نهروان
نهروان بیر سو یئتیرمه و سو چکیلمه سیستمی‌میش ساسانی دؤنمینده و ساسانی دؤنمیندن سونرا ایسلامی دؤنمینده و عرب خیلافت‌لرینده، بو سیستم عراقین مرکزینده یئرلشمیشدیر کی دجله چایی‌سی‌نین دوغودا اولان ساحیل‌لری‌نین ایمتیدادیندا و سیروان چایی نین آشاغا قیسمتینده یئرلشمیشدیر.[۱] بو سیستمین اوج فعالیتی آلتینجی و یئددی‌اینجی میلادی یوزایللرینده‌ایمیش، یانی عرب (عباسی) خیلافتی‌نین دؤنمینده اولموشدور، او زامان کی بغداد شهری‌نین سویون تأمین المه‌سی اصلی‌ترین یولو بو سیستمی‌میش. اونونجو میلادی یوزایلینده بو کانالین فعالیتی آزالدی و نهایتاً متروکه اولدی.[۲] هابئله ایسلامی قایناقلاردا موسلمان‌لارین وقت خلیفه‌سی علی ، و خوارج بو مکانین یاخینلیغیندا ۳۸ هجری‌ده دؤیوشوبلر کی او دؤیوش‌دن نهروان دؤیوشو عونوانیندا یاد ائلییرلر.[۳]