پرش به محتوا

ایت

ویکی‌پدیادان، آچیق بیلیک‌لیک‌دن
(کؤپک-دن يوْل‌لاندیریلمیش)

ایت
زامان محدوده‌سی: 0.0142–0 Ma
Late Pleistocene to present[۱]
Domesticated
علمی قوروپلاشدیرما edit
عالم: حئیوان
تیپ: خوْردالیلار
صینیف: ممه‌لیلر
دسته: ییٛرتیجیلار
عائله: Canidae
جینس: Canis
Linnaeus, 1758[۲]
نوع:
C. familiaris
ایکیلی آدی
Canis familiaris
Linnaeus, 1758[۲]
سینونیم‌لر[۳]
List
  • C. aegyptius Linnaeus, 1758
  • C. alco C. E. H. Smith, 1839,
  • C. americanus Gmelin, 1792
  • C. anglicus Gmelin, 1792
  • C. antarcticus Gmelin, 1792
  • C. aprinus Gmelin, 1792
  • C. aquaticus Linnaeus, 1758
  • C. aquatilis Gmelin, 1792
  • C. avicularis Gmelin, 1792
  • C. borealis C. E. H. Smith, 1839
  • C. brevipilis Gmelin, 1792
  • C. cursorius Gmelin, 1792
  • C. domesticus Linnaeus, 1758
  • C. extrarius Gmelin, 1792
  • C. ferus C. E. H. Smith, 1839
  • C. fricator Gmelin, 1792
  • C. fricatrix Linnaeus, 1758
  • C. fuillus Gmelin, 1792
  • C. gallicus Gmelin, 1792
  • C. glaucus C. E. H. Smith, 1839
  • C. graius Linnaeus, 1758
  • C. grajus Gmelin, 1792
  • C. hagenbecki Krumbiegel, 1950
  • C. haitensis C. E. H. Smith, 1839
  • C. hibernicus Gmelin, 1792
  • C. hirsutus Gmelin, 1792
  • C. hybridus Gmelin, 1792
  • C. islandicus Gmelin, 1792
  • C. italicus Gmelin, 1792
  • C. laniarius Gmelin, 1792
  • C. leoninus Gmelin, 1792
  • C. leporarius C. E. H. Smith, 1839
  • C. lupus familiaris Linnaeus,1758
  • C. major Gmelin, 1792
  • C. mastinus Linnaeus, 1758
  • C. melitacus Gmelin, 1792
  • C. melitaeus Linnaeus, 1758
  • C. minor Gmelin, 1792
  • C. molossus Gmelin, 1792
  • C. mustelinus Linnaeus, 1758
  • C. obesus Gmelin, 1792
  • C. orientalis Gmelin, 1792
  • C. pacificus C. E. H. Smith, 1839
  • C. plancus Gmelin, 1792
  • C. pomeranus Gmelin, 1792
  • C. sagaces C. E. H. Smith, 1839
  • C. sanguinarius C. E. H. Smith, 1839
  • C. sagax Linnaeus, 1758
  • C. scoticus Gmelin, 1792
  • C. sibiricus Gmelin, 1792
  • C. suillus C. E. H. Smith, 1839
  • C. terraenovae C. E. H. Smith, 1839
  • C. terrarius C. E. H. Smith, 1839
  • C. turcicus Gmelin, 1792
  • C. urcani C. E. H. Smith, 1839
  • C. variegatus Gmelin, 1792
  • C. venaticus Gmelin, 1792
  • C. vertegus Gmelin, 1792

ایت و یا کؤپک (لاتینجه: Canis lupus familiaris)، جارنیوورا دسته سیندان بیر ممه‌لی نؤعو.

خصوصیتلری

[دَییشدیر]

باشی آز چوْخ اوزون، اۆست چنه‌ده اوچ، آلت چنه‌ده دؤرد کسیجی دیشی اولور. اؤن آیاقلاری بئش، آرخا آیاقلاری دؤرد بارماق‌لی‌دیر. دیرناقلاری پیشیک کیمی چکیله بیلمه خصوصیتین‌دن محروم‌دور.

حیاتلاری

[دَییشدیر]

گوندوز و گئجه فعال‌دیر. قوخو حیس ائتمه و ائشیتمه دویغولاری ایتی‌دیر. گؤرمه مکانیزممی، ساری و ماوی رنگلری داها یاخشی قبول ائده بیله‌ن قورولوش‌دادیر. عقل‌لی اوْلدوغون‌دان آسان تربییه ائدیله بیلر. صاحبینه باغلی‌لیغی ایله تانینیر. بارماقلاری اۆستون‌ده قاچیر و یاخشی اوزور. ساعت‌دا ۵۰ km سۆرعتله یول قت ائده بیلیر.

ائرکک ایتلر آرخا آیاقلارین‌دان بیرینی قال‌دیراراق سیدیک بوراخارلار. آغاج کؤکو، داش کیمی یئرلره قوخولو اوْلان سیدیکلرینی ائدرک بؤلگه‌لرینین سرحدلرینی جیزیرلر. داها سوْنرا آرخا آیاقلاری ایله اؤکوز کیمی تپینه‌رک، سیدیک و نجیس قویدوغو یئره آیاقلارین‌داکی بئزده اوْلان هورمونلاری بوراخار. بۇ هورمونلار ایتین جینسیتی، یاشی، دۇروم و آرتما وضعیتی کیمی مؤوضوعلاردا دیگر ایتلری معلوماتلان‌دیرماق اۆچون‌دور. هر آیت قونشو ایتلرین قوخولو ایشاره‌لرینی تانییار و بؤلگه‌لرینه گیرمک‌دن چکینر. ایتلرین قوخو حافیظه سون درجه اینکیشاف ائتمیش‌دیر و یئنی بیر قوخونو آلدیق‌دان فوری سوْنرا بورنونو یالایاراق بۇ قوخونو حافیظهینا هکک ائدیر.

آرتما

[دَییشدیر]

کیشی ایتلرین اویغونلاشما موتیوی، هیرس‌لی‌لییه گلمیش هر هان‌سی بیر دیشی قوخوسو آلیب-گؤتوردویون‌ده دؤوره‌یه گیررکه‌ن، دیشیلر ایرقلره گؤره دییشمکله بیرلیک‌ده اورتالاما ۱۸۰ گون‌ده بیر اویغونلاشما دؤورونه گیررلر و یالنیز بۇ دؤورون اویغون گونلرین‌ده جوتلشه بیلرلر. اویغونلاشمانین اوْلدوغو دؤورده قاناما اولار و بۇ دؤور، ۱۸۰ گون‌ده بیر، ۱۸ گون داوام ائدن بیر سیکلوستور. ۵۷–۷۰ گون‌ده‌لیک بیر حامیله‌لیک دؤوره‌سین‌دن سوْنرا دیشی، بورنو تماماً آچیق، گؤزلری باغلی و کار ۱–۸ بالا دوغار. بالا سایی، اویغونلاشما سیخ‌لیغی، اویغونلاشما زامانی، دیشینی دؤلله‌یه‌ن ائرککلرین سایی یا دا ائرکیین دؤل کئیفیتی کیمی فاکتورلارا باغلی‌دیر. بالا دوغولدوغون‌دا، یالنیز بورنو آچیق‌دیر. تخمیناً اولاراق ۱۴-جو گون‌ده گؤزلیر، ۲۱-جی گون‌ده قولاقلار آچیلار. آنا آیت، دوغوم‌دا سون بالانین گلمه‌سی ایله بیرلیک‌ده بالا توپلاما موهرریک شابلونونون تأثیری ایله ۱۴ گون بویونجا بالالارینا بؤیوک بیر ماراق/علاقه گؤسترر. ۱۴-جو گون‌ده بالالارین گؤزلری آچیلدیغین‌دا، آناداکی اوکسیتوسین هورمونو نورمال سوییه‌یه گلمه‌یه باشلار و آنا بالالاری ایله ماراق/علاقه‌سینی یاواش یاواش کسمه‌یه باشلار. بالالار آلتی هفته بویونجا سود امرلر.

ایتلرین تر بئزلری آیاق یاستیقلارین‌دادیر. کیفایت قدر تر تعیین ائتمدیکلری اۆچون، آغیز و توپورجک یولو ایله مایع تعیین ائدرلر. خصوصیله ایستی زامانلاردا دیللرینی آغیزلارین‌دان چیخارداراق حرارتلرینی چؤله آتاراق سرینلیرلر.


ماراق‌لی فاکتلار

[دَییشدیر]
  • بیر ایتین بورنو او قدر حسّاس‌دیر کی بیر وئدره دولو سو ایله ایچین‌ده بیر چای قاشیغی دۇز قاریشدیریلمیش بیر وئدره دولو سویون قوخوسونو آییرد ائده بیلر.

قایناقلار

[دَییشدیر]
  1. ^ قایناق خطاسی برچسب <ref> نامعتبر؛ متنی برای ارجاع‌های با نام Thalmann2018 وارد نشده است
  2. ^ قایناق خطاسی برچسب <ref> نامعتبر؛ متنی برای ارجاع‌های با نام linnaeus1758 وارد نشده است
  3. ^ قایناق خطاسی برچسب <ref> نامعتبر؛ متنی برای ارجاع‌های با نام wozencraft2005 وارد نشده است

کیتاب

[دَییشدیر]

ائشیک باغلانتیلار

[دَییشدیر]

شابلون:Grey wolf subspecies