بومین خاقان: نوسخه‌لر آراسینداکی فرق
Ilğım (دانیشیق | چالیشمالار) بدون خلاصۀ ویرایش |
Vikibot (دانیشیق | چالیشمالار) ک Beautification Vikipediya) (۲.۷) |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{شاه |
{{شاه |
||
| آد = بومین<br><hr> [[File:Old Turkic letter N1.svg|10px]][[File:Old Turkic letter G1.svg|10px]][[File:Old Turkic letter Q.svg|10px]] [[File:Old Turkic letter N1.svg|10px]][[File:Old Turkic letter M.svg|10px]][[File:Old Turkic letter O.svg|10px]][[File:Old Turkic letter B1.svg|10px]] |
| آد = بومین<br/><hr> [[File:Old Turkic letter N1.svg|10px]][[File:Old Turkic letter G1.svg|10px]][[File:Old Turkic letter Q.svg|10px]] [[File:Old Turkic letter N1.svg|10px]][[File:Old Turkic letter M.svg|10px]][[File:Old Turkic letter O.svg|10px]][[File:Old Turkic letter B1.svg|10px]] |
||
|شکیل = |
|شکیل = |
||
|شکیل اؤلچوسو = |
|شکیل اؤلچوسو = |
||
| خط ۲۶: | خط ۲۶: | ||
| ایمضاء = |
| ایمضاء = |
||
}} |
}} |
||
'''بومین خاقان''' — ([[اسكى تورکجه]]: |
'''بومین خاقان''' — ([[اسكى تورکجه]]: [[File:Old Turkic letter N1.svg|10px]][[File:Old Turkic letter G1.svg|10px]][[File:Old Turkic letter Q.svg|10px]] [[File:Old Turkic letter N1.svg|10px]][[File:Old Turkic letter M.svg|10px]][[File:Old Turkic letter O.svg|10px]][[File:Old Turkic letter B1.svg|10px]]) آشینا ائلی‌نین خانی٬ گؤی‌تۆرکلرین ایلک خاقانی.<ref name="۲۰۲">«ایسلامیتدن اؤنجه تۆرکلرین تاریخی»٬ یازان: گورون کامران٬ مۆترجیملر: جعفرزاده اسماعیل٬ حسینعلی‌زاده سیامک٬ سومر نشر٬ تبریز ۱۳۹۰، ص ۲۰۶-۲۰۲ </ref> |
||
==خاقانلیقدان اؤنجه== |
== خاقانلیقدان اؤنجه == |
||
بومین٬ ۵۴۰ ایلینده ایشه آشینا قبیله‌سی‌نین خانی اوْلدو. آشینا قبیله‌سی٬ بۇمینین یؤنتیمینده تیجاری ایشلر آماجی ایله چین اؤلکه‌سینه دوْغرو ایلرله‌دیلر. بۇ دؤنمده بؤلگه‌ده اؤنملی بیر گۆج صاحیبی اوْلان توْپا ایمپراتورلوغو گۆجسوزله‌میش و ایکی دۆشمان یئره بؤلونموش ایدی. باتی توْپا ایمپراتورلوغو٬ دۆشمانی دوْغو توْپا و ژوآن-ژوآن ایمپراتورلوقلاری‌نین باسقی‌لارینا قارشی آشینا قبیله‌سی ایله یاخشی علاقه قۇرماغا چالیشیردی. بومین خان٬ ۵۴۶دا اوْیماغی‌نین محصوللاری‌نی تقدیم ائتمک و تیجاری رابیطه‌لرینی گۆجلندیرمک آماجی ایله باتی توْپایا ائلچی گؤندردی. عئینی دؤنمده تؤلس آدی ایله اوْرتایا چیخان قاوْکۆلر ژوآن-ژوآن‌لارا حمله ائتمگه حاضیر ایدی. بومین خان٬ تابع اوْلدوغو ژوآن-ژوآن حۆکومتینه خیدمت ائتمک اۆچون سیاسی بیر مانوْور ائده‌رک تؤلس‌لر ایله ساواشیر. کسین بیر ظفر قازاناراق تؤلس‌لری داغیداراق تؤلس توْپلولوق‌لارینی اؤزونه باغلار. بومین خان٬ بۇ یۆروشو ایله تؤلس توْپلولوق‌لارینی ایچینه قاتاراق گۆجلنیر ده٬ ژوآن-ژوآن ایمپراتورلوغونا ائتدیگی خیدمت ایله سیاسی بیر مانوْور ائتمیش اوْلور.<ref name="۲۰۲" |
بومین٬ ۵۴۰ ایلینده ایشه آشینا قبیله‌سی‌نین خانی اوْلدو. آشینا قبیله‌سی٬ بۇمینین یؤنتیمینده تیجاری ایشلر آماجی ایله چین اؤلکه‌سینه دوْغرو ایلرله‌دیلر. بۇ دؤنمده بؤلگه‌ده اؤنملی بیر گۆج صاحیبی اوْلان توْپا ایمپراتورلوغو گۆجسوزله‌میش و ایکی دۆشمان یئره بؤلونموش ایدی. باتی توْپا ایمپراتورلوغو٬ دۆشمانی دوْغو توْپا و ژوآن-ژوآن ایمپراتورلوقلاری‌نین باسقی‌لارینا قارشی آشینا قبیله‌سی ایله یاخشی علاقه قۇرماغا چالیشیردی. بومین خان٬ ۵۴۶دا اوْیماغی‌نین محصوللاری‌نی تقدیم ائتمک و تیجاری رابیطه‌لرینی گۆجلندیرمک آماجی ایله باتی توْپایا ائلچی گؤندردی. عئینی دؤنمده تؤلس آدی ایله اوْرتایا چیخان قاوْکۆلر ژوآن-ژوآن‌لارا حمله ائتمگه حاضیر ایدی. بومین خان٬ تابع اوْلدوغو ژوآن-ژوآن حۆکومتینه خیدمت ائتمک اۆچون سیاسی بیر مانوْور ائده‌رک تؤلس‌لر ایله ساواشیر. کسین بیر ظفر قازاناراق تؤلس‌لری داغیداراق تؤلس توْپلولوق‌لارینی اؤزونه باغلار. بومین خان٬ بۇ یۆروشو ایله تؤلس توْپلولوق‌لارینی ایچینه قاتاراق گۆجلنیر ده٬ ژوآن-ژوآن ایمپراتورلوغونا ائتدیگی خیدمت ایله سیاسی بیر مانوْور ائتمیش اوْلور.<ref name="۲۰۲"/> |
||
==گؤی‌تۆرک خاقانلیغی‌نین قۇرولماسی== |
== گؤی‌تۆرک خاقانلیغی‌نین قۇرولماسی == |
||
بومین خان٬ بۇ ظفردن سوْنرا جسارت آلاراق ژوآن-ژوآن باش‌بۇغونون قیزینی ایستر. آنجاق باشبوغ٬ بومینه ائلچی گؤندره‌رک «سیز بیزیم دمیرچی‌لیک ائدن عادی |
بومین خان٬ بۇ ظفردن سوْنرا جسارت آلاراق ژوآن-ژوآن باش‌بۇغونون قیزینی ایستر. آنجاق باشبوغ٬ بومینه ائلچی گؤندره‌رک «سیز بیزیم دمیرچی‌لیک ائدن عادی کؤلهلریمیزسینیز٬ بۇنا نئجه جسارت ائدرسینیز» سؤزونو چاتدیرار. بومین خان٬ بۇ دۇروما عصبی‌لشه‌رک ائلچینی اؤلدورور و گۆجسوزلهین باتی توْپا ایمپراتوْرونون قیزینی ایستر. چتین دۇرومدا اوْلان باتی توْپا٬ بومین ایله قوْهوم اوْلماغی قبول ائدر و ۵۵۱ ایلینده بومین خان ایله باتی توْپا پرنسسی ائولنیر. بئله‌لیک‌له بومین خان ایله باتی توْپا ایمپراتولوغو ایتّیفاق قۇرموش اوْلور. ۵۵۲ ایلینده ایسه باتی توْپا ایله بیرلشه‌رک ژوآن-ژوآن ایمپراتورلوغو ایله ساواشا گیریشیر. بۇ ساواشین سوْنوندا ژوآن-ژوآن حۆکومتی مغلوب اوْلار. گؤی‌تورکلر٬ بۇ تاریخده عملاً قۇرولموش و اعلان ائدیلمیش اوْلور. بومین خاقان٬ ۵۵۲ ایلینده گؤی‌تورکلر دؤولتی‌نی قۇردو٬ آنجاق عئینی ایلده اؤلدو. اؤلمه‌سی ایله گؤی‌تورکلرین ساغ یابغوسو اوْغلو «کوْلو»٬ سوْل یابغوسو ایسه یئنه «ایستمی» اوْلور.<ref name="۲۰۲"/> |
||
== قایناقلار == |
|||
{{قایناق}} |
|||
{{قایناق}} |
{{قایناق}} |
||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
{{گؤی‌تورکلر}} |
{{گؤی‌تورکلر}} |
||
| ⚫ | |||
[[بؤلمه:تورک تاریخی]] |
[[بؤلمه:تورک تاریخی]] |
||
| ⚫ | |||
[[بؤلمه:گؤی‌تورک خاقانلاری]] |
[[بؤلمه:گؤی‌تورک خاقانلاری]] |
||
| ⚫ | |||
۲۰ سپتامبر ۲۰۱۶، ساعت ۲۰:۱۲ نوسخه‌سی
بومین      | |
|---|---|
| گؤی‌تۆرک خاقانی | |
| ایللر | ۵۵۲ میلادی |
| سونراکی شاه | کولو خاقان |
| سولاله | آشینا |
بومین خاقان — (اسكى تورکجه: ) آشینا ائلی‌نین خانی٬ گؤی‌تۆرکلرین ایلک خاقانی.[۱]
خاقانلیقدان اؤنجه
بومین٬ ۵۴۰ ایلینده ایشه آشینا قبیله‌سی‌نین خانی اوْلدو. آشینا قبیله‌سی٬ بۇمینین یؤنتیمینده تیجاری ایشلر آماجی ایله چین اؤلکه‌سینه دوْغرو ایلرله‌دیلر. بۇ دؤنمده بؤلگه‌ده اؤنملی بیر گۆج صاحیبی اوْلان توْپا ایمپراتورلوغو گۆجسوزله‌میش و ایکی دۆشمان یئره بؤلونموش ایدی. باتی توْپا ایمپراتورلوغو٬ دۆشمانی دوْغو توْپا و ژوآن-ژوآن ایمپراتورلوقلاری‌نین باسقی‌لارینا قارشی آشینا قبیله‌سی ایله یاخشی علاقه قۇرماغا چالیشیردی. بومین خان٬ ۵۴۶دا اوْیماغی‌نین محصوللاری‌نی تقدیم ائتمک و تیجاری رابیطه‌لرینی گۆجلندیرمک آماجی ایله باتی توْپایا ائلچی گؤندردی. عئینی دؤنمده تؤلس آدی ایله اوْرتایا چیخان قاوْکۆلر ژوآن-ژوآن‌لارا حمله ائتمگه حاضیر ایدی. بومین خان٬ تابع اوْلدوغو ژوآن-ژوآن حۆکومتینه خیدمت ائتمک اۆچون سیاسی بیر مانوْور ائده‌رک تؤلس‌لر ایله ساواشیر. کسین بیر ظفر قازاناراق تؤلس‌لری داغیداراق تؤلس توْپلولوق‌لارینی اؤزونه باغلار. بومین خان٬ بۇ یۆروشو ایله تؤلس توْپلولوق‌لارینی ایچینه قاتاراق گۆجلنیر ده٬ ژوآن-ژوآن ایمپراتورلوغونا ائتدیگی خیدمت ایله سیاسی بیر مانوْور ائتمیش اوْلور.[۱]
گؤی‌تۆرک خاقانلیغی‌نین قۇرولماسی
بومین خان٬ بۇ ظفردن سوْنرا جسارت آلاراق ژوآن-ژوآن باش‌بۇغونون قیزینی ایستر. آنجاق باشبوغ٬ بومینه ائلچی گؤندره‌رک «سیز بیزیم دمیرچی‌لیک ائدن عادی کؤلهلریمیزسینیز٬ بۇنا نئجه جسارت ائدرسینیز» سؤزونو چاتدیرار. بومین خان٬ بۇ دۇروما عصبی‌لشه‌رک ائلچینی اؤلدورور و گۆجسوزلهین باتی توْپا ایمپراتوْرونون قیزینی ایستر. چتین دۇرومدا اوْلان باتی توْپا٬ بومین ایله قوْهوم اوْلماغی قبول ائدر و ۵۵۱ ایلینده بومین خان ایله باتی توْپا پرنسسی ائولنیر. بئله‌لیک‌له بومین خان ایله باتی توْپا ایمپراتولوغو ایتّیفاق قۇرموش اوْلور. ۵۵۲ ایلینده ایسه باتی توْپا ایله بیرلشه‌رک ژوآن-ژوآن ایمپراتورلوغو ایله ساواشا گیریشیر. بۇ ساواشین سوْنوندا ژوآن-ژوآن حۆکومتی مغلوب اوْلار. گؤی‌تورکلر٬ بۇ تاریخده عملاً قۇرولموش و اعلان ائدیلمیش اوْلور. بومین خاقان٬ ۵۵۲ ایلینده گؤی‌تورکلر دؤولتی‌نی قۇردو٬ آنجاق عئینی ایلده اؤلدو. اؤلمه‌سی ایله گؤی‌تورکلرین ساغ یابغوسو اوْغلو «کوْلو»٬ سوْل یابغوسو ایسه یئنه «ایستمی» اوْلور.[۱]