هابسبورقلار
هابسبورقلار سولالهسی(آلمانجا: Habsburger) — آوروپانین ان بؤیوک خانهدانلاریندان بیری.
هابسبورقلار سولالهسی عصرلر بوْیو مقدس روم-قرمان ایمپراتورلوغو، اوتریش، ماجاریستان، و پورتوقال کیمی اؤلکهلری ایداره ائدیبلر. ۱۹۱۸-جی ایلده ۱-جی دۆنیا ساواشسینین باشا چاتماسی و اوتریش-ماجاریستانون دا تاریخه قاریشماسی ایله هابسبورقلار سولاله سینینق حاکمیّتی ده بیتمیشدی[۱].
سولالهنین تاریخی
[دَییشدیر]هابسبورقلار ایمپراتورلوغونون آیری-آیری قوْللاری آلمان دوکلارینی دا ایحاطه ائدیردی. دۆنیا سیاستینین مُعییّنلشمهسینده پورتوقالیانین دا روْلو واردیر. ۱۴۹۲-جی ایلده آمریکانین کشفی، ۱۴۹۸-جی ایلده اوْست-هینده گئدن دنیز یوْلونون آچیلماسی تئزلیکله دۆنیا تیجارتینین یارانماسینی شرتلندیردی. دۆنیا تیجارتی ایله بیرلیکده ایسه طبیعی احتیاطدان محروم، قیمتلی دمیرلارین تصادوفاً راست گلیندیی آوروپادا زنگینلشمه پروسِسی باشلادی. بۇ پروسس بورژوا اۆرتیم (تولید)ینی شرتلندیردی.
آراشتیرماچیلاردان تاریخ ده قئید ائدیردی کی، آوروپانین اۇلوسلار آراسی موناسیبتلرده اگمَنلیک (سُلطه) ائتمهسی اؤز باشلانغیجینی جوغرافی کشفلر نتیجهسینده یارانمیش دۆنیا تیجارتیندن گؤتورور. کاپیتالیست اۆرتیم (تولید)ی اۆصولونون ان قدیم وطنی ایتالیا حساب ائدیلیر. ایلک بورژوا میللتچیلرینین وطنی ده بورادیر. بورژوا اۆرتیم (تولید)ی نتیجهسینده تاریخی وطن آنلاییشی و اوْنون قورونماسی لکسیکونا داخیل اوْلور. دؤولتلرین تیجارت ماراغی میدانا گلیر. دنیز یوْللارینین آچیلماسینین دیگر نتیجهسی دۆنیا موستملکه سیستمینین یارانماسی اوْلدو. لاکین موستملکه سیاستینده اینگیلیس پورتوقال ، ایسپانیا و فرانسه دان سوْنرا سونونجو یئرده گلیردی.
۱۴-جو-۱۵-جی عصرلرده پورتوقال نین تدریجاً آفریکانین غرب ساحللری بوْیو آپاردیغی سفرلار آرتیق ۱۶-جی عصرین اوْرتالاری اۆچون پورتوقال مولکلرینین یاپونیانین ساحللرینه قدر یاییلماسینا گتیریب چیخاردی. ۱۵۱۶-جی ایل ده هابسبورقلار سولالهسیندن اوْلان ۱-جی کارلین حاکمیّته گلمهسی آوروپانین سیاسی حیاتینا ائتکی گؤستردی. بئله کی، ماکسیمیلیان هابسبورقون نوهسی اوْلان ۱-جی کارل نه اؤزونه قدرکی، نه ده اؤزوندن سونراکی نسیللرین مالیک اوْلمادیغی شؤهرتی قازاندی و ۱۵۱۹- جو ایلدن اعتباراً مقدس روم ژرمن ایمپراتورلوغونون ایمپراتورو سئچیلدی. محض بۇ دؤورده ایسپانیا ایمپیراتورلوغونون شیمال حدودلاری اینگیلیس و ایسکاندیناویایا قدر آوروپا اؤلکهلرینی، غرب حدودلاری ایسه غرب و مرکزی آمریکانین شرقینی ایحاطه ائدیردی.
۵-جی کارل آدینی آلمیش بۇ ایمپراتورو "گۆنش کرال" آدلاندیریردیلار. ۱۹-جو عصرین اوْرتالاریندان اعتباراً معلوم اوْلدو کی، ایکی قات دیپلوماتیدان ایستیفاده و دینی ساواشلرین قیزیشدیریلماسی ۵-جی کارلین آدی ایله باغلیدیر. دۆنیا تیجارتی میدانا گلدیکدن سوْنرا اوْنون مرکزینه چوریلن آنتورپن و آمستردام شهرلرینین ایللیک گلیری ایسپانیانین تاریخی ارازیلیرینین وئردیی ایللیک گلیره برابر ایدی. ۱۷ هولند ایالتی ایسه ایسپانیانین بۆتون موستملکهلرینین وئردیی گلیره برابر گلیر وریردی. هابسبورقلارین مؤحکم لنمهسینده گونئی آلمان بورژوازیسینین و تاجیرلرینین بؤیوک روْلو اوْلموشدور. آلمانین ان قدیم بانکیر ائوی ساییلان فوگگرلر بانکیر اوی ایسپانیا هابسبورقلاری ایله قادین خطیله قوهوم ایدی.