بی پولار پوزولماسی
| Bipolar disorder | |
|---|---|
| آیری دیللر | Bipolar affective disorder (BPAD),[۱] bipolar illness, manic depression, manic depressive disorder, manic-depressive illness,[۲] manic-depressive psychosis, circular insanity,[۲] bipolar disease[۳] |
 | |
| Bipolar disorder is characterized by episodes of depression and mania. | |
| ایختیصاص | Psychiatry |
| علامتلر | Periods of depression and elevated mood[۴][۵] |
| عاریضه‌لر | Suicide, self-harm[۴] |
| نوعلاری | Bipolar I disorder, bipolar II disorder, others[۵] |
| سببلری | Environmental and genetic[۴] |
| ریسک فاکتورلاری | Family history, childhood abuse, long-term stress[۴] |
| اوخشار شرطلر | Attention deficit hyperactivity disorder, personality disorders, schizophrenia, substance use disorder[۴] |
| درمان | Lithium, antipsychotics, anticonvulsants[۴] |
| سیخیلیق | 1–3%[۴][۶] |
bipolar disorder (بیپولار پوزولماسی یوخسا ایختلال) ، ایلک مناک depressiona (منانیاک افسردگی) آدلانمیش بیر دماغیی ایختلال یوخسا پوزولما دیر.اگر او، روحون آرتماسي آغير اولسا و یا دا نفسي پروبوزلا باغلي اولسا، اونو مانيا چاغيريرلار؛ اگر آز آغير اولسا، اونو هیپومانیا چاغيريرلار.مانیا واختيندا، شخص عادتي بير شکيلده اينجريتي، خوشلوق و يا ايشيقليق ائدير.چوخ واخت، آداملار تلهسئک قرارلار آلارلار و عاقئبتلرئني گؤزله مه يئرلر.معمولاً ماناکا مرحله لرین ده یوخو احتیاجی آزالیر.دئمپراسییا دؤورونده، بعضی آداملار آغلاماغا، یاشام حاققیندا منفی بیر باخیمدان دوشمه یه و اؤزگه لرله گؤزلریندن آزینا باشلاییرلار.اؤزکودلرین خطرلی سی چوخدور؛ ۲۰ ایللیک بیر مدتده ۶%-ی اؤزکود لر له اؤلموش، ۳۰-۴۰%-ی اؤز-اؤزونه ضرر وورموشدور.باشقا ذئکر ساغلیغی سورونلاری، اؤرنک داریخماق لار و مواد ایستیفاده ائتمک ایستیفاده سی ایله علاقه دارلار.[۴][۴][۵][۵][۴][۴][۴]
بیپولار ایختلالین ندن لری آیدین آنلامیش اولسا دا، هم محیط و هم ژنتیکی فاکتورلارین دا رول اویناییب.چوخ جینلر، هر بیری نین آز اثرلری وار، اختلالین اورتایا گتیرمه سینه سبب اولا بیلر.ژنتیک فاکتورلار بی پولر ایختلالین یارادیلماسی خطرینین 70-90 فایزیندان ساییلیر.[۴] محیطلی خطر فاکتورلارینا اوشاقلیقداکی زورلا سئلاحلانما و اوزون مودّتلی استرس داخیل دیر.بو حالت، ایسه ایسه ایکی مینینجی ایپئودوم، دئپراسیون ایپئودوماسی ایله یا یوخسا دئپسیون ایپودوماسی اولسا، ایسه آیکی مینینجو مینینجی هیپومانیک ایپودوم (آمما ایسه ایندیکی مینینگی ایپودومو اولماسا) و ایکی بؤیوک دئپرسیون ایپودوماسی ایله دئییلسه دئپاسیون دی II دئییر.اگر علامتلرین ندنیله داواچیلار و یا طیبی پروبلئملر اولسا، دوقطبی اختلال اولاراق تشخیص اولونمازلار.بیپولار اختلالله بیرلیکده اولان علامتلرین دیگر حالتینده، دقت کسری ایله یاخینلاشما و اوْلماوی آجیلیقلار، شخصیت ناغیللاری، شیزوفرنییا، و مواد ایستیفاده ائتمک ناغیللیغی و باشقا چوخ طبی حالتی واردیر.معاینه اوچون طبی معاینه لازیم دئییل، گرچی قان معاینه سی و یا طبی تصویر آلماسی باشقا پروبلئملرین ده ایستیفاده ائتمه یه بیله جک.[۴][۵][۴]
خلق ثباتچيلري - ليتيوم و والپروات و كاربازاپين سي کئمي بعضي آنتيکونولزنتلر - اوزون مودّتده رئکودسلارين اولمادان گلمه سينين اساس اساس اساسينداديرلار. آنتیپسیکوتیک لر حاد مانیا ایپیودلارین دا و یا اینسان روحونو ثبات ائتدیریجی موادین ضعیف قبول اولونماسی یا دا مؤثریتسیز اولدوغو و یا یادا دوشمه سی ایله ایستیفاده اولونور.پسکوتراپی نین بو اختلالین گئدنجینی یاخشیلاشدیریجیینا بیر نئچه شواهید وار.[۷] دپراسسیون دؤورونده اینتی دیپراسینتلرین ایستیفاده سی بحثلیدیر - اونلار مؤثره لی اولا بیلرلر، آمما مانیا دؤورونو قوزغاتماقدا ایشتیراک اولونوب. آمما، دئپراسیون ایپئدیوملارینین درمانی چوخ واخت چتین اولور.الکتروکونولسیو (ECT) ، آکوت مانیا و دئمپراسیون ایپیزوودلاردا، بویوک ده پسیخوز و یا کاتاتونیا ایله موثّل دیر.[۷][۷]
بیپولار پوزولماسی دونیا جمعیتینین ۱%-ده یئرلشیر.آمریکادا، ۳% یاخینجا اؤز عؤمرونون بیر مرحله سینده بو دورمدا اولدوغونو تخمین ائدیلیر؛ و بو نئچه ائرکک و قادینلار دا اویغونلارین کیمی گؤرونور.علامتلرین باشلاییشینین ان چوخ گؤروشه جک یاشی 25 یاشدا دیر.بیپولار پوزولماسی داخیل اولماسی ایله علاقه لری نین دؤردده بیرینجی سی نین اوچده بیری نین بو ناخوشلوقلا باغلی مالی، توپلومسال یوخسا ایجتیماعی و یا ایشله باغلی سورونلار وار.بی پولار اختلال، دونیا دا معلولیتین ان 20 سببین دن بیری دیر و بو، جامعه یوخسا پولوم اوچون بؤیوک هزینه لره سبب اولور.[۴] یاشاییش طرزینی سئچیب و دارالاری نین جانبی ایستیفاده لری اوزوندن، دوقطبی ایستیقامت ایله دوچار اولانلاردا کورونار قلبی خسته لیگی کیمی طبیعی ندنی اؤلوم خطرین عموم جمعیتدن ایکی قات چوخدور.[۴]
قایناقلار[دَییشدیر]
- ^ Gautam S, Jain A, Gautam M, Gautam A, Jagawat T (January 2019). "Clinical Practice Guidelines for Bipolar Affective Disorder (BPAD) in Children and Adolescents". Indian Journal of Psychiatry. 61 (Suppl 2): 294–305. doi:10.4103/psychiatry.IndianJPsychiatry_570_18. PMC 6345130. PMID 30745704.
- ^ ۲٫۰ ۲٫۱ Edward Shorter (2005). A Historical Dictionary of Psychiatry. New York: Oxford University Press. pp. 165–166. ISBN 978-0-19-517668-1. January 6, 2019-ده اوْریجینالدان آرشیولشدیریلیب. August 6, 2020-ده یوخلانیب.
{{cite book}}:|archive-date=/|archive-url=وقت مؤهورونون اۇیغونسوزلوغو (کؤمک) - ^ Coyle, Nessa; Paice, Judith A. (2015). Oxford Textbook of Palliative Nursing. Oxford University Press, Incorporated. p. 623. ISBN 9780199332342.
- ^ ۴٫۰۰ ۴٫۰۱ ۴٫۰۲ ۴٫۰۳ ۴٫۰۴ ۴٫۰۵ ۴٫۰۶ ۴٫۰۷ ۴٫۰۸ ۴٫۰۹ ۴٫۱۰ ۴٫۱۱ ۴٫۱۲ ۴٫۱۳ ۴٫۱۴ ۴٫۱۵ ۴٫۱۶ ۴٫۱۷ ۴٫۱۸ Anderson IM, Haddad PM, Scott J (December 27, 2012). "Bipolar disorder". BMJ (Clinical Research Ed.). 345: e8508. doi:10.1136/bmj.e8508. PMID 23271744.
- ^ ۵٫۰ ۵٫۱ ۵٫۲ ۵٫۳ ۵٫۴ American Psychiatry Association (2013). Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (5th ed.). Arlington: American Psychiatric Publishing. pp. 123–154. ISBN 978-0-89042-555-8.
- ^ Schmitt A, Malchow B, Hasan A, Falkai P (February 2014). "The impact of environmental factors in severe psychiatric disorders". Front Neurosci. 8 (19): 19. doi:10.3389/fnins.2014.00019. PMC 3920481. PMID 24574956.
- ^ ۷٫۰ ۷٫۱ ۷٫۲ Grande I, Berk M, Birmaher B, Vieta E (April 2016). "Bipolar disorder". Lancet. 387 (10027): 1561–1572. doi:10.1016/S0140-6736(15)00241-X. PMID 26388529.