حميده محمدقولوزاده

Hamida Javanshir
فایل:Hamida Javanshir.jpg Hamida Javanshir in the 1890s
دوغوم	۱۹ ژانویهٔ ۱۸۷۳ Kahrizli, near Agjabadi (in present-day آذربایجان جومهوریتی)
اؤلوم	۶ فوریه ۱۹۵۵ (۸۲ یاش) باکی, آذربایجان جومهوریتی
تحصیل	Homeschooled
حیات‌یولداشی(لاری)	Ibrahim bey Davatdarov (†1901) میرزا جلیل موحمد قولی زاده (†1932)
اوشاقلاری	Mina Davatdarova Muzaffar Davatdarov Midhat Mammadguluzadeh Anvar Mammadguluzadeh

حمیده خانیم محمدقولوزاده یوخسا حمیده جوانشیر (لاتین تورکجه: Həmidə Məmmədquluzadə)، آذربایجانین ایلک معاریفچی قادینلاریندان بیری، جلیل محمدقولوزاده‌نین حیات یولداشی، تاریخچی احمد بیگ جاوانشیرین قیزی، خئیریه‌چی، ترجومه‌چی، آذربایجان یازیچیلار ایتیفاقی‌‌نین عوضوو.

یاشاییشی

حميده خانيم جاوانشير-محمدقولوزاده 1873 -جو ايلده شوشا قزاسي نين کهريزلي کندينده زمانه‌سي‌نين گؤرکملي معاريفچي ضياليسي، تاريخچي احمد بیگين اوجاغيندا دونيايا گلميشدي. نجيب بير اينسانين عاييله‌سينده دونيايا گؤز آچان حميده خانيمين آذربايجان مدنيیّتينه و ادبيیّاتينا حصر اولونان بؤيوک عؤمور يولو دا محض  " اوت کؤکو اوسته بيتر "  مثلي ايله تام اوزلاشير. عاييله مکتبينده تحصيل آلان حميده خانيم هله يئني يئتمه ايللرينده روس ديليني سليس قاوراياراق، او دؤورون کند قيزلاري اۆچون سجييه‌وي اولمايان يوکسک اينتئللئکته، گئنيش دونياگؤروشه ماليک اولموشدو. ايلک حيات يولداشي زادگان نسليندن اولان پودپولکوونيک ايبراهيم بيگ داواتداروو جبهه ده هلاک اولاندان و آتاسيني ايتيرندن سونرا حميده خانيم جاوانشير کهريزلي‌ده آتا مولکونو ايداره ائتميشدي. 1905-جي ايلده تيفليسده تانيش اولدوغو ميرزه جليل محمدقولوزاده‌يه ايکي ايل سونرا اره گئدرکن بو ائولیلیک چوخلارينا خوش گئتمه‌ميش، نيکاح اونون اصيلزاده نسلينه ياراشديريلماميشدي. لاکين حميده خانيم بوتون مانعه‌لره جسارتله سينه گره‌رک، ميرزه جليله وفالي و فداکار عؤمور-گون يولداشي اولماقلا ياناشي، هم ده اوستاد صنعتکارين ان ياخين معاريفچي سيلاحداشي، ضيالي همدمي،  " موللا نصرالدين "-ين ايسه خئييرخواه حيمايه‌داري اولموشدو. بوتون واريداتيني، ثروتيني حيات يولداشي‌نين ياراديجيليغينا بؤيوک اورکله صرف ائدن حميده خانيم جاوانشير-محمدقولوزاده ميرزه جليلله 25 ايل اصل محبت و قارشيليقلي احتيراملا عؤمور سورموشدو. بو ايللرده ميرزه جليل نه قدر کسکين ضربه‌لره، ايتتيهاملارا توش گلسه، نادانليقلا قارشيلاشسا دا، ان چتين گونلرده حميده خانيم اونا معنوي داياق اولموش، بو بؤيوک اينساني دايم نيکبين اووقاتا کؤکله‌ميش، اونون بوتون آغير سيناقلاردان متانتله چيخماسينا يارديم گؤسترميشدي.

  تاريخ حميده خانيم جاوانشير-محمدقولوزاده ني بؤيوک خئيريييه‌چي و جفاکئش اينسان کيمي يادداشلارا حک ائديب. تک کهريزلي کندي‌نين دئييل، جومله قاراباغين اونا کؤمک اۆچون پناه گتيرن اينسانلاري‌نين اليندن توتان، قايغيلاريني حلّ ائدن بو خانيم هم ده او دؤورون يارديما ائحتيياجي اولان ضياليلاري‌نين دا پروبلئملريني حلّ ائتميشدير. جيدي خسته‌ليگي اولان ميرزه علي اکبر  صابير محض حميده خانيمين مصلحتي ايله ميرزه جليل طرفيندن تيفليسه موعاليجه اۆچون دعوت آلير. صابير بو حاديثه‌ني عباس صحته يازديغي مکتوبدا بئله خاطيرلاييردي:

  " ميرزه جليل و حميده خانيم جنابلاريندان چوخ راضييام. بيلميرسن منه نه قدر احتيرام ائديرلر! بو نئچه مودتده تمام مخاريجيمي و زحماتيمي موتحميل اولموشلار. منيم مئهمانخانا، يا خستخانادا ياتماغيما راضي اولماديلار، اؤز ائولرينده منزيل وئرميشلر. خولاصه، بيلميرم نه ديل ايله تشککور ائديم " .

حميده خانيمين صابيره گؤسترديگي قايغي حاقّيندا ايسه آذربايجان ضياليليغي‌نين باش تاجي اولان اوزئيير بيگ حاجي‌بيلي خوصوصي مقاله يازميشدير. مقاله بو سؤزلرله بيتيردي:

 " قوي ادبيات تاريخينه يازيلسين کي، صابير کيمي شاعيري ديري ليگينده تقدير ائدن بير کيشي اولماديسا دا، بير نفر آرواد اولدو کي، شاعيرين  اعاده – صحتي اۆچون، ميليونچو کيشيلره  رغماً، اؤز واريندان کئچه جک قدر بؤيوک بير حاميت گؤستردي " .

بو حاديثه حميده خانيم جاوانشير-محمدقولوزاده نين وطنداش ماهيیتيني، خئييرخواه عمللريني عکس ائتديرن يوزلرله فاکتدان يالنيز بيريدير.

حميده خانيم 1912-جي ايلدن کهريزليده اؤز وسايتي حسابينا مکتب آچير و بورادا درس دئيير. ميرزه جليلين وفاتيندان سونرا دا اؤلکه‌نين ايجتيماعي-ادبي حياتيندا فعّال مؤوقئع توتان حميده خانيم يازيچيلار ايتتيفاقينا عوضو سئچيلميش، عؤمور-گون يولداشي‌نين اثرلريني ترجومه ائتمکله ياناشي، بو بؤيوک صنعتکارلا باغلي کؤورک خاطيره‌لريني بؤيوک اوستاليقلا قلمه آلميشدير. 1955-جي ايلده وفات ائدن حميده خانيم جاوانشير-محمدقولوزاده فخري خياباندا ميرزه جليلين مزاري يانيندا دفن اولونموشدور.