لایم مریضلیگی
| Lyme disease | |
|---|---|
| آیری دیللر | Lyme borreliosis |
 | |
| An adult deer tick (most cases of Lyme are caused by nymphal rather than adult ticks) | |
| ایختیصاص | Infectious disease |
| علامتلر | Expanding area of redness at the site of a tick bite, fever, headache, tiredness[۱] |
| عاریضه‌لر | Facial nerve paralysis, arthritis, meningitis[۱] |
| سببلری | Borrelia spread by ticks[۲] |
| تشخیص اوصولو | Based on symptoms, tick exposure, blood tests[۳] |
| قاباقین آلماق | Prevention of tick bites (clothing the limbs, DEET), doxycycline[۲] |
| درمان | Doxycycline, amoxicillin, azithromycin, ceftriaxone, cefuroxime[۴] |
| سیخیلیق | 365,000 per year[۲][۵] |
لایم مریضلیگی (اینگیلیسجه: Lyme disease) ، لایم بورریلیوزو (Lyme borreliosis) آدلانمیش، لیم مریضلیگی و باکتریاسی نین ندن اولدوغو و قیرغیزلار طرفیندن یایینلانان بیر یوللوق یولدور.ان چوخ گؤرن اینفکاسیون علامتی، پوستدا یئرلشمیش یئرلرین آرتیق قیزیللیغی دیر.آرکا عامله نه خارقشي و نه ده آغريليدير.۷۰- ۸۰%-ا یاخینجا اینفیکتیت اولونان آداملاردا آراسیندا آجیلیقلار یارادیر.ایلک اولان علامتلرده قيزديرما، باش آغريسي، یورغونلوق و غددلرين شئدّتلي اولدوغو دا اولا بئلر.[۱][۱] معمولاً بو مرحله ده حل اولور.اگر درمان اولماسالار، بعضي آداملار سورا اوزونون بیر يا دا هر ایکي طرفيني حرکت ائتمه یه، بوْللار آغريسي، بوينوزون توتغونلوغو و يا اۆرک آغريسي و باشقا حاللار ائتمه يه باشلاميشديرلار.آیلار یا ایللر سورا، بیر داها جوغرافیک آغریسی و تورم یوخسا شیشمک باشلاییر.هردن ده آداملاردا قوروشماق یا دا ال و آیاقلاردا قوروشماق آغریلارینین باش وئریر.دوزگون درمانا باخماياراق، 10 - 20٪ نفرين آراسيندا آردليق آغريسي، خاطئره سي و 6 آيدا کئچن یورغونلوقلار اولور.[۶][۱][۱][۶][۱][۱]
لایم بیلیمی انسانلارا Ixodes جینسینین اینفئکت اولونموش قیرغیشلارینین دئییلیشلری ائله یئرلشیب. آمریکادا، چوخ داخیلی اولان قیرغیزلار عایله نین "Ixodes scapularis" تایی دیر و باکتری یاییلماسیندان قاباق، ان آز 36 ساعات داوام ائتدیرمه لیدیر. اوروپادا Ixodes ricinus تئنتی نین قیرغیزلاری باکتریلرین داها یاخین یاییلیب.قوزئی آمئریکادا، بورریلیا بورگدورفری و بورریلیا مایونی باکتری لری لئیم ناخوشلوغو سبب اولور.اوروپادا و آسیا دا بورریلیا افزیلی و بورریلیا گارینییا بو مرضین سببلری دیر.بو مرض انسانلار آراسيندا، باشقا حيوانلار طرفیندن و یا يمکلردن اؤته جک گؤرونمه يير.تشخیص، علامتلرین بیرلیکینه، قیرغیزلارا قارشی چیخیش تاریخینه و بلکه ده قانداکی مخصوص آنتی بادیلار اوچون تستلره اساسلانیر.قان معائناتی چوخ واخت ناخوشلوغو نین باشلانما مرحله لرئنده منفی گؤرونور.تک تک قوطوقلارین تستلری معمولاً فایدالاری یوخدور.[۷][۲][۸][۲]
مخنیف، قیرغیش دَیَرلرینین دَیِرلرینی اولماسی اوچون جهدلر، مثلاً قوللار و آیاقلارینی اؤرتمک اوچون پالتارلار گئدن و DEET اساسيندا حشرات قیرغیشی ایستیفاده ائدن ایشلرین دن عیبارت دیر.بو، قیرغیزلار ساییینین آزالماسی اوچون کیمیاتکاردلارین ایستیفاده ائتمه سی ده ائتکیلی اولا بیلر.جومومهورلر پنسیتلر ایله آرادان آپارولور.[۲] اگر آلینان جومهورلوک قانلا دولموش اولسا، دوکسیسیکلینین تک دوزونو اینفیکسیونین مخنیوی اوچون ایستیفاده ائتمک اولار، آمّا عمومًا، اینفیکسیا نین گلیشمه سی چوخ آز گؤرۆنموش اولدوغو اوچون توصیه اولونماز.اینفیکسییا باشلاییب، دوکسیسیکلین، آموکسیسیلین، ازیترومیسین، سفتریکسون و سفتروکسیم دن عیبارت بیر سیرا آنتی بیوتیک اثرلی دیر.استاندارد درمان معمولاً ۲- ۳ هفته داوام ائدیر.بعضي آداملاردا درماندان سونرا بیر- ایکي گون دوام ائده ن قيزديرما و عضله لر و بوْراغلار آغريلار ائتمه یه باشلایيرلار.اوْلدوغو علامتلرین دوام ائتدییی شخصلرده، اوزون مودّتلوک آنتی بیوتیک درمانینین فایدالی اولماسی معلوم اولوب.[۲][۲][۲][۲]
لایم مریضلیگی قوزئی نیشیق بؤلگه سینده قیرغیلار طرفیندن یاییلان ان چوخ یاییلان مریضلیک دیر. آمریکا دا هر ایل ۳۰۰٬۰۰۰ و اروپا دا ۶۵٬۰۰۰ نفرین بو مرضه دوچار اولدوغو تخمینن اولونور.اینفئکشنلر یازین و يايين باشيندا چوخ گؤروشور.لایم ناخوشلوغو ۱۹۷۵-جی ایلده اولد لایم، کنتاکتده آیری بیر دوروم اولاراق تشخیص ائدیلدی.[۲] ایلک اونو جووینال روماتئود آرتریت آدلی بیر آراشدیریردیلار.بو باکتئرا ایلک دفعه 1981 ایلینده ویلی برگدورفر طرفیندن شرحلندی.[۹] درماندان سونرا اولان مزمن علامتلر یاخشی دئییل و " درماندان سونرا لیم ناخوشلوغو سندروما " (PTLDS) آدلاندیر.پ.ت.ل.د.س.، کرونیک لایم ناخوشلوغو ایله فرقلی دیر؛ بیر اصطلاح کی، علمی توپلومون طرفداریندن داها آرتیق قبول اولونمور و فرقلی گروهلار طرفیندن فرقلی یوللاردا ایستیفاده اولونور.بعضي صحي معايله لر PTLDS- ن دواملي اينفکسيون ندنی اولدوغونو ائدیرلر، آمّا بو دوغرو اولماز، چونکي معياري درماندان سونرا دواملي اينفيکسيون بير دليلي تاپيلماز.[۱۰] لایم ناخوشلوغونا گؤره واکسین 1998- 2002 ایللر آراسیندا آمریکادا بازاردا ایشلندی، آمما ضعیف ساتینلیقلار اوزوندن بازاردان چکدی.یئنی واکسینلار یاراتماق اوچون ایشلر داوام ائدیر.[۲][۲]
قایناقلار
[دَییشدیر]- ^ ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ ۱٫۳ ۱٫۴ ۱٫۵ ۱٫۶ ۱٫۷ ۱٫۸ Signs and Symptoms of Lyme Disease (11 January 2013).
- ^ ۲٫۰۰ ۲٫۰۱ ۲٫۰۲ ۲٫۰۳ ۲٫۰۴ ۲٫۰۵ ۲٫۰۶ ۲٫۰۷ ۲٫۰۸ ۲٫۰۹ ۲٫۱۰ ۲٫۱۱ ۲٫۱۲ Shapiro ED (May 2014). "Clinical practice. Lyme disease" (PDF). The New England Journal of Medicine. 370 (18): 1724–1731. doi:10.1056/NEJMcp1314325. PMC 4487875. PMID 24785207. 21 August 2016-ده اوریجنال (PDF)-دن آرشیولشدیریلمیشدیر. 5 July 2016-ده یوخلانیب.
{{cite journal}}:|archive-date=/|archive-url=وقت مؤهورونون اۇیغونسوزلوغو (کؤمک) - ^ Lyme Disease Diagnosis and Testing (10 January 2013).
- ^ "5. Infection: 2.3. Lyme disease". British National Formulary (BNF) (82 ed.). London: BMJ Group and the Pharmaceutical Press. September 2021 – March 2022. pp. 620–621. ISBN 978-0-85711-413-6.
{{cite book}}: CS1 maint: date format (link) - ^ Berger, Stephen (2014). Lyme disease: Global Status 2014 Edition. GIDEON Informatics Inc. p. 7. ISBN 9781498803434. 8 سپتامبر 2017-ده اوْریجینالدان آرشیولشدیریلیب.
- ^ ۶٫۰ ۶٫۱ Barlow, Gavin; Irving, William L.; Moss, Peter J. (2020). "20. Infectious disease". In Feather, Adam; Randall, David; Waterhouse, Mona (eds.). Kumar and Clark's Clinical Medicine (in انگلیسی) (10th ed.). Elsevier. p. 549. ISBN 978-0-7020-7870-5. 15 January 2023-ده اوْریجینالدان آرشیولشدیریلیب. 14 January 2023-ده یوخلانیب.
{{cite book}}:|archive-date=/|archive-url=وقت مؤهورونون اۇیغونسوزلوغو (کؤمک) - ^ Steere, AC; Strle, F; Wormser, GP; Hu, LT; Branda, JA; Hovius, JW; Li, X; Mead, PS (15 December 2016). "Lyme borreliosis". Nature Reviews. Disease Primers. 2: 16090. doi:10.1038/nrdp.2016.90. PMC 5539539. PMID 27976670.
- ^ Lyme disease transmission (11 January 2013).
- ^ Williams, Carolyn (2007). Infectious disease epidemiology : theory and practice (2nd ed.). Sudbury, Mass.: Jones and Bartlett Publishers. p. 447. ISBN 9780763728793. 8 سپتامبر 2017-ده اوْریجینالدان آرشیولشدیریلیب.
- ^ Post-Treatment Lyme Disease Syndrome (1 December 2017).