اوراق شیکلی آنیمی/ اوراق هۆجرلی آنیمی
| Sickle cell disease | |
|---|---|
| آیری دیللر | Sickle cell disorder |
 | |
| Figure (A) shows normal red blood cells flowing freely through veins. The inset shows a cross section of a normal red blood cell with normal haemoglobin. Figure (B) shows abnormal, sickled red blood cells sticking at the branching point in a vein. The inset image shows a cross-section of a sickle cell with long polymerized sickle haemoglobin (HbS) strands stretching and distorting the cell shape to look like a crescent. | |
| ایختیصاص | Hematology |
| علامتلر | Attacks of pain, anemia, swelling in the hands and feet, bacterial infections, stroke[۱] |
| عاریضه‌لر | Chronic pain, stroke, aseptic bone necrosis, gallstones, leg ulcers, priapism, pulmonary hypertension, vision problems, kidney problems[۲] |
| عادی باشلانغیج | 5–6 months of age[۱] |
| سببلری | Genetic[۳] |
| تشخیص اوصولو | Blood test[۴] |
| موعالیجه | Vaccination, antibiotics, high fluid intake, folic acid supplementation, pain medication, blood transfusions[۵][۶] |
| پیش‌بینی | Life expectancy 40–60 years (developed world)[۲] |
| سیخیلیق | 4.4 million (2015)[۷] |
| اؤلوملر | 114,800 (2015)[۸] |
اوراق شیکلی آنیمی (SCD) ، بیر دسته قان بوزوکلوگو دور کی، عایله ده بیر نفرین آتا-آناسیندان میراث آلینیر. ان چوخ گؤزه ل نوعو سیکلر حجری انیمیا (SCA) آدلاندیر. اوْلدوغو سونوجدا، قیرمیزی قان توْخولارین دا تاپيلان اوکسیژن داشیجی پرویتین هئموگلوبینینین نارسالیغی واردیر. بو، بعضی شرایطلرده سیکل کیمی بیر قورشاغا سبب اولور. اوراق شیکلی آنیمی خسته لیگینده اولان سورونلار معمولاً ۵- ۶ آیینلارین دا باشلاییر. چوخ ساغلیق پروبلئملری یارانیر، کیمی درد ناغیللاری ("سیکل سیل کریزاسی") ، آنمیا، اللر و آیاقلارین تورمویو، باکتریال اینفکاسیونلار و سکته. اوزون مودّتلوک آغریلار، ياشلارین چوخلوغوندا باشلاییر. گئنیش دؤولتلرده عؤمرون اورتا مۆددی ۴۰-۶۰ ایل دیر.[۲][۲][۲][۱][۲][۲]
اوراق شیکلی آنیمی آلان بیر شخص هوموگلوبین یارادیجی بی-گلوبین ژنینین ایکی دوغال اولمایان کاپیی مئراث آلدیغیندا یئرلشیر. بو ژن کروموزوم 11 ده یئرلشیر. هر هئموگلوبین ژنین دوغرو موتاسییاسینا گؤره بیر نئچه فرقی وار. حمله درجه حرارتین دیشي، استرس، سوسیزلیک و اوجا بیر یئرده باش وئرمه سی ایله باشلاییر. تک دوغال اولمایان کاپی اولان شخصده معمولاً علامتلر یوخدور و اونا سیخلانتی خییالی وار دئییلیر. بو آداملارین دا "تکارتچیلار" آدلانیر. دوغومدا دوغولان بوتون اوشاقلار دا قان معائناتی ائله معاینات اولونورلار. بو تشخیصین دوغولما واختيندا دا مومکوندور.[۳][۴]
اوراق شیکلی آنیمی مریضلیگی اولان آداملارا قارشي سئوييله ن بيماري نين قاباغيني آلماسي، واکسيناسيون و آنتی بيوتيك لرين، چوخ سيلک آلماسي نين، فوليك اسيدين علاوه ائتمک و آغری دواسي نين ايچينده اولا بئلر. باشقا تدبیرلرده قان لی تؤکول و هیدروکسی کاربامید (هیدروکسیوریا) داواسی داخیل اولا بیلر. آز بير میزان داآدام لار سۆمۆک بئیینین سلوللارین پیوند یوخسا یئرینه یاپیرلار.[۶]
۲۰۱۵-جی ایلده ۴.۴ میلیون کیشینین اوراق شیکلی آنیمی وار و ۴۳ میلیون کیشینین دیری اوراق هۆجرلی آنیمی سی وار. سوک cell disease case لارین 80٪-ی ساخارین جنوبونداکی افریقا دا باش وئرن دئییل. بو، هندوستانین بعضی بؤلگه لرینه، عرب ياریم آداسیندا و دونیانین باشقا بؤلگه لرینده ياشايان افریقالیلار آراسینا دا چوخ گلیر.[۹] ۲۰۱۵-جی ایلده ۱۱۴۸۰۰ نفر اؤلومه ندن اولدو. بو وضعیت اوّلجه ۱۹۱۰-جی ایلده آمریکالی بی بی هریک (James B. Herrick) طبّی یازیچیلارینین یازیندا بیان ائدیلمیشدی. 1949-جی ایلده اونون ژنتیکی یایینلاشماسی ای. ای. بیت و ج. وی. نیل طرفیندن تعیین ائدیلدی. 1954 ده، سیکل سیل خصوصیتینین مالاریا قارشی قورونما ایفکتیوی شرحلندی.[۱۰][۱۰]
قایناقلار:
[دَییشدیر]- ^ ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ What Are the Signs and Symptoms of Sickle Cell Disease? (June 12, 2015).
- ^ ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ ۲٫۳ ۲٫۴ ۲٫۵ ۲٫۶ What Is Sickle Cell Disease? (June 12, 2015).
- ^ ۳٫۰ ۳٫۱ What Causes Sickle Cell Disease? (June 12, 2015).
- ^ ۴٫۰ ۴٫۱ How Is Sickle Cell Disease Diagnosed? (June 12, 2015).
- ^ Sickle-cell disease and other haemoglobin disorders Fact sheet N°308 (January 2011).
- ^ ۶٫۰ ۶٫۱ How Is Sickle Cell Disease Treated? (June 12, 2015).
- ^ GBD 2015 Disease Injury Incidence Prevalence Collaborators (October 2016). "Global, regional, and national incidence, prevalence, and years lived with disability for 310 diseases and injuries, 1990-2015: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2015". Lancet. 388 (10053): 1545–1602. doi:10.1016/S0140-6736(16)31678-6. PMC 5055577. PMID 27733282.
{{cite journal}}:|author1=has generic name (کؤمک) - ^ GBD 2015 Mortality Causes of Death Collaborators (October 2016). "Global, regional, and national life expectancy, all-cause mortality, and cause-specific mortality for 249 causes of death, 1980-2015: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2015". Lancet. 388 (10053): 1459–1544. doi:10.1016/S0140-6736(16)31012-1. PMC 5388903. PMID 27733281.
{{cite journal}}:|author1=has generic name (کؤمک) - ^ Elzouki, Abdelaziz Y. (2012). Textbook of clinical pediatrics (2 ed.). Berlin: Springer. p. 2950. ISBN 9783642022012. 2020-08-19-ده اوریجنال-دن آرشیولشدیریلمیشدیر. 2020-07-29-ده یوخلانیب.
{{cite book}}:|archive-date=/|archive-url=وقت مؤهورونون اۇیغونسوزلوغو (کؤمک) - ^ ۱۰٫۰ ۱۰٫۱ Serjeant GR (December 2010). "One hundred years of sickle cell disease". British Journal of Haematology. 151 (5): 425–9. doi:10.1111/j.1365-2141.2010.08419.x. PMID 20955412.