قیزیل آلما
قیزیل آلما، تورکلر اؤزللیکله اوغوز تورکلری اۆچون قیزیل آلما، اوزرینده دوشونولدوکجه اوزاقلاشان آنجاق اوزاقلاشدیغی درجه‌ده جاذیبه‌سی آرتان اۆلکولر(اوغرونا چالیشیلان) و یا دۆشلردیر. (گئرچکلشمه‌سی ایسته‌نیلن شئی، اومید)
کلمه‌نین تام اولاراق نه زامان، هاردا و نئجه کئچدیگی بیلینمه‌مکله بیرلیکده تاریخی آخیش ایچریسینده همیشه غرب یؤنونده ایره‌لیله‌مه‌نین بیر سیموولو اولموشدور. ایستانبولون فتحیندن سونرا، قیزیل آلمانین، رومدا تاپیلان سنت پیتر کیلیساسی‌نین محرابینداکی آلتین توپ اولدوغو ایره‌لی سورولموشدور.
تورک میفولوژی‌سینده آلما
[دَییشدیر]آلما، تورک و آلتای خالق اینانجیندا و میفولوژی‌سینده موقدّس بیر مئیوه‌دیر. آلما، اوْلما، اوُلما، اوُلموْ اولاراق دا دئییلر. موغولجا آلیمان (آلیماه)دیر. مئیوه‌لرین آناسی و آتاسی اولاراق قبول ائدیلیر. آغاجی‌نین چیچکلری چهرایی و یا آغ آچار. نووه‌لی موختلیف رنگلی مئیوه‌سی اولان بیر آغاجدیر. قادینلا کیشی‌نین بیر-بیرینه دویدوغو سئوگی‌نین سیموولودور. آغ‌ساققال‌لی‌نین الیندن آلدیغی آلمانین قابیغینی یئین سونسوز قادین اکیز دوغورور. قیزیل آلما اۆچون اوردولارا قیته‌لر آشمیشدیر. ناغیللاردا همیشه جادولو آلمالار واردیر. سیرلی باغلاردان همیشه او اوغورلانمیش، اوزرینه ماهنیلار قوشولموش، قیزلارین یاناغی اونا بنزه‌دیلمیشدیر. دونیادا ان چوخ نؤوع اولان آغاج آلمادیر. ان چوخ یئتیشدیریلن و ان چوخ یئییلن مئیوه ده اودور. یئتکینلشمه‌نی تمثیل ائدیر. نؤوعون هامیسی، یئر اوزونه اورتا آسیادان یاییلمیش اولوب آلتای و قافقاز منشألیدیر. قازاخیستانین پایتاختی آلماتی‌نین کؤهنه آدی آلما آتادیر و آلمانین دونیایا بورادان یاییلدیغینا اینانیلار. آدم ایله حوانین جنّتده یئدیکلری قاداغان مئیوه‌نین آلما اولدوغو، قاداغانین ایسه اصلینده جینسل‌لیگی احتیوا ائتدیگی، بو سببله ده آلمانین جینسل‌لیگی سیموولیزه ائتدیگی ایدیعا ائدیلیر. یئر اوزونده آز قالا هر جوغرافییادا یئتیشمه‌سی اونو بیر سیموولا چئویرمیشدیر و بیر چوخ سیویلیزاسیادا آلما ایله علاقه‌دار افسانه و ناغیللارا راست گلینیر.
اتیمولوژی
[دَییشدیر]آلما سؤزو (آل) کؤکوندن تؤره‌میشدیر. اورتا آسیا تورکجه‌سیندن درحال بوتون تورک دیللرینه عئینی کؤکدن کئچه‌رک ایستیفاده ائدیلن آد آنادولو تورکجه‌سینده، آلما -> الما چئوریلمه‌سینه اوغرامیشدیر. سؤزون کؤکونده؛ "آلماق" فعلی‌نین و مئیوه‌نین رنگینی سیموولیک اولاراق ایفاده ائدن "آل" (قیرمیزی) صیفتینین اولدوغو بیلینمکده‌دیر.
قایناق
[دَییشدیر]تورک افسانه سؤزلوگو، دنیز قاراقورد، تورکیه، 2011،