ستارخان
ستارخان، (ستارخان، قره‌داغلی ستارخان، میلّی سردار) (۱۸۶۸ - ۱۹۱۴) ایران مشروطه انقلابی‌نین باشچیسی. ستارخان، حاج حسن قره داغی نین اۆچونجو اوْغلو ۱۸۶۸-جی ایلده (۱۲۸۵ق) قاراداغ ماحالی‌نین بیشک یا سردار (ایندی کی آدی ) کندینده بیر آلوئرچی عاییله‌سینده آنادان اولموشدور.
مشروطه حرکاتی[دَییشدیر]
مشروطه حرکتلرینده باقرخان ایله بیرلیکده آذربایجان، قفقاز و خصوصاً تبریز اینقلابچیلارین نظم انتظام ایله قاجار شاهین قوشونونا قارشی قوردولار.
۱۹۰۵-۱۹۱۱-جی ایللرده باش وئرمیش مشروطه حرکاتی ستارخانی بؤیوک سرکرده سویه‌سینه قالدیردی. ۱۹۰۷-جی ایلده تبریز شهری‌نین امیرخیز محلّه‌سی‌نین فدایی‌لرینه رهبرلیک ائدن ستارخان اؤزونون قهرمانلیغی و شوجاعتی ایله بوتون فدایی‌لرین سئویملی سرکرده‌سینه چئوریلدی.
شورا مجلیسی توپا توتولدوقدان سوْنرا شاهین ۴۰ مین نفرلیک سیلاح‌لی قوه‌سی اینقیلابین بئشیگی تبریز شهرینه هوجوم ائتدی. ۱۹۰۸-جی ایلین ژوئن آییندا ستارخانین رهبرلیگی آلتیندا عالی حربی شورا یاراندی. عالی شورانین باش کوماندانی ستارخان و اونون موعاوینی باقرخان، عوضولری علی میسیو، حاجی علی ، سئید هاشم خان تعیین ائدیلدیلر. ۱۹۰۹-جو ایلین آوریل آیینا قدر تبریز عوصیانی دوشمنه بؤیوک تلفات وئرمک‌له اونون سیلاح‌لی قوه‌لرینی تبریزدن چیخارماغا نایل اولدو. بۇ ووروش‌دا ستارخان و باقیرخانین قهرمانلیغی نظره آلیناراق آذربایجانین اوستان انجمنی اؤز ایجلاسی‌نین قراری ایله ستارخانا " سردار ملّی " (خالق سرکرده‌سی) و باقیر خانا "سالار ملّی" (خالق رهبری) فخری آدلاری وئردی.
تبریزین مودافیعه‌سی حربی شورایا تاپشیریلدی. عوصیانچی‌لارین بۇ غلبه‌سی آذربایجانین باشقا ویلایت‌لرینه و بوتون ایرانا موهوم تاثیر ائتدی. تهران، قزوین، رشت، ایصفاهان و باشقا شهرلرده "ستارخان" آدلی کومیته‌لر یاراندی. ۱۹۰۸-جی ایلین اوکتوبر آیینا قدر آذربایجانین بیر چوْخ ویلایتلری دوشمنلردن تمیزلندی. اؤلکه‌ده اینقیلابی حرکاتین گوجلنمه سیندن قورخویا دوشن شاه و ایرتیجاع قوه لری تهراندا شورا مجلیسی‌نین یئنیدن آچیلماسینا ایجازه وئرمه‌یه مجبور اولدولار. ۱۹۰۸-جی ایلین دکابر آییندا آچیلان ایکینجی شورا مجلیسی ستارخان ایله باقیرخانین خیدمت‌لرینی قییمتلندیرمک مقصدیله اونلارین شکیل‌لری اوزرینه قیزیل سویو ایله باسیلمیش فخری لؤوحه یارانماسینی تصدیق ائدیب، مجلیسین یئنیدن آچیلماسی زامانی اونو تریبونادان آشماغا فرمان وئردی.
تبریز شهری نین غلبه‌سیندن سوْنرا اینقیلاب‌چی‌لارین نوفوذلاری‌نین آرتماسی ایرانین ایرتیجاع قوه‌لرینی، خوصوصی‌له روسیه ایمپئرییاسی و اینگیلیس ایمپریالیزمینی قورخویا سالدی. اونلار ستارخانی و اونون فدایی‌لری‌نی نوفوذدان سالماق اوچون ستارخان و باقیرخانی فدایی‌لردن، تبریزدن آییرماغا چالیشدیلار. اینگیلیسین خاریجی ایشلر ناظیری ادوارد کارینین بۇ اؤلکه‌نین ایرانداکی سفیری جورج بیرلی‌یه گؤندردیگی تلگرامدا (۱۹۱۰/۳/۱۶) دئییلیردی کی، ستارخان و باقرخان تئزلیکله تبریزدن چیخاریلمالیدیر. بوندان سوْنرا ایرانین باش ناظیری، میلّی شورا مجلیسی ایشه قاریشیب ستارخان و باقرخانی تهرانا گئتمه‌یه مجبور ائتدیلر. ۱۹۱۰-جو ایل مارس آیی نین ۶-سیندا ستارخان و باقرخان ۳۰۰ نفر فدایی ایله تهرانا یولا دوشدو. ۱۹۱۰-جو ایلین اپرئل آیی نین ۳-اونده ستارخان تهرانا چاتدی. قوربانلار کسیلدی، تهران اهالی‌سی اونو نیجات‌وئریجی رهبر کیمی قارشیلادی.
