لوقوس
لوقوس (اسکی یونان دیلی:λόγος) ساده معناسی: دانیشیق (سؤز یا عقل) هلنیست فلسفه ده (یونان فلسفه سینده) و اسکی ایراندا پارتیلر یازیسیندا و نصرانیت دؤنوشونده ایشلئنیب. بیرجور سؤزو عقل ایله توتوشدورماق دیر.
ارسطو بیرینجی دفعه اونو آراشدیریب و اتوس و پاتوس کیتابیندااونو عقل ایله دانیشماق اوچون اوچ اصلدن بیری بیلیب. بو تعریف اونو دانیشیق و دیل یا متن اولاریشینا یاخین ائتدی. هم ارسطو و هم افلاطون لوقوسی (رما ایله) سؤز و دانیشیق اوچون کؤک بیلیندیرب.
پارتیلر و لوقوس
[دَییشدیر]پارتیلر هلنیستی یازیلاری یاییب و یونان فلسفه سین اونملی ائتدیلر بو اساسدا افلاطون و ارسطو فلسفه سی ایراندا پایلاشدی. سون ایللر نصرانیت دینی هلنیست فلسفه سی ایله قاریشیب قنوسیسم آدیندا ایراندا تاپیلدی و ارسطو و افلاطون فلسفه سی نصرانیت یازلارینا و اینجیل تفسیرینه داخیل اولدو.دیکتاتوری روم و بعضی کلیسالر هلنیسم ایله قارشی ایدی و بو قارشیلیقدا افلاطون و ارسطو فلسفه سین یانلیز ساییب و قنوسیسم دؤنوشون کافیرلیق بیلیب و نصرانیتده لوقوس کلمه سی اوچون چوخلو سؤزلر یازیب و عیسی ناصری نی تاری مقامیندا بیلدیلر.
افلاطون فلسفه سینده لوقوس تاری دان بیر درجه آشاغی و خلق اولونموش تانینیب و اونو تاری نین یارادیلمیشی ساییبلار. اما نیقیه شوراسی لوقوسی تاری ایله بیر مقامدا ساییب و عیسی ناصری نی تاری نین اوغلو و تایی سایدیلار.
پارتیلر باشدا یونانجا فلسفه ده نصرانیت دؤنوشون دونیانین باتی و دوغو طرفینده یایدیلار و بیرینجی شاپور پارتیلرین شوراسی ایله پادیشاه سئچیلدی و ساسانیلر شاهلیغی پارتیلر الی ایله چوخ گوجلندی. شاپور مانی دؤنوشو و آیریجا قنوسیسم دؤنوشلره نصرانیت دونیاسیندا یانداش اولدو و روم اونون قاباغیندا تسلیم اولدو.بونا گؤره روم قنوسیسم و هلنیستی پارتی فلسفه لری اؤزونه بؤیوک دوشمن ساییب و اونا قارشی دوردو. روم نیقیه شوراسیندا دخالت ائدیب و لوقوسی تانری ایله بیر تانیدیریب و عیسی ناصری نی تانری اوغلو بیلیندیردی. بو حیله ایله قنوسیسم دینین کافیرلیق بیلیب و پارتیلری فیلیسطین ، شام و میصر اؤلکه سینده مغلوب اتدی.
لوقوس معناسی
[دَییشدیر]اسکی یونان دیلده لوقوس یانی دئیرم ، سؤز وئردیم یا دانیشیرام. لاتینجه : Lex یانی «قانون» ایله بیر کؤکده دیر. بعضا قانون سؤزو دایانون یا دایانماق دیر و لوقوس کلمه یا دانیشیق دیر.بعضا لئق یانی من ثابت ائدیرم ، من دایانیرام(قانون) ، من دانیشیرام، ان یاخچی معناسی تورکجه دیلده من سؤزو وئردیم اولاراق. دلیل ، اؤلچو و نیسبیت حسابدا و فیزیکده اولا بیلر.
کؤک
[دَییشدیر]هراکلیتوس ( یاکلاشیک 535 -475 ایل میلاددان قاباق) اونو فلسفه ده یازدی و یونانجا فلسفه چیلر بو سؤزو چوخلو یئرده ایشلئدیب. سوفسطائیلر اونو دلیل ایله دانیشماق معناسیندا ایشلئدیب و انو اخلاق و عاطفه ایله اوچ رویه اثبات اوچون تانییب.پیرونیست فلسفه چیلر اونو اولمویان ایشلری دوغروتماق اوچون ایشلئدیب و رواقیلر لوقوسی اسپرماتیکوس (دونیانی یارادان کؤک) بیلیب و نئوپلاتونیسمی(نو افلاطونی) نظریه سین آختاریب.
هلنیستی یهودییتده فیلو(20 ایل میلاددان قاباق و 50 ایل میلاددان سونرا) لوقوسی یهودیت فلسفه سینه قاتدی.فیلو لوقوس پروفریکوس (دانیشیان) و لوقوس اپرماتیکوس (سؤز) و لوقوس اندیانتوس (اؤرکده قالان سؤز) آراسیندا فرق قائل اولدو.
قایناق
[دَییشدیر]https://en.wikipedia.org/wiki/Logos اینگیلیسی ویکی پدیا