پرش به محتوا

سایین‌قالا

ویکی‌پدیادان، آچیق بیلیک‌لیک‌دن
Shahin Dezh
شاهين‌دژ
City
لقب(لر): 
سایین‌قالا، سایین‌قالا افشار
Shahin Dezh is located in ایران
Shahin Dezh
Shahin Dezh
موختصاتلار: 36°40′45″N 46°34′01″E / 36.67917°N 46.56694°E / 36.67917; 46.56694موختصات: 36°40′45″N 46°34′01″E / 36.67917°N 46.56694°E / 36.67917; 46.56694
اؤلکه ایران
اوستانغربی آذربایجان اوستانی
بؤلگهشاهین‌دژ بؤلگه‌سی
بؤلوممرکزی
جمعیت
 (2016 Census)
 • جمع۴۳٬۱۳۱ [۱]
ساعات قورشاغییوتی‌سی +3:30 (ایرانین رسمی ساعاتی)
 • یای (DST)یوتی‌سی +4:30 (ایرانین رسمی ساعاتی)

شاهین‌دژ یا دا سایین‌قالا افشارباتی آذربایجان اوستانی‌نین جنوبی شهرلریندن بیری‌دیر. بۇ شهر اوستانین گونئی‌دوغوسوندا یئرلشیبدیر و شاهین‌دژ بؤلگه‌سی‌نین مرکزی‌دیر. شاهین‌دژ شهری شرق طرفیندن تکاب شهری‌ایله ۸۵ کیلومتر، شومال‌غرب طرفیندن قوشاچای شهری‌ایله ۵۵ کیلومتر و غرب طرفیندن بوکان شهری‌ایله ۴۵ کیلومتر اوزاقلیغی واردیر. شاهیندژ دنیزلرین سطحیندن ۱۴۰۶ متر یوکسلیکده ۳۶ درجه ایله ۴۰ دقیقه شومال عرضی‌ایله ۴۶ درجه ۳۴ دقیقه شرق اوزونلوغو آراسیندا یئرلشیر. بو شهرین اهالیسی ۱۳۸۹ هیجری شمسی ایلین آمارلاری اساسیندا ۳۸٬۸۲۰ نفره و ۹٬۹۱۶ عائیله‌یه برابریمیش.[۲]

  • سایین‌قالا: بوُ شهر یئرلی دیلده سایین‌قالا، شاهن‌دژ یوخسا شاهان‌دژ آدلانیر. پهلوی‌لر دؤنمینده شهرین آدی «صایین‌قالا» دان «صایین‌دژ» اولاراق چئویریلیب، جومهوری ایسلامی ایران زامانی «شاهین‌دژ» اولاراق دییشیلدی.[۳]
  • افشار: افشار منطقه‌سی ایکی اؤنملی موشخص سانکی فرقلی هاوایلا بیرلشیب. بۇ منطقه باتی آذربایجان اوستانی‌نین گونئی دوغوسوندا بیجار، گروس، خمسه زنجان و سراسکند آراسیندا یئرلشیب. افشار منطقه‌نین (یوخاری ماحالین باشکندی) تیکان‌تپه دیر و اوبیری منطقه‌نین سایین‌قالا مرکزیتی‌ایله (آشاغی ماحال) آدلانیب.[۴]

تاریخ

[دَییشدیر]

صفویه

[دَییشدیر]

شاه‌عباس صفوی اترکین گونئینده اوْلان افشار اویماقلاریندان آذربایجانا کؤچدوروب، بیجار، ساققیز و زنجان آراسیندا یئرلشدیردی. افشار بؤیوکلری صفویهنین سون‌لاریندا داها چوخ گوجلندی‌لر. بوُ بؤلگه‌نین افشارلاری اؤزلری‌نی قاسیم‌لی افشارلاریندان بیلیرلر.[۳]

زندیه

[دَییشدیر]

زندیه چاغیندا سایین‌قالا داها چوخ آبادلانیر. بازارچالار و کَروانخانالار شهرده تیکیلیب، اطراف بؤلگه‌لرین خالقی عراق و شامداکی مذهبی یئرلره گئتمک اۆچون بوُ شهردن کئچیب مووقّتاً شهرده قالیردی‌لار. بوُنا گؤره شهرین نوُفوسو آرتیریلمیش ایدی.[۳]

نادرشاه افشار چاغی

[دَییشدیر]

قمری هیجری ۱۱۴۲-جی ایلدن، عثمانلی دؤلتی آذربایجانی توُتموشدو. تیمورپاشا، آذربایجانین عثمانلی باشچی‌سی، تبریزده قالیردی. نادرشاه همدانی توُتاندان سوْنرا، سنندج یولوندان قاییداندا، تیمورپاشا تبریزین عثمانلی حاکیمی، علیرضاپاشا موکری حاکیمی ایله ال‌بیرلری‌نین آذربایجانین بیر بؤلومونو توُتوب اعتیبارلی شهرلرینده یئرلشیب او بؤلگه‌لرده حمله ائتمکده اولماقلاری‌نی ائشیتدی. بوُنا گؤره کیرمانشاها گئتمک‌دن واز کئچیب، ق.هـ. ۱۱۴۳ده کوردوستان یولوندان صفاخانا آدلانان سایین‌قالانین کندلری‌نین بیرینه گیریب سوْنرا شهره گیردی. شهرده بیر مودّت قالاراق دوشمَنین موقعیتین بیلندن سوْنرا، عثمانلی‌لارین قوشاچایدا (میاندوآب‌دا) اوْلان قوشون باشچیلیقینا حمله ائتدی. عثمانلی قوشونو آز مودّت دایانیب، نادرین گوجونو دوشونندن سوْنرا قاچدی. نادرشاه عثمانلی قوشونونو اوشنویهیه‌جه ایزله‌ایب چوخونو اؤلدوردو. بئله‌جه آذربایجانین چوخلو بؤلومو عثمانلی دؤلتی‌نین الیندن چیخیب، قوشاچای، ماراغا، سویوق‌بولاق (مهاباد) و توُفارقان (آذرشهر) بؤلگه‌لری قایتاریلدی. نادرشاه افشار قمری ۱۱۵۸-جی ایلده، موصول دؤیوشوندن قاییداندان سوْنرا، عثمانلی دؤلتی ایله صولح ائتدی. بوُ چاغدا افشار ائلی‌نین اورگین اله گتیرمک اۆچون، یئنی‌دن سایین‌قالایا گلیب، افشار بؤیوکلری‌نی او جومله‌دن محمدکریم‌خان اورمونون حاکیمی و محمدمومن‌خان سایین‌قالانین حاکیمی‌نی حئسابا چکدی. اونلارین خیلاف ائتمکلری‌نین بیلینمگینه گؤره، نادر اونلاری کور ائتدی. نادرشاه نئچه گون سایین‌قالادا قالیب، قوشاچایدان ساری اورمیه یه گئتدی. عثمانلی قوشونونو قیراندان سوْنرا، اورمو، ماراغا و سایین‌قالاداکی افشار ائلیندن ۱۲مین خانواده‌نین خوراسانین ابیورد شهری‌نه کؤچمه‌لرینه امر ائتدی. بعضی قایناقلاردا سایین‌قالاداکی افشار ائلیندن ۳مین خانواده‌نین خوراسانا کؤچوروله‌رک، بلباس کوردلری‌نین اورمونون لایجان بؤلگه‌سینده عوصیان ائدیب اورمو، ماراغا و قوشاچایا چوخلو خسارت ووُردوقلاری‌نین خبری یئتیشدی. نادر توواراق قوشون گؤندریب، سویوق‌بوُلاق و قوشاچای یاخین‌لیغیندا بلباسلار قیریلدی‌لار.[۳]

نادرشاهین سایین‌قالایا گلیب عثمانلیلارین ساواشینا گئتمگی، نادرشاه ایله افشار بؤیوکلری‌نین آراسین ساز ائتدی. اوندان سوْنرا سایین‌قالا، افشار ائلی‌نین حؤکومت مرکزی، چوخلو اعتبار قازاندی.[۳]

قاجار چاغی

[دَییشدیر]

نادرشاه اؤلندن سوْنرا قمری ۱۱۶۰دا یئنه بلباسلار عوصیان ائدیب بؤلگه‌نی تالاییب اؤلدورمگه مشغول اولدولار. بوُ آرادا عباس میرزا بیر عیدّه‌نی بلباسلارین ساواشینا گؤندریردی؛ آذربایجانین آغ‌ساققاللاریندان احمدخان موقدم، اونلارین بیری ایدی. بلباسلار سولدوز و سایین‌قالادا خالقی اینجیدیردی‌لر؛ احمدخان موقدم بلباسلاری ائله یئرلری‌نه اؤتوتدو کی ایللر بویوجا داها عوصیان ائده بیلمه‌دیلر. شیخ عبیدالله شمذینی عوصیانیندا، اینتیقام اۆچون موکری‌لر و سویوق‌بولاق خانلاری ایله، سویوق‌بولاق و ماراغانی توُتاندان سوْنرا قوشاچایا حمله گتیردی‌لر، آنجاق سلیم‌خان چاردولی آداملاری‌نین دایانماسی ایله یئنه قیریلدیلار.[۳]

قمری هیجری ۱۳۰۰-جو ایللرده، حیدرخان افشار میرپنج‌لیک (سرهنگ‌لیک) منصبی ایله سایین‌قالانین حاکیمی ایدی. اوغوللاری مرکزی حؤکومت ایله یاخشی آرالاری وار ایدی؛ بوُنا گؤره حیدرخان بؤلگه‌نین گئچَرلی بؤیوک‌باشلاریندان ساییلیردی. حیدرخان اؤلندن سوْنرا اوغلو مَحمدخان سایین‌قالانین حؤکومتی‌نه قویولدو. سوْنرا مظفرالدین‌شاه چاغیندا حسین‌علی‌خان، بؤلگه‌نین گوجلو خانلاریندان و سایین‌قالانین حاکیمی، ق.هـ. ۱۳۱۶دا یمین لشکری عونوانی و اوندان سوْنرا داها آرتیق چیخارلی اولماسی‌نا گؤره ساعدالسلطان عونوانی‌نا چاتدی.[۳]

قاجار چاغی شهرده قولوکندی آدلانان بیر بازار و ناوچالی بوُلاغی‌نین یاخین‌لیغیندا بیر مسجید تیکیلدی. ناصرالدین‌شاه چاغیندا امیرکبیرین امری ایله بیر حامام و بهمن آدلانان بیر بازار تیکیلیب، هشتلر بازاری و بیر باشقا حامامین تیکیلمه‌سینه قرار اوْلدو. گئتدیک‌جه شهر یئکه‌لیب قولو کندی، هشتلر و اوستادلار محله‌لری یاراندی.[۳]

پهلوی‌نین اوللری

[دَییشدیر]

شرف‌الدین میرزا قهرمانی‌نین یازدیغینا گؤره سایین قالا بیر کیچیک شهر ایدی. بازارلاری تهرانین بازارلاریندان انلی و ایکی قات دا عیمارتی وار ایدی. هابئله اونون بؤیوک‌لوگو بیجاردان آرتیق ایدی. اونون بئش یوز آتدیمیندا بیر بؤیوک جیغاتی آدیندا چای گئچیردی. سایین قالانی سمیتقو امری ایله اودلامیشدی‌لار و شهرین گؤرونتوسو گؤرنی ناراحات ائدیردی. تامام دوکانلار، ائولر و بازاری اودلاییب آپارا بیلن شئی‌لری آپاریب آپارا بیلمه‌ینی داغیدمیشدی‌لار. .[۵]

دیل و اتنیک

[دَییشدیر]

۱۳۳۱-جی هیجری شمسی ایل‌لرده «حسیعنلی رزم آرا» نین یازدیغینا گؤره، سایین‌قالانین ۳٬۱۷۰ نفر نۆفوسو اولاراق دیللری بۆتونلوکده تورکجه و دین و مذهبلری موسلمان شیعه دیر.[۶] شاهین‌دژ اهالیسی‌نین اکثریتی تورک دورلر و تورکجه دانیشیرلار.[۷][۳] تورکلرین یانیندا کوردلر ده بو شهرده یاشاییرلار و شهرین ایکینجی بؤیوک اتنیک قوروپو ساییلیرلار. کوردلر سوران دیلی، کورمانج دیلی، لک دیلی و چاردولی دیلینه دانیشیرلار.[۸][۹][۱۰] شاهین‌دژ اهالیسی‌نین اکثریتی موسلمان دیرلر.[۱۱][۱۲][۱۳] چاردولی‌لر آراسینداکی بعضی محله‌لرده آذربایجان تورکجه‌سی بیرینجی دیله چئوریلمیش، چاردولی‌لرین دیگر محله‌لرینده ایسه آذربایجان تورکجه‌سی ایکینجی دیل کیمی دانیشیلیر. دیالکتلردن زاخورانی، چاردولی، موصولانی، شاهسئونی و باشقالارین آد آپارماق اولار.[۱۴][۱۲][۱۵]

سایین‌قالا اهالی‌سی‌نین مذهبی شیعه‌لیک و سونّولوک دور.[۳]

جمعیت

[دَییشدیر]

سایین قالا شهری‌نین نوُفوسو ۱۳۸۵-جی ایلده ۳۴٬۲۰۴ باش ایدی. ۱۳۹۰-جی ایلده بوُ شهرین نوُفوسو ۳۸٬۸۲۰ نفره چوخالیب.[۲][۱۶]

ایل جمعیت[۱۷]
۱۹۵۲ ۳٬۱۷۰
۱۹۸۶ ۱۹٬۵۱۲
۱۹۹۱ ۲۳٬۵۱۳
۱۹۹۶ ۲۹٬۰۲۰
۲۰۰۶ ۳۴٬۲۰۴
۲۰۱۱ ۳۸٬۸۲۰

طبیعی دوُروم

[دَییشدیر]

جوغرافیا

[دَییشدیر]

سایین قالا شهری سایین قالا بولگه سینین اورتا بولومونده یئرلشیب بۇ شهر تیکان تپه نین ۸۶ کیلومتیر قوزئی باتیسیندا هابئله قوشاچایین ۶۰ کیلومتیر گونئی دوغوسوندا یئرلشیب دیر و دنیز سولاریندان ۱۳۶۰ متیر بویو واردیر.[۱۸]

جوغرافیایی یئری

[دَییشدیر]

سایین‌قالا شهری باتی آذربایجان اوستانینین گونئی‌ینده یئرلشیب‌دیر. جوغرافیایی یئری ۴۶ درجه ۳۳ دقیقه ۴۵ ثانیه گیرینویچدن جوغرافیایی دوغو اوُزوناسیندا و ۴۶ درجه ۴۰ دقیقه ۳۰ ثانیه ایستیوادان دوغو انینده یئرلشیب‌دیر.[۳]

جغرافیایی دوروم و قونشو شهرلر
قوزئی: سراسکند شهری، مراغا شهری، قوشاچای
دوغو: تیکان تپه شهری باتی: بی کند شهری
گونئی: سققیز شهری

چایلار

[دَییشدیر]

سایین‌قالا بؤلگه‌سی جیغاتی (زرینه رود) چایی‌نین دوغو قیراغیندا یئرلشیب‌دیر.[۳]

هاوا دوُرومو

[دَییشدیر]

اورمو گؤلونون گونئی طرفی‌نین یاغینتی‌سی ایلده ۶۰۰ میلی‌مِتیردن آرتیق دیر.[۱۹]

دپریم

[دَییشدیر]

فرهنگ

[دَییشدیر]

سینما

[دَییشدیر]

سایین‌قالادا بیر سینما وار دیر.[۳] بوُ سینما نئچه ایل دیر باغلی دیر.[۲۰]

کیتاب ائولری

[دَییشدیر]

سایین‌قالا بؤلگه‌سینده ۴ گئنئل کیتاب ائوی واردیر.[۳]

سیاست

[دَییشدیر]

بلدیه

[دَییشدیر]

سایین‌قالانین بلدیّه باشچی‌سی «علی مؤمنی» دیر.[۲۱]

مجلیس وکیل‌لیگی

[دَییشدیر]

تیکان‌تپه، قوشاچای و سایین‌قالا بیرلیکده بیر اینتیخابیه حؤزه‌سی ساییلاراق ایکی مجلیس وکیللری وار دیر.[۲۲] بوُ اینتیخابیه حؤزه‌نین بؤلونمه احتمالی وار دیر.[۲۳]

شهر ایسلامی شوراسی

[دَییشدیر]

سایین‌قالانین ایسلامی شوراسی‌نین عوضولری رأی ترتیب ایله بوُنلار دیر: مرتضی فرامرزی، علی ایمانی، آرزو همت‌زاده، سهراب محمدزاده، رضا بشارتی، حسین علیزاده، نوبخت دوستی.[۲۴]

مکتب‌لر

[دَییشدیر]

گئنئل اوخول‌لار

[دَییشدیر]

۹۰ جی ایل لرین آمارلاری اساساً سایین‌قالا بولگه سینده ۱۱۴ ایلک اوخول، ۳۴ اورتا اوخول ، عمومی متوسطه مکتبی، بیلیم یوردان اؤنجه ۱۵ واحید دیر هابئله ۳۸۵ ایلک کلاسی، ۱۶۷ اورتا و ۱۲۳ عومومی متوسطه کلاسی واردیر. ائله کی بۇ بولگه‌نین پایی اوستانین بوتون کلاس‌لاریندان یوزده ۹۵/۲ اولماقلا، هابئله اؤیرنجی‌لرین سیخینلیغی کلاسلاردا بوتون بؤلمه‌لرده ۲۷ نفردیر و بئلجه اوستانین اۆچونجو قاتیندا یئرلشیر. بولگه نین هنری مکتبی یوخدور و ۹۰–۱۳۸۹ تحصیلی ایلده، ۱۸۲۹۹ اؤیرنجی بوتون مقطع لرده تحصیل آپاریب لار ائله کی بونلاردان یوزده ۹۱/۴۲ قیز اؤیرنجی‌لری و یوزده ۰۹/۵۷ اوغلان اؤیرنجی‌لریمیش بۇ بؤلگه‌نین بوتونلوکده اؤیرنجی‌لری یوزده ۷۲/۴۳ کندلردن و یوزده ۲۸/۵۶ شهرلردنیمیش. هابئله بولگه نین بوتونلوکده اؤیرنجی‌لری قیز و اوغلان اوستان دا یوزده (۸۱/۲، ۸۷/۲، ۷۴/۲) پایلارین آلیب‌لار. بولگه ده ۲ استثنایی اوشاقلاری اۆچون اوخون اولاراق ۹ کلاس و ۱۳ اؤیرتیم ایشچی‌سی وار.[۳]

بیلیم یوُردولار

[دَییشدیر]

سایین‌قالانین ایکی «پیام نور بیلیم یوردو» مرکزی وار دیر.[۳] پیام نور بیلیم یوُردو ۱۳۶۷ده، ۵ ریشته ایله ایشه باشلادی.[۲۵]

آزاد اسلامی بیلیم یوردو دا بوُ شهرده وار دیر.[۲۶]

دینی مکتب‌لر

[دَییشدیر]

سایین‌قالانین ایکی عِلمیه حؤزه‌سی، بیری کیشی‌لره و بیری قادینلارا، واری دیر.[۳] «امام محمد باقر» علمیه حؤزه‌سی ۱۳۸۹-جو ایلده مووقّت جواز آلیب ۲۰ طلبه ایله ایشه باشلادی. ۱۳۹۰دا، قوم علمیه حؤزه‌سیندن سطح۱ رسمی جوازی آلیب شهریور آییندا حؤزه تیکینتی‌سی قوُرولدو. بلدیّه و خیّیرلر حؤزه تیکینتی‌سینه گؤره، شهرین ان یاخشی یئرینده ۸۰۰۰ موربّع متیر یئر وئریب ۹ دئی ۱۳۹۰دا حؤزه تیکینتی‌سی آچیلدی.[۲۷] سایین‌قالانین قادینلار علمیه حؤزه‌سی «الزهراء» آدلانیر.[۲۸]

شهر سورونلاری

[دَییشدیر]

ایجازه سیز ائو تیکینتی لری،زیبیل لرین کوچه و خیابان لارا بوراخیلماسی سایین قالانین اَن اؤنَملی سورون لاریندان دیر کی بۇ گوزل شهر اونونلا قارشیلاشیب.[۲۹] هابئله سایین قالا شهرینده آچیق ایتلرین کوچه باجا و خیابان لاردا گزمک لری سایین قالا شهرینده بیر سیرا موشکول لر تؤرَدیب. هامی دان چوخ ایسه جانبازان شهرجیکینده،کوشتارگاه منطقه سینده،خورمده و قولوکندی ده بۇ سورون واردیر و اوزباشلارینا دولانماق لاری تحلوکَلی بیر دوروم یارالدیب هابئله اونلارین سایلاری دا آرتماق دا دیر.[۳۰] سایین قالانین آیری بیر سورون و پئرابلئم لری بونلاردان عیبارت دیر:سایین‌قالادا ریفاهی ایمکاناتین آز اولماسینا گؤره، حکیم آزدیر.[۳۱] ائلجه ده سایین‌قالادا فاضیلاب سیستِمی یوخ دور.[۳]

سایین‌قالا سایین‌قالا سایین‌قالا
اورمیه - ۲۰۲ کیلومتر تهران - ۵۷۹ کیلومتر همدان - ۳۲۷ کیلومتر
سنندج - ۲۷۲ کیلومتر تبریز - ۲۲۰ کیلومتر اردبیل - ۴۳۰ کیلومتر
ایصفهان - ۸۲۳ کیلومتر کرج - ۵۴۵ کیلومتر ایلام - ۵۷۰ کیلومتر
بوشهر - ۱۳۱۳ کیلومتر شهرکورد - ۹۲۲ کیلومتر بیرجند - ۱۷۳۷ کیلومتر
مشهد - ۱۴۷۴ کیلومتر بجنورد - ۱۲۸۹ کیلومتر اهواز - ۸۸۲ کیلومتر
زنگان - ۲۴۸ کیلومتر سیمنان - ۷۹۹ کیلومتر زاهیدان - ۲۰۴۷ کیلومتر
شیراز - ۱۳۰۷ کیلومتر قزوین - ۴۲۱ کیلومتر قوم - ۷۱۴ کیلومتر
کیرمان - ۱۵۵۲ کیلومتر کیرمانشاه - ۴۰۴ کیلومتر یاسوج - ۱۱۵۵ کیلومتر
گورگان - ۹۸۳ کیلومتر رشت - ۴۴۵ کیلومتر خرم‌آباد - ۵۷۰ کیلومتر
ساری - ۸۴۹ کیلومتر اراک - ۵۲۳ کیلومتر بندرعباس - ۱۸۴۵ کیلومتر
یزد - ۱۲۰۳ کیلومتر

ایدمان

[دَییشدیر]

سایین‌قالانین ایدمانسال یئرلری بوُنلاردیر: شهید بهشتی مجموعه‌سی، کشاورز، محمودآباد (خانیملار)، هاچاسو (تمرینی تورپاق مئیدان، هاچاسو کندی)، هولاسو (تمرینی تورپاق مئیدان، هولاسو کندی)، سوربن کشاورز کندی (ایدمان سالونو)، صفاخانا کندی (ایدمان سالونو)، هولاسو کندی (ایدمان سالونو)، شهید شهرتی۲، شهید شهرتی۱، جهاد کشاورزی ایدمان سالونو.[۳۳]

ساغلاملیق

[دَییشدیر]

سایین‌قالانین تکجه خسته خاناسی «شهید راثی» خسته خاناسی دیر. بو خسته خانا ۱۳۷۴جی ایلده ۹۶ یاتاق توتومویلا قوُرولاراق، ایندیلیکده ۵۰ یاتاقلا اؤز ایشینی داوام ائتدیریر. خسته خانادا اوْلان تخصّوصلار بوُنلار دیر: داخیلی، جرّاحلیق، قادینلار، اوُشاقلار.[۳۴]

مدیا و درگی‌لر

[دَییشدیر]

رادیو و tv

[دَییشدیر]

دیجیتال رادیو و tvدن بهره‌لنمک، سایین قالا بؤلگه‌سینین خالقی‌نین اؤنملی ایستک‌لریندن دیر. ائله کی بوُ کولتورل ایش سونو باتی آذربایجان اوستانینین صیدا سیما مرکزی طریقی ایله یولا سالیندی. ایندیلیکده سایین‌قالا اهالی‌سی ۲۰ tv کانالی و ۱۵ رادیو کانالیینی ان گؤزل کئیفیت ایله توُتا بیلیرلر.[۳۵][۳۶]

درگی‌لر

[دَییشدیر]

ایندیلیکده سایین قالا شهرینده بیر نئچه درگی و خبریاییجی سی یاییلماق‌دادیر.

گؤرمه‌لی و تاریخی یئرلر

[دَییشدیر]
جیغاتی‌چایین قیراغی سایین‌قالادا

سایین‌قالانین طبیعی گؤرمه‌لی یئرلری بونلاردیر: جیغاتی چایی (زرینه رود)، هولاسو دره‌سی، قیز کؤرپو دره‌سی، قاراقایا دره‌سی، قالای کئچن داغی، قاراداش داغی، آغاجاری دره‌سی، زینالی دره‌سی، پیرمَحمد دره‌سی، گراو دره‌سی، سایین‌قالا دوزو، سلیم‌خان یایلاغی، هوار همزه یایلاغی، آغداش یایلاغی و …[۳]

سوقت و ال ایشلری

[دَییشدیر]

سایین‌قالا و اطراف کندلرینده مینه یاخین عائیله ال ایشینه باخاراق نئچه خالچا تیکمک مکتبی ده بو بؤلگه ده چالیشیر. کئچمیشلرده ساخسی‌چی‌لیک ایشینه ده باخیلیردی آنجاق ایندیلیکده داها بو ایش گؤرونمور.[۳]

هوتِل‌لر

[دَییشدیر]

سایین‌قالانین هوتِلی یوخ دور. بیر ۱۳ اوتاقلی، ۳۵ یاتاقلی بیرینجی درجه ده اولان قوناق ائوی واردیر.[۳]

عنعنوی یئمکلر

[دَییشدیر]

تیکان‌تپه و افشار منطقه‌سی‌نین محلی یئمگی ماوکا دیر. «شوْر» تکجه ایرانین بوُ بؤلگه‌سینده تاپیلاراق، افشارلارین یئمکلریندن دیر.[۳۷]

آدلیملار

[دَییشدیر]

شهرین گؤرونوشو

[دَییشدیر]
سایین قالا داغلارباغی پارکیندان

مَحله‌لر

[دَییشدیر]
شاهین دژ محله لری

خورمده | قیزیل ناو | کوشتارگاه | آزادگان شهرکی | جانبازان شهرکی | فرهنگیان شهرکی | قولو کندی | قاپان تپه سی | هاچاسو | فاطمیه | شهید رجایی شهرکی | مسکن مهر | جهاد محله سی

قایناقلار

[دَییشدیر]
  1. ^ Statistical Center of Iran > Home.
  2. ^ ۲٫۰ ۲٫۱ نسخه آرشیو شده. آرشیولنیب اصلی نۆسخه‌دن ۲۰ ژوئیه ۲۰۱۸ ده.
  3. ^ ۳٫۰۰ ۳٫۰۱ ۳٫۰۲ ۳٫۰۳ ۳٫۰۴ ۳٫۰۵ ۳٫۰۶ ۳٫۰۷ ۳٫۰۸ ۳٫۰۹ ۳٫۱۰ ۳٫۱۱ ۳٫۱۲ ۳٫۱۳ ۳٫۱۴ ۳٫۱۵ ۳٫۱۶ ۳٫۱۷ ۳٫۱۸ ۳٫۱۹ ۳٫۲۰ معرفی شهرستان[دائمی اولو باغلانتیلی], فرمانداری شاهین دژ
  4. ^ محمدی، علی، تاریخ تکاب افشار، فصل هجدهم - وجه تسمیه تکاب وافشار صفحه ۹۳–۹۸
  5. ^ ختم غائله سیمیتقو - شرف الدین میرزا قهرمانی - میرهاشم محدث - تاریخ مۆعاصیر ایران - پردیس دانش - 1392 - صفحه:52
  6. ^ فرهنگ جغرافیایی ایران جلد 4 - حسینعلی رزم آرا انتشارات ستاد ارتش - 1331 - صفحه :295
  7. ^ archive copy. آرشیولنیب اصلی نۆسخه‌دن on 2019-07-21. یوْخلانیلیب2022-05-04.
  8. ^ http://sahebkhabar.ir/news/12005882/نسخ-خطی-و-اسناد-شاهین-دژ-از-دوران-قاجار-و-پهلوی
  9. ^ https://gashtool.com/wiki/city?sid=2031[دائمی اولو باغلانتیلی]
  10. ^ معرفی شاهین‌دژ. آرشیولنیب اصلی نۆسخه‌دن on 2022-08-17. یوْخلانیلیب2023-06-24.
  11. ^ حمدالله زاده، منصور. تهران: نشر بهجت، 1389. 
  12. ^ ۱۲٫۰ ۱۲٫۱ Error on call to شابلون:وب قایناقلاماسی: Parameters باغلانتی and باشلیق must be specified .
  13. ^ نسخه آرشیو شده.
  14. ^ حمدالله زاده، منصور. تهران: نشر بهجت، 1389. 
  15. ^ Error on call to شابلون:وب قایناقلاماسی: Parameters باغلانتی and باشلیق must be specified .
  16. ^ شهر شما چقدر جمعیت دارد؟. آرشیولنیب اصلی نۆسخه‌دن on 2014-04-23. یوْخلانیلیب2014-04-23.
  17. ^ предполагаемое
  18. ^ مرجع شهرهای ایران. آرشیولنیب اصلی نۆسخه‌دن on 2014-10-07. یوْخلانیلیب2014-09-08.
  19. ^ اقلیم استان آذربایجان غربی Archived 2014-07-22 at the Wayback Machine., سازمان هواشناسی
  20. ^ سینمای شاهین دژ به انباری تار عنکبوت بدل گشته است!! [دائمی اولو باغلانتیلی], پایگاه خبری تحلیلی شاهین پیام
  21. ^ درباره شهردار Archived 2014-09-30 at the Wayback Machine., شهرداری شاهین دژ
  22. ^ تفکیک حوزه انتخابیه ؛ آرزوی دیرینه مردم تکاب , عصر ایران
  23. ^ احتمال جدایی حوزه نمایندگی میاندوآب، شاهیندژ، تکاب Archived 2015-05-22 at the Wayback Machine., فاش
  24. ^ منتخبان شورای شهر شاهین دژ معرفی شد, مهر نیوز
  25. ^ مختصری در مورد دانشگاه پیام نور Archived 2014-09-15 at the Wayback Machine., دانشگاه پیام نور مرکز شاهیندژ
  26. ^ دانشگاه آزاد اسلامی واحد شاهین‌دژ. آرشیولنیب اصلی نۆسخه‌دن on 2014-09-21. یوْخلانیلیب2014-09-05.
  27. ^ امام محمد باقر شاهیندژ Archived 2014-08-11 at the Wayback Machine., مرکز مدیریت حوزه علمیه استان آذربایجان غربی
  28. ^ سرکشی از حوزه‌های علمیه امام باقر (ع) و الزهرا شاهین دژ و مدرسه علوم دینی مهاباد Archived 2016-03-04 at the Wayback Machine., مرکز خدمات حوزه‌های علمیه
  29. ^ شاهین پیام. آرشیولنیب اصلی نۆسخه‌دن on 2016-03-05. یوْخلانیلیب2014-09-08.
  30. ^ شاهین پیام[دائمی اولو باغلانتیلی]
  31. ^ کمبود پزشک از مشکلات حوزه سلامت در شاهین‌دژ است Archived 2016-03-05 at the Wayback Machine., قطره
  32. ^ فاصله و مسیر جاده شاهین دژ به مراکز استانها، بهراه
  33. ^ اماکن ورزشی شهرشاهیندژ-استان آذربایجان غربی, مدرسه‌نیوز
  34. ^ مشخصات بیمارستانهای استان آذربایجان غربی. آرشیولنیب اصلی نۆسخه‌دن on 2017-04-30. یوْخلانیلیب2014-09-05.
  35. ^ خبر سولدوز[دائمی اولو باغلانتیلی]
  36. ^ فاش آنلاین. آرشیولنیب اصلی نۆسخه‌دن on 2015-04-29. یوْخلانیلیب2014-09-10.
  37. ^ غذاهای سنتی و محلی استان آذربایجان غربی Archived 2014-10-19 at the Wayback Machine., سایت آشپزی