قیزیل گول (رُز)
قیزیل گول ـ بیر تۆر بیتکی.[۱][۲] قیزیل گول یا لاتین دیلده رُز کی 150 جوره دۆنیادا گوریر و نئچه جوره گولون آدی دی کی یر کوره سینده یایالیب وگوزل گوللر زینت اۆچون باغچالاردا بئجریب.
| قیزیل گول | |
|---|---|
| |
| قیزیل گول | |
| علمی قوروپلاشدیرما | |
| عالم: | |
| عائله: | |
| جینس: | |
| ایکیلی آدی | |
| Rosa damascena Mill | |
| سینونیم‌لر | |
آد
[دَییشدیر]رز یا تورکجه ده قیزیل گول کی تورکی دیلده اصلی گوزل گول یا گووزیل گویول گلیب قیزیل یا گووزیل گووکلمه سیندن کی یتره دونوشونده روح ونفس معناسی وئریب وگوول یا گول یا گوئیل همان گوزللیقین مصدریدی کی هامیسی گوو کلمه سیندن آچیلیشیب آرامی دیلده اونا وردا دئیبلر کی سامی آکادی دیلده وردو کلمه سیندن گلیب وعربلر ارمنی لر وفاسلار و بوتون آرامیدن اولان سامیلر اونا وردا دئیبلر رز کلمه سی لاتین دیلده رودو سسلنیب کی همان سامی لغتدن آلینمیش کلمه دی کی لاتین دیلده آرامی لغتدن اونا رودو یا وردو سسلیبلر و رز کلمه سی اله گلیب آرامی فاسلار اونا وردا کی همان سامی دیلیندن گلمیش کلمه دی آد وئریبلر و ایل ایری تورکلر ماغدنیاده اونا گوزل ایلی آد وئریبلر. ایندی بیزیم دیلده بوتون رز گوللره قیزیل گول آد وئریلیب و علمی کلمه لرده رز کلمه سی ایشه گلیر.
پایلایشی
[دَییشدیر]نئچه جوره قیزیل گولوموز واردی کی حتی هلو توت فرنگی تمشک آلی گیلاس هامیسی قیزیل گول پایلایشیندان دی و بو پایلایشدا بوتون گوللرین 5 گول یپراقی و5 کاس یپراقی وار کی هامیسینین بایراخلاری وپیتاخلاری وار آمّا چون اولاری پیود ویریب واولاری جوره بجوره گوردیبلر اولارین گول یپراقلاری چوخالیب و گوزه گلیم اولوب
قیزیل گولون 4 پایلایشی وار کی اولارین بیرینه رز وئیده آد وئریبلر و اوچ پایلایشی رز آدلانیمیب رز وئیده پایلایشدا بوتون اوزی گورن رز گوللری واردی کی اولارین 4 بولونوشی وار وهر بولونوشده 10 جوره گول وار
گولون گورمه سی
[دَییشدیر]150 جوره رز گولی وار کی هرگولون بیر پیتاخی وار کی یوخاری گئدیب و چیخاندان سورا نئچه ایل یاشار قیشدا یپراقلاری توکولر آمّا سویوخا چوخ دوامی وار بعضی رز گوللری اوزی گورن دیلر کی اوروپا اسیا و قوزئی آمریکادا گورر آمّا دونیانی گونئی طرفینده اوزی گورن رز گولی یوخدی و بو گولی قوزئی دن گونی طرفینه آپاریبل
یاپراق
[دَییشدیر]2.5 سانتیمتر یاپراقلاری وار مینیاتورگولده 18 سانتیمتره جان یتیشیر یاپراقلار دراق کیمی و یپراقلارین دوره سی بیز بیز دی
تیکان
[دَییشدیر]پیتاقلاریندا خار وتیکان وار بو تیکانلار کهنه پیتاقلاردا یوخدی آمّا ایکی ایللیق وبیر ایللیق پیتاقلاردا وارید نازیک پیتاقلاردا نازیک وچوخلی تیکانی وار آمّا یوغون ویاشایشلی پیتاقلاردا تیکانلاری آزدی آمّا یوغون وباتاندی .تیکانلار ایپیدرمی گوریشدی و اونون قابیغیندا چیخیب وپیتاغین ایچریسینه گئتمیر اونا گوره قابیغین سورسان تیکانلاری چیخار وقوپار
کاسا یپراق
[دَییشدیر]گول کاساسی دی کی چیچکلر اونون آراسیندا قالار آمّا بوی آچدیقجا گول بو کاسانی آچار و گول یاپراقلاری بیلینر
گول یاپراقی
[دَییشدیر]شیرین ایی گلر و آیی لر و حشره لر او شیرین ایه طرف گلر بو ایش اونون لقاحینا یاردیم ائدر و گول لیقاح اولاندان سورا گول یاپراقلاری قورویار و دوشر
گولاب
[دَییشدیر]گول آب آرامی دیلده یا عطیر بیر محمدی قیزیل گولدن اله گلر و آذربایجان اؤلکه سینده سهند داغلاریندا چوخلی عطیر چکیلر
قایناقلار
[دَییشدیر]قیزیل گولون میرابباسی اولار اونی قورودوب ویملی لرین اوستونه سپللر قیزیل گولون قوروسون ساری شیله و بعضی یمه لیلرده ایشلدیللر گولابی قنادیلار شرینیلرده ایشلدیب وشیرین پز لر اونی لطیفه ده ایشلدیر
- ^ جمشیدی النجارقی، سلیمان؛ رمضانی، عادل؛ اسامی محلی گیاهان آذربایجان[دائمی اولو باغلانتیلی]، گرگان: انتشارات نوروزی، ۱۳۹۵.
- ^ میانا سسی سایتی. معرفی 150 گیاه بومی میانه (با زبان محاوره ای میانه، همراه با معادل فارسی)، یوخلاما تاریخی: ۸ مهر ۱۳۹۷.