محمدامین یورداکول
| محمدامین یورداکول | |
|---|---|
 | |
| دوْغوم تاریخ | 13 مه 1869 ایستانبول- عثمانلی ایمپراتورلوغو |
| اؤلوم تاریخ | 14 ژانویه 1944 (74 یاشیندا) ایستانبول -تورکیه |
| تحصیل | ایستانبول حوقوق مکتبی |
| ایش | یازیچی و میلّت وکیلی |
| تشکیلات | تورک اوجاقلاری |
محمدامین یورداکول (تورکجه:Mehmet Emin Yurdakul) ؛ (دوغوم:1944 اؤلوم: 1869)، میلّتچی و تورکچو گؤروشلری ایله شعر یازان، تورکیه‌نین میلّی شاعیری و میلّت وکیلی ایدی.
یاشاییشی
[دَییشدیر]13 مه 1869دا ایستانبول دا آنادان اولدو . 14 ژانویه 1944ده ایستانبول دا یاشامینی ایتیردی. زینجیرلی کؤیو مزارلیغیندا توپراغا وئریلدی. میلّی ادبیات و تورکچولوک آخیمی‌نین اؤنده گلن تمثیلجیسی و دولت مأمورو ایدی. ایتّیحاد و ترقّی جمعیتینه گیردی. شعرلری ایله ایستانبول حوکومتینی تنقید ائدینجه 1907ده ارزروم روسومات ناظیرلیغینا تعیین اولاراق ایستانبول دان اوزاقلاشدیریلدی. ایکینجی مشروطیتین اعلانیندان سونرا عئینی وظیفه ایله بو کز ترابزونا گؤندریلدی. 31 مارس اولایی‌نین آردیندان 13 آوریل 1909دا ایستانبولا چاغریلدی. بحریّه نظارتی موستشارلیغینا تعیین اولوندو. حجاز و سیواس دا والی‌لیک ائله‌دی. 1910دا ایستانبولاا دؤندو. تورک یوردو جمعیتی و تورک اوجاغی‌نین قوروجولاری آراسیندا یئر آلدی. تورک یوردو درگیسی‌نین یایین سوروملولوغونو اوزرینه آلدی. ایتیحاد و ترقّی ایله آنلاشمازلیغا دوشونجه، 1912ده ارزروم والی‌لیگیندن امکلیگه آیریلدی. 1914ته عثمانلی مجلیس-ای معبوثانیندا موصول میلّت وكیلی اولدو. آرالیق 1919دا تورک فیرقه سینی قوردو . ایستانبول ون ایشغالیندان سونرا 1921ده آنادولویا گئچدی. آنتالیا، آدانا، ایزمیر چئوره‌سینده چالیشدی. جومهوریتین ایلک ایللرینده شرقی قارا حیصار، سونرا دا اورفا و ایستانبول میلّت وكیلی اولدو. اؤلومونه قدر میلّت وكیلی اولاراق قالدی. یازماغا شعرله باشلادی. ایلک شعری 1897ده ثروت-ای فونون درگیسینده یایینلاندی. دؤنمی‌نین شعر آنلاییشی‌نین دیشینا چیخدی، هیجا اؤلچوسو نه دایالی یالین بیر تورکجه قوللاندی . تورک ادبیاتینا خالقین سسینی گتیرن گئرچکچی بیر شاعیر اولاراق دگرلندیریلدی. عثمانلی‌چیلیق و ایسلامچیلیق آخیملارینا قارشی تورکچولوگو ساوونان شعرلر یازدی. جوشغو، اولوسال دویغولار، قهرمانلیق، اورکلندیرمه و اؤیرتیجیلیک اؤیه‌لرینی اؤن پلانا چیخاردی. شعره بیچیم یئنیلیکلری ده گتیردی. دؤردلوک گله‌نگی‌نین دیشینا چیخاراق اوچر، آلتیشار، سگکیزر دیزه دن قورولو شعرلر یازدی. میلّی ادبیات آخیمی و تورکچولوگون اؤنده گلن تمثیلجیلری آراسیندا یئر آلدی. تورک شاعیری، میلّی شاعیر دئیه بیلینیر.
اثرلری
[دَییشدیر]شعرلر
[دَییشدیر]- تورکجه شعرلر (1899-1918)
- تورک سازی (1914)
- ائی تورک اویان (1914)
- دان سسلری (1915، 1956)
- اوردونون دستانی (1915)
- دیجله اؤنونده (1916)
- خسته باخیجی خانیملار (1917)
- تورانا دوغرو (1918)
- ظفر یولوندا (1918)
- عیصیان و دوعا (1918)
- آیدین قیزلاری (1919)
- مصطفی کمال (1928، شعر و دوزیازی)
- آنکارا (1939)
دوز یازی
[دَییشدیر]- فضیلت و اصالت (1890)
- تورکون حوقوقو (1919)
- کرال جورجا (1923)
- دانته‌یه (1928)
شعرلریندن
[دَییشدیر]منیم عؤمروم
[دَییشدیر]گنج چاغدایدیم، اؤزومو بیر تیكانلی یولدا بولدوم؛
هیچقیرقلار ائشیتدیم، گول و بولبول باغلاریندان.
فلاکتلر توپلادیم، آنادولو داغلاریندان؛
اوزون سازلی آشیقلار دییاریندا شاعیر اولدوم.
ائزگی قویدوم، آهلارلا، فغانلارلا تورک شعرینه،
اؤز دیلیمله هایقیردیم، " ائی میلّتیم، اویان!" دئیه ؛
ویران یوردون دولاشدیم، بیر شهریندن بیر شهرینه؛
ساچ و ساققال آغارتدیم منده "وطن، وطن!" دئیه.