چور
شابلون:فرشته اساطیری چوْر – تۆرک خالق مدنیتینده جین دئمکدیر. چئر، چۇر، شوْر، شار، چوْرا، چۇرا شکلینده ده ایفاده ائدیلیر. مغولجادا چوْتگوْر، چۇتگور، چۇتکور، چئتگئر، چئتکئر، چیدکور، سۆدکور، سؤتکؤر دئيیلر. گؤزله گؤروله بیلمه‌ين، اوْددان يارائدیلمیش وارلیق.
خصوصيتلری
[دَییشدیر]آنادوْلودا جین چارپمیش و رۇحی خسته معناسیندا چوْرلو تعبیری ایستیفاده ائدیلر. خئيیر و يا شر اوْلانلاری مؤوجوددور. هر يئرده اوْلا بیلر، لاکین گؤزه گؤرونمزلر. قوْرويوجو رۇح دئيیلدیرلر. آغاج آلتی، قارانلیق کۇيتولار، اؤرئندئن، يێخیق ائولر، سۇ ساحللری، کؤرپو آلتی کیمی طبیعتین سرحدی اوْلان يئرلرده ياشامالاری اوْنلارین طلسملی و قارانلیق گۆجلرله اوْلان ماراغینی داها ایلک باشدا اوْرتايا قوْيار. دمیردن قوْرخارلار. بسم الله دئمک اوْنلاری اۇزاقلاشدیریر. (بسم الله ایسلامین تأثیری ایله گلمیش بیر عنصردور.) جینلرین باشلارینداکی قالپاق و يا پاپاق اله کئچیریلدیگینده اوْ جین اؤلر. اؤلمه‌دن اوّل ده گؤرونمزلیگینی ایتیرر. چۆنکی گؤرونمزلیگی تامین ائدن باشینداکی قالپاقدیر. يئری گلمیشکن قئيد ائتمک لازیمدیر کی، ناغیل و داستانلاردا سئهرلی بؤرکونو گئيه‌رک گؤرونمز اوْلان قهرمانلار واردیر. بۇ باشلیقلارین جینلردن اله کئچیریلمیش اوْلماسی احتیمالی يۆکسکدیر. ایلان و قۇش گؤرونوشونده اوْلانلاری واردیر. قێلیقدان قێلیغا گیره بیلرلر. چوْر وۇرماسی، چوْر چارپماسی، چوْر ديَمه‌سی کیمی دئيیملر جینلره باغلی خسته‌لیکلری ایفاده ائدر. ان چوْخ دا آغیز ايیلمه‌سی، قیسما ایفلیج و يا يادداش ایتکیسی بۇ حادثه‌‌له باغلانتیلاندیریلیر. چوْر بعضا ده رۇحی خسته‌لیک معناسینی وئرر. بێچورا دئيیلن بیر نوْع ائولرده و زیرزمینلرده ياشايیر. قادین قێلیغینا گیرر. آرچورا آدی وئریلن باشقا بیر نوْع ایسه مئشه‌لرده گزر. چؤترؤگ مغولجادا دا شیطان دئمکدیر. اوْيون اوْيناماغی سئور. اوْنون اوْيون ایسته‌يینی قبول ائدن اوْلسا، اؤلدورنه قدر قێدیقلايار.
ياکوت دیلینده، پیس رۇح معناسینی وئرن "چۇغوْرت" سؤزو وار. آراشدیرمالارا گؤره، تۆرک دیللرینده‌کی "چوْر" سؤزو (و اوْنون باشقا بیر سؤيله‌يیش فوْرماسی اوْلان "چر")، رۇس دیلینده‌کی "چرت" سؤزو ایله ده مقایسه ائدیلیر. رۇسجا "چئرت"، "جهنمده ياشايان، پیس قۆووه‌لری تمثیل ائدن ماوراالطبیعه وارلیق، شیطان و ایبلیس" معناسینی وئرر. بئلاروسجادا ایستیفاده ائدیلن "جوْرت" سؤزو ده يئنه عئینی معنانی وئرر.
- آغچوْرا (آکچوْر): ياخشی رۇح. خئيیرلی جین.
- قاراچوْرا (کاراچوْر): پیس رۇح. شر جین.
چوْراباش
[دَییشدیر]چوْراباش - تۆرک و آلتای خالق اینانجیندا، دوْخسان قوْيون دریسیندن کۆرکو و سکسن قوْيون دریسیندن بؤرکو (شاپکاسی) اوْلدوغونا اینانیلان جیندیر.
چرتگری
[دَییشدیر]چرتگری - تۆرک و آلتای خالق اینانجیندا شیطان آنلايیشینی قارشیلايار. چوْرلارین ان تهلوکه‌‌لی و ان پیسلریدیر. اینسانلارا آغیر ضررلر وئره بیلرلر. قوْرخونج و گۆجلو قابلیتلری واردیر.
چوْرامان
[دَییشدیر]چوْرامان، جینلرله مشغول اوْلان شخصلره دئيیلیر. چوْرامون و يا شوْرامون اوْلاراق دا ایفاده ائدیلر. جین چێخاریجی، جینجی مۆعلیم. دیگر دۆنيايا عاید وارلیقلارین ياریم، اسکیک، تک اوْرقانلی اوْلمالاری سببی ايله اوْنلارلا مشغول اوْلان بۇ جۆر اینسانلارین دا، فیکراً و يا بدنله ياریم اوْلدوقلاری و يا گله‌جکده اوْلا بیله‌جکلری اینانجی مشهوردور. بۇ آنلايیش چارپیلما، چارپیق، چارپیلمیش کیمی سؤزلرله ایفاده اوْلونور. بۇ وارلیقلارلا مشغول اوْلماق تهلوکه‌‌لیدیر.
ائتیموْلوْژی
[دَییشدیر](چوْر/شوْر) کؤکوندن تؤره‌میشدیر. خسته‌لیک و گؤزله گؤرولمه‌مه معناسی داشیيیر. مۆختلیف دیللرده فرقلی اوْخونوشلاری مؤوجوددور. عربجه شر ایله بیر علاقه‌‌سی يوْخدور. يالنیز بیر اوْخشارلیقدیر. مغولجادا چؤترؤگ، شیطان دئمکدیر.
قایناقلار
[دَییشدیر]- آذربایجان جۆمهۇریتی تۆرکجه‌سی ویکی‌پدیاسی‌نین ایشلدنلری طرفیندن یارانمیش«Çor»، مقاله‌سیندن گؤتورولوبدور. (۲۴ اوْکتوبر ۲۰۱۷ میلادی تاریخینده یوْخلانیلیبدیر).
- Türk Əfsanə Sözlüyü, Dəniz Qaraqurd, Türkiyə, 2011, (OTRS: CC BY-SA 3.0) Archived 2022-03-21 at the Wayback Machine.
- Türk Mitolojisi Ansiklopedik Sözlük, Celal Beydili, Yurt Yayınevi (S - 139)
- Türk Mitoloji Sözlüğü, Pınar Karaca Archived 2012-12-09 at the Wayback Machine.