سماعی - شمس
سماعی-شمس - ضربی موغامی " شور " موغام و مقام کؤکونه اساسلانیر. او، موستقیل بیر ضربی موغام اولماقلا یاناشی، همچنین " شور " دستگاهی‌نین کوُلمیناسیا شؤعبه‌سی ساییلیر. بئله کی، موعاصیر " شور " دستگاهیندا او، " شیکسته‌یی- فارس " و " عشیران " دان سونرا ایفا اولونور. محض اوندان سونرا ایسه " حیجاز " و " سارنج " شؤعبه‌لری گلیر. آدلارینی چکدیگیمیز شؤعبه‌لر " شور " دستگاهی‌نین " سماعی - شمس " نده اوخونماقلا یاناشی، سماعی - شمس موستقیل ضربی موغام شکلینده ایفا اولونان زامان دا خواننده‌لر همین شؤعبه‌لری " حیجاز " و " سارنج "-ی اونا علاوه ائدیرلر. لاکین بو زامان ایمپروویزه سجیه‌لی ووکال پارتیا اولکی کیمی دقیق اؤلچویه اساسلانان موشاییعت فونونو داوام ائتدیریر. دئمه‌لی، سماعی - شمس باشقا ضربی موغام‌لارا نیسبتاً داها ایری حجملی‌دیر. چونکی اونون موستقیل شکیلده ایفاسی زامانی " حیجاز " و " سارنج " ده توخونولور. اونو دا قئید ائدک کی، تاردا موشاییعت زامانی سماعی - شمس گوجلو، دولغون میضراب ایشلتمکله چالینمالی‌دیر. سماعی -شمسین متنی آنجاق عروض وزنینده یازیلمیش غزل‌لر تشکیل ائدیر.
بو ضربی موغامین بیر کاراکتریک خوصوصیتی ده اودور کی، باشقا ضربی موغام‌لاردان فرقلی اولاراق، او اکثر حاللاردا عنعنه‌یه گؤره تصنیفله تامالانیر. تصنیفین موسیقی‌سی مولاییم رقص تمپینده‌دیر. سماعی - شمسین ضربی موغامی‌نین سونوندا اوخونانا بو تصنیف اونون دراماتورژی‌سینده منطیقلی " یئکون-سونلوق " اهمیتینه مالیک‌دیر.
قایناق
[دَییشدیر]- ضربی موغاملار
| آذربایجان موغاملاری | ||
|---|---|---|
| اساس موغاملار | راست, شور, سگاه, چاهارگاه, بایاتی-شیراز, شوشتر, هومایون, کورد-اووشاری | .jpg) |
| ضربی موغاملار | هئيراتی, آرازباری, سماعی - شمس, منصوریه, مانی, اووشاری, حئیدری, قاراباغ شیکسته‌سی, کسمه شیکسته | |
| راست موغاملاری | ماهور-هیندی, اورتا ماهور, بایاتی - قاجار, دوگاه | |
| آیریلاری | سمفونیک موغام • آذربایجان جازی • موغام اوچلوگو • | |
