خوارزمی

ویکی‌پدیادان، آچیق بیلیک‌لیک‌دن
Muḥammad ibn Mūsā al-Khwārizmī
محمد بن موسی الخوارزمی
خوارزمی‌نین بیر شوروی دامغاسیندان آلینمیش خیالی بیر گؤرونتوسو
دوغومت. 780
اؤلومAfter 847[۱][۲] (aged c. 70)
Academic background
Academic work
Eraایسلامین قیزیل چاغی
(عباسی خلافتی)
Main interestsریاضیات، آسترونومی، جوغرافیا
Notable worksThe Compendious Book on Calculation by Completion and Balancing, Book of the Description of the Earth, Astronomical tables of Siddhanta
Notable ideasTreatises on جبر and Hindu–Arabic numeral system
InfluencedAbu Kamil[۳]

خوارزمی یوخسا أبو جعفر محمد بن موسی الخوارزم، خارزم ویلایتینده (ایندیکی اؤزبکیستان) آنادان اولان بؤیوک عالیم‌ایمیش.[۴]

حساب، نوجوم، فلسفه، جوغرافیا و تاریخ بیلگیلری اولان بویوک بیلگیلر صاحبی.[۵][۶][۷]

عباسی خلافتی چاغیندا (۱۸۵ اینجی قمری ایلده) یا بیلنن ۸۵۰اینجی میلادی ایلده دونیایه گوز آچیب.[۸] او حساب بیلگیلرینده جبر حسابیندا یارادان محاسبه‌لره گوره دۆنیادا آدلیم اولدی و شهرته یتیردی. جبر آتاسی آد وئریلیب و اونا تای بیر بیلگیسی اولان عباسیلر چاغیندا و سون ایللرده تاپیلمایب و جبر علمینی یارادیب. اونون آدی خیوه یا خوارزم شهریندن گلیب کی اونون آنادان اولان یئریدی. ابن ندیم و قفطی اونی خیوه لی یازیبلار[۸] جرج ساترن اوز کیتابلاریندا دوقوزونجی قمری یوز ایلی خوارزمی یوز ایلی آد وئریب.[۹][۱۰]

ایکی فرجه‌لی معادله‌لری و خطی معادله‌لری حل ائتماق اونون دئیرلی ایشیدی؛ و اونون کیتابلاری اوروپاده لاتین دیلده یازیلدی و اونا گوره یونانی حسابلار اورپاده اوز یئرین عربی هندی حسابلارا وئردی.[۱۱]

جبر کلمه‌سی اونون آدیندان گلیب کی همان القوریتم یا الخوارزمی کلمه سیندن گلیب. مأمون خلیفه اولاندا او بغداد دارالحکمه سینده دیوفانت حسابلارین باشا یئتیردی و جبر علمینی قوردی.

قایناقلار[دَییشدیر]

  1. ^ Toomer, Gerald J. (1970–1980). "al-Khuwārizmī, Abu Ja'far Muḥammad ibn Mūsā". In Gillispie, Charles Coulston (ed.). Dictionary of Scientific Biography. Vol. VII. pp. 358–365. ISBN 0-684-16966-5.
  2. ^ Vernet, Juan (1960–2005). "Al-Khwārizmī". In Gibb, H. A. R.; Kramers, J. H.; Lévi-Provençal, E.; Schacht, J. (eds.). The Encyclopaedia of Islam. Vol. IV (2nd ed.). Leiden: Brill. pp. 1070–1071. OCLC 399624.
  3. ^ O'Connor, John J. ; Robertson, Edmund F. , "Abū Kāmil Shujā' ibn Aslam", MacTutor History of Mathematics archive, University of St Andrews.
  4. ^ http://www.tebyan.net/newindex.aspx?pid=131122
  5. ^ al-Daffa', Ali Abdullah. The Muslim contribution to mathematics. London: Croom Helm, 1977. ISBN 0-85664-464-1.
  6. ^ Hogendijk, Jan P.. «al-Khwarzimi". Pythagoras 38، ش. 2 (1998): 4–5. ISSN 0033-4766.
  7. ^ archive copy. آرشیولنیب اصلی نۆسخه‌دن on 2018-04-30. یوْخلانیلیب2015-09-20.
  8. ^ ۸٫۰ ۸٫۱ «پیشینیان فرهیخته: خوارزمی». کتاب ماه علوم و فنون ۲، ش. ۱۱۸ (مهر ۱۳۸۸): ۴۰.
  9. ^ جرج ساترن. جلد یک. ۱۳۷۵. ۵۳۳.
  10. ^ شمس الدین محمدبن محمود آملی. نفائس الفنون فی عرایس العیون.
  11. ^ Gandz, Solomon. “The Origin of the Term "Algebra"”. The American Mathematical Monthly 33, no. 9 (November 1926): 437–440. ISSN 0002-9890.