شیخ جنید
شیخ جنید یا صفوی شیخ جنید، صفوی طریقتینین شیخی و بیرینجی شاه اسماعیلین بویوک بابا سیدیر ،1447 میلادی ایلینده آتاسی شیخ ابراهیمین یئرینه گئچیر و 1459 اینجی ایله قدر عمر ائدیر و بو ایل ده شئروان شاه لار شاهی خلیلینن جنگ ده وفات ائدیر.
ایلک چالیشمالار و تبعید[دَییشدیر]
شیخ جنید شیخ ابراهیمین آلتی اینجی اوغلویدو و باباسینین اولوموندن سورا صفوی طریقتینین باشینا گئچیر. شیخ جونید زمانی صفوی طریقتی دینی چالیشمالارین دیبینده نظامی تحروکاتادا باشلانجیق وئریر و صوفی شیخ لر اللرینه قیلینج آلاراخ نئچه مین نفری نظامی لشدیریب و اوردو قوروللار. بو تحرک لر جهانشاه قره قویونلو یا کی بیر مقتدر شاهیدیر خوش گلمییب و شیخ جنیده سو ظن ائدیر ،سونوندا جهانشاه کی بیر روحانی شیخینن ساواش ماغا راغب ده ییری اردبیلده شخ جنیدین عمی سی شیخ جعفره مکتوب گوندریر و جنیذین اردبیل دن اوزاقلاشدیرماغینا حکم ائدیر.
آنادولو دا[دَییشدیر]
شیخ جنید 1448 اینجی میلادی ایلده صادیق مریدلرینن قره باغ ارمنستان یولوندان آنادولویا گئدیب و عثمانلی سلطانی ایکینجی مراد دان قالماغا ایجازه استییر و اوزونه سلطاندان خانقاه و مستمری طلب ائدیر.آنحاق عثمانلی سلطانی جواب ده دییر کی بیر گلیم ده یئددی درویش یئرلشر آما بیر اولکه ده ایکی شاه یئرلشمز سلطان مراد شیخ جنیده مین سکه وئررک اونو جواب ائدیر.
قاراماندا[دَییشدیر]
1449 اینجی ایلده شیخ جنید قاراماندا قونیه شهرینه گئدیر ،بو گئدیشین سببی اورانین مردمینین علاقه و سئوینجیدیر شیعه لیغا .شیخ جنید شیخ صدر الدین قونیوی نین زاویه سینده ساکین اولورآما چوخ گئچمیر کی زاویه نین آقاسی جنیدین فیکیر لری و سوزلرین ملحدانه بیلیر و جنید قاچماغا مجبور اولور.
سوریه ده[دَییشدیر]
شیخ جنید ایندیکی سوریه ده یئرلشیب و مصرین ممالیک سلطانایغیندان قدیم مسیحی قلعه لرین بیرینی آلیر و اورانی تعمیر ائدیب اوزونه خانگاه ائدیب اوزون بی سیرا اوردا ساکین اولوب و صفئی طریقیتین تبلیغ ائدیر و دوره سینه مرید ییغیر.آنجاق سنی علما سینین شیکایتی سلطان درگاهیندا سبب اولور کی مملوک سلطانی جنیده سالدیرماغا حکم ایئت سین ،شیخ جنید و ممالیک آراسیندا اولان ساواش دا شیخین یئتمیش نفر مریدی اولور آما جنیدین اوزو قاچماغا موفق اولور.
جانیق دا[دَییشدیر]
جنید سوریه دن عثمانلی نین شمال شرقی سینه گئدیر و جانیق دا یئرلشیر ،جنید جانیق دا یئنیذن دوره سینه سیلاحلی آدملار ییغیر و1456 اینجی ایلده جهاد نیتی ایله طرابزون شاهایغی نین سنت فوکاس شهرینه حمله ائدیر آمااورادا باشاری الده ائده بیلمیر ،اوردان مزو خالدیون شهرینه حمله ائدیر آما او زامان کی شهرین دوشماغی ایستیردی گوروشسون عثمانلی اوردو سونون طرابزونا طرف گلماغی شیخ جنیدی دالی چکیر ،بو ساواش تکجه عثمانلیا قازانچ وئریر نیه کی طرابزونون دورومونو گوروب و ایلده لیک3000 مین آلتین سکه خراجی باها سینه طرابزونو اوز باشینا بوراخیر .
اوزون حسن له اتفاق[دَییشدیر]
شیخ جنید جانیق دا باشاری الده ائده بیلمه یینجه دیار بکر ده آق قویونلو حوکومداری اوزون حسنه سیغینیر و اوچ ایل آمد شهرینده ساکین اولور. 1458 اینجی ایلده جنید اوزون حسنین باجی سینان ائولنیر و بویله لیک له اوزون حسن له اتفاق ائدیر.
اولومو[دَییشدیر]
شیخ جنید 1459 اینجی ایلده دیاربکر دن چیخیب و اردبیله قاییدیر ،بو دونوش قالماغا سبب اولابیلمیر نیه کی اوزون حسن له اتفاق و شیخین نچه مین نفر سیلاحلی مریدی جهانشاهین حمله سینه باعث اولابیلردی ،شیخ اردبیل دن چیخیر و چرکس لرله جهادا گئدیر و طبرسران شهرینده ساواش قازانیر آما ساواش دان دونرکن شروانشاه حوکومداری خلیل اونا سالدیریر و ساواش ایسنا سیندا شیخ شهید اولور .
قایناق[دَییشدیر]
دولت ملی در ایران
تاریخ ایران منصور جدی