رونالد روس

ویکی‌پدیادان، آچیق بیلیک‌لیک‌دن
رونالد روس
آدرونالد روس
قیسا بیلگینوبل طیب و فیزیولوژی اؤدواونو قازانمیش ، 1902
دوْغوم تاریخ1857
هیندوستان
اؤلوم تاریخ1932
اینگیلیس ، لندن

رونالد روس (۱۸۵۷-۱۹۳۲) — فیزیولوژی و یا طیب ساحه‌سین‌ده ۱۹۰۲-جی ایلده نوبل اؤدولی لاورئاتی [۱]

حیاتی[دَییشدیر]

رونالد روس ۱۸۵۷-جی ایلده هیندوستاندا ظابط عائله‌سین‌ده دوغولموش‌دور. ۸ یاشین‌دا ایک‌ن تحصیل آلماق اۆچون اینگیلیس‌یه یولا دوشه‌ن روس آتاسینین تکی‌دیله طیب کالجینه داخیل اولموش و ۱۸۸۱-جی ایلده "هیندوستان طیب خیدمتی" آدلی تشکیلات‌دا چالیشماغا باشلامیش‌دیر. بورادا ایشلدیی ایلک دؤورلرده ادبیاتلا دا مشغول اولموش، حکایه و رومانلار یازمیش‌دیر. بونونلا یاناشی، مالاریا خستلیینین تؤردیجیلری باره‌ده آراشتیرمالار آپارمیش‌دیر. بو مقصدله اینگیلیس‌ده باکتریولوژی کورسلارینا داخیل اولان روس، داها سونرا هیندوستانا قایی‌داراق آراشتیرمالارینی داوام ائتدیرمیش‌دیر.

فعالیتی[دَییشدیر]

۱۸۸۰-جی ایلده شارل لئوران مالاریا تؤردیجی‌سینین پلازمودییا آدلی بیرهوجئیره‌لی پارازیت اولدوغونو آشکارا چیخارمیش‌دی. مۆعاصیر علمی معلوماتلارا اساساً، پلازمودییالار اینسانین ائریتروسیتلرینه (قیرمیزی قان هوجئیره‌لری) توپ‌لانیر و اورادا جینسیت‌سیز چوخالیر. داها سونرا ایسه بو پلازمودییالار چوخالاراق آیپارا شکیل‌لی فورما آلیرلار. یولوخدوروجولار خستلنمیش شخصلردن آغجاقانادلار واسطه‌سیله ساغلام اینسانلارا کئچیر. پلازمویدلرین جین‌سی اینکیشافی آغجاقانادلاردا حیاتا کئچدیین‌دن، اینسان اونلار اۆچون آرالیق صاحب حساب ائدیلیر.[۲] ۱۸۸۰-جی ایللرده کامیلو قولجینین آراشتیرمالاری اساسین‌دا پلازمودییالارین اینسان‌دا جینسیت‌سیز چوخالماسینین مرحله‌لری معین ائدیلمیش‌دی. لاکین اونون تؤره‌مه سببلری تام آیدینلاشمامیش‌دی. رونالد روس پارازیتلرین هاوا دامجی یولو ایله کئچدیینه دایر او دؤورده گئنیش یاییلمیش نظریه‌نی تنقید ائدرک خستلیین یارانما سببینین قان‌دا باکتریالارین آرتماسی ایله علاقه‌له‌ن‌دیریردی. ایلک واختلار او، شارل لئورانین گلدیی نتیجه‌لری رد ائدیردی.[۳] ۱۸۹۴-جو ایلده روس اینگیلیس‌ده حکیم-پارازیتولوق پاتریک مئنسونلا تانیش اولموش‌دو. او، ائلئفئنتیاز آدلی خستلیین آغجاقاناد واسطه‌سیله اینسانا کئچه‌ن پارازیتلر طرفین‌دن تؤردیلدیینی آشکارا چیخارمیش‌دی. مئنسون، مالاریانین دا بو یوللا یاییلدیغینی تخمین ائدیردی، لاکین بونو تجروبی یوللا اثباتلایا بیلممیش‌دی. روس داها سونرا یازیردی: "اونون فیکیرلری منی چوخ ماراقلاندیردی و هیندوستانا قایی‌دان کیمی بونو درحال تجروبه‌دن کئچیرمک قرارینا گلدیم". روس هیندوستان سئکونداراباد شهرین‌ده تجروبی یوللا آغجاقانادلاردا پلازمویدلرین آشکار اولونماسینا چالیشمیش‌دیر. یالنیز ایکی ایل سونرا بعضی آغجاقانادلارین قانین‌دا پلازمویدلره بنزر سیستلر آشکار ائتمیش‌دیر. روس بو سیستلرین پلازمویدلرین باشقا فورماسی اولدوغونو تخمین ائتمیش و چوخسای‌لی تجروبه‌لرله بونو ثبوتا یئتیرمیش‌دی. او، آغجاقانادلارین توپلانماسی و چوخالماسی ایشینی حیاتا کئچیرمیش‌دیر. تجروبه‌لر اوغورلا باشا چاتمیش‌دیر. نتیجه‌ده معلوم اولموش‌دور کی، پلازمویدلر آغجاقانادلارین یالنیز بیر نؤوون‌ده اینکیشاف ائدیر. داها سونرا روس هیندوستان راجپوتانا و کلکوتته بؤلگه‌لرین‌ده قوشلارداکی مالاریا خستلیینین آراشتیرمالاری ایله مشغول اولموش، اونون تؤردیجی‌سینی آشکارا چیخارمیش‌دیر. او، ۱۸۹۹-جو ایلده هیندوستان طیب خیدمتین‌ده‌کی وظیفه‌سین‌دن آیریلاراق اینگیلیس‌یه قاییتمیش، لاکین علمی تجروبه‌لرینی داوام ائتدیرممیش‌دیر. اونون آراشتیرمالارینین نتیجه‌سین‌دن باتتیستو قراس‌سی و آمیکو بینیامینین رهبرلیک ائتدیی ایتالیا عالیملر قروپو علمی آراش‌دیرمالارین‌دا ایستیفاده ائتمیش‌دیلر. اونلار اینسانلار آراسین‌دا یاییلان مالاریا خستلیینی تامامیله آشکار ائتمیش و اونون قارشی‌سینین آلینماسی اۆچون تدبیرلر ایشله‌ییب هازیرلامیشلار. روس همین عالیملرین گلدیی نتیجه‌لرله رازیلاشمامیش، اونلاری یانلیش حساب ائتمیش‌دیر.

نوبل اؤدولی[دَییشدیر]

نوبل کومیته‌سی ۱۹۰۲-جی ایلده رونالد روسسو "مالاریا خستلیینین آراشدیریلماسین‌داکی خیدمتینه گؤره" نوبل اؤدولینا لایق گؤرموش‌دور. تلتیف مراسیمین‌ده سوئد آراشتیرماچی‌سی مئرنئر چیخیش ائدرک، اونون آراشتیرمالارینین مالاریا خسته‌لیگی ایله موباریزه اۆچون موستسنا اهمیتی اولدوغونو وورغولامیش‌دی. رونالد روس سونراکی فعالیتین‌ده مالاریا خستلیینین پروفیلاکتیکاسی و ائپیدئمیولوژیسی ایله مشغول اولموش‌دور. او، لیورپول تروپیک طیب مکتبی، بریتانیا حربی ناظرلیگی و لندن تروپیک طیب اینستیتوتون‌دا چالیشارکه‌ن، یولوخدوروجو آغجاقانادلارین محو ائدیلمه‌سی تکلیفینی ایرلی سورموش‌دور. مالاریایا قارشی کئچیریله‌ن تدبیرلر زامانی اونون توصیه‌لری نظره آلینمیش‌دی. رونالد روس تروپیک طیب جمعیتینین یاشکان، همچینین سوئد کارولین اینستیتوتونون و آوروپاداکی بیر سیرا علمی جمعیتلرین فخری عضوو اولموش‌دور. بریتانیا حربی نازیرلیین‌ده ایسه مقدس میخایل و مقدس گئورگی اوردئنلری و زادگان تیتولو ایله تلتیف ائدیلمیش‌دی.

اؤلومو[دَییشدیر]

رونالد روس ۱۹۳۲-جی ایلده لندن‌دا وفات ائتمیش‌دیر.[۴]

قایناق‌لار[دَییشدیر]

== ایستینادلار ==

  1. ^ archive copy. آرشیولنیب اصلی نۆسخه‌دن on 2013-04-21. یوْخلانیلیب2016-08-28.
  2. ^ archive copy. آرشیولنیب اصلی نۆسخه‌دن on 2013-03-19. یوْخلانیلیب2016-08-28.
  3. ^ archive copy. آرشیولنیب اصلی نۆسخه‌دن on 2016-10-13. یوْخلانیلیب2016-08-28.
  4. ^ archive copy. آرشیولنیب اصلی نۆسخه‌دن on 2021-12-20. یوْخلانیلیب2016-08-28.