اورکلیک
اورَکلیک (لاتین الیفبادا. Ürəklik ، اینگیلیسجه. Artificial cardiac pacemaker قیساجا. Pacemaker، آنادولو تورکجه سینده. Kalp pili) اورک (قلب) ریتمینی تنظیملَمَک اۆچون طیببی جیهاز دیر. برادیکاردیالی، آتریوونتریکولیار بلوکادالی، ضعیف سینوس دوگونلو مریضلرین اورک وورغولارینین نیظاملانماسی اۆچون ایشلنیر.
مکانیزم و قوللانیمی
[دَییشدیر]اورَک اؤز یاراتدیغی الکتریکسل اویاری‌لارلا چالیشان بیر اورقان‌دیر. نورمال بیر اورکده الکتریکسل اویاری‌لار ساغ آتریومدا (ساغ قولاقچیق) تاپیلان سینواتریال نود آدی وئریلن بیر بؤلگه دن باشلاتیلاراق ایلَتی سیستمی آراجیلیغی ایله بوتون اورک قاسی(ماهیچه سی) هوجره لرینه ایلَتیلمکده و اورگین بللی سورعت سینیرلاری ایچرسینده ریتمیک کاسیلماسی ساغلانماقدادیر.
اورکده کی بو الکتریکسل اویاری‌لارین تولیدینده و/و یا ایلتیمینده میدانا گلجک هرهانکی بیر پوزولما نورمال اورک قاسیلمالارینی انگللَیَرَک مریضلیکلره - آریتمیلَره نَدَن اولماقدادیر. میدانا گلن مریضلیکلر سونوجو اورک ووجودون احتیاجی اولان قانی یئتَرلی میقداردا پومپالایا بیلمز و باییلما(هوشدان گئتمک)، باش دؤنمَسی، یورغونلوق، سَرسَم‌لیک حالی، چارپینتی کیمی شیکایتلر اورتا یا گلیر. اورگین یتَرلی الکتریکسل اویارینی اولوشدوراماماسی و / و یا بوتون اورک دوخوسونا یئترلی شکیلده چاتدیراماماسی دوروموندا یئترلی الکتریکسل اویارینی اولوشدورماق اۆچون قوللانیلان جیهازلارا اورَکلیک دئییلیر. اورکلیکلری گئچیجی و قالیجی پیللر اولاراق ایکیی یه بؤلمک اولار. "گئچیجی اورکلیکلر"(موقتی اورکلیکلر) عاجیل شرایطده قوللانیلماق اۆچون دیزاین ائدیلمیشکن "قالیجی اورکلیکلری"(دائمی اورکلیکلری) سورَک‌لی قوللانیم اۆچون طراحلیق اولموشلار.
اورکلیکلری الکتریکسل اویاری وئرن بیر ژنراتور و اورَتیلَن (تولید اولان) بو الکتریکسل اویارینی اورک دوخوسونا ایلَتیلمَسینی ساغلایان الکترود تئلدَن (سیم) اولوشماقدادیرلار. قالیجی اورکلیکلرین اویارینی اورَتَن ژنراتورلاری گونوموزده 12،5-15،5 گ.ر. آغیرلیغیندا اولوپ لیتیوم ایچَریک‌لی باتریلار داشیماقدادیر. بو باتریالار ووجوددا ساغ و یا سول گؤغوس دوواری ایچینه، قارین ایچینه قونولابیلمکده دیر. ژنراتوردا اورتیلن الکتریکسل اویارینی اورک دوخوسونا داشییان الکترود تئلین بیر اوجو ژنراتورا باغلی اولوپ آیری وجودا قان دامارلاری ایچیندن گئچیریلرک اورگین آتریومو و یا ونتریکولو ایچینه یئرلشدیریلمکده دیر. گیریشیم قولای‌لیغی و داها آز تراوماتیک اولماسی ندنی ایله الکترود اورگین ساغ اوتاقجیقلارینا (دوشوک باسینچلی کثیف قان پومپلایان اوتاقجیقلار) یئرلشدیریلیر. نادیر ده اولسا، بعضی دوروم‌لاردا الکترود جرراحی اولاراق دوغرودان اورگین ائشیک دوخوسونا (اپیکاردیوم) تیکیلرک ده قوللانیلابیلیر. تاخیلان قالیجی اورکلیگین چالیشما سورعتی مریضین احتیاجینا گؤره ائشیکدن آیارلانابیلمکده دیر.
قالیجی اورکلیکلری نین سورعتی نین ثابت اولدوغو تیپلریندن باشقا اؤزللیکله اوشاق یا دا آکتیو یاشام سورَن مریضلرده، مریضین متابولیک گرکسینیمه باغلی اولاراق سورعتینی اؤزلوگوندن آرتیریب آزالدان میقدارا آداپتیوه اولاراق آدلان‌دیریلان تیپلری ده واردیر. قاس آکتیویته سی، مینوته ونتیلاتیون کیمی، آکتیویته ایله دوغرودان ایلیشکی‌لی پارامترلری اؤلچه بیلن سنسورلاری اولان بو پیللر، بللی بیر آلگوریتما گؤره بو وئریگی قوللاناراق اورک سورعتینی دَیییشدیریرلر.
اورک ایچینده یئرلشن اوتاقجیقلاردان اساس اولاراق پومپ گؤرَوینی گؤرَن اوتاقجیقلار قارینجیقلار (وئنتریکول) دیر. بو ندنله الکترود اؤنجه لیکله قارینجیغا یئرلشدیریلیر. آنجاق قولاقچیقلارین (آتریوم) توپلام قان آخیمینا اولان یاخلاشیق اولاراق %25-30 لوک قاتقی‌دان دا یارارلانماق ، سینواتریال نودئو ایزلَیَرَک بونا گؤره سیرالی اولاراق قارینجیقلار دا اویاریلماق ایستَنیرسه، هم قارینجیق هم ده قولاقچیقلارا الکترودلار یئرلشدیریلیر. بو جور پیللر دئ دوال چَمبر (قوشا اوتاقجیقلی) اورکلیگی اولاراق آدلاندیریلیر.
مریضین اورکلیگی نه قدر گَرَکسینیم دویدوغونا، مریضلیگینه، پیلین اؤزللیکلَری و چئورَسَل فاکتورلارا باغلی دَییشمکله بیرلیکده پیللرین اورتالاما عؤمرو 5-10 ایل آراسیندا دیر، ژنراتور ایچینده کی الکترونیک سیستم کؤلگه سینده بللی آرالیقلارلا دوزَلن پیل کونتروللاری سیراسیندا جیهاز اورتالاما نه قدر عؤمرونون قالدیغینی گؤسترمکده و بو شکیلده زامانیندا ژنراتور دَییشیمی اولونور. گونوموزده ایلده یاخلاشیق اولاراق 6.000.000 مریضه قالیجی اورکلیگی تاخیلماقتادیر.
قایناقلار
[دَییشدیر]- آنادولو تورکجه‌سی ویکی پدیاسی