یوسفعلی بیگ قشقایی
یوسوفعلی بیگ قره قانلو (دوغوم:؟ ـ اؤلوم: ؟) قاشقایی ائلینین بؤیوک شاعیرلریندن.
یاشامی[دَییشدیر]
قاشقای ائلینین آدلیم شاعری اوستاد ماذون دان سونرا لیریک شعرین ایکینجی تانینمیش نوماینده‌سی اولان یوسوفعلی بیگ قره قانلو؛ قاشقای شاعیری خسرو بیگ قره‌قانلونون اوغلودور. گنج چاغلاریندا حاجی باباخان قاشقایی‌نین میرزه‌سی اولور. خانین قوووملاریندان اولان سولطان آدلی بیر گؤزه‌ل قاشقای قیزی یوسوفعلی بیگی اؤزونه وورغون ائدیر. ائلچیلیکده قیزین آتاسیندان اولومسوز جواب ائشیدن شاعیر، دره شوری طایفاسینی ترک ائدیب عمله طایفاسی‌نین خانی، سؤهراب خان باهادیرینین میرزه‌سی اولور. توم یوخسوللوقلارا و آجیلارا رغما عؤمرونون سونونا قده‌ر بو عشقی اونودا بیلمه‌ین و بو عشقین اود ایله یانیب توتوشان شاعیرین شعرلرینده بو سئوینین اؤزلملری و حسرتلری آیدین شکیلده یانقیلانماقدادیر.
گئچن گئجه خواب ایچینده گؤرموشم
بو گون منه بیر نیشان گلیر
اؤز دوشومون تعبیرینی ائتمیشم
بو خزان کؤیلومه گولوستان گلیر.
بو گون سونام گلیر بیزیم گؤللره
من قوربانام ال آیاغی گوللره
سیزه قوربان جارو چکین یوللارا
قیزلار ! بو گون منه بیر مئهمان گلیر.
الیم دامن ییه ساقی وئر جامی
بو دونیا فانیدیر یوخدور دوامی
یوسوف خسروووهیجرانی شامی
یا گون آشکار اولور یا سولطان گلیر.
یوسوفعلی بیگین شعرلرینده افشار شیوه‌سینه عاید سؤز وارلیغی (لئکسیکا)، سس دییشمه‌لری (فونئتیک) قاباریق شکیلده گؤزه چارپیر. یوخاریدا گتیردییمیز شعرده؛ الیم دامنییه ترکیبی افشار شیوه‌سینه خاص ترکیبدیر (ادبی دیلیمیزده: الیم دامنینه). دوش سؤزو رویا آنلامیندا‌دیر.
شعرلریندن اؤرنک[دَییشدیر]
بو شاعیرین شعرلرینده افشار شیوه‌لرینه مخصوص اولان ترکیبلردن و سؤزلردن:
سنی(سنسن) سولطان، منم قاپوندا بیر قول
سن بیر بهشت باغی، من غملی بولبول
ایکی شهلا نرگس، ایکی قیزیل گول
ایکی تر سونبولون آراسیندادیر.
*
سولطانوم! روشن ائت شمع روخسارون
تا بیله‌ی (بیله سن) کیم اونون پروانه‌سیدیر
من سئومیشم اریمیشم یانموشام
مگر مندن آیری کیم یاناسیدیر.
*
هئچ سوروشمای (سوروشماسان) یار احوالیم نئجه‌دیر
اولوبدور باشیما دونیا دار منیم
سولطان باشین اۆچون گونوم گئجه دیر
او بینوا غملی کؤیلوم زار منیم
*
باشییا (باشینا) دؤندویوم یا شاه مردان
عاباسا دئه: یاتوشسا اویانسین.
شوم رقیب الیندن باغریم اولدو قان
اویاقسا تکیه وئرسین دایانسین.
*
نه خوب اولور باهار فصلی یاز گونو
اوتوروب دانیشای (دانیشاسان) یارینان بئله
گول اوزلو ساقیلر دولدورا جامی
چالینا سنتورلار تارینان بئله.
قایناق[دَییشدیر]
- دونیا افشارلاری، ارگین افشار، تبریز، ۱۳۸۷.