ایمام هادی
علی بن محمد (ایمام هادی، ابوالحسن ثالث، نقی، امین، ناصح، مرتضی و طیب) شیعهلرین اونونجو ایمامیدیر کی ۲۱۲ اینجی هیجری ایلینین ذیالحجه آیینین ایکینجی گونونده صریا کندینده -مدینه شهرینین یاخینلیغیندا- آنادان اوْلوبدور. اونون آتاسی ایمام جواد -شیعهلرین دوققوزونجو ایمامی- و آناسیدا سمانهیمیش.
ایمامت
[دَییشدیر]ایمام جوادین بغداددا معتصمین دستوریله شهادتیندن سوْنرا، ایمام هادی کی مدینهدهیدی و تکجه سککیز یاشی واریدی، ایمامته چاتدی. او بۇ زاماندا آلتی عباسی خلیفهسیله همدوره اوْلدو؛ معتصم، واثق، متوکل، منتصر، ابوالعباس و المعتز، بۇ خلیفهلریدریلر.
تبعید
[دَییشدیر]ایمام هادی مدینهده شیعهلرین رهبرلیغینی اله آلدی و اؤز وظیفهسینی چوخ گؤزل شکیلده یئرینه گتیردی. متوکل بۇ موضوعدان خبردار اولاندان سوْنرا، اونو ۲۳۳ اونجو هیجری ایلینده یحیی بن هرثمهنین توسسوطیله سامیرایا گتیردی. مدینهنین جماعتی هرثمهنین قاباغینی آلدیلار؛ آما او موختلیف حیلهلریله ائلیهبیلدی ایمام هادینی مدینهدن چیخاردیب، سامیرایه آپارسین. متوکل اونو خانالصعالیک محلهسینده -کی شهرین کاسیبلارینین مرکزیدیدیر- ساکین ائدیب و نئچهلر دفعه اونون ائوینه حمله ائتدی.
عاییله
[دَییشدیر]ایمام هادینین آرواتینین آدی حدیثیدیر کی اونون بارهسینده بئله دئییر: «حدیث هر کثافت و نجاستدن اوزاخ گزیلدیریبدیر». اونون بئش ائولادی واریمیش کی اونلاری دوردو اوغلان و بیریده قیزیمیشلار. ایمام عسکری، جعفر، حسین و محمد اونون اوغلانلاری و علیهده اونون قیزیدی.
مقبره
[دَییشدیر]ایمام هادی سونوندا ۲۵۴ اینجی هیجری ایلینین رجب آیینین اوچونجو گونونده -۴۱ یاشیندا- معتزین دستوریله حبسده مسموم اوْلوب و شهادته چاتدی. اونون مقبرهسی عراقین سامیرا شهرینده اؤز اوغلو -ایمام عسکری-نین قبرینین یانیندا یئرلشیبدیر. ۲۰۰۶ اینجی ایلینده وهابیلر بۇ مسجیده حمله ائدیب و اونون گونبذلرینی داغیتدیلار.
قایناقلار
[دَییشدیر]- اینگلیسجه ویکیپدیا
- ایرانیکا بیلیکلیکی Archived 2009-07-13 at the Wayback Machine.