دَودک

ویکی‌پدیادان، آچیق بیلیک‌لیک‌دن

 دَودک (Dəvdək) (آدی قدیم تورک سؤزلری  "‌دئو"  (دیو)+ "‌تاو‌ُ" (داغ)؛ (ارمنی Դավթակ Քերթող) عمله گلدیگینی احتیمال ائتمک اولار) منشأجه قافقاز آلبان‌لاریندان اولان، 7. عصرده یاشامیش آلبان شاعیری. اونون یارادیجی‌لیغیندان دؤوروموزه یالنیز جاوانشیرین اؤلومونه حصر ائتدیگی آغیت چاتمیشدیر. 

  مویسئی کالانکاتلی‌نین اؤز اثرینی آلبان دیلینده یازدیغینی اینکار ائدن ارمنی عالیم‌لری اعتیراض‌لارینی اصلینده یالنیز بیر دلیلله گؤسترمگه چالیشیرلار: او دا همین اثرده 7.عصرده یازیلان و دؤوروموزه  " آلبان اؤلکه‌سی نین تاریخی‌"  واسیطه‌سیله قدیم ارمنی دیلینده چاتان شاعیر دَودک‌ین یازدیغی بؤیوک آلبان حؤکمداری جاوانشیرین اؤلومونه آغیتی‌دیر. شاعیر دَودک اؤزوندن سونرا، ارمنی عالیم‌لری‌نین دیلی ایله دئسک، "‌قانی قانیندان اولمایان آلبان حؤکمداری‌نین‌"  شرفینه "آکروشلیر اوسلوبوندا‌"  یازیلان آغیدان باشقا هئچ بیر اثر قویمامیشدیر. تدقیقات‌لار نتیجه‌سینده آیدینلاشدیریلیب کی، متنین آلبان رداکته‌سینده اولان الیازمالاریندا همین آغیتا ارمنی الیفباسی‌نین ایلک 19 حرفینه اویغون، هر بیری دؤرد سطیرلیک 19 بنددن عیبارت‌دیر. متنین ارمنی رداکته‌لرینده اولان باشقا الیازمالاریندا ایسه بندلرین سایی ارمنی الیفباسینداکی بوتون حرفلرله اویغونلاشدیریلاراق 36-یا چاتدیریلیر. اگر 1-19-جو بندلرده شعیرین آهنگینده، اؤلچوسونده بیر طارازلیق و سلیس‌لیک موشاهیده ائدیلیرسه، 19-جو حرفدن سونرا هم شعیرین اؤلچوسونده، هم ده فورماسیندا بیرینجی حیصه‌دن فرقلی جهت‌لر یارانیر (دؤرد سطیرلیک بندلر ایکی و یا اوچ سطیرلیک بندلرله عوض ائدیلیر). سؤزسوز کی، بورادا صونعی‌لیک، زورلوق حیس اولونور. معلوم‌دور کی، بئله شعیرلرده هئچ ده همیشه الیفبانین بوتون حرف‌لری احاطه ائدیلمیر. دَودک ده اؤز شعرینده 52 حرف‌لیک آلبان الیفباسی‌نین یالنیز 19 حرفینی احاطه ائده بیلردی. 

  ارمنی دیلینه ترجومه پروسه‌سینده آلبان الیفباسی ترجومه ائدیلن دیلین، یعنی ارمنی دیلی‌نین الیفباسی ایله عوض ائدیلمیش، ائله‌جه ده شاعیرلیک مهارتی نوماییش ائتدیریلمیشدیر. اونو دا قئید ائدک کی، دَودک‌ین جاوانشیرین اؤلومونه حصر ائتدیگی مرثیه‌نین آذربایجان واریانتی بو گون ده یاسلاردا اوخونور. مضمونونا، ایفاده طرزینه گؤره دَودک‌ین آغیتی ارمنیستاندان آلبانیایا گلمیش یادائللی شاعیر طرفیندن سیفاریشله یازیلا بیلمزدی. آغیتا – چاره‌سیزلیک، اؤز یاخینینی ایتیرن شاعیرین درین کدری، بوتون دوغما آلبان اؤلکه‌سی نین نیسگیلی ایدی: 

 " ائی ایلاهی کلام‌لاری خلق ائله‌ین اولو تانری،  

  اؤزون نغمه - آغی سؤیله، یاد ائت بیزیم حؤکمداری.  

  ائله نغمه - آغی قوش کی، بو عوض‌سیز ایتکی اوچون  

  گؤزوموزدن گئجه-گوندوز آخسین اودلو گؤز یاشلاری " .

  شاعیر بیر نئچه دفعه  جاوانشیر شخصیتی‌نین بؤیوکلوگونو ( "‌اونون شؤهرتی بوتون تورپاق‌لارا یاییلمیش، آدی دونیانین هر طرفینه چاتمیشدی" ) قئید ائدیر، بو ایتکی‌نین اؤز اؤلکه‌سی - آلبانیا اوچون اهمیتینی اوخوجولارینا دا چاتدیرماغا چالیشیر.