون و کیچیک دیلچه سی اولار.
 == بوغدا دانه سی ==
-بوغدا دنه سی 7 دن 18 جا پروتوئین اولور و 60 دان 70 جا نیشاسته و 2یا 2.5 سلولوز (خام فیبر) و 1.5 یا 2 یاغ و قالانی سو و معدنی ماده لر.چوخلو شکیلده گوروشئر.دنه لری 5 یا 8 میلیمتیر بؤیدا و قالینلیقی 2.5 یا 4.5 میلیمتیر اولور آغیرلیقی 20 دن 60 میلی گیرمجا اولار.بویاقی بئژ یا نوخودی اولار نوخودی بوغدا آق بوغدا آد وئریلیر و قیرمیز قهوه ای کی قیرمیز بوغدا اولار کی بویاق اندوسپرم ماده سینه باغلیدی.یوموشاق یا برک اولار
+بوغدا دنه سی 7 دن 18 جا [[پروتوئین]] اولور و 60 دان 70 جا نیشاسته و 2یا 2.5 [[سلولوز]] (خام فیبر) و 1.5 یا 2 یاغ و قالانی سو و معدنی ماده لر.چوخلو شکیلده گوروشئر.دنه لری 5 یا 8 میلیمتیر بؤیدا و قالینلیقی 2.5 یا 4.5 میلیمتیر اولور آغیرلیقی 20 دن 60 میلی گیرمجا اولار.بویاقی بئژ یا نوخودی اولار نوخودی بوغدا آق بوغدا آد وئریلیر و قیرمیز قهوه ای کی قیرمیز بوغدا اولار کی بویاق [[اندوسپرم]] ماده سینه باغلیدی.یوموشاق یا برک اولار
-تومورجوک یا جوانه سی یوزه 5.2 دنه آغیرلیقی اولور کی چوخلو یاغی و ویتامینی اولور کی ویتامین ب قوروشوندان اولور.تومورجوکدا یاغ اولماسی آدلیمدی امما دنه نین آزی تومورجوک اولور و بوغدا یاغی آزجا اله گلیر و یوزه 1 یا 1.5 اولور.تومورجوک بوغدا اونوندا کپیکینن آیریلیر و کپکی چوخ ساخلاماق اولماز.<ref name="jozveh">جزوه غلات دکتر کرامت.</ref>
+تومورجوک یا جوانه سی یوزه 5.2 دنه آغیرلیقی اولور کی چوخلو یاغی و ویتامینی اولور کی [[ویتامین ب]] قوروشوندان اولور.تومورجوکدا یاغ اولماسی آدلیمدی امما دنه نین آزی تومورجوک اولور و بوغدا یاغی آزجا اله گلیر و یوزه 1 یا 1.5 اولور.تومورجوک بوغدا اونوندا کپیکینن آیریلیر و کپکی چوخ ساخلاماق اولماز.<ref name="jozveh">جزوه غلات دکتر کرامت.</ref>
 [[فایل:Modell_eines_Korns_von_Triticum_vulgare_(Weizen)_-Osterloh_Nr._138-.jpg|thumb|300x300px|بوغدا دنه سی مودلی]]
-کپک کی بوغدا قابیقی اولور و یوزه 14 دنه آغیرلیقی اولور و تومورجک و قابیق اون دوزلدنده الکده قالیر.بو کپک مال داوار خورکی اولار.کپک بوتون سلولوز اولار.
+[[کپک]] کی بوغدا قابیقی اولور و یوزه 14 دنه آغیرلیقی اولور و تومورجک و قابیق اون دوزلدنده الکده قالیر.بو کپک مال داوار خورکی اولار.کپک بوتون سلولوز اولار.
-کپکین 7 قاتی وار کی اری آیری اورتوکلر اولور.تستا قاتی ان دئیرلی اورتوکدیوتستا بویاق اولان قاتدی کی اوندا کارتنوئیدلر اولار اونا گوره بو قاتین چوخلو دئیری وار
+کپکین 7 قاتی وار کی اری آیری اورتوکلر اولور.[[تستا]] قاتی ان دئیرلی اورتوکدیوتستا بویاق اولان قاتدی کی اوندا کارتنوئیدلر اولار اونا گوره بو قاتین چوخلو دئیری وار
 آندوسپرم کی نیشاسته اولور و یوزه 83 دن یوزه 87جا اولور و اوندا نیشاسته و پروتوئین ماده لر گوروشور.نیشاسته قلوتن ماده سینن یاپیشیب کی قلوتن بیر جور پروتوئنی اولور.بو ماده چوخلو بوغدا پروتوئینی اولور.بوغدا پروتوئنی هر دنه ده بوغدا نجور اولماقنا باغلیدی.آندوسپرمدن بیر قاتی کپک آلتیندا اولور کی اونا آلورون دئیلیر.بو قات تک سلولدی و اون دوزلیننده الکده قالیر.آندوسپرم یوزه 10 یا 15 پروتوئین اولور و چوخو نیشاسته اولور.
-قلوتن بوغدادا اونون یاخچی اولماسینا باغلیدی و قیرمیز بوغدا و یاز و ایاز بوغدا دا چوخلو قلوتن اولار و بونا گوره یاخچی اولور و اونی گوجلو و خمیری توتوملی وچکیملی اولور و کوپور و کوپماق قازلارین ساخلیر اونا گوره شیشیر و چوخالیر.اون یاخچیلیقی قلوتن چوخلوقو و یاخچیلیقینا باغلیدی.
+[[قلوتن]] بوغدادا اونون یاخچی اولماسینا باغلیدی و قیرمیز بوغدا و یاز و ایاز بوغدا دا چوخلو قلوتن اولار و بونا گوره یاخچی اولور و اونی گوجلو و خمیری توتوملی وچکیملی اولور و کوپور و کوپماق قازلارین ساخلیر اونا گوره شیشیر و چوخالیر.اون یاخچیلیقی قلوتن چوخلوقو و یاخچیلیقینا باغلیدی.
-قلوتن چوخلوقو اون کوپمه سینه و چوخالماسینا یاخچی دی و قلوتنی چوخ اولان بوغدا چورکچیلر و شاطیرلار اوچون یاخچی اون اولور.قلوتن یاخچی لیقی اونون چو.خلوقونون یئرین وئرمئز چون قلوتن آز اولسا یاخچی قلوتن اونی چوروک اولار.قلوتن چوخلوقی سو و یئر گوجونه باغلیدی.توخوم ایصلاحی اونو چوخالدار.
+قلوتن چوخلوقو [[اون]] کوپمه سینه و چوخالماسینا یاخچی دی و قلوتنی چوخ اولان بوغدا چورکچیلر و شاطیرلار اوچون یاخچی اون اولور.قلوتن یاخچی لیقی اونون چو.خلوقونون یئرین وئرمئز چون قلوتن آز اولسا یاخچی قلوتن اونی [[چوروک]] اولار.قلوتن چوخلوقی سو و یئر گوجونه باغلیدی.توخوم ایصلاحی اونو چوخالدار.
 == نئچه جوره بوغدا ==
-بیتگیلر بیلگیلرینده بوغدا تریتیکوم اولور کی اوچ قورودا دوزولوب.هر قورودا بیر جور کروموزوم اولور کی بوتون ژنتیک قونشولارین آپاریر<ref name="gharooni5">قارونی ۵</ref>
+بیتگیلر بیلگیلرینده بوغدا تریتیکوم اولور کی اوچ قورودا دوزولوب.هر قورودا بیر جور [[کروموزوم]] اولور کی بوتون ژنتیک قونشولارین آپاریر<ref name="gharooni5">قارونی ۵</ref>
-ژن تانیماق بوغدادا آیری بیتگیلردن چتیندی چون بیرجور بوغدالار دیپلوئید اولور و ایکی جوره کروموزومی وار.و چوخلو جوره بوغدا پلی پلوئید اولور و دورد جوره کروموزومی تتراپلوئید اولور و یا آلتی جوره <ref>ویکی انگلیسی که در آن از کتاب زیر استفاده شده است:
+[[ژن تانیماق]] بوغدادا آیری بیتگیلردن چتیندی چون بیرجور بوغدالار دیپلوئید اولور و ایکی جوره کروموزومی وار.و چوخلو جوره بوغدا پلی پلوئید اولور و دورد جوره کروموزومی تتراپلوئید اولور و یا آلتی جوره <ref>ویکی انگلیسی که در آن از کتاب زیر استفاده شده است:
 Hancock, James F. (2004) Plant Evolution and the Origin of Crop Species. </ref> هگزاپالوئید اولور
 [[فایل:WheatFlower1.jpg|thumb|بوغدا گولو]]