مصطفی صبری افندی
| مصطفی صبری افندی | |
|---|---|
| آد | مصطفی صبری افندی |
| دوْغوم تاریخ | ۱۸۶۹ تورهال |
| اؤلوم تاریخ | ۱۹۵۴ میصیر |
مصطفى صبرى افندى 1869-1954 ـ عثمانلی بیلیم و سیاست آدامی، و شیخ الاسلامی.
یاشامی
[دَییشدیر]1286 هـ/1869م ده توقادده دوغولدو. باباسى احمد افندی دیر. ایلك تحصیلنى توقاددا آلدی. کیچیک یاشدا حافظ اولدى. قیصرى مدرسه سینده دیوریكلى حاجى امین افندی دن و ایستانبولدا حضور درسلرى مقررى احمد عاصم افندی دن اوخودو و اجازتنامه‌سینى آلدى . خواجه‌سى عاصم افندى‌نین قیزی ایله اولندى .
1890 ایلینده رؤوس امتحانینى قازاناراق 22 یاشیندا مدرّس اولدو. فاتح مچیدینده درس اوخوتدو . 50 دن آرتیق طلبه‌یه درس وئردى . بشیكطاش آثاریه جامعى اماملیغیندا اولدو. 4. رتبه دن عثمانى ومجیدى نشانلرى ایله مکافاتلندیریلدى .
1898 دن باشلاماق اوزره 1914 ایلینه قدر حضور درسلرینه مخاطب اولاراق قاتیلدى .1900-1904 ایللرى آراسندا سلطان عبد الحمید ثانى حضرتلرینین حافظ كتابى اولدى .
عثمانلی ایكینجى مشروطیتین اعلانندان سونرا توقاد مبعوثى اولارق مجلسه گیردى (1908) . بو آراده فاتح جامعى مدرسلیگینه دوام ائدیردی. جمعیت علمیۀ اسلامیه نك نشر واسطه‌سى اولان بیان الحق مجموعه‌سینین باش یازارلیغی کیمی چالیشدی.
باشلانقیجدا اتحاد و ترقى تشكیلاتینى دستكله‌دى. آنجاق قیسا زاماندا ایچ اوزلرینى گؤرونجه مخالفته کئچدی و حریت وائتلاف فرقه‌سی‌نین قوروجولارى آراسیندا یئر آلدى. باب عالى باسقینى اوزرینه (1913) مصر و رومانیایا قاچدى . بیرینجى دونیا ساواشی سیراسیندا یوردا دؤندو. 1919 ده داماد فرید پاشا حكومتنده شیخ الاسلام اولدو، داماد فرید پاشانین سیور معاهده‌سى اۆچون پاریس ده اولدوغو اثناده صدر اعظم وكیللیگى ائتدى .
1922 ده یورد دیشینا چیخدى . یئنى رجیم مخالفى 150 لیكلر لیسته سینده اوغلو ایبراهیم صبرى ایله یئر آلدى و یونانستان دا (یارین) -70 سایى- (پیام صباح) -5 سایى- غزته‌سینى چیخاردى و آنکارا حكومتینه چَتین تنقیدلر توجیه ائتدى . داها سونرا میصره كئچدى و اورادا علمى نشریاتینا دوام ائیله‌دى . 1954 سنه‌سینده قاهره ده وفات ائتدى .
یازیلارى آیریجا ( معلومات، یئنى غزئته، تأسیسات، علمدار، اقدام ) کیمی غزئته لرده نشر ائدیلمیشدیر .
اثرلری
[دَییشدیر]- یئنى ایسلام مجتهدلرینین قیمت علمیه‌سى: موسى جارالله بیگییف ‘ك رحمت الهیه برهانلرى آدلى كتابنى تنقید ، 1919 .
- دینى مجددلر – یاخود – تركیا اۆچون نجات و اعتلا یوللرینده رهبر : هاشم ناهد‘ك اثرینه جواب ، 1922.
- مسألة ترجمة القرآن : عربجه اولوب قرآن كریمك ترجمه سى مساله سنى اله آلیر . قاهره ، 1932 .
- موقف البشر تحت سلطان القدر : قدر وقضا حققنده در ، عربجه در . قاهره ، 1933 .
- موقف العقل والعلم وعباد الله المرسلین عن رب العالمین : مؤلف بو كتابى كله جك نسللر ایجین یازدیغنى ، اسلام دولتى نك ناصیل ییقلدیغنى و بو خصوصده كى انتریقه لرى ، تركیاده دونن دولابلرى آكلاتمش ، الهیات ، نبوت ، قدر وداها بشقه موضولره یر ویرمشدر . عربجه در ، 4 جلد ، قاهره ، 1950 .
- القولُ الفصلُ بین الذین یؤمنون بالغیب والذین لا یؤمنون : آخرته ایمانى اولانلر ایله اولمایانلرى قیاس ایدر . عربجه ، قاهره .
- قولى فی المرأة : قادینلر حقنده در . عربجه ، قاهره .
- النكیر على منكرى النعمة من الدین والخلافة والأمة : دین ، خلافت و أمت اولمه نعمتلرینه نانكورلك ایدنلره جواب . عربجه ، بیروت .
- مساله لر حقنده جوابلر : بیان حق‘ده چیقان بعضى یازیلرى و صوم رمضان رساله سى ایله برلكده . 1976 ، طاره مه ،استانبول .
- آیریجه ( اسلامده امامت كبرى ، دین و ملیت ، تورك‘ك باشینا گلن شاپقا مساله‌سى) اسملى رساله لرى یارین ـ پیام اسلام غزته‌سینده گلمیش، كتابلاشمامیشدیر.
قایناق
[دَییشدیر]- عثمانلیجا ویکی‌پدیاسی‌نین ایشلدنلری طرفیندن یارانمیش«مصطفى صبرى افندى شيخ الاسلام»، مقاله‌سیندن گؤتورولوبدور. (۱۳۹۵.۰۸.۲۷ تاریخینده یوْخلانیلیبدیر).