عرب دیلی: نوسخه‌لر آراسینداکی فرق
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
کبدون خلاصۀ ویرایش |
بیلگی قوتوسو آرتیردیم |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{قایناقسیز}} |
{{قایناقسیز}} |
||
{{Infobox language |
|||
| name = عرب دیلی |
|||
| nativename = {{rtl-lang|ar|العَرَبِيَّة}}<br />''{{transl|ar|ALA|al-ʻarabiyyah}}'' |
|||
| pronunciation = {{IPA|/ˈʕarabij/}}, {{IPA|/alʕaraˈbijːa/}} |
|||
| states = [[عرب بیرلیگی]] اؤلکه‌لرینده و آزینلیق اولاراق قونشو اؤلکه‌لرده، آسیانین، اوروپانین و آفریقانین بعضی یئرلرینده. |
|||
| speakers = |
|||
| date = ۲۰۱۱–۲۰۱۶<!--reporting dates of the data--> |
|||
| ref = ۳۱۳ میلیون<ref>{{cite web|title=Arabic - Ethnologue|url=//www.ethnologue.com/language/ara|website=Ethnologue|publisher=Simons, Gary F. and Charles D. Fennig (eds.). 2018. Ethnologue: Languages of the World, 21st edition|accessdate=21 February 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20160105171142/https://www.ethnologue.com/language/ara#|archive-date=5 January 2016|dead-url=no|df=dmy-all}}</ref> |
|||
| familycolor = Afro-Asiatic |
|||
| fam1 = آفرو-آسیاتیک دیللری |
|||
| fam2 = [[سامی دیللری]] |
|||
| fam3 = باتی سامی |
|||
| fam4 = اورتا سامی |
|||
| dia1 = باتی |
|||
| dia2 = اورتا ([[میصر عربجه‌سی|میصر لهجه‌سی]], [[سودان عربجه‌سی|سودان لهجه‌سی]]) |
|||
| dia3 = قوزئی ([[شام عربجه‌سی|شام لهجه‌سی]], [[عراق عربجه‌سی|عراق لهجه‌سی]]) |
|||
| dia4 = گۆنئی ([[خلیج عربجه‌سی|خلیج لهجه‌سی]], [[حیجاز عربجه‌سی|حیجاز لهجه‌سی]], [[نجدی عربجه‌سی|نجدی لهجه‌سی]], [[یمن عربجه‌سی|یمن لهجه‌سی]]) |
|||
| stand1 = موْدرن ایستاندارد عربجه |
|||
| script = [[عرب الیفباسی]]<br />عربجه برئیل<br />[[سوریانی الیفباسی|سۆریانی الیفباسی]]<br />[[یهودی عربجه‌سی|یهودی]]<br />[[قیبریس عربجه‌سی|یونان الیفباسی]]<br />[[لاتین الیفباسی]] ([[مراکش عربجه‌سی]], [[لوبنان عربجه‌سی]]) |
|||
| nation = [[مودرن ایستاندارد عربجه]] ۲۶ اؤلکه‌نین رسمی دیلی دیر، [[اینگیلیس دیلی]] و [[فرانسه دیلی]]ندن سونرا دۆنیادا اۆچونجو ان چوخ.<ref>{{Harvcoltxt|Wright|2001|p=492}}</ref>{{collapsible list |
|||
| [[الجزاییر]]<br />[[بحرئین]]<br />[[کومور آدالاری|کوْمور]]<br />[[چاد]]<br />[[میصر]]<br />[[اریتره]]<br />[[عراق]]<br />[[اوردون]]<br />[[کووئیت]]<br />[[لوبنان]]<br />[[لیبی]]<br />[[موریتانی]]<br />[[مراکش]]<br />[[عومان]]<br />[[فیلیسطین]]<br />[[قطر]]<br />[[صحرا]]<br />[[سعودی عربیستان]]<br />[[سودان]]<br />[[سوریه]]<br />[[تانزانیا]] (''[[زانزیباز]]'')<br />[[تونس]]<br />[[بیرلشمیش عرب امیرلیکلری]]<br />[[یمن]]<br /> <br />'''تشکیلاتلار'''<br />[[آفریقا بیرلیگی]]<br>[[عرب بیرلیگی]]<br />[[ایسلام ایش‌بیرلیگی تشکیلاتی]]<br />[[بیرلشمیش میلتلر قورومو|بیرلشمیش میلتلر]]}} |
|||
| minority = {{collapsible list| [[برونئی]]<br>[[Ceuta]]<br>[[قیبریس]]<br>[[اندونزی]]<br>[[ایسراییل]]<br>[[ایران]]<br>[[مالی]]<br>[[ملیا]]<br>[[نیجر]]<br>[[پاکیستان]]<br>[[فیلیپین]]<br>[[سنقال]]<br>[[گونئی سودان|گۆنئی سودان]]<br>[[تورکیه|تۆرکیه]]}} |
|||
| agency = |
|||
| iso1 = ar |
|||
| iso2 = ara |
|||
| iso3 = ara |
|||
| lc1 = arq |
|||
| ld1 = [[الجزاییر عربجه‌سی]] |
|||
| lc2 = aao |
|||
| ld2 = [[صحرا عربجه‌سی]] |
|||
| lc3 = bbz |
|||
| ld3 = [[بابالیا عربجه‌سی]] |
|||
| lc4 = abv |
|||
| ld4 = [[بحرانی عربجه‌سی]] |
|||
| lc5 = shu |
|||
| ld5 = [[چاد عربجه‌سی]] |
|||
| lc6 = acy |
|||
| ld6 = [[قیبریس عربجه‌سی]] |
|||
| lc7 = adf |
|||
| ld7 = [[ظوفاری عربجه‌سی]] |
|||
| lc8 = avl |
|||
| ld8 = [[بدوی عربجه‌سی]] |
|||
| lc9 = arz |
|||
| ld9 = [[میصر عربجه‌سی]] |
|||
| lc10 = afb |
|||
| ld10 = [[خلیج عربجه‌سی]] |
|||
| lc11 = ayh |
|||
| ld11 = [[حضرمی عربجه‌سی]] |
|||
| lc12 = acw |
|||
| ld12 = [[حیجاز عربجه‌سی]] |
|||
| lc13 = ayl |
|||
| ld13 = [[لیبی عربجه‌سی]] |
|||
| lc14 = acm |
|||
| ld14 = [[عراق عربجه‌سی]] |
|||
| lc15 = ary |
|||
| ld15 = [[مراکش عربجه‌سی]] |
|||
| lc16 = ars |
|||
| ld16 = [[نجدی عربجه‌سی]] |
|||
| lc17 = apc |
|||
| ld17 = [[قوزئی شام عربجه‌سی]] |
|||
| lc18 = ayp |
|||
| ld18 = [[موصول عربجه‌سی]] |
|||
| lc19 = acx |
|||
| ld19 = [[عومان عربجه‌سی]] |
|||
| lc20 = aec |
|||
| ld20 = [[صعیدی عربجه‌سی]] |
|||
| lc21 = ayn |
|||
| ld21 = [[صنعانی عربجه‌سی]] |
|||
| lc22 = ssh |
|||
| ld22 = [[شحی عربجه‌سی]] |
|||
| lc23 = ajp |
|||
| ld23 = [[گونئی شام عربجه‌سی]] |
|||
| lc24 = arb |
|||
| ld24 = [[مودرن ایستاندارد عربجه|ایستاندارد عربجه]] |
|||
| lc25 = apd |
|||
| ld25 = [[سودان عربجه‌سی]] |
|||
| lc26 = pga |
|||
| ld26 = [[جوبا عربجه‌سی]] |
|||
| lc27 = acq |
|||
| ld27 = [[تعزی-عدنی عربجه‌سی]] |
|||
| lc28 = abh |
|||
| ld28 = [[اورتا آسیا عربجه‌سی]] |
|||
| lc29 = aeb |
|||
| ld29 = [[تونس عربجه‌سی]] |
|||
| lc30 = auz |
|||
| ld30 = [[اؤزبک عربجه‌سی]] |
|||
| lingua = 12-AAC |
|||
| image = Arabic albayancalligraphy.svg |
|||
| imagesize = 150px |
|||
| imagecaption = '''عربجه''' [[نسخ]] یازیسیندا. |
|||
| map = Dispersión lengua árabe.png |
|||
| mapcaption = دوغما عرب دیللی‌لر - چوخونلوق (تۇتوق یاشیل) و آزینلیق (آچیق یاشیل) |
|||
| map2 = Arabic speaking world.svg |
|||
| mapcaption2 = عرب دیلی میلّی دیل اولاراق(یاشیل), رسمی دیل اولاراق (توتوق گؤی), یئرل (محلی) دیل اولاراق (آچیق گؤی) |
|||
| notice = IPA |
|||
| protoname = ایبتیدایی عربجه (پروتو عربیک)<br>اسکی عربجه<br>اسکی حیجازی<br>کلاسیک عربجه |
|||
| sign = |
|||
| glotto = arab1395 |
|||
| glottorefname = Arabic |
|||
}} |
|||
[[File:Arabic Dialects.svg|300px|thumbnail|left|عربجه لهجه‌لری]] |
[[File:Arabic Dialects.svg|300px|thumbnail|left|عربجه لهجه‌لری]] |
||
[[File:Learning Arabic calligraphy.jpg|300px|thumbnail|left|بیر عربجه یازی]] |
[[File:Learning Arabic calligraphy.jpg|300px|thumbnail|left|بیر عربجه یازی]] |
||
| خط ۱۲: | خط ۱۱۲: | ||
=== عربجه دانیشان اؤلکه‌لر === |
=== عربجه دانیشان اؤلکه‌لر === |
||
عربجه 25 اؤلکه‌نین رسمی دیلی یوخسا رسمی دیل‌لرینین بیری‌دیر. بۇ اؤلکه‌لر: |
عربجه 25 اؤلکه‌نین رسمی دیلی یوخسا رسمی دیل‌لرینین بیری‌دیر. بۇ اؤلکه‌لر: |
||
[[الجزایر]]، [[بحرین]]، [[کومور|کوْموْر]]، [[چاد]]، [[جیبوتی]]، [[میصر]]، [[اریتره]]، [[عراق]]، [[اوردون|اوْردوْن]]، [[کویت|کوْوئیت]]، [[لوبنان]]، [[لیبی]]، [[موریتانی]]، [[مراکش]]، [[عومان]]، [[فیلیسطین]]، [[قطر]]، [[عربیستان|سعودی عربیستانی]]، [[سومالی]]، [[سودان]]، [[سوریه]]، [[تونس]]، [[بیرلشمیش عرب امیرلیکلری]]، [[غربی صحرا]] و [[یمن]] اؤلکه‌لری‌دیلر. بیرده [[عرب بیرلیگی]]، [[آفریقا بیرلیگی]]، [[ایسلام کونفدراسیونو]] و [[بیرلشمیش میلتلر قورومو]]نون رسمی دیلی یوخسا رسمی دیل‌لرینین بیری‌دیر. |
[[الجزایر]]، [[بحرین]]، [[کومور آدالاری|کوْموْر]]، [[چاد]]، [[جیبوتی]]، [[میصر]]، [[اریتره]]، [[عراق]]، [[اوردون|اوْردوْن]]، [[کویت|کوْوئیت]]، [[لوبنان]]، [[لیبی]]، [[موریتانی]]، [[مراکش]]، [[عومان]]، [[فیلیسطین]]، [[قطر]]، [[عربیستان|سعودی عربیستانی]]، [[سومالی]]، [[سودان]]، [[سوریه]]، [[تونس]]، [[بیرلشمیش عرب امیرلیکلری]]، [[غربی صحرا]] و [[یمن]] اؤلکه‌لری‌دیلر. بیرده [[عرب بیرلیگی]]، [[آفریقا بیرلیگی]]، [[ایسلام کونفدراسیونو]] و [[بیرلشمیش میلتلر قورومو]]نون رسمی دیلی یوخسا رسمی دیل‌لرینین بیری‌دیر. |
||
== الیفبا == |
== الیفبا == |
||
| خط ۱۹: | خط ۱۱۹: | ||
== لهجه‌لر == |
== لهجه‌لر == |
||
عربجه |
عربجه ۴ لهجه‌یه بؤلونور و اولاردا باشقا لهجه‌لره بؤلونورلر: |
||
* میصر عربجه‌سی |
* میصر عربجه‌سی |
||
* شام عربجه‌سی (لوبنان، سوریه، فیلیسطین و اوْردوْن عربجه‌لرینی ایچینه آلان) |
* شام عربجه‌سی (لوبنان، سوریه، فیلیسطین و اوْردوْن عربجه‌لرینی ایچینه آلان) |
||
* خلیج عربجه‌سی (عراق، |
* خلیج عربجه‌سی (عراق، کووئیت، عومان، حیجاز و س. عربجه‌لرینی ایچینه آلان) |
||
* غرب عربجه‌سی (مراکش و تونس عربجه‌لرینی ایچینه آلان) |
* غرب عربجه‌سی (مراکش و تونس عربجه‌لرینی ایچینه آلان) |
||
۲۱ نوْوامبر ۲۰۱۸، ساعت ۲۰:۴۸ نوسخه‌سی
 |
| عرب دیلی | |
|---|---|
| العَرَبِيَّة al-ʻarabiyyah | |
 عربجه نسخ یازیسیندا. | |
| تلفوظ | /ˈʕarabij/, /alʕaraˈbijːa/ |
| دوْغما دانیشانلار | عرب بیرلیگی اؤلکه‌لرینده و آزینلیق اولاراق قونشو اؤلکه‌لرده، آسیانین، اوروپانین و آفریقانین بعضی یئرلرینده. |
دوْغما دانیشانلار | ۳۱۳ میلیون[۱] |
آفرو-آسیاتیک دیللری
| |
قاباقکی فوْرم | ایبتیدایی عربجه (پروتو عربیک) اسکی عربجه اسکی حیجازی کلاسیک عربجه |
ایستاندارد فوْرملار |
|
| لهجه‌لر |
|
| عرب الیفباسی عربجه برئیل سۆریانی الیفباسی یهودی یونان الیفباسی لاتین الیفباسی (مراکش عربجه‌سی, لوبنان عربجه‌سی) | |
| رسمی وضعیت | |
رسمی دیلی | مودرن ایستاندارد عربجه ۲۶ اؤلکه‌نین رسمی دیلی دیر، اینگیلیس دیلی و فرانسه دیلیندن سونرا دۆنیادا اۆچونجو ان چوخ.[۲] |
تانینمیش آزینلیق دیلی | |
| دیل کوْدلاری | |
| ISO 639-1 | ar |
| ISO 639-2 | ara |
| ISO 639-3 | ara – inclusive codeIndividual codes: arq – الجزاییر عربجه‌سیaao – صحرا عربجه‌سیbbz – بابالیا عربجه‌سیabv – بحرانی عربجه‌سیshu – چاد عربجه‌سیacy – قیبریس عربجه‌سیadf – ظوفاری عربجه‌سیavl – بدوی عربجه‌سیarz – میصر عربجه‌سیafb – خلیج عربجه‌سیayh – حضرمی عربجه‌سیacw – حیجاز عربجه‌سیayl – لیبی عربجه‌سیacm – عراق عربجه‌سیary – مراکش عربجه‌سیars – نجدی عربجه‌سیapc – قوزئی شام عربجه‌سیayp – موصول عربجه‌سیacx – عومان عربجه‌سیaec – صعیدی عربجه‌سیayn – صنعانی عربجه‌سیssh – شحی عربجه‌سیajp – گونئی شام عربجه‌سیarb – ایستاندارد عربجهapd – سودان عربجه‌سیpga – جوبا عربجه‌سیacq – تعزی-عدنی عربجه‌سیabh – اورتا آسیا عربجه‌سیaeb – تونس عربجه‌سیauz – اؤزبک عربجه‌سی |
| Glottolog | arab1395 |
| Linguasphere | 12-AAC |
 دوغما عرب دیللی‌لر - چوخونلوق (تۇتوق یاشیل) و آزینلیق (آچیق یاشیل) | |
 عرب دیلی میلّی دیل اولاراق(یاشیل), رسمی دیل اولاراق (توتوق گؤی), یئرل (محلی) دیل اولاراق (آچیق گؤی) | |
عربجه دیل کودو اعتیبارسیز دیر. سامی دیل‌لرینن ساییلیر. عبریجه و آرامیجا بۇ دیله یاخین‌دیرلار. بۇ دیل هم دانیشیق و هم‌ده یازی‌لاردا ایشلنیلیر. استاندارد و اؤلچوتلو یازما دیلی دیل کودو اعتیبارسیز دیر. بوتون عرب اؤکلرینده رسمی دیل‌دیر. عربجه بیرلشمیش میلتلر تشکیلاتینین 6 دیلیندن بیری‌دیر. دانیشما عربجه‌سی عرب دونیاسیندان علاوه، ایران، تورکیه و چوخلو اؤلکده ده ایشلنیلیر. قرآن کریم و چوخلو ایلک ایسلاملا ایلگیلی اوْلان کیتاب و یازی‌لار عربجه اولاراق، بۇ دیلین قاباغا گئتمه‌سینه چوخلو یاردیم ائدیبلر. ایسلامیت دؤنومونده ایسلام‌ین ایلک دیلی اولاراق بوتون بیلیم‌سل، کولتورسل و ادبی یازی‌لار بۇ دیلده یازیلیب و بۇ دیلی آرتیقراق زنگین لشدیردی. تورک دیللر، فارسجا و اوردوجادا چوخلو عرب کؤکلو سؤزجوک واردیر.
آنادیلی
آنا دیلی اولانلارین سایی
عربجه آنادیلی اولانلارین سایی 300 میلیون‌دان 425 میلیونا قدر دئییلیر.
عربجه دانیشان اؤلکه‌لر
عربجه 25 اؤلکه‌نین رسمی دیلی یوخسا رسمی دیل‌لرینین بیری‌دیر. بۇ اؤلکه‌لر: الجزایر، بحرین، کوْموْر، چاد، جیبوتی، میصر، اریتره، عراق، اوْردوْن، کوْوئیت، لوبنان، لیبی، موریتانی، مراکش، عومان، فیلیسطین، قطر، سعودی عربیستانی، سومالی، سودان، سوریه، تونس، بیرلشمیش عرب امیرلیکلری، غربی صحرا و یمن اؤلکه‌لری‌دیلر. بیرده عرب بیرلیگی، آفریقا بیرلیگی، ایسلام کونفدراسیونو و بیرلشمیش میلتلر قورومونون رسمی دیلی یوخسا رسمی دیل‌لرینین بیری‌دیر.
الیفبا
سایی
لهجه‌لر
عربجه ۴ لهجه‌یه بؤلونور و اولاردا باشقا لهجه‌لره بؤلونورلر:
- میصر عربجه‌سی
- شام عربجه‌سی (لوبنان، سوریه، فیلیسطین و اوْردوْن عربجه‌لرینی ایچینه آلان)
- خلیج عربجه‌سی (عراق، کووئیت، عومان، حیجاز و س. عربجه‌لرینی ایچینه آلان)
- غرب عربجه‌سی (مراکش و تونس عربجه‌لرینی ایچینه آلان)
عربجه‌نین باشقا دیل‌لرده ایزی
عربجه‌ده باشقا دیل‌لرین ایزی
قایناقلار
ائشیک باغلانتیلار
- ^ Arabic - Ethnologue. Simons, Gary F. and Charles D. Fennig (eds.). 2018. Ethnologue: Languages of the World, 21st edition. یوْخلانیلیب21 February 2018.
- ^ Wright (2001:492)