ایلهام توختی
| ایلهام توختی | |
|---|---|
 | |
| آد | ایلهام توختی |
| دوْغوم تاریخ | 25 اوکتوبر 1969 آرتوخ، شرقی ترکستان، چین |
| میللیت | اویغور |
| آیری آدلار | ئىلھام توختى، 伊力哈木 土赫提، İlham Toxti، Ilham Tohti |
ایلهام توختی، اویغور کؤکنلی آدلیم چین آکادئمیسینی. اورومچيده اويغورلارا قارشي چين حکومتي‌نين سيياستي‌نين حاديثه لريندن سونرا اؤز تنقيدي نظرلریندن سونرا، حبس ائديلمیش و عؤمور بویو حبس جزاسی وئریلمیش.
یاشامی[دَییشدیر]
1969 ايل اوکتيابرين 25-ده آتوش، سينجان-اويغور موختار رايونوندا آنادان اولوب. او، شيمال-شرق پئداقوژي اونيوئرسيتئتي و ايقتيصاديات مکتبيني بيتيرميشدير. سونرالار پئکينده ميلتلرين مرکزي اونيوئرسيتئتي‌نين ايقتيصاديات پروفئسسورو اولدو. او، 2006-جي ايلده "آنلاین اویغور" وئبسايتني ياراديب، اورادا اويغور ديلينده يازيلار درج ائتميشدير، آزاد آسیا راديوسو سوسيال مسله‌لرين حلي اۆچون اونون مولاييم، آیدین فیکیرلی اونون يازيسي آدلانديريردي. 2008 ایل اورتالاريندا حاکيميت طرفیندن اونون وئبسايتي باغلانيب. 2009-جي ايلين مارتيندا آزاد آسیا راديوسو موصاحيبه‌سينده سینگ‌کیانگ-اويغور موختار رايونوندا، چين حکومتی‌نین سيياستيني آچيق شکيلده تنقيد ائديب. توختی حاکيميت طرفيندن ساخلانيليب و اونون دفعه لرله سورغو-سوال ائديبلر. او بيلديريب کي، محاکمه و دينديرمه زاماني حاکيميت اونو تجزیه‌چیلیگه متهم ائديبلر و اونا "اؤلکه‌نی بؤلمک سوچون‌دان" عؤمورلوک بویو حبس جزاسی وئریلدی[۱]. توختی، اویغور اؤزارک بؤلگه‌سین‌دکی اورومچی اورتا خالق محکمه‌سینده ایکی گون "بؤلوجولوک" سوچویلا محاکیمه اولونموش، محکمه مطبوعاتا و اولوسلارآراسی گؤزلمچی‌لره قاپالی گئچیریلمیشدی. توختی، یارقیلامانین ایلک گونونده "بؤلوجولوک" باشدا اولماق اوزره حاقین‌داکی بوتون اتهام‌لاری رد ائتمیشدی. پکن‌دکی مینزو اونیورسیته‌سینده ایقتیصاد پروفسورو اولان ٤٥ یاشین‌داکی توختی، پکنده ۱٥ ژانویه 2014 ده، 'بؤلوجولوک' سوچلاماسییلا گؤز آلتینا آلینمیش، بیلگی‌سایارلاری، جیب تلفن‌لاری و بعضی آکادمیک چالیشمالارینا ال قویولموشدو[۲].