نورماندی
نورماندی (فرانسه دیلینده. Normandie) فرانسه نین قوزئیینده بیر منطقه آدی دیر.یوخاری نورماندی (Haute-Normandie) سن ماریتی و اور، آشاغی نورماندی (Basse-Normandie) اورن، کالوادوس و مانش بؤلگه لریندن عیبارتدیر.
جوغرافی
[دَییشدیر]
بؤلگه قوزئی ساحیلینده مانش دنیزی، باتی دا قرانیت، دوغو دا کیرچداشی تپه لری ایله چئوریلی بیر بؤلگه دیر. بؤلگه نین اورتاسیندا اوزون ساحیلی وار. یوکسک کوللوقلار آراسنیدا کیچیک تارلالار نورماندی دؤیوشونده کی ایشغالچی گوجلره اؤنملی سورونلار یاراتمیشدی.
تاریخ
[دَییشدیر]
نورماندی اورتا چاغلارین باشلانیشیندا اینگیلیسین بیر شکیلده ایشغال ائدن سون خالق اولاننورمانلارین آنا یوردو ایدی. نورمانلار یئرلی قال خالقی ایله روللو اؤندرلیگینده کی ایشغالچی وایکینگلرین قاریشماسیندان عمله گلمیشدی. روللو پاریسی ایشغال ائتمیش و اونا نورماندی بؤلگه سی وئریلمیشدی.
روللونون سویوندان گَلَن نورماندی دوکو ویلیام 1066جی ایلده انگلیسی ایشغال ائتمیش و انگلیس کرالی بیرینجی ویلیام اوْلموشدو. نورماندی 1087جی ایله قدر و 1106-1144 ایله 1154-1204 ایللر آراسیندا اینگیلیس ایله بیرلیگینی قورموشدو. 1346-1360 و 1415-1450 ایللر آراسینداکی یوز ایللیک ساواشی سیراسیندا اینگیلیس گوجلری نورماندی نی ایشغال ائتمیشدی.
اینگیلیسلر نورماندی نی توتدولار. 1346جی ایلده فرانسه نین قوزئی دوغوسوندا کرئسی آدلی یئرده باش وئرمیش ساواشی فرانسه لیلر اودوزدو. 1356جی ایلده لوارا چای نین گونئیینده کی پاوتیه شهری یاخینلیغیندا فرانسه قوْشونون اساس گوجو یئنیلدی و کرال باشدا اولماقلا فئوداللاری اسیر دوشدولر.
بؤلگه ده یوز ایللیک ساواشدانفرانسه دین ساواشلارینا قدر کئچن دؤنمده باریش حاکیم اوْلموش، آنجاق فرانسه دین ساواشلاری سیراسیندا بؤلگه نین پروتستان رفورمونا قاتیلماسی ایله بیر چوخ نورماندی شهرینده ساواشلار باش وئرمیشدی. فرانسه دئوریمی سیراسیندا دا ، نورماندی بؤلگه سی، پاریسده کی اوْرتا ژاکوبین گوجلرینه قارشی فدرال جومهوریتی نین آرخاسیندا دورموشدو.
ایکینجی دونیا ساواشیندا، موتتفیقلر اوروپایا عسگر چیخارماق اۆچون بۇ بؤلگه نی سئچمیشدیر. تاریخده، نورماندی عملیاتی اولاراق کئچن چیخارماق اثناسیندا آلمان بیرلیکلری ایله موتتفیق بیرلیکلری آراسیندا چوخ شیددتلی ووروشمالار اوْلموشدور. ساواشین قدرینی تعیین ائدن چاتیشمالاردان بیری دیر.
اهالی
[دَییشدیر]
نورماندی بؤلگه سینده 3.2 میلیون نفر یاشاییر. هر کیلومتر مربع ده 107 آدام وار. یوخاری نورماندی نین باشکندی روئنین ، توپلومو 385000 نفر دیر.
بؤلگه نین باشقا اؤنملی شهرلری: آلنچون، آرومانچئس، آورانچس، بایئوو، کائن (370851 نفر توپلوم)، شربورگ (117855 نفر توپلوم)، لو هاور (296773 نفر) ، روئن (518316 نفر)
کیمیلیک و دیل
[دَییشدیر]بؤلگه ده دانیشیلان دیل نورماندجا دیر. نورمانجا هیند-آوروپا دیل قروپوندا لاتین کؤکنلی رومان دیللریندن بیری دیر، آنجاق رسمی بیر استاتوسو یوخدور. نورمانجا اؤلکه یه گلن نوردیک (قوزئیلیلر) ائللردن بیری اوْلان وایکینگلرین دیلینین ائتکی سی آلتیندا یئرلی خالقین دانیشدیغی روما-قال دیلیندن قایناقلانمیشدیر.
نورس دیلی کؤکنلی نورمانجا سؤزلردن نئچه اؤرنک:
| نورمانجا | انگلیسجه | نورس | فرانسه‌جه |
|---|---|---|---|
| bel | court, yar | bæli | cour |
| cat | cat | katte | chat |
| hardelle | girl | hóra | fille |
بیرده باخ
[دَییشدیر]- نورمانلار
- نورمان دیلی (نورمانجا یا نورماندجا)
قایناقلار
[دَییشدیر]اینگیلیسجه ویکی‌پدیاسی‌نین ایشلدنلری طرفیندن یارانمیش«Normandy»، مقاله‌سیندن گؤتورولوبدور. (۱۷ دسامبر ۲۰۱۵ تاریخینده یوْخلانیلیبدیر).