روم

ویکی‌پدیادان، آچیق بیلیک‌لیک‌دن
(روما-دن يوْل‌لاندیریلمیش)
Rome
Roma
Roma Capitale


Colosseum, Trevi Fountain and panorama
of Rome from the dome of St. Peter's Basilica
Flag of Rome
Coat of arms of Rome
لقب(لر): 
The Eternal City/Capital of the World
The territory of the comune (Roma Capitale, in red) inside the Metropolitan City of Rome (Città Metropolitana di Roma, in yellow)
The territory of the comune (Roma Capitale, in red) inside the Metropolitan City of Rome (Città Metropolitana di Roma, in yellow)
Country ایتالیا
Regionشابلون:Country data Lazio
ایداره
 • نووعSpecial Comune ("Roma Capitale")
 • اورقانیRome City Council
 • MayorVirginia Raggi (M5S)
اراضی
 • Total۱٬۲۸۵ km2 (۴۹۶٫۳ sq mi)
اوجالیق
۲۱ m (۶۹ ft)
جمعیت
 (۲۰۱۴)
 • درجه‌سی1st, Italy
 • سیخلیق۲٬۲۳۲/km2 (۵٬۷۸۱/sq mi)
 • Comune
۲٬۸۶۹٬۴۶۱[۱]
 • Metropolitan City
۴٬۳۲۱٬۲۴۴[۲]
دمونیمایتالیاجا: Romano (masculine), Romana (feminine)
اینگیلیسجه: Roman
ساعات قورشاغییوتی‌سی +۱ (CET)
CAP code(s)
00100; 00118 to ۰۰۱۹۹
تیلفون کودلاری۰۶
وئب سایتComune di Roma

روْم یا دا روْما شهری؛ ایتالیا اؤلکه‌سی‌نین لاتزیو بؤلگه‌سینده یئرله‌شمیش بیر شهردیر[۳] بو شهر ایتالیا جومهوریتینین باشکندی‌دیر. مساحتی ۱٬۲۸۵ مربع کیلومتر، اهالی‌سینین سایی ۲۰۰۶–جی ایلده آپاریلمیش رسمی سیاهی‌یا آلمانین نتیجه‌لرینه اساساً ۲۷۶۱۴۷۷ نفردیر[۴]

اورتا عصرلر[دَییشدیر]

اورتا عصرلره روم سوقوط ائتمیش ایمپراتورلوغونین خارابالیقلاری کیمی گلیب چاتمیش‌دیر. بئله کی، قرمان و ایسلاو طایفه لارینین آرام‌سیز داغیدیجی هوجوملارینا تاب گتیرمه‌یه‌ن ایمپیراتورلوغو سوقوط ائدیر. شهر ایستیلا اوْلونور. تکجه روم پاپسینین ایقامتگاهی بۇ تالانلاردان کناردا قالیر.

  • قوت کرالی آلاریخ ۴۱۰-جو ایلده شهره صاحب اولور.
  • ۴۵۵-جی ایلده باربارلار رومنی یئنی‌دن ایشغال ائدیرلر.
  • ۴۷۶-جی ایلده قرمان اودواکر و سوْنونجو ایمپراتور رومول آوقوستول آراسین‌داکی صۆلحه گؤره روم باتی توْرپاقلاری اوزرینکی حاکمیّتینی ایتیریر.
  • ۸۰۰-جو ایلده بؤیوک کارلین و پاپ ۳-جو لئونون زامانین‌دا روم اؤز نفوذونو برپا ائتمه‌یه باشلاییر.
  • ۸۴۳-۸۴۹-جو ایللرده موسلمان عربلرین موفّقیت سیز هوجوملارینا معروض قالیر.
  • ۱۴۱۸-جی ایلده کلیسا پارچالانماسی (سخیزما) نتیجه‌سین‌ده پاپ گئری دؤنه‌رک واتیکانی اؤزونون قرارگاهی اعلان ائدیر.

یئنی روم[دَییشدیر]

واتیکان، مقدس پیوتر میدانی
واتیکان، مقدس پیوتر کلیساسی

یئنی روم[دَییشدیر]

۱۸۶۱-جی ایلده ایتالیا وئنئ‌سییانین و کلیسا دؤولتی واتیکانین قبولون‌دان سوْنرا باشدا کرال ویکتور ۲-جی ائممانوئل اولماقلا غئیری-محدود مونارخییایا چئوریلیر. ۲۶ ژانویه ۱۸۷۰-جی ایلده کرال قوْشونلاری رومیا داخیل اولور و شهر بیرلشمیش ایتالیانین باشکندی اعلان ائدیلیر. ۱۹۲۲-جی ایلده فاشیستلر حاکمیّته گلیر و کرال طرفین‌دن بنیتو موسولینی باش ناظر تعیین ائدیلیر.

موسسولینینین زامانین‌دا کلیسا دؤولت ضدیتلری کسکینلشیر و ۱۹۲۹-جو ایلده کلیسا دؤولتی واتیکان اؤز موستقیللیینی اعلان ائدیر.

ایکینجی دونیا ساواشیندن سوْنرا ۱۹۴۶-جی ایلده کرال اؤلکه‌نی ترک ائدیر و ایتالیا جومهوریتی اعلان ائدیلیر.

اهالی[دَییشدیر]

روم اهالی‌سینین ایللر اوزره آرتیم جدوه‌لی

ایل/تاریخ نفر
۳۳۰ ۱ ۰۰۰ ۰۰۰
۴۱۰ ۴۰۰ ۰۰۰
۵۳۰ ۱۰۰ ۰۰۰
۶۵۰ ۲۰ ۰۰۰
۱۰۰۰ ۲۰ ۰۰۰
۱۰۰۰–۱۳۰۰ آرتیم
۱۳۰۰ <۵۰ ۰۰۰
1400 * ۲۰ ۰۰۰
1526 50 000-60 000
1528 ** ۲۰ ۰۰۰–۳۰ ۰۰۰
1600 100 000
1750 156 000
1800 163 000
1820 139 900
1850 175 000
1853 175 800
Tarix Nəfər
1858 182 600
31 dekabr 1861 194 500
31 dekabr 1871 212 432
31 dekabr 1881 273 952
10 fevral 1901 422 411
10 iyun 1911 518 917
1 dekabr 1921 660 235
21 aprel 1931 930 926
21 aprel 1936 1 150 589
4 noyabr 1951 1 651 754
15 oktyabr 1961 2 188 160
24 oktyabr 1971 2 781 993
25 oktyabr 1981 2 840 259
20 oktyabr 1991 2 775 250
21 oktyabr 2001 2 546 804
31 dekabr 2005 2 547 677

(*) Sxizma – kilsənin parçalanması (1309-1376), Vəba epidemiyası (۱۳۴۸-۱۳۵۰)
(**) رومنین تالانی (ساججو دی روم، ۱۵۲۷)

ائ.ا. ۸۰۰-جو ایلده رومنین اهالی‌سی کیچیک اطراف کندلرله بیرلیک‌ده ۱۰۰۰ نفره قدر اوْلموش‌دور. توسعه ائدن شهر سوْنراکی عصرلرده مئقاپولی‌سه چئوریله‌رک اهالی‌سینین سایی ۱ میلیونا چاتمیش‌دیر. ۴-جو عصرده باشکند خۆصوصیتسینین کونستانتینوپولا کئچمه‌سی و ۵-جی عصرده شرقی روم ایمپراتورلوغونون آیریلماسی اهالینین ۱۰۰ ۰۰۰ نفردک آزالماسینا سبب اولور. ۲۰-جی عصردن اعتباراً روم یئنی‌دن میلیون‌چو شهره چئوریلیر. حال-حاضیردا اهالی اطراف رایونلارلا بیرگه ۲٬۷ میلیون، غئیری-رسمی معلوماتلارا گؤره ایسه ۳ میلیون‌دور. اهالینین ۸٬۴٪-نی اجنبیلر تشکیل ائدیر.

اینضیباطی بؤلگو[دَییشدیر]

اینضیباطی بؤلگونون خریطه‌سی

ایمپراتور آوقوستا قدر روم ۴ دایره‌دن عبارت اوْلموش، اونون دؤورون‌ده ایسه محله‌لردن عبارت ۱۴ دایره‌یه بؤلونموش‌دور.

اقتصادیات[دَییشدیر]

ایکینجی دونیا ساواشی سوْنا چاتدیق‌دان سوْنرا ایتالیانین ان دینامیک توسعه یولو کئچمیش شهری‌دیر. ماشینقاییرما، متالوژی، یونگول، یئیینتی، کیمیا، کاغیذ صنایعلرین‌دن و توریزم‌دن عبارت چوْخ شاخه‌لی ایقتیصادیاتا مالیک‌دیر. ایقلیمی و گؤزل مونومنتال معمارلیغی شهری کینو صنایع‌سینین مرکزلرین‌دن بیرینه چئویرمیش‌دیر. ایتالیا اوزره اۆرتیم (تولید) اوْلونان محصولون ۵٪- رومنین پایینا دوشور. ایشسیزلیک ۷٬۵٪ تشکیل ائدیر.

لوغتی واغزالی[دَییشدیر]

۱۸۶۷-جی ایلده‌ن فعالیّت‌ده‌دیر. یئنی‌دن قورولموش دمیر کونستروک‌سییالی قبول زالینین اوزون‌لوغو ۱۲۸ م ائنی ۳۲ م-دیر. اساساً، ایتالیانین قوزئی اوستانلری، پاریس و ویانا ایستیقامتلرین‌ده خط لره مالیک‌دیر. عئینی آدلی مترو دایاناجاغینا و آوتوواغزالا کئچی‌دی وار.

ایجتیماعی نقلیات[دَییشدیر]

تحصیل[دَییشدیر]

شهرده یئرلَشن ان بؤیوک تحصیل موسسه‌سی اساسی ۱۳۰۳-جو ایلده قویولان روم ساپینزا بیلیم یوردودیر.

قارداشلاشمیش شهرلر[دَییشدیر]

قایناقلار[دَییشدیر]

  1. ^ Istat official population estimates. آرشیولنیب اصلی نۆسخه‌دن on 2014-10-27. یوْخلانیلیب19 December 2014.
  2. ^ Bilancio demografico Anno 2014 (dati provvisori). Provincia: Roma Archived 2015-02-05 at the Wayback Machine. – Demo.istat.it
  3. ^ "Istat official population estimates". Retrieved 19 December 2014
  4. ^ "Discorsi del Presidente Ciampi". Presidenza della Repubblica. Archived from the original on 21 September 2013. Retrieved 17 May 2013.


اتک‌یازی[دَییشدیر]