قرانادا امیرلیغی
Emirate of Granada إمارة غرﻧﺎﻃﺔ Imarat Gharnāṭah | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1230–1492 | |||||||||
 Flag
.svg) میلی نیشان
| |||||||||
| شوعار: Wa lā gāliba illā-llāh (عربجه: ولا غالب إلا الله, lit. 'There is no victor but God') | |||||||||
 Territory of the Nasrid Kingdom from the 13th to 15th centuries | |||||||||
| وضعیت | Tributary state of the Crown of Castile (intermittent) | ||||||||
| پایتخت | قرانادا | ||||||||
| عۆموُمی دیللر | Official language: Classical Arabic Other languages: Andalusi Arabic, مست عربی دیلی, بربر دیلی, Ladino | ||||||||
| دین | Majority religion: سونیلر Minority religions: کاتولیک کلیساسی یهودیلیک | ||||||||
| دؤولت | Hereditary monarchy | ||||||||
| سولطان | |||||||||
• 1238–1273 | بیرینجی محمد (قرانادا) | ||||||||
• 1487–1492 | Muhammad XII | ||||||||
| تاریخی دؤنم | Late Middle Ages | ||||||||
• یارادیلدی | 1230 | ||||||||
| 1492 | |||||||||
| |||||||||
| بوگون بیر حیصه‌سی | |||||||||
قرانادا امیرلییی و یا بنی اهمر دؤولتی — کورداوفا خیلافتی سوقوط ائتدیک‌دن سوْنرا اندلوس‌دا ۱۲۳۳ (میلادی)-جو ایلده مرکزی قرانادا اوْلان قرانادا امیرلییی قۇرولدو. بۇ دؤولت ده اندلوس امویلری کیمی علم ساحه‌سینده چوْخ ایر‌لی گئتمیش، دؤورون ان یۆکسک علم مرکزلرینی یاراتمیش‌دیر. بۇنلاردان ان اهمیت‌لی‌سی قرانادادا الحمرا سارایینین کیتابخاناسی ایدی.
قرانادا امیرلییی اۇزون مدت مسیحیت ایستیلاسینا قارشی دایانمیش‌دیر. لاکین، آراقون شاهی ایکینجی فردیناند (آراقون) و کاستیلیا کرالیچاسی ایزابللا ائولنه‌رک واحید ایسپانیا دؤولتی‌نین تملینی قوْیدولار و موسلمانلارا قارشی بیرلش‌دیلر. مقاومت گؤستره بیلمه یَن قرانادا امیرلییی‌نین سوْن حؤکمداری عبدالله ساغیر عثمانلی ایمپیراتورلوغو حؤکمداری ایکینجی بایزیددن کؤمک ایسته‌دی. ۲-جی بایزید قارداشی جم سولطانلا باغلی پروبلم و کیفایت قدر دونانماسینین اوْلماماسی سببین‌دن بۇ اؤلکه‌یه کؤمک ائده بیلمه‌دی. عبدالله ساغیر مسیحیت کراللارلا بیر مۆقاویله باغلایاراق تسلیم اوْلدو. شهری ترک ائدن اندلوس امیری‌نین سوْن دفعه آغلایاراق شهری سیر ائتدیی داشلیق بۇ گۆن "اومویلرین سوْن نفسی" آدی ایله مشهوردور.
باغلانان مۆقاویله‌یه و تسلیم شرطلرینه گؤره موسلمانلارلا پیس داورانیلمامالی ایدی. لاکین، بۇ شرطلر ایکی هفته یئرینه یئتیریل‌دی. داها سوْنرا موسلمانلارا هر جور آمان‌سیزلیقلار ائدیل‌دی. ایسلام مدنیتی‌نین ان گؤزل یئرلریندن اوْلان اندلوس یاندیریلیب ویران قویول‌دو. صنعتکارلیق نومونه‌سی اوْلان مسجیدلر داغیدیل‌دی. موسلمان اوْلدوغونو حیس ائتدیرنلره، بیر کلمه ده اوْلسا عرب دیلینده دانیشانلارا، شئایر سؤیلینلره، کؤهنه عائله آدلارینی داشییانلارا، میلّی و دینی پالتار گئینلره، حتی حاماما گئدنلره بئله یاخالاندیقلاری زامان زیندان، سورگون و دیری-دیری یاندیریلماق کیمی آغیر جزالار وئریلیردی.
ایسپانیاداکی سوْن موسلمان دؤولتی اوْلان قرانادا امیرلییی‌نین ۲ ژانویه ۱۴۹۲ (میلادی)-جی ایلده سوقوطون‌دان سوْنرا ۲-جی بایزید بوراداکی موسلمان و یهودیلری خلاص ائتمه یی کمال رئیسه تاپشیردی. کمال رئیس مینلرله موسلمان و یهودینی قوزئی آفریقایا، اوْرادان ایسه عثمانلی توْرپاقلارینا کؤچوردو. یهودیلر ۱۹۹۲ (میلادی)-جی ایلده تورک توْرپاقلارینا گلمه‌لری‌نین ۵۰۰-جو ایللیینی قئید ائتدیلر.
اندو‌لوسون موسلمانلارین الین‌دن چیخماسی ایله بۇرادا هر شئی بیر آندا دٌییشدی. ایسلام مدنیتین‌دن و اوْنون اوْرتایا قویدوغو اثرلردن ایز ساخلاماماغا چالیشان ایسپانیالار بۆتون کیتابلاری و صنعت عابیده‌لرینی محو ائتمه‌یه چالیش‌دیلار. اوْ اثرلر کی، چاغداش علم بۇ سٌوییه‌یه گلمه‌سی اۆچون اوْنلارا بورج‌لودور. مشهور کیمیاچی عالیم پی یر کوری‌نین دئدیی کیمی اندولوس‌دان الیمیزده اوْتوز کیتاب قالدی و بیز اوْنونلا آتومو پارچالاماغی باجاردیق.
محو ائتمه سیاستی ساده‌جه یازیلان کیتابلارا، تیکیلٌن بینالارا قارشی آپاریلمیردی. عینی زاماندا دادگاه محکمه‌لری قوران کلیسا بورانین موسلمان جامااتینا اوْلمازین عذاب-اذیّتلر وئرمه‌یه باشلادی.