عثمان آقچوراقلی
عوثمان نوری ـ آسان اوغلو آقچوقراقلی (1878 ژانویه 3 - 1938 آوریل 17) - قیریم‌تاتار مدنیت اربابی‌دیر.
عوثمان آقچوقراقلی 1878 ایلی ژانویه‌نین 3-نده باغچاسارایدا دوغولدو. باباسی آقچوقراق کندیندن اولدوغو اۆچون، سونوندان آقچوقراقلی سوی‌آدینی آلدی.
عوثمان آقچوقراقلی 15 یاشینادک باغچاسارایدا یاشادی. باشلانغیچ مئکتبینی و روشدیه‌نی همان یئرده بیتیردی. او واقتلار باغچاسارایدا یاشایان و سونوندا بئللی مطبعه‌چی روشدیه‌نی بیتیردیکدن سونرا، آق‌مچیده گئدیب، اونداکی دبیرستاندا اوخودو. اون دوققوز عصرین سونوندا و ییرمی عصرین باشیندا سانکت‌پئتئربورگدا اوردو خیدمتینده اولوب، شتاب کاتیبی وظیفه‌سینده اولدو.
1907 - 1909 ایللرینده عوثمان آقچوقراقلی ایستانبول و غیره ده اولدو.
عوثمان آقچوقراقلی 1917 سئنئسیندئن اوجالیق فعالیتینه باشلاییب، زنجیرلی مدرسه‌ده، قیریم اونیوئرسیته‌سی و سونرا قیریم پئداگوگیکا اینستیتوتیندا چالیشدی. علمی ایشلرده بؤیوک موفقیتلره نایل اولدوغو اۆچون، 1920 ایللرینین سونوندا اوکراینا علملر آکادئمییاسینا اویه سئچیلدی.
عوثمان آقچوقراقلی ایلک اثرلرینی اوردودا خیدمت ائدن زامان یازدی. 1899 ایلی سانکت-پئتئربورگدا اونین "نه‌نه‌که‌جان خانیم دوربه‌سی" شعری آیری کیتاب اولاراق نشر ائدیلدی. سونرا "کریلوودان اون قصه" (1900)، "قیریم گؤنجه‌لری" (1906) کیمی روس کلاسسیکلریندن چئوریلن نظم توپلولاری باسیلدی. 1927 ایلی یازان "باغچاسارای گؤزیاش چشمه‌سی" نمایشنامه‌سی قیریم دولت تئاتری طرفیندن دفعه‌لرجه موفقیتله اویناندی.
علمی اثرللریندن "قیریمنی کوچوک بیر دولاشوو (قیریمی کیچیک بیر دوشماق)" (1924)، "قارت معلم و یازیجیلاریمیزدان ایسماعیل گاسپرینسکی" (1925)، "قیریمدا تاتار تامغالاری" (1926)، "جانمحمدین ‘توغای بئی’ پوئماسی" (1930) وئ اولارین دیگرلری بوگون ده آیریجا قیمته لایقدیر.
عوثمان آقچوقراقلی 1938 ایلی آوریل 17-ده "میللئتچیلیک"له متهم ائدیلیب، قورشونا اوغرادیلدی.
قایناق
[دَییشدیر]- قیریم Archived 2010-05-10 at the Wayback Machine.