عبدالحمید ابن تورک
عبد الحمید ابن واسع ابن تورك- 9. عصرده یاشامیش تورک اصیللی موسلمان ریاضیاتچی. کئچمیشی حاقّیندا چوخ آز بیلگی الده‌دیر. اونونلا ایلگیلی ایکی قئید وار، بیری ابن ندیم و دیگری ابن قفطی[۱] طرفیندن، فقط بیلگی‌لر عئینی دئییلدیر. آنجاق ابن قفطی اونون آدینی عبدالحمید ابن واسع ابن تورک جیلی اولاراق یازیر. جیلی، گیلان آنلامینا گلیر.[۲] د. پینگری‌یه گؤره، او خوتال (آمو دریا)نین قوزئیینده و بدخشانین باتی‌سیندادیر) ویا گیلان دوغوملودور. ابو برزه فاضل ابن محمد ابن عبدالحمید ابن تورک (اؤ. باغداد، 27 صفر 298) (4 نووامبر 910)[۳]-ون اونون نوه‌سی اولدوغو گؤرونور.اونونجو عصرده ابن ندیم ، عبدالحمید[۴] ایله ایلگیلی اونون آدی‌نین ابوالفضل عبد الحمید ابن واسع ابن تورک الخوتالی (ویا الجیلی)، سوی‌آدینی‌نین ابو محمد اولدوغونو سؤیله‌ییب ایکی اثرینی سادالاییر:
- کتاب الجامع فی الحساب (" کومپلکس حساب کیتابی ") آلتی کیتاب حالیندا دیر؛ او ایتیبدیر، بلکی ده، آشاغیداکی دؤردونجو کیتابین بیر پارچاسی‌دیر.
- کتاب المعلات (" ایشلم‌لر کیتابی") ایتیبدیر. بو باشلیقلی و "کتاب المساحه" ("اؤلچمه کیتابی") ایله بیر کیتاب داها ابن ندیم طرفیندن ابو برزه‌یه عاید ائدیلمیشدیر.
ابن قفطی[۵] ایسه، الفهرست، کیمی بیرینجی کیتابین آدینی چکیر آنجاق ایکینجی کیتاب یئرینه، او آشاغیداکی کیتاب‌لاری سادالاییر:
- "نوادر الحساب و قواصّ الاعداد" ( " حساب‌لاما و سایی‌لارین اؤزل‌لیک‌لری چئشیدلری کیتابی " )، ایتیبدیر.
- کتاب الجبر والمقابله ( " قاریشیق موعادیله‌لرده منطیقی ضرورت‌لر") [۶]
آیدین ساییلی‌یا گؤره؛ خلیفه مأمون زامانیندا ماورالنهرده دوغولان 9. عصرین ایلک یاری‌سیندا یاشایان ابن تورک (عبدالحمید ابن واسع ابن تورک ابو فاضل) ( ؟ - 847) جیل شهریندن اولدوغواوچون ال-جیلی ویا ریاضیاتچی آنلامینا گلن الحاسب ده آدلانیردی. آدیندان دا آنلاشیلدیغی کیمی تورک اوغلو اولان بو بیلیم آدامی سایی‌لار تئوری‌سی و جبر قونولاریندا چالیشمیشدیر. اثرلری "کتاب الجامع فی الحساب" (آلتی کیتاب حالیندا دیر)، "کتاب المعلات" ، "کتاب المساحه" (اؤلچمه ایشلری)دیر.[۷]
اونون ائرکن دوققوزونجو عصرده باغداددا یاشادیغی و چالیشدیغی و ریاضیات اثرلری یاییملادیغی کسیندیر[۸].
او جبر اوزرینه بیر چالیشما یازمیش، قاریشیق موعادیله‌لرده منطیقی ضرورت‌لر " اولاراق آدلاندیریلان ایکینجی درجه دن موعادیله‌لرین چؤزومو اوزرینه ساده‌جه بیر بؤلومو الیمیزه چاتمیشدیر.
عبدالحمید ابن تورکون، "کتاب الجبر و المقابله " باشلیقلی ال یازماسی، خوارزمی‌نین "الجبر"ینه چوخ بنزه‌ییر، عئینی زاماندا حتّی بلکه اوندان داها ائرکن ده یاییملانمیش اولا بیلر.
اتک یاز‌ی‌لار
[دَییشدیر]- ^ nbah al-ruwat 'ala anbah al-nuhat, yaklaşık bin Müslüman bilginlerin öz geçmişini içerir.
- ^ Ibn Turk 7 Kasım 2012 tarihinde Wayback Machine sitesindearşivlendi. (Arapça) Dāʾirat al-Maʿārif-i Buzurg-i Islāmī, Cilt 3, no. 1001, Tahran. Çeviri Encyclopædia islamica içinde (İngilizce)
- ^ Ebn al-Qefṭī, Tārīḵ al-ḥokamāʾ, yayımcı J. Lippert, Leipzig, 1903, s. 406
- ^ Abu’l-Faraj Moḥammad b. al-Nadīm, Kitāb al-Fihrist, s. 281.
- ^ Ebn al-Qefṭī, Taʾrīḵ al-ḥokamāʾ, yayımcı J. Lippert, Leipzig, 1903, s. 230.
- ^ D. Pingree, ʿAbd-al-Ḥamīd b. Vāse 1 Aralık 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Encyclopedia Iranica.
- ^ Aydın Sayılı, Abdülhamit İbni Türk'ün Katışık Denklemlerde Mantıki Zaruretler Adlı Yazısı ve Zamanın cebri. TTK Ankara 1962.
- ^ Ahmed Djebbar, L'algèbre arabe, genèse d'un art, Vuibert/Adapt, 2005, s. 214. ISBN 2-7117-5381-6