آغجییرین کرونیک آبستراکتیو مریضلیگی

Chronic obstructive pulmonary disease
Chronic obstructive pulmonary disease
آیری دیللر	Chronic obstructive lung disease (COLD), chronic obstructive airway disease (COAD), chronic bronchitis, emphysema, pulmonary emphysema
	Gross pathology of a lung showing centrilobular emphysema characteristic of smoking. This close-up of the fixed, cut lung surface shows multiple cavities filled with heavy black carbon deposits.
ایختیصاص	Pulmonology
علامتلر	Shortness of breath, cough with sputum production.
عاریضه‌لر	Acute exacerbation of chronic obstructive pulmonary disease
عادی باشلانغیج	Over 40 years old
مودّت	Long term
سببلری	Tobacco smoking, air pollution, genetics
تشخیص اوصولو	Lung function tests
اوخشار شرطلر	Asthma
قاباقین آلماق	Improving indoor and outdoor air quality, tobacco control measures
موعالیجه	Stopping smoking, respiratory rehabilitation, lung transplantation
درمان	Vaccinations, inhaled bronchodilators, inhaled steroids, long-term oxygen therapy
سیخیلیق	174.5 million (2015)
اؤلوملر	3.2 million (2019)

آغجییرین کرونیک آبستراکتیو مریضلیگی (COPD) اوزون مودّت بویو نفس آلما مسئله لری و ضعیف هاوا آخینتی ایله تانیش بیر سورون کولونلار بیلیمی دیر. اساس علامتلرین دن عیبارت دیر: نفس کسمه و آسقیرماق. COPD پروگراسئویی بیر ناخوشلوقدور، یعنی عایله لرین ایچینده داها دا یاخینلاشیر.^[۱] آخيردا، گِدَن و يا پالتار گيمک کئمي گونده لئک ائشلر چتینلیيه گلر. کرونیک برونکیت و ایمفزیما، COPD- نين فرقلی تیرئپلرینه گؤره داها قدیم اصطلاحلاردیر. "خوردون سوزونلو برونکیت" اصطلاحی هله ده ایسه ایشلندیریلیر کی، هر ایل کیمی ایکی ایل عرضئنده هر ایکی آیلیق یئر آلان محصوللو سسلری تعبیر ائتمک اوچون. بو کسيلمه لرله اولانلار COPD- نين گلمه خطرينه چوخ دوشه جکلر.^[۱] "فزیسم" اصطلاحي ده توخوملار ايچيندن هوا و يا باشقا گازلارين نارساليقدير.

ان چوخ گؤرۆلن ندنی تاماکا توتماقدیر، بو کیمی فضانین آلینماسی و ژنتیک فاکتورلارین ندننینه ندن اولان کیمی آز دا کیسلری واردیر. گئنیشلَنَن اؤلکه لرده، گؤي سالينما ساييلارين اورتاسيندا اولان يئرلي يئرلي حرارتي و پئشنده يانارلار دا وار. بو ايشيقلامالارين اوزون مودّت عرضینده، پیتکده يانيشلي جاوابلار ياراييردي و بو ندندن کیچیک نفس يوللاري چکمک و پئتک توخوملاري پوزولوردو. تشخیص، پمبون فعالیت معایناتلاری ایله اؤلچولن ضعیف هوا آخینماسینا اساسلانیر. آستما دان فرقلي اولاراق، برونکوديلاتورون ايستمه سينده هوا آخينتي سينين آزالماسيني چوخ آرتيرماز.^[۳]

چوخلو نمونه لر خطر فاکتورلارینا قارشی لیغی آزالماقلا مخدره ائدیرلر. بو، تاماكا توتماق و ائچهري و اشيالاردا هواين کيفيتيني آرتيرماغي دا اؤزونده گئتمکدن عبارتدير. درمانین یاخینلاشماسی ایسه، درمانین درمانی بیلینمیر. درمانلار، تاماكا توتماق، واکسينات و نفس آلما يولو بازي ائتمه سيني دن عیبارتدير. باشلانيش bronchodilator عمومًا LAMA دیر، لازيم اولاندا LABAs و سستروئيدلر قوشولور. بعضي آداملارا اوزون مودّت عرضینده اوکسيژن درماني و يا بالون ترانسپلانتسيون سودي آلیر. حاد حادثه لرین آخماسینین واختلارینی اولانلاردا، دارالاشما، آنتی بیوتیک، سټرایود و خسته خانادا یئرلشمه یه داها چوخ احتیاجی وار.^[۳]^[۸]^[۲]

۲۰۱۵-جی ایلده، COPD ۱۷۴.۵ میلیون نفرین (قلوبون جمعیتینین ۱۲٪) ایله ایلگیلمیشدی. آمریکادا بو، ۶% اینسانا تأثیر وئریر. عادي اولاراق 40 ياشين اوستونلرده باش وئرير. اَرلر و قادینلار اِله بیر شکیلده چوخ دا یاخشی یئرلشیبلر. ۲۰۱۵-جی ایلده ۳.۲ میلیون اؤلومه سبب اولدو، و بو، ۹۰%-دن چوخ یئنیله نمیش اؤلکه لرده، ۱۹۹۰-جی ایل ده ۲.۴ میلیون اؤلومدن چوخدور.^[۳]^[۳] اؤلموشلرین سایی نین چوخالماسی ایسه ایسه ایشلدن گلیشیرکن اؤلکه لرده تاماکا توتماقین چوخلوغو و چوخ اؤلکه لرده یاشلیغی نین قوجالماسی ندنینه داها دا آرتماقدا دیر. ۲۰۱۰-جی ایلده ۲.۱ تریلیون دوللارین تخمین اولونموش اقتصادی هزینه لرینه ندن اولدو.

قایناقلار:[دَییشدیر]

^ ^۱٫۰ ^۱٫۱ ^۱٫۲ Vogelmeier CF, Criner GJ, Martinez FJ, Anzueto A, Barnes PJ, Bourbeau J, et al. (April 2017). "Global Strategy for the Diagnosis, Management and Prevention of Chronic Obstructive Lung Disease 2017 Report: GOLD Executive Summary". Respirology. 22 (3): 575–601. doi:10.1111/resp.13012. PMID 28150362. S2CID 42027653.
^ ^۲٫۰ ^۲٫۱ ^۲٫۲ ^۲٫۳ ^۲٫۴ Decramer M, Janssens W, Miravitlles M (April 2012). "Chronic obstructive pulmonary disease". Lancet. 379 (9823): 1341–51. CiteSeerX 10.1.1.1000.1967. doi:10.1016/S0140-6736(11)60968-9. PMC 7172377. PMID 22314182.
^ ^۳٫۰ ^۳٫۱ ^۳٫۲ ^۳٫۳ ^۳٫۴ ^۳٫۵ ^۳٫۶ ^۳٫۷ Chronic obstructive pulmonary disease (COPD) Fact sheet N°315 (January 2015).
^ Nathell L, Nathell M, Malmberg P, Larsson K (December 2007). "COPD diagnosis related to different guidelines and spirometry techniques". Respiratory Research. 8 (1): 89. doi:10.1186/1465-9921-8-89. PMC 2217523. PMID 18053200.
^ Rabe KF, Hurd S, Anzueto A, Barnes PJ, Buist SA, Calverley P, Fukuchi Y, Jenkins C, Rodriguez-Roisin R, van Weel C, Zielinski J (September 2007). "Global strategy for the diagnosis, management, and prevention of chronic obstructive pulmonary disease: GOLD executive summary". American Journal of Respiratory and Critical Care Medicine. 176 (6): 532–55. doi:10.1164/rccm.200703-456SO. hdl:2066/51740. PMID 17507545. S2CID 20863981.
^ GBD 2015 Disease and Injury Incidence and Prevalence Collaborators (October 2016). "Global, regional, and national incidence, prevalence, and years lived with disability for 310 diseases and injuries, 1990–2015: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2015". Lancet. 388 (10053): 1545–1602. doi:10.1016/S0140-6736(16)31678-6. PMC 5055577. PMID 27733282. {{cite journal}}: |author= has generic name (کؤمک)
^ Chronic obstructive pulmonary disease (COPD) (en). یوْخلانیلیب28 April 2022.
^ Cagle SD, Jr; Landrum, LS; Kennedy, AM (June 2023). "Chronic Obstructive Pulmonary Disease: Diagnosis and Management". American family physician. 107 (6): 604–612. PMID 37327161.

[GOLD2017Chp1-1] ۱٫۰ ^۱٫۱ ^۱٫۲ Vogelmeier CF, Criner GJ, Martinez FJ, Anzueto A, Barnes PJ, Bourbeau J, et al. (April 2017). "Global Strategy for the Diagnosis, Management and Prevention of Chronic Obstructive Lung Disease 2017 Report: GOLD Executive Summary". Respirology. 22 (3): 575–601. doi:10.1111/resp.13012. PMID 28150362. S2CID 42027653.

[Lancet2012-2] ۲٫۰ ^۲٫۱ ^۲٫۲ ^۲٫۳ ^۲٫۴ Decramer M, Janssens W, Miravitlles M (April 2012). "Chronic obstructive pulmonary disease". Lancet. 379 (9823): 1341–51. CiteSeerX 10.1.1.1000.1967. doi:10.1016/S0140-6736(11)60968-9. PMC 7172377. PMID 22314182.

[WHO2015-3] ۳٫۰ ^۳٫۱ ^۳٫۲ ^۳٫۳ ^۳٫۴ ^۳٫۵ ^۳٫۶ ^۳٫۷ Chronic obstructive pulmonary disease (COPD) Fact sheet N°315 (January 2015).

[Nathell-4] Nathell L, Nathell M, Malmberg P, Larsson K (December 2007). "COPD diagnosis related to different guidelines and spirometry techniques". Respiratory Research. 8 (1): 89. doi:10.1186/1465-9921-8-89. PMC 2217523. PMID 18053200.

[GOLD2007-5] Rabe KF, Hurd S, Anzueto A, Barnes PJ, Buist SA, Calverley P, Fukuchi Y, Jenkins C, Rodriguez-Roisin R, van Weel C, Zielinski J (September 2007). "Global strategy for the diagnosis, management, and prevention of chronic obstructive pulmonary disease: GOLD executive summary". American Journal of Respiratory and Critical Care Medicine. 176 (6): 532–55. doi:10.1164/rccm.200703-456SO. hdl:2066/51740. PMID 17507545. S2CID 20863981.

[GBD2015Pre-6] GBD 2015 Disease and Injury Incidence and Prevalence Collaborators (October 2016). "Global, regional, and national incidence, prevalence, and years lived with disability for 310 diseases and injuries, 1990–2015: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2015". Lancet. 388 (10053): 1545–1602. doi:10.1016/S0140-6736(16)31678-6. PMC 5055577. PMID 27733282. {{cite journal}}: |author= has generic name (کؤمک)

[WHO2021Fact-7] Chronic obstructive pulmonary disease (COPD) (en). یوْخلانیلیب28 April 2022.

[Cag2023-8] Cagle SD, Jr; Landrum, LS; Kennedy, AM (June 2023). "Chronic Obstructive Pulmonary Disease: Diagnosis and Management". American family physician. 107 (6): 604–612. PMID 37327161.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]