پانکراس
| Pancreatitis | |
|---|---|
 | |
| The pancreas and surrounding organs | |
| ایختیصاص | Gastroenterology, general surgery |
| علامتلر | Pain in the upper abdomen, nausea, vomiting, fever, fatty stool[۱] |
| عاریضه‌لر | Infection, bleeding, diabetes mellitus[۱] |
| مودّت | Short or long term[۱] |
| سببلری | Gallstones, heavy alcohol use, direct trauma, certain medications, mumps[۱] |
| ریسک فاکتورلاری | Smoking[۲][۳] |
| تشخیص اوصولو | Based on symptoms, blood amylase or lipase[۴][۱] |
| موعالیجه | Intravenous fluids, pain medication, antibiotics[۱] |
| سیخیلیق | 8.9 million (2015)[۵] |
| اؤلوملر | 132,700 (2015)[۶] |
پنکریاتیت پنکراسین آلتیندان عیبارت بیر دوروم دور. پانکراس معده نین آرخاسیندا یئر آلان بیر بؤیوک عضوی دیر کی، هضم آنزیملری و بیر نئچه هورمون تولید ائدیر. اساس ایکی نووع وار: حاد پانکریاتیت و کرونیک پانکریاتیت. پنکریاتیتین علامتلری و علامتلرینده، بالین اوست بؤلگه سینده آغری، توکولن و قوسماقلار واردیر. آغری چوخ واخت آرخايا گئدر و عادي اولاراق آغيردير. حاد پانکریاتیتده، تب یاخینلاشما باش وئره بیلر و علامتلر معمولاً بیر نئچه گون عرضینده آرتیب گلیر. اوْیونلارین یئرینه یئریندن دن یئری چیخیر. قاریشیق لیق لر، عفونت، قان تؤکمک، دیابتی یا باشقا عضولرده اولان مشقلر دن عیبارت اولا بیلر.[۱][۱][۱][۱][۱][۱][۱]
آکوت پانکریاتیتین ایکی ان چوخ گؤستریلن ندنی، پانکریاس کانالین قوشولدوغوندان سورا عام کولک لری قیرغونلاشدیریلان کولک داشلار و آغیر الکول ایستیفاده دیر. اؤزگه ندنینه لر ده دیرک آغری، بعضی داوا لار، قوخونق و تومورلار. شیره لری نین آخیر لاری نین سونوجوندا کرونیک پانکریاتیت یارانیر. چوخ واخت چوخ ائللر آغیر الکول ایستیفاده سیندن گلیر. باشقا ندنلر ده قاندا قند چوخلوغونا، قاندا کلسیم چوخلوغونا, بعضی دوالارا و بعضی ژنیتیک ایختلاللارا یوخسا بوزوکلوق لارا کیستک فیبروزسه سیناخیلیر. توتماق حاد و کرونیک پانکریاتیتین خطرینی آرتیرار. حاد پانکریاتیتین دیآگنوزو امیلیز یا لیپازین قاندا اوچ قات آرتماسینا اساسن وئریلیر. اوْیونلارین یاخینلاشماسی اولتراسون و سي تی سکن کیمی طیبی گؤستریلر ده یاخشی اولار.[۱][۱][۱][۱][۱][۱][۱]
حاد پانکریاتیت معمولاً اینتروناویز مایع، آغری داواسی و بعضاً آنتی بیوتیکلرله درمان اولونور. عادي اولاراق، يئمک و ایچمک ایجازه اولونماز و بورون معده سينه قاران تویو قویولور. ديستال عام کولونکولون معائنات ائتمه سی و اگر موجود اولسا، کولونکولوپاکریاتوگرافي (ERCP) آدلی اینندوسکوپ ریتروگرافي بیر پروژئدرالاری کئچیریلیر. سيلان داشلاري اولانلاردا سيلان بولوزو دا چوخ واخت آرادان آپاريلير. اوْلانلارا علاوه، اوْلموش پَنْکَریاتیتده، معقول تغذیه اوچون، نازوگستریک لوله له موقعی یئمک ده ایستیفاده اولونمالیدیر. اوزون مودّتده رژیمده دَییشدیرمه لر و پَنکرایاسین آنزیم عوضولری لازیم اولمالیدیر. هردن دا پئنکراسین بعضی بؤلوملریني آرادان آپارماق اوچون جراحیلر کئچیریلیر.[۱][۱][۱][۱][۱][۱]
دونیا بو ایلین ۲۰۱۵-جی ایلینده ۸.۹ میلیون پنکریاتیت ایسه باش وئرمیش دیر. بو، ۱۳۲۷۰۰ نفرین اؤلومو ندن اولدو. حاد پانکریاتیت هر 100000 نفرده هر ایل 30 نفرده باش وئریر. یئنی پانکریاتیت حادثه لری ایلدا هر ۱۰۰٬۰۰۰ نفرین ۸ نفرینه باش وئریر و ایندیکی دؤورده آمریکا اؤلکه سینده هر ۱۰۰٬۰۰ نفرین ۵۰ نفرینه باش وئریر. بو، قادینلاردان داها چوخ کیشیلرده باش وئریر. چوخ واخت، 30 و 40 ياشلار آراسيندا آخان پنکریاتئت باشلاییر، آمّا اوشاقلاردا چوخ دا چوخ گئدر. حاد پانکریاتیت 1882 ایلینده اوپوسیادا ایلک دفعه، کرونیک پانکریاتیت 1946 ایلینده ایلک دفعا دئییل.[۱][۷]
قایناقلار:
[دَییشدیر]- ^ ۱٫۰۰ ۱٫۰۱ ۱٫۰۲ ۱٫۰۳ ۱٫۰۴ ۱٫۰۵ ۱٫۰۶ ۱٫۰۷ ۱٫۰۸ ۱٫۰۹ ۱٫۱۰ ۱٫۱۱ ۱٫۱۲ ۱٫۱۳ ۱٫۱۴ ۱٫۱۵ ۱٫۱۶ ۱٫۱۷ ۱٫۱۸ ۱٫۱۹ ۱٫۲۰ ۱٫۲۱ ۱٫۲۲ ۱٫۲۳ ۱٫۲۴ ۱٫۲۵ ۱٫۲۶ Pancreatitis (August 16, 2012). آرشیولنیب اصلی نۆسخه‌دن on 7 March 2015. یوْخلانیلیب1 March 2015.
- ^ Lankisch, PG; Apte, M; Banks, PA (20 January 2015). "Acute pancreatitis". Lancet. 386 (9988): 85–96. doi:10.1016/S0140-6736(14)60649-8. PMID 25616312.
- ^ Yadav, D; Lowenfels, AB (June 2013). "The epidemiology of pancreatitis and pancreatic cancer". Gastroenterology. 144 (6): 1252–61. doi:10.1053/j.gastro.2013.01.068. PMC 3662544. PMID 23622135.
- ^ Witt, Heiko (April 2007). "Chronic pancreatitis: challenges and advances in pathogenesis, genetics, diagnosis, and therapy". Gastroenterology. 132 (4): 1557–1573. doi:10.1053/j.gastro.2007.03.001. PMID 17466744.
- ^ GBD 2015 Disease and Injury Incidence and Prevalence, Collaborators. (8 October 2016). "Global, regional, and national incidence, prevalence, and years lived with disability for 310 diseases and injuries, 1990–2015: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2015". Lancet. 388 (10053): 1545–602. doi:10.1016/S0140-6736(16)31678-6. PMC 5055577. PMID 27733282.
{{cite journal}}:|first1=has generic name (کؤمک) - ^ GBD 2015 Mortality and Causes of Death, Collaborators. (8 October 2016). "Global, regional, and national life expectancy, all-cause mortality, and cause-specific mortality for 249 causes of death, 1980–2015: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2015". Lancet. 388 (10053): 1459–44. doi:10.1016/s0140-6736(16)31012-1. PMC 5388903. PMID 27733281.
{{cite journal}}:|first1=has generic name (کؤمک) - ^ Muniraj, T; Aslanian, HR; Farrell, J; Jamidar, PA (December 2014). "Chronic pancreatitis, a comprehensive review and update. Part I: epidemiology, etiology, risk factors, genetics, pathophysiology, and clinical features". Disease-a-month : DM. 60 (12): 530–50. doi:10.1016/j.disamonth.2014.11.002. PMID 25510320.