بودا: نوسخهلر آراسینداکی فرق
Ilğım (دانیشیق | چالیشمالار) |
M.XIII (دانیشیق | چالیشمالار) ک M.XIII، قوتاما بودا صفحهسینی، بودا-ده یوْللاندیرما اۆستونه آپاردی: یانلیش باشلیق |
||
فرقیسیز
|
۲ جولای ۲۰۱۶، ساعت ۰۵:۳۷ نوسخهسی
بۇدا٬ سانسکریت دیلینده «اوْیانماق٬ ایدراک ائتمک٬ بیلینجلنمک» آنلامیندا گلن «بۇده» ائیلمینین کئچمیش زامان تیپیدیر. «اوْیانمیش٬ ایدراک ائتمیش٬ بیلینجلنمیش آنلامیندا گلر.
«سیدارتا قۇتاما»٬ تاریخده «بۇدا» سؤزجوگونو اؤزونه گؤره ده٬ اوْنا اینانان و بیر یوْل گؤرسدیجی اوْلمادان اؤزوندن «اوْیانان» هرکس اۆچون ده ایشلتمیشدیر. بۇدیزمده «بۇدا» آنلاییشی ایله ایفاده ائدیلن: شخصین رۇحونون صافلیق٬ معصومیت و مۆکمّللیگینین گۆجونه٬ اؤزلوگوندن چاتماسی و بؤیلهجه داها اؤنجه اوْرتایا چیخارمادیغی آیدینلاشمیش (مۆکمّل) بیلگیه چاتمیش (پراژنا)٬ آیریجا شفقت و مرحمتدن اۇزاق سوْنسوز یاشامی سینیرسیزجا گلیشدیرمکدیر.
بۇدا٬ اؤزونو دۆنیاسال شئیلره آرتیق باغلی اوْلمایاجاق درجهده هر شئیدن آریندیرماغی باجارمیشدیر (نیروانا). بئلهجه بۇدیست اینانجینا گؤره آرتیق یئنیدن دوْغوش دؤنگوسونه باغلی قالمامیش اوْلاجاقدیر. بۇدیزم٬ شخصین اؤز بئینی ایله (عقلی ایله) دانیشامایاجاغی اۆچون٬ آیری بیر وارلیق اوْلاراق «منلیک» دۆشونجهسینی رد ائدیبدیر.
اوْیانیش: بیلینجلنمهمیش (اوْیانمامیش)٬ اؤزونو دۆنیایا باغلاتمیش اینسانلاردان اۇزاق بیر آنلاییشدا٬ اوقیانوس کیمی درین و آنلاشیلماسی چتین٬ دۆنیاسال دۇیغولاردان آرینمیش بیر طبیعتدیر (ماهیتدیر٬ یارادیلیشدیر٬ کاراکتِردیر). بۇ سببله٬ بۇ تجرۆبهلری سیرادان بیر دیلله یا دا بیلیمسل گؤروشلرله آچیقلاماق ایمکانسیزدیر. بۇ تجرۆبهلرین (بیلگیلرین) دَیَرینی٬ شخص اؤزو یاشامادیقجا آنلایانماز. بۇ بۇدا تجرۆبهسی٬ عئینی بۇدا گلنکلری ایله داوام ائتمهیه بیلر٬ بۇدانین اوْرتایا چیخدیغی مۇتلو٬ گؤزل زامانلاردان سوْنرا؛ بۇدانین اوْلمادیغی چوخ آرتیق قارانلیق٬ پیس دؤنملر یاشاندیغی اۆچون٬ هئچبیر دوْکترانین سوْن قۇرتولوش تعلیمی آنلامینا گلمز.
آدی
سیدارتا٬ عائیلهسینین اوْنا وئردیگی آدیدیر. «آماجینا چاتمیش» دئمکدیر. قوتاما ایسه٬ بۇدانین منسوب اوْلدوغو عائیلهنین آدیدیر. بۇدا اوْلاراق تانیلان سیدارتا قوتاما٬ تاتاقاتا (قوصورسوز بیلگهلیگه چاتمیش کیمسه) اوْلاراق دا بیلینیر.
یاشاییشی
دوْغوم و اؤلوم تاریخلری کسین بللی دئییل. میلاددان اؤنجه ۵۶۳ ایلینده آنادان اوْلدوغو تخمین ائدیلیر. آنجاق ائدیلن یئنی آراشدیرمالار بۇ تاریخی دییشمیشدیر. الده ائدیلن بۇ یئنی بیلگیلره گؤره٬ سیدارتا تخمین ائدیلن تاریخدن اوْن ایل٬ بلکی ده یۆز ایل سوْنرا آنادان اوْلموشدور. ۲۰-جی یۆزایل بیلیمآداملارینین چوْخو اؤلومونو م.اؤ ۵۶۰ دوْغومونو م.اؤ ۴۸۳ بیلرکن٬ اؤلومو اۆچون ۴۱۰ ایله ۴۰۰ ایللرینی تخمین ائدن تاریخچیلر ده واردیر. بیر سؤیلنتییه گؤره٬ سیدارتا قوتاما٬ هیندوستانین قۇزئیشرقینده بۇگۆنکو نِپال سرحدّینین یاخینلیقلاریندا یئر آلان لومبینیده آنادان اوْلموشدور. نپال سرحدّینین یاخینلیقلاریندا کاپیلاواستو شهرینده حؤکم سۆرن ساکیا خاندانینا منسوبدور.
قایناق
آنادوْلو تۆرکجهسی ویکیپدیاسینین ایشلدنلری طرفیندن یارانمیش«Buda»، مقالهسیندن گؤتورولوبدور. ( تاریخینده یوْخلانیلیبدیر).