ایسکیبیس
| Scabies | |
|---|---|
| آیری دیللر | Seven-year itch[۱] |
 | |
| Magnified view of a burrowing trail of the scabies mite. The scaly patch on the left was caused by scratching and marks the mite's entry point into the skin. The mite has burrowed to the top-right, where it can be seen as a dark spot at the end. | |
| ایختیصاص | Infectious disease, dermatology |
| علامتلر | itchiness, pimple-like rash[۲] |
| عادی باشلانغیج | 2–6 weeks (first infection), ~1 day (subsequent infections)[۲] |
| سببلری | Sarcoptes scabiei mite spread by close contact[۳] |
| ریسک فاکتورلاری | Crowded living conditions (child care facilities, group homes, prisons), lack of access to water[۳][۴] |
| تشخیص اوصولو | Based on symptoms[۵] |
| اوخشار شرطلر | Seborrheic dermatitis, dermatitis herpetiformis, pediculosis, atopic dermatitis[۶] |
| درمان | Permethrin, crotamiton, lindane, ivermectin[۷] |
| سیخیلیق | 204 million / 2.8% (2015)[۸] |
ایسکیب (که ده ۷-سال خارش) ، سارکوپتس سکیبی (Sarcoptes scabiei) سیزگیسی نین یئرینه یئر آلان بیر یئرلشن بیر یئرلی آلتی دیر. ان چوخ گؤروشلن علامتلر: آغیر خارش و پمپل کیمی خارش. هردن دَرئده کوچولو کؤکلر گؤرونر. ایلک یئر آلینان شخص، معمولاً ۲-۶ هفته ایله علامتلر یارادیر. ایکیینجی انفیکشن واختی، علامتلر ۲۴ ساعاتدا باشلاییر. بو علامتلر بدنین چوخو یا دا فقط بعضی بؤلگه لرده، اؤرنک ال، بارماقلار آراسیندا، یا دا کمر خطی ایله یاخینلاشیر. باشین یاخینلاشدیریلماسی مومکوندور، آمما بو معمولاً یاشاماقدا اولان اوشاقلاردا یئرلشیر. خاراباغ گئجه داها دا چوخدور. خاراباقلار دَرَکین پوزولماسینا و دَررده باشقا بیر باکتریال اینفئکسیاغا ندن اولا بیلر.[۲][۲][۲][۲][۲][۲][۲]
ایسکیبیس، ائکتوپاراسیت (Sarcoptes scabiei var. hominis) آدلی قادین قارچلیغی نین اینفئکسییاسیندان یارانیر. اَکَک لر، دَریسینه گئدنلر و هؤیوَرلرینی یئرله ییرلر. سکیبوسون علامتلری، آرکا آلرژیک reaksiیندن دیر. چوخ واخت، آنجاق ۱۰-۱۵ قاشقارا قارشی بیر عفونت واردیر. اسکیبسه چوخ واختدا، یاخینجا یاخینلاشما واختيندا (یوخوخوندا ۱۰ دقیقه) اینفیکتیت اولونموش شخصله دَیَرسئز دَیئشمه واختی یاییلیر. خسته لیکین علامتلرین اولمادیغینا باخمایاراق دا، یاییلماسی باش وره بیلر.[۳][۲][۳] اوشاقلار باخيميسيندا، توپلوملو ائوده و حبس ده اولان چوخلوغون ندن اولدوغو کیمی، یاشاماق ضئيئيئيّتي چوخالير. سو دا چاتماسی آز ساحه لرده ده ناخوشلوغو داها چوخ گؤستریلیر. کورستک سکارابیس، بو ناخوشلوغون داها آغیر بیر شکلیدیر. عادي اولاراق، تک ضعیف گۆونلیک سیستملي اولانلاردا باش وئرير و اينسانلاردا میلیونلارجا اَمئترلر اولا بیلر و بو اَمئرلر داها چوخ ياييلماز اولورلار. بو حاللاردا، اینفئکسیونون قیسمی یا دا بولاشیق اولان اشیا لردن قیسمی ایله یاخینلاشماسی باش وئرر. اَکَک چوخ کئچئک و عادي اولاراق دیرک گؤرونمز. تشخيص علامتلر و علامتلره اساسن گلیر.[۳][۳][۳][۳][۳]
اینفیکتیتیناللارین درمانینا بیر نئچه دوروم وئریلیر، بونلارا پرمترین، کروتامیتون، لندان کریملری و ایورمکتین قرصلاری داخیل دیر. سون آیدا اولان جئنسي تماسلار و همن اوده یاشایان آداملار دا بیر گونده درمان اولونماليدير. سون اوچ گون عرضینده ایستیفاده اولونان یاتاق و پالتارلار سو سو سو و سو قوروتوودا قورودولمالی دیر. انسان دَریسیندن اوچ گوندن چوخ اوزاقدا یاشامامایان اینسانلار، داها چوخ یویولماسی لازیم دئییل. درماندان سورا علامتلر ۲- ۴ هفته داوام ائده بیلر. اگر بو واختدان سورا علامتلر داوام ائتسه، تکرار درمان لازیم اولا بئلر.[۹][۹][۹][۹]
ایسکابیس، اوشاقلاردا بالاجا ۳ دَرَک ناخوشلوغوندان بیری دیر، آجیق و باکتریال دَرئر عفونتلری ایله برابر. ۲۰۱۵-جی ایلده، ۲۰۴ میلیون نفرین (۲٫۸% دونیا جمعیتینین) ایستیفاده ائتدیی یئرینه چاتیب. هر ایکی جئنسده ده اِله اوْلماق ایسته ییر. جاوانلار و قوجالار داها چوخ بو اثرلره دوچار اولورلار. بو، گئدیجی دونیا و تروپیک هاوا لاردا داها چوخ باش وئریر. "کرب" سؤزو لاتینجه: scabere "کربر"دن چيخار.[۵] اؤزگه حيوانلار دا انسانلارا سکاربوسا قاريشمازلار. باشقا حيوانلاردا اینفئکشن، عادي اولاراق آز فرقلي آمما باغلي چولاقلار سبب اولور و سارکوپتیک چولاق آدلانیر.
قایناقلار:[دَییشدیر]
- ^ Gates, Robert H. (2003). Infectious disease secrets (2nd ed.). Philadelphia: Elsevier, Hanley Belfus. p. 355. ISBN 978-1-56053-543-0. 2021-08-29-ده اوْریجینالدان آرشیولشدیریلیب. 2020-07-30-ده یوخلانیب.
{{cite book}}:|archive-date=/|archive-url=وقت مؤهورونون اۇیغونسوزلوغو (کؤمک) - ^ ۲٫۰۰ ۲٫۰۱ ۲٫۰۲ ۲٫۰۳ ۲٫۰۴ ۲٫۰۵ ۲٫۰۶ ۲٫۰۷ ۲٫۰۸ ۲٫۰۹ Parasites – Scabies Disease (November 2, 2010). آرشیولنیب اصلی نۆسخه‌دن on 2 May 2015. یوْخلانیلیب18 May 2015.
- ^ ۳٫۰ ۳٫۱ ۳٫۲ ۳٫۳ ۳٫۴ ۳٫۵ ۳٫۶ ۳٫۷ ۳٫۸ Epidemiology & Risk Factors (November 2, 2010). آرشیولنیب اصلی نۆسخه‌دن on 29 April 2015. یوْخلانیلیب18 May 2015.
- ^ WHO -Water-related Disease. World Health Organization. آرشیولنیب اصلی نۆسخه‌دن on 2010-10-22. یوْخلانیلیب2010-10-10.
- ^ ۵٫۰ ۵٫۱ Scabies. آرشیولنیب اصلی نۆسخه‌دن on 18 May 2015. یوْخلانیلیب18 May 2015.
- ^ Ferri, Fred F. (2010). "Chapter S". Ferri's differential diagnosis : a practical guide to the differential diagnosis of symptoms, signs, and clinical disorders (2nd ed.). Philadelphia, PA: Elsevier/Mosby. ISBN 978-0323076999.
- ^ Parasites – Scabies Medications (November 2, 2010). آرشیولنیب اصلی نۆسخه‌دن on 30 April 2015. یوْخلانیلیب18 May 2015.
- ^ GBD 2015 Disease and Injury Incidence and Prevalence, Collaborators. (8 October 2016). "Global, regional, and national incidence, prevalence, and years lived with disability for 310 diseases and injuries, 1990–2015: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2015". Lancet. 388 (10053): 1545–1602. doi:10.1016/S0140-6736(16)31678-6. PMC 5055577. PMID 27733282.
{{cite journal}}:|first1=has generic name (کؤمک) - ^ ۹٫۰ ۹٫۱ ۹٫۲ ۹٫۳ Parasites - Scabies Treatment (November 2, 2010). آرشیولنیب اصلی نۆسخه‌دن on 28 April 2015. یوْخلانیلیب18 May 2015.