تایلند
تایلند کراللیغی ราชอาณาจักรไทย Ratcha-anachak Thai | |
|---|---|
 بایراق
 Emblem
| |
| میلی مارش: Phleng Chat Thai (اینگیلیسجه: "Thai National Anthem") | |
![تایلند یئری نقشه اوستونده (green) in آسه‌آن (dark grey) – [Legend]](/wiki/%D9%81%D8%A7%DB%8C%D9%84:Location_Thailand_ASEAN.svg) | |
_-_THA_-_UNOCHA.svg) | |
| پایتخت | بانکوک |
| بؤیوک شهری | Bangkok |
| رسمی دیللر | Thai[۱] |
| اتنیک قروپلار |
|
| دمونیم(لر) | Thai Siamese (archaic) |
| دؤولت | |
• Monarch | واجیرالونقکورن |
| Prayut Chan-o-cha | |
| قانون اوقانی | National Legislative Assembly |
| Formation | |
| ۱۲۳۸–۱۴۴۸ | |
| ۱۳۵۱–۱۷۶۷ | |
| ۱۷۶۸–۱۷۸۲ | |
| ۶ آوریل ۱۷۸۲ | |
| ۲۴ ژوئن ۱۹۳۲ | |
| 22 May 2014[۷] | |
| اراضی | |
• جمعی | ۵۱۳٬۱۲۰ km2 (۱۹۸٬۱۲۰ sq mi)Convert internal error: unknown message (51st) |
• سو (%) | 0.4 (2,230 km2) |
| جمعیت | |
• ۲۰۱۵ تخمینی | 67,959,000[۸] (20th) |
• ۲۰۱۰ census | 64,785,909[۹] |
• سیخیلیق | ۱۳۲٫۱/km2 (۳۴۲٫۱/sq mi)Convert internal error: unknown message (88th) |
| جی‌دی‌پی (PPP) | ۲۰۱۶ تخمینی |
• جمعی | US$1.152 trillion[۱۰] |
• آدام‌باشی | US$16,706[۱۰] |
| جی‌دی‌پی (نامینل) | ۲۰۱۶ تخمینی |
• جمعی | US$409.724 billion[۱۰] |
• آدام‌باشی | US$5,938[۱۰] |
| جینی (۲۰۱۰) | ۳۹٫۴[۱۱] Error: Invalid Gini value |
| اچ‌دی‌آی (۲۰۱۴) |  ۰٫۷۲۶[۱۲]Error: Invalid HDI value · 93rd |
| پول واحیدی | Baht (฿) (THB) |
| چاغ بؤلگه‌سی | UTC+۷ (یوتی‌سی ۷:۰۰+) |
| سوروجولوک طرفی | left |
| تیلفون کودو | +۶۶ |
| اینترنت ال‌تی‌دی | |
تایلند آسیادا بیر دؤولت. رسمی دیلی تایجا دیر.
دؤولت رمزلری
[دَییشدیر]تایلند کراللیغینین دؤولت رمزلری: تایلند بایراغی، تایلند گئربی و تایلند هیم‌نیدیر.
اهالی‌سی
[دَییشدیر]تایلند چوْخ میللت‌لی اؤلکه اوْلوب اهالیسینین یاری‌دان چوْخونو تای خالقلاری تشکیل ائدیر. تایلند اراضیسینده بیرده لاولار، چین‌لیلر، ویئتناملیلار، خمرلر و باشقا خالقلار دا یاشاییر. اؤلکه‌ده تای دیلی رسمی دیل کیمی قبول ائدیلمیشدیر. ۲۰۰۹ – جو ایلین آوریل آیینین اوّلینه اوْلان رسمی تخمینلره اساساً تایلندین ۶۶٬۸ میلیون نفر اهالی‌سی وار.[۱]
تاریخی
[دَییشدیر]تایلند اراضیسینده ایلک دؤولتلر ۱-جی – ۲-جی عصرلرده یارانماغا باشلامیش‌دیر. تایلرین اۆستونلوک تشکیل ائتدیی ایلک بؤیوک دؤولت ۱۲-جی عصرین سوْنو-۱۳-جو عصرین اوّللرینده یاراندی و سوکوتای دؤولتی آدلان‌دی. ۱۳-جو عصرین اوْرتالاریندان سوْنرا تایلند اراضیسینده سیام دؤولتی یاراندی. اؤلکه تایلند آدینی یالنیز ۱۹۳۲-جی ایلده باش وئرمیش دؤولت چئوریلیشین‌دن سوْنرا آلدی.[۲]
مدنیتی
[دَییشدیر]تایلند اینکیشاف ائتمیش آقرار – صنایع اؤلکه‌سی‌دیر. زنگین طبیعی سروتلره مالیک‌دیر. لاکین ایقتیصادی اینکیشافی خاریجی کاپیتال‌دان، اؤزل‌له ده آمریکا بیرلشمیش ایالتلری و ژاپون دان وابسته‌دیر. اؤلکه‌یه ائدیلن ایقتیصادی موداخی‌له ایستر – ایستمز اوْنون مدنیتی، موعاریفی و اینجه صنعتینه ده ائتکی گؤستریر.
موعاریف
[دَییشدیر]تایلنددا تعلیم ادبی تای دیلینده آپاریلیر. اساس تحصیل ۷ ایللیک اوْلوب بۆتون اهالی اۆچون مجبوری‌دیر. تایلندا اهالی‌نین سوسیال دۇرومینی یاخشیلاش‌دیرماق آماچ‌له ۴ – ۷ یاش‌لی اۇشاقلارین تربییه‌سی ایله مشغول اوْلان مکتبقدر تربییه موسّسه‌لری ده مؤوجوددور. اوْرتا تحصیلین مۆدّتی ۵ ایل، تکنیکی – پئشه تحصیلی‌نین مۆدّتی ایسه ۱ – ۳ ایلدیر. بانقکوک‌دا ۵ بیلیم یوردو، میلّی کیتابخانا، میلّی موزه یی فعالیّت گؤستریر.
مطبوعات
[دَییشدیر]تایلنددا چوْخسای‌لی گۆن‌ده‌لیک قزئتلر نشر ائدیلیر. قزئتلر تای دیلینده چیخیر. «دئی‌لی نیوس»، «تای رات»، «سیام رات» و س. گۆن‌ده‌لیک چیخان قزئتلر واردیر. تای دیلین‌دن باشقا اینگیلیس دیلینده ده «بانکوک پوست»، «نئیشن رئویو» کیمی قزئتلر نشر ائدیلیر. چین اهالی‌سی چوْخ اوْلدوغون‌دان چین دیلینده ده قزئتلر چیخیر، مثلاً، «سینسیان ژیباو» و س. ۱۹۳۰-جو ایلده تایلند میلّی رادیو وئرلیشلری ایستانسیاسی، ۱۹۵۵-جی ایلدن ایسه تایلند میلّی تئلئویزیاسی فعالیّت گؤستریر. تایلند خبرلر آگئنت‌لییی ایسه ۱۹۷۷-جی ایلده یارادیلمیش‌دیر.
ادبیات
[دَییشدیر]تایلندین ایلک ادبی عابیده‌لری سالنامه کاراکتری داش کیتابه‌لردیر. بۇ داش کیتابه‌لر ۱۳-جو عصرین سوْنو- ۱۴-جو عصرین اوّللرینه عاییددیر. «راما کام هنگین ایستلاسی» ان قدیم اپیقرافیک عابیده‌دیر. قدیم تایلند ادبیاتینا هیند ادبیاتی گۆج‌لو ائتکی ائتمیشدیر. کلاسیک شعرلر اساساً دینی – مدهییه کاراکتری داشیییردی. اپیک پوئمالار و لیریکا ۱۵-جی – ۱۶-جی عصرلردن اینکیشاف ائتمه‌یه باشلامیش‌دی. «بؤیوک حیات»، «یونانلارین مغلوبیتی»، «پارلو» و س. اثرلر همین دؤورون محصوللاری‌دیر. ۱۸-جی عصرین مشهور لیریک شاعیرلریندن سیپارت، ماهاراتچاکرو، تامماتیبئتی گؤسترمک اوْلار. همین دؤورون ادبی یارادیجیلیغیندا «چرچیوه‌لی پووستلر» دئییلن ژانرلار مؤهوم یئر تۇتوردو. بۇ «چرچیوه‌لی پووئستلر» مۆختلیف مضمون‌لو حکایه‌لردن عبارت ایدی. دونیوی کۇنولارا ماراق ۱۸-جی عصرین سوْنون‌دان آرتماغا باشلادی، نشر ایشی اینکیشاف ائتدی. چاوپراییا پراکلانقین «راچاتیرات» تاریخی رومانی دا همین دؤورون ادبی نومونه‌سی ایدی. سونتون پونون «کون چانق و کون پئن»، «پرا آپایمانی»، کرال ۲-جی رامانین «سناو» پوئمالاری، پرا ماهامونتری‌نین «شاه‌زاده لاندای» ساتیریک شعرلری ۱۹-جو عصر تایلند ادبیاتینین ان یۆکسک سوییه‌لی نومونه‌لری‌دیر. تایلندا رئالیست ادبیاتی ۲۰-جی عصرین ۳۰-جو ایللرین‌دن اینکیشاف ائتمه‌یه باشلادی. سیبوراپا، لاو کامهوم، آچین پانچاپان، سنی ساوواپونق، مانات تیانرایونق، ایتسارا آمانتانون رئالیزمین گؤرکم‌لی نماینده‌لری ایدی. قادین یازی‌چی تامایانتی سوسیال کۇنودا رومان و حکایه‌لر یازان مؤلف کیمی شؤهرت قازانمیش‌دیر
موسیقی
[دَییشدیر]تایلنددا قدیم زامانلاردان دینی و باشقا مراسیملر، کند بایراملاری موسیقی ایله موشایعت ائدیلمیشدیر. موسیقی اثرلری اساساً ساده ریتملی اوْلوب آیتی تئمپ‌له ایفا اوْلونور.
دینی دۇروم
[دَییشدیر]تایلندا بوددیستلر اؤلکه اهالیسینین ۹۶ فایزینی تشکیل ائدیرلر. بیرمادا اوْلدوغو کیمی بۇرادا دا بوددیزم اؤزونون تخئراواد فورماسیندا اینکیشاف ادیب. بورا سیام، خمر، مون، لاو، کارئن، داغ خمرلری‌نین بیر قروپو، و دیگر اتنیک قروپلار داخیلدیر. بوددیزیمین شیمال مکتبی اوْلان ماخایانایا تایلنددا یاشایان چین‌لیلر، ویتنام‌لیلار و بعضی لاولار عبادت ائدیر. اهالی‌نین ۴ فایزی موسلمانلاردیر (مالایلار، تیاملار، بنقلادش و پاکیستاندان گلنلر)، اساساً سوننو-شافیی مذهبلیدیرلر. آز سایدا سوننو-حنفیلر و شیعه‌لر واردیر. چینللیرین بیر حیصّه سی کونفوسیان‌لیق و داوسیزمه اعتیقاد ائدیر. تایلندین اهالیسینین کیچیک بیر حیصّه سی کریستیاندیر. کریستیان میسیونرلری بورا ۱۶-جی عصردن چالیش‌سالار دا هئچ بیر اۇغور قازانا بیلمه‌ایبلر. اهالی‌نین ۰٬۵ فایزینی تشکیل ائدن کریستیانلار اساساً بانکوک دا و اؤلکه‌نین شیمال حیصّه سینده مسکونلاشیبلار. کاتولیکلره(۱۶۵ مین نفر) تایلنددا یاشایان ویئتناملیلار، و ده آورواسی‌لی متیسلر آراسیندا راست گلمک اوْلار. پروتستانلار ۳۰ مین نفردیرلر. بۇنونلا یاناشی باپتیستلر، یئددینجی گۆنون آدونتیستلری، لوترانلار و دیگر طریقتلره منسوب کریستیانلار دا واردیر. مرکزی رایونلاردا اساساً هیندوستان‌دان گلن هیندویستلر (۴ مین نفر)، بانکوکدا ایسه آز سایدا سیقخلر یاشاییر. تایلندین بعضی داغ قبیله‌لری قدیمی کولتلارا عبادت ائدیرلر. تایلندین ۱۴ مین نفر اهالی‌سی هئچ بیر دینه اعتیقاد اتمیر.
گؤرونتولر
[دَییشدیر]
.svg)
قایناقلار
[دَییشدیر].svg)
منابع
[دَییشدیر]- ^ Thailand Archived 2010-12-29 at the Wayback Machine., The World Factbook.
- ^ Draper, John; Kamnuansilpa, Peerasit (2016). "The Thai Lao Question: The Reappearance of Thailand's Ethnic Lao Community and Related Policy Questions". Asian Ethnicity. doi:10.1080/14631369.2016.1258300. 23 November 2016-ده یوخلانیب.
- ^ ۳٫۰ ۳٫۱ International Convention on the Elimination of All Forms of Racial Discrimination; Reports submitted by States parties under article 9 of the Convention: Thailand (PDF) (in English with appended Thai government translation). United Nations Committee on the Elimination of Racial Discrimination. 28 July 2011. 2016-10-09-ده اوریجنال (PDF)-دن آرشیولشدیریلمیشدیر. 8 October 2016-ده یوخلانیب.
{{cite book}}:|archive-date=/|archive-url=وقت مؤهورونون اۇیغونسوزلوغو (کؤمک); Unknown parameter|dead-url=ignored (|url-status=suggested) (کؤمک)CS1 maint: unrecognized language (link) - ^ David Levinson (1998), Ethnic Groups Worldwide: A Ready Reference Handbook, Oryx Pres, p. 287, ISBN 1-57356-019-7
- ^ Paul, Lewis M.; Simons, Gary F.; Fennig, Charles D. (۲۰۱۳), Ethnologue: Languages of the World, SIL International, ISBN 978-1-55671-216-6
- ^ Barbara A. West (2009), Encyclopedia of the Peoples of Asia and Oceania, Facts on File, p. 794, ISBN 1-4381-1913-5
- ^ Thailand's new provisional constitution (22 July 2014). آرشیولنیب اصلی نۆسخه‌دن on 2014-12-29. یوْخلانیلیب14 December 2014.
- ^ World Population Prospects: The 2015 Revision, Key Findings and Advance Tables. United Nations Department of Economic and Social Affairs/Population Division. یوْخلانیلیب10 January 2016.
- ^ شابلون:Th icon National Statistics Office, "100th anniversary of population censuses in Thailand: Population and housing census 2010: 11th census of Thailand" Archived 2012-07-12 at the Wayback Machine.. popcensus.nso.go.th.
- ^ ۱۰٫۰ ۱۰٫۱ ۱۰٫۲ ۱۰٫۳ Thailand. اولوسلارآراسی پول صندوقو. یوْخلانیلیب16 April 2016.
- ^ Gini Index. World Bank. یوْخلانیلیب2 June 2015.
- ^ 2015 Human Development Report. United Nations Development Programme (2015). یوْخلانیلیب15 December 2015.
گؤرونتولر
[دَییشدیر]
.svg)
.svg)
.svg)
.svg)
.svg)
.svg)
.svg)
- سیاس۱ خطالاری: unsupported parameter
- CS1 maint: unrecognized language
- آسیا اؤلکهلری
- بودایی اؤلکه‌لر
- تایلند
- بیرلشمیش میلتلر اؤیهسی اؤلکه‌لر
- گونئی دوْغو آسیا اؤلکهلری
- Kingdoms
- Member states of the Association of Southeast Asian Nations
- ۱۹۳۲ میلادی ایلده قورولان بؤلگه‌لر و اؤلکه‌لر
- ۱۹۳۲ - جی ایلینده سیام اؤلکهسینده یارانانلار
- 1932 establishments in Asia
- 1932 establishments in Southeast Asia