نورمال داغیلیم

نوْرمال داغیلیم یا نوْرمال پایلانما فارسجا: توزیع نرمال، آنادولو تورکجه‌سی: Normal Dağılım، لاتین تورکجه: Normal Paylanma قاوس داغیلیمی و یا قاوس تیپی داغیلیملار اولاراق آدلاندیریلان، بیر چوخ یئرده ساده ایشله نیلن چوخ اهمیتلی اولان بیر دال-دالا اولاسیلیق داغیلیم عایله سیدیر.  

بو داغیلیم عایله سینین هر بیرعضوو سادجه ایکی پارامتر ایله تانیملانا بیلیر. بو ایکی پارامتر، قونوم گورسه دن اورتالاما (میانگین)،μ، و اؤلچک گورسه دن واریانس (یایئلئم)،σ2، دیر.

«ایستاندارد نرمال داغؽلیمی» اورتالاماسینین ده یری صیفر(۰) و واریانسینین(یاییلیمینین) ده یری بیر(۱) اولان نرمال داغیلیم عایله سینین تک بیر ائلئمانی دیر. 

دوغا(طبیعت) ایچینده اولان بیر چوخ پدیده نین داورانیشینین نئجه اولدوغونو بو داغیلیم ایله مدل لشدیرمک اولور. بیر چوخ فیزیکی و روانشیناسی پدیده لره بو داغیلیمین یاردیمی ایله چوخ یاخشی یاخلاشیم(فارسجا: تقریب، اینگیلیسجه: approximation) بولونور.

نرمال داغیلیم، ایستاتیستیک (فارسجا: آمار) بیلیمینین بیر چوخ یئرده ایشله‌نیر. 

تاریخچه

ایستاتیستیک و اولاسیلیغین اهمیتلی داغیلیملاریندان بیری اولان نرمال داغیلیم، ایلک اولاراق ۱۷۳۳ ده آبراهام دئ مویوره طرفیندن یاییملانان بیر یازیدا اورتایا چیخاردیلمیشدیر.

اولاسیلیق یوغونلوق ایشلئوی

نورمال داغیلیمین اولاسیلیق یوغونلوق ایشلئوی (فارسجا: تابع چگالی احتمال)بئله دیر:

$f(x)={\tfrac {1}{\sigma {\sqrt {2\pi }}}}\;e^{-{\frac {(x-\mu )^{2}}{2\sigma ^{2}}}},$

اولاسیلیق سیخلیق(چگالی) تابعی

قایناقلار

• Bryc, Wlodzimierz (1995). The Normal Distribution: Characterizations with Applications. Springer-Verlag.