سایکولوژی: نوسخه‌لر آراسینداکی فرق
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
[[file:Psi2.svg|left]] |
[[file:Psi2.svg|left]] |
||
'''سایکولوژی''' یا روانشناسی — [[روح]]، روحی عالم؛ — بیلیک، اؤیره‌نمک، علم) — "داورانیش حاقین‌دا علم" دئمک‌دیر. سایکولوژی علمینین اوصولو مورکّب و |
'''سایکولوژی''' یا روانشناسی — [[روح]]، روحی عالم؛ — بیلیک، اؤیره‌نمک، علم) — "داورانیش حاقین‌دا علم" دئمک‌دیر. سایکولوژی علمینین اوصولو مورکّب و چوخجهتلیدیر. |
||
'' سایکولوژی '' [[داورانیش]] و [[ذهن]] علمی‌دیر،<ref name="Fernald">Fernald LD (2008). [https://books.google.com/books?id=Q7p-J4-SWuQC&printsec=frontcover#v=onepage&q&f=false ''Psychology: Six perspectives''] (pp. 12–15). Thousand Oaks, CA: Sage Publications.</ref><ref name="Psychology">Hockenbury & Hockenbury. Psychology. Worth Publishers, 2010.</ref> |
'' سایکولوژی '' [[داورانیش]] و [[ذهن]] علمی‌دیر،<ref name="Fernald">Fernald LD (2008). [https://books.google.com/books?id=Q7p-J4-SWuQC&printsec=frontcover#v=onepage&q&f=false ''Psychology: Six perspectives''] (pp. 12–15). Thousand Oaks, CA: Sage Publications.</ref><ref name="Psychology">Hockenbury & Hockenbury. Psychology. Worth Publishers, 2010.</ref> |
||
اینسان داورانیشینین و ذهنی پروسسلرین اساس سببلرینی اؤیره‌نن و تدقیق ائدن بیر علم‌دیر. سایکولوژی دیگر علملردن داها قیسا بیر تاریخه مالیک‌دیر. بۇ قیسا مدت عرضینده سایکولوژی مۆختلیف یوْللارلا بللی ائدیلمیشدیر. ایلک تعریف اینسان بئیینین یاپیسال(ساختار)و اونون اؤیرنیلمه‌سی ایدی. روانشیناسلار اینسان عقلینی مۆشاهیده ائتمک مۆمکون اوْلمادیغی حال‌دا سایکولوژی "مۆشاهیده اوْلونان داورانیشلارین علمی آراشدیریلماسی" شکلینده تعیین ائتمیش لر. سایکولوژی، حافیظه پروسسلری و دۆشونجه کیمی ذهنی خۆصوصیت لری باشلایان داورانیشا اینسان بئیینین ائتکیینی قبول ائتمه یَن بیلیشسئل سایکولوژی اوْرتایا چیخدی |
اینسان داورانیشینین و ذهنی پروسسلرین اساس سببلرینی اؤیره‌نن و تدقیق ائدن بیر علم‌دیر. سایکولوژی دیگر علملردن داها قیسا بیر تاریخه مالیک‌دیر. بۇ قیسا مدت عرضینده سایکولوژی مۆختلیف یوْللارلا بللی ائدیلمیشدیر. ایلک تعریف اینسان بئیینین یاپیسال(ساختار)و اونون اؤیرنیلمه‌سی ایدی. روانشیناسلار اینسان عقلینی مۆشاهیده ائتمک مۆمکون اوْلمادیغی حال‌دا سایکولوژی "مۆشاهیده اوْلونان داورانیشلارین علمی آراشدیریلماسی" شکلینده تعیین ائتمیش لر. سایکولوژی، حافیظه پروسسلری و دۆشونجه کیمی ذهنی خۆصوصیت لری باشلایان داورانیشا اینسان بئیینین ائتکیینی قبول ائتمه یَن بیلیشسئل سایکولوژی اوْرتایا چیخدی |
||
| خط ۲۵: | خط ۲۵: | ||
باشقا سؤزله، سایکولوژی پروسسلر اؤزلری ده اوچ یاریمقروپا بؤلونور: ایدراک پروسسلری، حیسی پروسسلر، ایرادی پروسسلر. |
باشقا سؤزله، سایکولوژی پروسسلر اؤزلری ده اوچ یاریمقروپا بؤلونور: ایدراک پروسسلری، حیسی پروسسلر، ایرادی پروسسلر. |
||
سایکولوژی حادثه‌لرین ایکینجی قروپونو تشکیل ائدن '''سایکولوژی حاللار''' و یا وضعیتلر دا موختلیف‌دیر. |
سایکولوژی حادثه‌لرین ایکینجی قروپونو تشکیل ائدن '''سایکولوژی حاللار''' و یا وضعیتلر دا موختلیف‌دیر. دالغین‌لیق، اینام‌سیزلیق، شوبهه و ... سایکولوژی حاللارا مثال اولا بیلر. |
||
'''سایکولوژی خاصه‌لر''' ده سایکولوژی علمینی بؤلمه‌لاری ایچری‌سین‌ده موهوم یئر توتور. تئمپئرامئنت، کاراکتر و قابیلیتلر اساس سایکولوژی خاصه‌لردیر. اینسانین اونون اوچون سجیوی اوْلان کئیفیتلرینی (آغلین تنقی‌دی‌لیگی و یا موستقیللیینی)، اموسیونال خاصه‌لرینی (تئز اؤزون‌دن چیخما، ائموسیونال‌لیق) و ... ده سایکولوژی خاصه‌لره عایید ائدیرلر. |
|||
سایکولوژی پروسسلر، حاللار و خاصه‌لر بیر-بیریله عضوی صورت‌ده الاقلیدیرلر. اونلاردان بیری عادته‌ن او بیری‌سینین اساسین‌دا عمله گلیر. سایکولوژی هالتلر و یا وضعیتلر آیری-آیری سایکولوژی پروسسلرین، مثلاً، اهواللار، آففئکتلر حیسلرین، دالغین‌لیق دقتین، ایرادنین، شوبهه تفکّورون تظاهرو کیمی اؤزونو گؤستریر. اونلار ایسه مؤهکملنیب بیر آدامی باشقاسین‌دان فرقله‌ن‌دیره‌ن سایکولوژی خاصه کیمی تظاهر ائده بیلر. |
|||
"پروسس"، "حال" و "خاصه" نه دئمک‌دیر؟ نه اوچون دویغولاری، قاوراییشی، دقتی، حافیظه‌نی، تفکّورو، نیطقی و تخییولو، ایرادنی و حیسلری سایکولوژی پروسس آدلان‌دیریرلار. هالبوکی شوبهه‌نی و یا دالغین‌لیغی سایکولوژی حاللار، تئمپئرامئنت، کاراکتئر و یا قابیلیتلره سایکولوژی خاصه‌لر دئییلیر. |
|||
پروسس لاتین سؤزو اوْلوب هر هان‌سی بیر حادثه‌نین باشلانماسی، گئدیشی و اینکیشافی مرحله‌لرینی عکس ائتدیریر. بۇ باخیم‌دان بوتون سایکولوژی حادثه‌لر – ایستر سایکولوژی خاصه‌لر، ایسترسه ده سایکولوژی حال و خاصه‌لر پروسئسسوال کاراکتئر داشیییر. مثلاًین بئله قویولوشونا ایلک دفعه دقتی روس عالیمی İ.M.Seچئنوو جلب ائتمیش‌دیر. |
|||
معاصر سایکولوژیدا پروسس سؤزو اصلینده گئنیش و دار معنادا ایشلنیر. گئنیش معنادا سایکولوژی اوْلان پروسس کیمی نظردن کئچیریلیر، بوتون سایکولوژی حادثه‌لر عینی درجه‌ده پروسس کیمی تحلیل ائدیلیر. |
|||
دار معنادا ایسه سایکولوژی پروسس دئدیک‌ده دویغو، قاوراییش، دقت، حافیظه، تفکّور، نیطق، تخیّول، ایراده و حیسلر نظرده توتولور. |
|||
سایکولوژی پروسس لوغتی سایکولوژی فاکتین پروسئسوال‌لیغینی، دینامیکاسینی نظره چارپدیریر. |
|||
سایکولوژی هالت لوغتی سایکولوژی فاکتین نیسبی داوام‌لی‌لیغینی بیلدیریر. |
|||
سایکولوژی خاصه و یا سایکولوژی خصوصیت لوغتی ایسه سایکولوژی فاکتین سابیتلیینی، اونون شخصیتین ایستروکتورون‌دا مؤهکملندیینی و تکرار اوْلونماسینی ایفاده ائدیر. |
|||
سایکولوژی پروسسلر، سایکولوژی حاللار و سایکولوژی خاصه‌لرین هامی‌سینا بیرلیک‌ده داورانیش و یا سایکولوژی حادثه‌لر دئییلیر. |
|||
داورانیشنین عمله گلمه‌سی ماتئرییانین حرکتینین بیولوژی فورماسینین تشککولو ایله باغلی‌دیر. حیات طبیعتین اینکیشافینین کئیفیتجه یئنی مرحله‌سی‌دیر. |
|||
داورانیشنین یارانماسی و اینکیشافینین اؤیرنیلمه‌سی طبیعت علملرینین، او جمله‌دن سایکولوژینین قارشی‌سین‌دا دوران مورکّب، موهوم وظیفه‌لردن اوْلموش‌دور. |
|||
داورانیشنین فیلوگئنیزده اینکیشافی اکسئت‌دیرمه‌نین تروپیزم، اینستینکتیو، حیات‌دا قازانیلان و اینتئللئکتوال داورانیش فورمالارین‌دا تظاهر ائتمیش‌دیر. ائلئمئنتار قیجیقلانما ساده، بیرهوجئیره‌لی اورقانیزملرده اؤزونو گؤستریر و اونلارین موهوم تأثیرینه حرکتله جاواب وئریرلر. موحیط جان‌لی اورقانیزمه بیولوژی تأثیر گؤستره بیلیر کی، بونون نتیجه‌سین‌ده همین اورقانیزمین پروتوپلازمانین خاصه‌سی دییشیر. |
|||
بیولوژی عامللره اؤزونمخسوس جاواب وئرمک اصوللاری تروپیزملر و یا تاکسیکلر آدلانیر. |
|||
تروپیزملرین آشاغی‌داکی نؤولرینی فرقله‌ن‌دیریرلر: فوتوتروپزیم – جان‌لی اورقانیزمین ایشیغین تأثیری ایله حرکت ائتمه مئی‌لی؛ تئرموتروپیزم – ایشیغین تأثیری ایله هرکتئتمه مئی‌لی؛ خئموتروپیزم – معین فیزیکی-کیمیوی موحیطی سئچمه مئی‌لی؛ توپوتروپیزم – مئخانیکی قیجیقلاندیریجیلارین تأثیری ایله حرکت ائتمه مئی‌لی و س. |
|||
جان‌لیلاردا داورانیشنین تشککول تاپماسی اونلارین موحیطه اویغونلاشا بیلمه‌مه‌لری ایله باغلی اوْلان دییشیک‌لیکلردن یارانیر. |
|||
بیر چوْخ جان‌لیلارین داورانیشی اینستیکتیو داورانیش‌دیر و طبیعی تلبات‌دان دوغور. موحیطین معین شرایطینه، تأثیرینه قارشی مورکّب آنادانگلمه رئاک‌سییا فورماسی اینستینکتلر آدلانیر. |
|||
اینستینکتیو داورانیش معین بیر نؤوون هامی‌سی اوچون خاراکتئریک اوْلان آنادانگلمه داورانیش‌دیر. بیر چوْخ عالیملر حساب ائدیرلر کی، اینستینکتلر دییشمزدیر و جان‌لیلارین فردی قای‌دادا موحیطه اویغونلاشماسی پروسئ‌سین‌ده دییشمز قالیر. |
|||
آلی حیوانلاردا اینستینکتیو داورانیش فورماسی ایله یاناشی دییشکه‌ن فورمالی داورانیش – وردیشلر و اینتئللئکتوال حرکتلر ده مؤوجوددور. وردیشلر اینکیشافین ان آشاغی پیلله‌سین‌ده بئله اؤزونو گؤستریر. لاکین آچیق-آشکار ایفاده اوْلونان وردیشلر یالنیز باش بئیین قابیغینا مالیک اوْلان حیوانلاردا موشاهی‌ده ائدیلیر. |
|||
آلی حیوانلاردا داورانیشین ان یوکسک سوییه‌سی اینتئللئکتوال داورانیش‌دیر. اینتئللئکتوال داورانیشین اساسینی آیری-آیری جیسیملر آراسینداکی مورکّب موناسیبتلری الس ائتدیرمک تشکیل ائدیر. لاکین حیوانلارین اینتئللئکتوال و یا عقلی داورانیشی طبیعی کی، اینسان آغلین‌دان فرق‌لی کئیفیته مالیک‌دیر. |
|||
[[بؤلمه:سایکولوژی|سایکولوژی]] |
[[بؤلمه:سایکولوژی|سایکولوژی]] |
||
۶ سپتامبر ۲۰۱۷، ساعت ۱۰:۰۶ نوسخه‌سی
سایکولوژی یا روانشناسی — روح، روحی عالم؛ — بیلیک، اؤیره‌نمک، علم) — "داورانیش حاقین‌دا علم" دئمک‌دیر. سایکولوژی علمینین اوصولو مورکّب و چوخجهتلیدیر. سایکولوژی داورانیش و ذهن علمی‌دیر،[۱][۲] اینسان داورانیشینین و ذهنی پروسسلرین اساس سببلرینی اؤیره‌نن و تدقیق ائدن بیر علم‌دیر. سایکولوژی دیگر علملردن داها قیسا بیر تاریخه مالیک‌دیر. بۇ قیسا مدت عرضینده سایکولوژی مۆختلیف یوْللارلا بللی ائدیلمیشدیر. ایلک تعریف اینسان بئیینین یاپیسال(ساختار)و اونون اؤیرنیلمه‌سی ایدی. روانشیناسلار اینسان عقلینی مۆشاهیده ائتمک مۆمکون اوْلمادیغی حال‌دا سایکولوژی "مۆشاهیده اوْلونان داورانیشلارین علمی آراشدیریلماسی" شکلینده تعیین ائتمیش لر. سایکولوژی، حافیظه پروسسلری و دۆشونجه کیمی ذهنی خۆصوصیت لری باشلایان داورانیشا اینسان بئیینین ائتکیینی قبول ائتمه یَن بیلیشسئل سایکولوژی اوْرتایا چیخدی سایکولوژی علمی هم ده فعالیت و بیلیم یوردون سایکولوژی پروبلملرینی اؤیرنیر. داورانیش فعالیت و اونسیت پروسسینده موختلیف فورمالاردا تظاهر ائدیر. سایکولوژی بئیین‌ده اوبیئکتیو عالمین سوبیئکتیو صورتی کیمی عمله گلن داورانیشنین فاکتلاری، قانون اویغونلوقلاری و مکانیزم لری حاقین‌دا علم‌دیر.
داورانیش
قدیم‌دن داورانیش حاقین‌دا ایکی تعلیم – ماتریالیست و ایدئالیست تعلیم واردیر. سایکولوژینین بیر علم کیمی اینکیشافی اساساً ماتئریالیت تعلیمین اینکیشافی ایله باغلی اوْلموش‌دور. داورانیش اوبیئکتیو عالمین سوبیئکتیو اینیکاسین‌دان عبارت‌دیر. اینیکاس ماتئرییانین ان عمومی خاصه‌سی‌دیر. اینیکاس دئدیک‌ده ایکی اوبیئکتین قارشی‌لیق‌لی تأثیری پروسسی و اونون نتیجه‌سی نظرده توتولور. بۇ زامان همین اوبیئکتلردن بیرین‌ده عمله گلن دییشیک‌لیکلر او بیرینی تأثیری ایله شرط‌لنیر و سونونجونون ایستروکتورونا اویغون اولور.
ایوان سچنوو ثبوت ائتدی کی، داورانیش رفلکتور (لاتینجا رئفلئخوس – عکس اوْلونان دئمک‌دیر) کاراکتئر داشیییر.
آکادمیک ایوان پاولوو رفلکتور نظریه‌نی گئنیش اکسپریمنتال تدقیقاتلار اساسین‌دا یئنی فاکتلارلا زنگینلشدیردی. اونون آلی سینیر فعالیتی حاقین‌داکی تعلیمی رئفلئکتور نظریه‌نین اینکیشافین‌دا خصوصی مرحله تشکیل ائدیر.
داورانیش حاقین‌دا علمی تسووورلرین فورمالاشماسین‌دا تبیتشوناس‌لیق موهوم رول اوینامیش‌دیر. معاصر تسووورلره گؤره سایکولوژی فونک‌سییالار بئیین ساحه‌لرینین بیرگه ایشی سایه‌سین‌ده حیاتا کئچیریله‌ن فونکسیونال سیستملر (P.K.Anoxin) کیمی فعالیت گؤستریر. اونون سیستم تشکیل ائدن مرکزی عاملی ایشین نتیجه‌سی و یا مقصدی ایله اوزلاشیرلار.
سایکولوژی حادثه‌لرین تصنیفی
سایکولوژی حادثه‌لری شرطی اولاراق اوچ بؤیوک قروپا بؤلورلر:
- سایکولوژی پروسسلر.
- سایکولوژی حاللار (و یا سایکولوژی هالتلر، وضعیتلر).
- سایکولوژی خاصه‌لر (و یا خصوصیتلر).
سایکولوژی پروسسلر سایکولوژی علمینین اساس بؤلمه‌لارین‌دان بیری‌دیر. ایدراک پروسسلرینه (دویغو، قاوراییش، دقت، حافیظه، تفکّور، نیطق و تخیّول)، ایرادی پروسسلره و ائموسیونال پروسسلره بیرلیک‌ده سایکولوژی پروسسلر دئییلیر. باشقا سؤزله، سایکولوژی پروسسلر اؤزلری ده اوچ یاریمقروپا بؤلونور: ایدراک پروسسلری، حیسی پروسسلر، ایرادی پروسسلر.
سایکولوژی حادثه‌لرین ایکینجی قروپونو تشکیل ائدن سایکولوژی حاللار و یا وضعیتلر دا موختلیف‌دیر. دالغین‌لیق، اینام‌سیزلیق، شوبهه و ... سایکولوژی حاللارا مثال اولا بیلر.
- ^ Fernald LD (2008). Psychology: Six perspectives (pp. 12–15). Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
- ^ Hockenbury & Hockenbury. Psychology. Worth Publishers, 2010.