قودوزلوق
| Rabies | |
|---|---|
 | |
| A dog with rabies in the paralytic (post-furious) stage | |
| ایختیصاص | Infectious disease |
| علامتلر | Fever, fear of water, confusion, excessive salivation, hallucinations, trouble sleeping, paralysis, coma[۱][۲] |
| سببلری | Rabies virus, Australian bat lyssavirus[۳] |
| قاباقین آلماق | Rabies vaccine, animal control, rabies immunoglobulin[۱] |
| پیش‌بینی | Nearly always death after onset of symptoms[۱] |
| اؤلوملر | 17,400 (2015)[۴] |
قودوزلوق یوخسا هاری، اینسان و باشقا ممه لر لرده آغری نین آلتیماغی ندن اولان بیر ویروس ناخوشلوغو دیر.ایلک علامتلر، بو اثرین گؤستریلیش یئرینه تب و قوخولوشو دن عیبارت اولا بیلر.بو علامتلردن سورا، آشاغیداکی علامتلردن بیرینین یا داها چوخو گؤرولور: زورلو حرکتلر، کنترول اولونماميش هیجان، سو قورخوسو، بدنین بیر بؤلومونو حرکت ائتمه یه قادیرلیغی، گیجلی و هوشدانلیق.علامتلر گؤروندوغو زامان، نتیجه ده چوخ واخت اؤلوم اولور.بو مرضین توتولماسی و علامتلرین باشلانماسی آراسینداکی مودّت عایله ده بیر- اوچ آی دیر، آمّا بیر هفته دن آز و بیر ایلدن چوخ فرق ائدیر.واخت، ویروسون مرکزی عصبي سیستمه چاتماق اوچون اطراف عصبلرین ایچینده یول آچماق لازیم اولان اوزاق لیغا باغلی دیر.[۱][۱][۱][۱]
قودوزلوق ليزا ويروسلاري، بشمول غوللوق ويروسو و اوستراليالي یاراسا ليزا ويروسو ندن اولور.اینفیکراسیون دا اینفیکاسیون داخیل اولموشدور.اگر بو سوخما گؤز، آغزی و یا بورنونا توخونسا، اینفیکتیت اولونان حيوانین سئلکاسی دا عصیان لی اولا بیلر.دونیا بو مسئله ده ایسه ایشله ن ان چوخ گؤروشموش حيوانلار توکلندیر.اینسانلار ایسه اینسانلارین اینسانلار اولدوغو اؤلکه لرده، دوْغومون 99%-دن چوخو ایسه ایشله دی.[۱][۱] آمئریکادا، یاراسانین دَیئشمه سی انسانلاردا قودوزلوق انفیکشنینین ان چوخ گؤستریلن منبع سيدئر و ۵% دن آز دا اولسا، سگلردن گلیر.گوردوردولر چوخ نادیر کی، عصمته آلوده اولورلار.بو مرض علامتلر باشلاناندان سورا آنلاییش اولمالی دیر.[۱][۵][۵][۱]
حئيوانلارين قارشيلاشماسي و واکسيناسياسي پروقراملاري دونيانين بير نئچه بؤلگه سينده ائتلر دن عصمتليليک خطريني آزايدي.اوْنون گؤستریلمه سیندن قاباق آداملارا ایمینالماق، چوخ خطرلی اولانلار، بو داخیل اولور کی، خفاشلارلا ائشله نلر و یا دونیا نین دیوانلیغی چوخ اولان ساحه لرئنده اوزون مودّت یاشایانلار.تبریزی گؤسترن شخصلرده تب ریزیین واکسیناسی و بعضاً تب ریزی نین ایمونوگلوبولینی تب ریزیون علامتلرینین باشلاماسيندان قاباق درمان آلماقلا، بو ناخوشلوغو مخنیفده مؤثّر اولور.15 دقیقه ایله صابون و سو، پوویدون- یود و یا دیتیرجنتله دئشلری و چئشیتلری یویونماق، ویروس ذرّه لرینین ساییینی آزالدا بیلر و یولداش لیغین قاباغین آلماسیندا بیر قدر مؤثّر اولا بیلر.بو تاریخدن: ۲۰۱۶[بروزرسانی] فقط ۱۴ نفر علامتلر گؤرستدندن سونرا، غیابیسی نین اینفیکسیاسینین جانینا چاتدی.[۱][۱][۱]
2015 ایلینده عصیانین سبب اولدوغو ۱۷۴۰۰ نفرین اؤلومو ساییلیر.عصیانین دن اؤلمکده 95%-دن چوخ آدام آفریقا و آسیا دا اؤلموشدور.اؤلوملرین ۴۰%-ی ۱۵ یاشا یاخین اوشاقلاردا باش وئریر. تب ریزی ۱۵۰-دن چوخ اؤلکه ده و انطارکتیکا دن باشقا بوتون قاره لرده یئرلشیب.دونيانين 3 میلیارددان چوخ آدامي، عصمتي باش وئرن بؤلگه لرده ياشاييرلار.اوسترالیا و ژاپون داخیل اولان بیر سیرا اؤلکه لر و غرب آوروپا اؤلکه لرینین چوخو دا ایتلر آراسیندا غوللوق یوخدور.[۱][۱] چوخ پیسفک جزیرلرینده دهیشی یوخدور.بو، بیزده ن ایستیفاده اولونموش تروپئکا بیلیم یوردلارینین بیر نؤعتی دیر.[۶]
قایناقلار:
[دَییشدیر]- ^ ۱٫۰۰ ۱٫۰۱ ۱٫۰۲ ۱٫۰۳ ۱٫۰۴ ۱٫۰۵ ۱٫۰۶ ۱٫۰۷ ۱٫۰۸ ۱٫۰۹ ۱٫۱۰ ۱٫۱۱ ۱٫۱۲ ۱٫۱۳ ۱٫۱۴ ۱٫۱۵ Rabies Fact Sheet N°99. World Health Organization (July 2013).
- ^ Rabies - Symptoms and causes (en).
- ^ Rabies, Australian bat lyssavirus and other lyssaviruses. The Department of Health (Dec 2013).
- ^ Wang H, Naghavi M, Allen C, Barber RM, Bhutta ZA, Carter A, et al. (GBD 2015 Mortality and Causes of Death Collaborators) (October 2016). "Global, regional, and national life expectancy, all-cause mortality, and cause-specific mortality for 249 causes of death, 1980-2015: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2015". Lancet. 388 (10053): 1459–1544. doi:10.1016/s0140-6736(16)31012-1. PMC 5388903. PMID 27733281.
- ^ ۵٫۰ ۵٫۱ Tintinalli, Judith E. (2010). Emergency Medicine: A Comprehensive Study Guide (Emergency Medicine (Tintinalli)). McGraw-Hill. pp. Chapter 152. ISBN 978-0-07-148480-0.
- ^ Rabies-Free Countries and Political Units. CDC.