سؤیومبیکه
سؤیومبیکه (سؤیونبیکه دوغومو 1516؛ اؤلومو 1554 مسکوادا) سؤیومبیکه یا دا خانبیکه صفتی ایله قازان خالیغینی یؤنلتمیش اوْلان تاتار سولطانی. ارینین اؤوموندن سوْنرا اوْغلو اؤدهمیش گرای خان عنوانی آلینجا کیچیک یاشینداکی اوْغلونون یئرینه قازان خانلیغی پادشاهبیکهسی (1549-1551). یوسف بیک قیزی، جانقالی، صفاگرای، شاهقالی خانلاری خاتونی. سؤیمبیکه ـ ایسلام تاریخینده ایل ایله ایداره ائدن بیرینجی مسلمان قادینـقیزلارین بیریسی. دوغومو و اؤلومو تاریخلری بلیرسیزدیر. 1551 ایلنده اؤلدو قازانلیلار طرفیندن آقچا ایله بیرگه مسکوایا آپاریلدی. بیر یاریم ایلدن سوْنرا اؤزو ایستهمهین شاهعلییه کیاوگه چیخمیش.[۱]
یاشاییشی
[دَییشدیر]گونوموز تاتاریستانین میلّی قهرمانی اولاراق قبول ائدیلیر. قازان شهریندهکی سویومبیکه بورجو اونون آدینی داشییر. اصالتن نوغای میرزالاریندان یوسوف میرزانین سویوندان گلن، ساریجیق کؤکنلی بیر اصیلزاده قیزیدیر. 12 یاشیندا قازانا گلمیشدیر. 1533 ایلینده قازان خانی جانگالی خان (جانعلی خان) ایله ائولنمیشدیر. 1535 ایلینده جانعلی خان وفات ائدر. بونون اوزرینه سویومبیکه 1536 دا صفا گیرای خان ایله ائولنیر. 1549 ایلینده صفا گرای خانین دا اؤلمهسیندن سوْنرا، ایکی یاشینداکی اوْغلو اؤدهمیشگرای آدینا قازان تختینین ایدارهسینی اله آلیر. قازان خانلیغینین روسلارین الینه کئچمهسی اوزرینه 1553 ایلینده روس تزاری دؤردونجو ایوان طرفیندن موسکووایا توتساق اولاراق گتیریلر. آلتی یاشینداکی اوْغلو اؤدهمیش گرایی روسلار وافتیز ائدهرک مسیحیلشدیریرلر و الکساندر آدینی وئریرلر. سویومبیکه باباسی نوغانی خانی یوسف میرزا روس چاری دؤردونجو ایواندان قیزینین اؤزونه قایتاریلماسینی ایستر آما بۇ طلب جوابسیز قالیر. سویومبیکه بیر ایل سوْنرا 1554ده موسکووادا قهر ایچینده اؤلور. مزاری بللی دئییلدیر. اوْغلو وافتیز ائدیلهرک آلئکساندئر آدی وئریلن اوْغلو اؤدهمیشگرای دا آناسی و باباسی ایله عئینی طالعی پایلاشیر و 19 یاشیندا چاتمادان اؤلور.[۲]