ویکی‌پدیا:تاریخ‌ده بوگون/سپتامبر

ویکی‌پدیادان، آچیق بیلیک‌لیک‌دن
ژانویه - فوریه - مارس - آوریل - مئی - ژوئن - جولای - آقوست - سپتامبر - اوْکتوبر - نوْوامبر - دسامبر

تاریخ‌ده بوگونون دیشدیرمه کؤمگی
بوگون آینی‌گون (جۆمعه)، ۲۹ مارس، ۲۰۲۴ ؛ ساعت ‏۰۶:۵۴ (UTC) ده.

تاریخ‌ده بوگون سپتامبر
۱ ۲ ۳ ۴ ۵ ۶ ۷
۸ ۹ ۱۰ ۱۱ ۱۲ ۱۳ ۱۴
۱۵ ۱۶ ۱۷ ۱۸ ۱۹ ۲۰ ۲۱
۲۲ ۲۳ ۲۴ ۲۵ ۲۶ ۲۷ ۲۸
۲۹ ۳۰  
تاریخ‌ده بوگون

۱ سپتامبر ایراندا زلزله‌‌، دونيادا ایلک سوپرمارکت


۱۷۵۲— آزادلیق زنگی فیلادلفیيايا گتیریلمیشدیر.

۱۹۲۸— احمد ذوقو آلبانی نی سلطنت، اؤزونو ایسه پادشاه اعلان ائتمیشدیر.

۱۹۳۹— جورج ج. مارشال بیرلشمیش شتاتلار اوردوسونون شتاب رییسی اولموشدور.

۱۹۵۱— لندن ده دونيادا ایلک سوپرمارکت آچیلمیشدیر.

۱۹۶۲— ایراندا زلزله‌‌ نتیجه‌سیند ۲۰۰۰۰ نفر هلاک اولموشدور.

۱۹۶۹— معمر قذافی لیبی ده چئوریلیش يولو ایله رهبرلیگی اله آلیر.

۱۹۹۲— آذربایجان جمهوریتی بیرلشمیش عرب امیرلیکلری ایله دیپلوماتیک علاقه‌‌لر قورموشدور.


باخدانیشدییشدیر


۲ سپتامبر: چین‌ده ایلک تلویزیون، تایتانیکین بقایاسی‌نین آشکارلانماسی 

۱۶۴۲ — اینگیلیس مجلیسی تئاتری قاداغان ائدیر.

۱۷۸۱ — لوس‌آنجلس شهری‌نین اساسی قویولور.

۱۹۲۲ — فورد کارخانالارین‌دا ایشه مست گلمک قاداغان ائدیلیر.

۱۹۵۸ — چین‌ده ایلک تلویزیون.

۱۹۶۵ — اینترنتین اجدادی اولان آرپانت میدانا چیخیر.

۱۹۸۵ — فرانسیز سفری تایتانیکین بقایاسینی آشکار ائدیر.

۱۹۹۱ — تجزیه‌چی داغلیق قاراباغ موختار ویلایتی آذربایجان شوروی‌نین ترکیبین‌دن چیخدیغینی بیان ائدیر. باخدانیشدییشدیر


۳ سپتامبر: ایلک کونسرو کارخاناسی، ایتالیانین تسلیم اولماسی


۱۲۶۰ — عرب‌لر و مملوک‌لر آراسین‌دا آین-جلوت دؤیوشو باش وئرمیش‌دیر.

۱۵۸۸ — گنجه قالاسی تیکدیریلیب.

۱۷۸۳ — بریتانیا آمریکانین موستقیل‌لییینی تانیمیش‌دیر.

۱۸۵۹ — شیخ شامیل داغیستان‌دان سنت‌پترزبورگا گتیریلمیش‌دیر.

۱۹۱۲ — لندن‌ده دونیانین ایلک کونسرو کارخاناسی ایستیفاده‌یه وئریلمیش‌دیر.

۱۹۴۳ — ایکینجی دونیا مۆحاریبه‌سی: ایتالیا تسلیم اولموش‌دور.

۱۹۵۲ — تورک بایراغی آغری داغی‌نین قوله‌سینه سانجیلمیش‌دیر. باخدانیشدییشدیر


۴ سپتامبر: گوگل شیرکتی، ایلک الکتریک لامپی

۱۴۷۹ — ایسپانیا قناری آدالارینی اله کئچیرمیش‌دیر.

۱۸۰۲ — آلمان عالیمی گئورگ فریدریش گروتفند بابیل ال‌یازمالارینی ترجومه ائتمیش‌دیر.

۱۸۸۲ — توماس ادیسون ایلک الکتریک لامپینی تقدیم ائتمیش‌دیر.

۱۹۳۷ — میللت‌لر جامیعه‌سی عرب و ایسرائیل دؤولت‌لری‌نین یارادیلماسی ایدیعاسینی به‌یه‌نیر.

۱۹۶۳ — فرانسه‌لی سیاست‌چی روبرت شومان (آوروپا بیرلیگی‌نین بانی‌لرین‌دن بیری) وفات ائتمیش‌دیر.

۱۹۷۵ — «چتو؟ قدئ؟ کوق‌دا؟» وئریلیشی‌نین ایلک بوراخیلیشی.

۱۹۹۸ — «گوگل» شیرکتی‌نین اساسی قویولور. باخدانیشدییشدیر


۵ سپتامبر: ایلک بنزین پومپو، محمدعلی کلی اولمپیک قهرمانی 

۱۸۸۵ — دونیادا ایلک بنزین پومپو آمریکادا قوراشدیریلیر.

۱۹۰۵ — روسیه-ژاپن موحاربه‌سی‌نین سونو.

۱۹۱۸ — روسیه‌ده «قیرمیزی تررور»اون باشلانغیجی.

۱۹۵۰ — سوریه‌ده اساسی قانون قبول ائدیلیر.

۱۹۶۰ — محمدعلی کلی اولمپیک قهرمانی اولدو.

۱۹۷۱ — کانادادا ایلک فرانسه دیل‌لی تلویزیون.

۱۹۹۱ — نلسون ماندلا جنوبی آفریقانین باشچی‌سی اولدو. باخدانیشدییشدیر


۶ سپتامبر: آذربایجان میلی تیمی‌نین ان بؤیوک حساب‌لی مغلوبیتی قیده آلینمیش‌دیر. 

۱۷۱۶ — بوستون‌دا ایلک آمریکالی دنیز فانوسو.

۱۸۵۲ — اینگیلیس‌ده ایلک پول‌سوز کیتابخانا.

۱۸۷۳ — روس ایمپیراتوری‌سی خیوه خان‌لیغینی ایشغال ائدیر.

۱۹۵۲ — ژنوده موؤلیف حوقوق‌لاری حاقین‌دا بین‌المیللی قرارداد ایمضالانیر.

۱۹۸۶ — آنکارادا کنیسه‌ده ترور عملی: ۲۱ نفر هلاک اولور.

۱۹۹۴ — آذربایجان جومهوریتی قمر آدالاری ایله دیپلوماتیک علاقه‌لر قورموش‌دور.

۱۹۹۵ — فرانسه ایله اویون‌دا آذربایجان میلی تیمی ۱۰:۰ مغلوب اولور. باخدانیشدییشدیر


۷ سپتامبر: برزیل‌ده موستقیل‌لیک گونو، موزامبیک‌ده پیروزلوق گونو


۱۸۱۲ — موسکویا حمله ائد‌ن ناپلئون روس‌لاری شهرین ۷۰ مایل غربین‌ده‌کی بورودینودا اوتوراق ائتدی.

۱۸۸۲ — نیویورک‌دا بیر محله الکتریک‌له تجهیز اولونور.

۱۹۴۳ — ایکینجی دونیا مۆحاریبه‌سی: ایتالیا موتفیق‌لره تسلیم اولدو.

۱۹۵۳ — خروششوو شوروی رهبری اولور.

۱۹۵۶ — بیرلشمیش میلت‌لر سازمانی برده‌لیگی و برده تیجارتینی قاداغان ائد‌ن قطعنامه قبول ائدیر.

۱۹۸۶ — شیلی‌ده پینوچت سوی‌قصده معروض قال‌دی، ۵ موحافیظی اؤلدو.

۱۹۹۲ — آذربایجان جومهوریتی ژاپن ایله دیپلوماتیک علاقه‌لر قورموش‌دور. باخدانیشدییشدیر


۸ سپتامبر: قودسون تالانی، بوداپستین فتحی 

۷۰ — ایمپیراتور تیتین رهبرلییین‌ده‌کی روم اوردوسو قودسو تالان ائتدی.

۱۳۳۱ — استفان دوشان اؤزونو صربیستان شاهی اعلان ائتدی.

۱۵۰۴ — میکل‌آنژ "داوود" هیکلینی تاماملادی.

۱۵۲۹ — سولطان سولیمان قانونی‌نین رهبرلییین‌ده‌کی عوثمانلی ایمپیراتوری‌سی بوداپستی فتح ائتدی.

۱۶۳۶ — آمریکانین ان قدیم بیلیم‌یوردو هاروارد بیلیم‌یوردو یارادیلمیش‌دیر.

۱۸۶۲ — عوثمانلی ایله اوروپا دؤولت‌لری آراسین‌دا ایستانبول پروتوکولو ایمضالانمیش‌دیر.

۱۸۸۶ — جنوبی آفریقانین ان بؤیوک شهری ژوهانسبورقورن اساسی قویولموش‌دور. باخدانیشدییشدیر


۹ سپتامبر: ایلک گؤی پوستو سرویسی، قیبریسین توتولماسی 

۳۳۷ — روم ایمپیراتوری‌سی پارچالانمیش‌دیر.

۱۵۷۰ — عوثمانلی اوردوسو قیبریسی توتموش‌دور.

۱۸۲۵ — بتهوونین سون کونسرتی اولموش‌دور.

۱۸۳۵ — فرانسه‌ده سانسور: کاریکاتور چکمک قاداغان ائدیلمیش‌دیر.

۱۹۱۱ — دونیادا ایلک دفعه اینگیلیس‌ده گؤی پوستو سرویسی میدانا گلمیش‌دیر.

۱۹۴۴ — بولغاریستان فاشیزم‌دن آزاد اولونموش‌دور.

۱۹۵۵ — شوروی و آلمان دیپلوماتیک علاقه‌لری برپا ائتمیش‌لر. باخدانیشدییشدیر


۱۰ سپتامبر: تونیس‌ده ایلک اساسی قانون، رومون ایشغالی


۱۱۷۲ — میصرده عباسی‌لر خیلافتی‌نین یارانماسی اعلان اولونموش‌دور.

۱۵۸۸ — اینگیلیس دنیزچی‌سی توماس کائندیش تاریخ‌ده‌کی ۳-جو اوغورلو دونیا سیاحتینی باشا چاتدیرمیش‌دیر.

۱۸۲۳ — سیمون بولیوار پرونون رئیس‌جومهورو اعلان ائدیلمیش‌دیر.

۱۸۳۵ — آلمان‌دا اوزون‌لوغو ۱۰ کیلومتر اولان ایلک دمیر یولو خطی آچیلمیش‌دیر.

۱۸۵۷ — تونیس‌ده ایلک اساسی قانون ایجرایا داخیل اولموش‌دور.

۱۹۳۲ — نیویورک متروسونون ۳-جو خطی آچیلمیش‌دیر.

۱۹۴۳ — ایکینجی دونیا مۆحاریبه‌سی: آلمان اوردوسو رومو اله کئچیرمیش‌دیر. باخدانیشدییشدیر


۱۱ سپتامبر: ایلک تلقراف خطی ایشه دوشوب، آمریکادا ۱۱ سپتامبر ترور عملی باش وئریب. 

۱۸۲۳ — اینگیلیس ایقتیصادچی‌سی دیوید ریکاردو وفات ائدیب.

۱۸۵۱ — مشهور موؤلیم، ناشیر و تورک‌شوناس ایسماعیل قاسپیرالی آنادان اولوب.

۱۸۵۳ — ایلک دفعه تلقراف خطی ایشله‌میش‌دیر.

۱۸۸۸ — تورونتوداکی صنایع نوماییشگاهین‌دا ایلک دفعه اولاراق تکرار ائدیلمک اوچون اینسان سسی یازیلمیش‌دیر.

۱۹۱۴ — روسیه اوردوسو اوتریش-مجاریستان اوزرین‌ده غلبه چالیر.

۱۹۹۲ — آذربایجان جومهوریتی غنا ایله دیپلوماتیک علاقه‌لر قورموش‌دور.

۲۰۰۱ — آمریکادا ۱۱ سپتامبر ترور عملی: دونیا تیجارت مرکزی‌نین اکیز قولله‌لری و آمریکا مودافعه ناظیرلییی‌نین بیناسی طیاره حمله‌لرینه معروض قال‌دی، ۲ مترو ایستگاهی یارارسیز حالا دوش‌دو. باخدانیشدییشدیر


۱۲ سپتامبر: مارافون دؤیوشو باش وئریب. کولومب دونیا سیاحتینه باشلاییب. 

۴۹۰ میلاددان اؤنجه — مارافون دؤیوشو باش وئریب.

۱۵۰۴ — کریستوف کولومب دونیا سیاحتینه باشلامیش‌دیر.

۱۷۲۳ — روس قوشونو خزر اطرافی رایون‌لاری و باکینی ایشغال ائدیر.

۱۹۵۳ — خروش‌شوو شوروی‌نین رهبری سئچیلمیش‌دیر.

۱۹۶۶ — اصالتاً جنوبی آذربایجان‌دان اولان آمریکا وطن‌داشی فضایا گئدن ایلک خانیم انوشه انصاری آنادان اولور.

۱۹۸۰ — تورکیه‌ده ارتش حاکیمیتی اله آلیر. جومهوریت تاریخین‌ده ۳-جو دفعه ارتش سیاسی حاکیمیته آچیق شکیل‌ده موداخیله ائدیر.

۲۰۰۱ — یازی‌چی، ترجومه‌چی ماناف سولیمانوو وفات ائتمیش‌دیر. باخدانیشدییشدیر


۱۳ سپتامبر: دونیا فوری یاردیم گونو؛ بین‌المللی برنامه‌چی‌لر گونو. 

۱۷۸۸ — نیویورک آمریکانین پایتختی اعلان ائدیلمیش‌دیر.

۱۸۹۹ — آمریکادا ایلک تصادوف باش وئرمیش‌دیر.

۱۹۰۱ — فراسنه‌ده اوتوموبیل‌لره مجبوری صورت‌ده نومره نیشان‌لاری وئریلمه‌یه باشلانمیش‌دیر.

۱۹۰۲ — اینگیلیس‌ده ایلک دفعه اولاراق مادی مدرک کیمی بارماق اثرین‌دن ایستیفاده اولونموش‌دور.

۱۹۴۴ — چان کای شی چینین رئیس‌جومهورو سئچیلمیش‌دیر.

۱۹۶۲ — آلبانی ورشوو موقاویله‌سی تشکیلاتین‌دان چیخمیش‌دیر.

۱۹۹۶ — توپاک شکور قتله یئتیریلمیش‌دیر. باخدانیشدییشدیر


۱۴ سپتامبر: ناپلئون اوردوسو موسکویا داخیل اولموش‌دور؛ وین‌ده اوپک فعالیته باشلامیش‌دیر.


۱۸۱۲ — ناپلئون اوردوسو موسکویا داخیل اولموش‌دور.

۱۸۲۹ — ادیرنه صولحو ایمضالانمیش، روسیه-عوثمانلی مۆحاریبه‌سی سونا چاتمیش‌دیر.

۱۸۵۳ — تورکیه ایله روسیه آراسین‌دا کریم مۆحاریبه‌سی باشلامیش‌دیر.

۱۸۶۷ — مارکسین "کاپیتال" اثری‌نین ایلک جیلدی نشر اولموش‌دور.

۱۹۲۰ — جنوبی آذربایجانا ایرانین ترکیبین‌ده گئنیش موختاریت وئریلمه‌سی اوچون موباریزه آپارمیش اینقیلاب‌چی شیخ محمد خیابانی وفات ائتمیش‌دیر.

۱۹۶۰ — وین‌ده اوپک فعالیته باشلامیش‌دیر.

۲۰۰۶ — ایستانبول‌دا تورک‌دیل‌لی دؤولت‌لرین خوصوصی سرویس اورقان‌لاری رهبرلری‌نین کونفرانسی کئچیریلمیش‌دیر. باخدانیشدییشدیر


۱۵ سپتامبر: کوستاریکا، السالوادور، قواتمالا، هوندوراس و نیکاراقوآدا موستقیل‌لیک گونو.


۱۸۳۵ — چارلز داروین "بیقل" کؤرپوسون‌دن قالاپاقوس آدالارینا یئتیشمیش‌دیر.

۱۹۱۶ — سوم دؤیوشون‌ده اینگیلیس‌لر دونیادا ایلک مارک ۱ تانکینی تست‌دن کئچیرمیش‌لر.

۱۹۲۸ — اینگیلیس میکروبیولوژیست الکساندر فلمینگ دونیادا ایلک دفعه پینی‌سیلین الده ائتمیش‌دیر.

۱۹۳۵ — نورنبرق قانون‌لاری ایله یهودی‌لر وطنداش‌لیق‌دان محروم ائدیلمیش‌لر، آلمانین دؤولت نمادی سینمیش صلیب اولموش‌دور.

۱۹۵۰ — کوره مۆحاریبه‌سی: آمریکا اؤز یئنمه‌لرینی جنوبی کوره‌نین اینچئون شهرینه یئرلشدیرمیش‌دیر.

۱۹۵۹ — نیکیتا خروش‌شوو شوروی رهبرلری آراسین‌دا ایلک دفعه آمریکایا سفر ائتمیش‌دیر.

۱۹۷۱ — "قرین‌پیس" تشکیلاتی‌نین ایلک ایقدامی کئچیریلمیش‌دیر (آلاسکاداکی آتومی تست‌لرینه قارشی) باخدانیشدییشدیر


۱۶ سپتامبر: مکزیک موستقیلی‌یینی اعلان ائتدی؛ مالزی دؤولتی یارادیل‌دی. 

۱۸۱۰ — مکزیک ایسپانیادان موستقیلی‌یینی اعلان ائد‌رک، موحاربه‌یه باشلادی.

۱۸۵۹ — دیوید لیوینقستون نیاسا گؤلونون ساحیلینه چیخان ایلک اوروپالی اولدو.

۱۹۰۸ — ویلیام دورانت طرفین‌دن "جنرال موتورز" شیرکتی تأسیس ائدیل‌دی.

۱۹۱۸ — روسیه‌ده "قیرمیزی بایراق نیشانی" تأسیس ائدیل‌دی.

۱۹۶۳ — مالزی دؤولتی یارادیل‌دی.

۱۹۷۸ — ایرانین طبس شهرین‌ده باش وئرن زلزله ۱۵ مین آدامین اؤلومونه سبب اولدو.

۱۹۹۹ — وولقودونسک‌ده‌کی ترور عملین‌ده ۱۹ نفر هلاک اولدو. باخدانیشدییشدیر


۱۷ سپتامبر: موریس کشف اولونموش‌دور؛ شوروی قوشون‌لاری لهیستان اراضی‌سینه سوخولموشلار.


۱۵۹۸ — هولند دنیزچی‌لری موریسی کشف ائتمیش‌لر.

۱۹۰۰ — اوسترالیا ایتفاقی‌نین یارادیلدیغی اعلان اولونموش‌دور.

۱۹۲۲ — برلین‌ده دونیادا ایلک دفعه سس‌لی فیلمین ایجتیماعی نوماییشی کئچیریلمیش‌دیر.

۱۹۳۹ — شوروی قوشون‌لاری دئمک اولار کی، هئچ بیر موقاویمته راست گلمه‌دن، لهیستان سرحدلرینی کئچمیش و اونون شرق قیسمتینی ایشغال ائتمیش‌لر.

۱۹۵۴ — یئنی تورپاق‌دا شوروی آتوم زیبیل‌خاناسی یارادیلمیش‌دیر.

۱۹۸۸ — سئول‌دا ۲۴-جو یای اولمپیک اویون‌لاری‌نین آچیلیشی اولموش‌دور.

۱۹۹۱ — لینوس توروالدس لینوکس عملیات سیستمی‌نین باشلانغیج کودونو نشر ائتدیرمیش‌دیر. باخدانیشدییشدیر


۱۸ سپتامبر: شیلی موستقیلی‌یینی اعلان ائتمیش‌دیر؛ نیویورک تایمز نشریه‌سی تأسیس اولونموش‌دور.


۹۶ — قدیم روم‌دا بئش یاخشی ایمپیراتور دؤورو باشلامیش‌دیر.

۱۷۹۳ — آمریکا رئیس‌جومهورو جورج واشینقتون پایتخت بونؤوره‌سی‌نین ایلک داشینی قویموش‌دور.

۱۸۱۰ — شیلی موستقیلی‌یینی اعلان ائتمیش‌دیر.

۱۸۵۱ — نیویورک تایمز نشریه‌سی تأسیس ائدیلمیش‌دیر.

۱۸۸۵ — عوزیر حاجی‌بیوو آنادان اولموش‌دور.

۱۹۳۴ — شوروی میللت‌لر جامعه‌سی‌نین ترکیبینه داخیل اولموش‌دور.

۱۹۶۱ — آفریقاداکی طیاره قضاسی ۱۶ نفرین، او جمله‌دن بیرلشمیش میلت‌لر تشکیلاتی‌نین باش کاتیبی داق خامارشؤلدون حیاتینا سون قویموش‌دور.

۱۹۹۸ — دومن آدلاری‌نین و آی‌پی-عونوان‌لارین ایداره اولونماسی اوچون، آیکان شیرکتی تأسیس ائدیلمیش‌دیر. باخدانیشدییشدیر


۱۹ سپتامبر: بلژیک‌ده دونیادا ایلک گؤزل‌لیک رقابتی کئچیریلمیش‌دیر؛ فاشیست آلمان کی‌یوی ایشغال ائتمیش‌دیر.

چارلی چاپلین
چارلی چاپلین

۱۸۸۸ — بلژیکین ایسپا کورورتون‌دا دونیادا ایلک دفعه گؤزل‌لیک رقابتی کئچیریلمیش‌دیر.

۱۸۹۳ — یئنی‌زلاند دونیادا ایلک دفعه خانیم‌لارا سئچکی حوقوقو وئرمیش‌دیر.

۱۹۲۸ — نیویورک‌دا میکی ماوس حاقین‌دا ایلک کارتونی فیلمی‌نین نوماییشی اولموش‌دور.

۱۹۳۹ — شوروی اوردوسو ویلنیوسو ایشغال ائتمیش‌دیر.

۱۹۴۱ — ایکینجی دونیا مۆحاریبه‌سی: کی‌یو فاشیست آلمان طرفین‌دن ایشغال اولونموش‌دور.

۱۹۵۲ — مک‌کارتیزم آپوفوزو: چارلی چاپلین کومونیست‌لرین تعصوبونو چکمک‌ده ایتیهام اولونموش‌دور.

۱۹۸۲ — ایسکات فالمان ایلک ایکی گولوش، :-) و :-( گولوش‌لری‌نین ایدیعاسینی ایر‌ه‌لی سورموش‌دور. باخدانیشدییشدیر


۲۰ سپتامبر: ایلک کن فیلم فستیوالی‌نین آچیلیشی اولموش‌دور؛ باکی‌دا عصرین موقاویله‌سی ایمضالانمیش‌دیر. 

۱۵۱۹ — فردیناند ماژلان سفری باشلامیش‌دیر.

۱۷۹۲ — فرانسه‌ده ارله آروادین بوشانماسینا ایجازه وئریلمیش‌دیر.

۱۹۱۸ — باکی کومیسیون‌لاری گوله‌لنمیش‌لر.

۱۹۴۶ — ایلک کن فیلم فستیوالی‌نین آچیلیشی اولموش‌دور.

۱۹۹۳ — آذربایجانین میلی مجلیسی اؤلکه‌نین موستقیل دؤولت‌لر بیرلی‌یینه داخیل اولماسینا سس وئرمیش‌دیر.

۱۹۹۴ — باکی‌دا عصرین موقاویله‌سی ایمضالانمیش‌دیر.

۲۰۰۸ — پاکیستانین پایتختی ایسلام‌آبادداکی ماریوت مهمان‌خاناسین‌دا باش وئرن ترور عملی نتیجه‌سین‌ده ۵۳ نفر حیاتینی ایتیرمیش، ۲۶۶ نفر یارالانمیش‌دیر. باخدانیشدییشدیر


۲۱ سپتامبر: ۱۱-جی اینوکنتی پاپ تختینه چیخمیش‌دیر؛ مالت موستقیلی‌یینی اعلان ائتمیش‌دیر. 

۱۶۷۶ — ۱۱-جی اینوکنتی پاپ تختینه چیخمیش‌دیر.

۱۷۹۲ — فرانسه‌ده بیرینجی فرانسه جومهوریتی اعلان ائدیلمیش‌دیر.

۱۹۲۲ — آمریکا رئیس‌جومهورو وارن جی. هاردینق فیلیسطین‌ده یهودی دؤولتی یارادیلماسی ایدیعاسینی دستکله‌میش‌دیر.

۱۹۳۳ — لیپسیق‌ده ریخستاقی یاندیرماق‌دا ایتهام اولونان کومونیست‌لر اوزرین‌ده محکمه روندی باشلامیش‌دیر.

۱۹۴۴ — سان‌مارینو آنتی‌هیتلر ائتیلافینا قوشولموش‌دور.

۱۹۶۴ — مالت موستقیلی‌یینی اعلان ائتمیش‌دیر.

۱۹۹۹ — تایوان‌دا باش وئرن زلزله‌ده ۲۰۰۰ نفر حیاتینی ایتیرمیش‌دیر. باخدانیشدییشدیر


۲۲ سپتامبر: بولغار شاه‌لیغی یارادیلمیش‌دیر؛ ایران-عراق موحاریبه‌سی باشلامیش‌دیر. 

۱۹۰۸ — بولغار شاه‌لیغی اعلان اولونموش‌دور.

۱۹۲۱ — لاتویا، لیتوانی و استونی میلت‌لر جامعه‌سینه قبول اولونموشلار.

۱۹۳۹ — قیرمیزی اوردو و ورماخت (نازی آلمان اوردوسو)، برست شهرین‌ده (بلاروس‌دا) موشترک رژه کئچیرمیش‌لر.

۱۹۵۱ — سوئدده ایجتماعی یئرلرده اؤپوشمه‌یه قاداغانلیغی قویولموش‌دور.

۱۹۵۵ — بؤیوک بریتانیادا تیجاری رادیو-تلویزیون باشلانیلمیش‌دیر.

۱۹۸۰ — عراق قوشون‌لاری‌نین ایرانا سوخولماسی ایله ایران-عراق موحاریبه‌سی باشلامیش‌دیر.

۱۹۹۱ — تاجیکیستان‌دا کومونیست حزبی قاداغان اولونموش‌دور. باخدانیشدییشدیر


۲۳ سپتامبر: اولدوزشوناس یوهان گاله نپتون سیاره‌سینی آشکار ائتمیش‌دیر؛ آذربایجان دیلی آذربایجانین دؤولت دیلی اعلان اولونموش‌دور. 

۱۸۲۱ — یونان اینقیلابی: قیامچی‌لار تریپولیتسایا داخیل اولموش و شهرین بوتون موسلمان اهالی‌سینی قتله یئتیرمیش‌لر.

۱۸۴۶ — اولدوزشوناس یوهان گاله نپتون سیاره‌سینی آشکار ائتمیش‌دیر.

۱۸۸۹ — فوسادزیرو یامایوتی نینتندو آدلی اویون کارت‌لاری ایستحصال ائد‌ن شیرکتین اساسینی قویموش‌دور.

۱۹۱۳ — فرانسه‌لی طیاره‌چی رولان قاروس تاریخ‌ده ایلک دفعه مدیترانه دنیزی‌نین سطحی ایله بیر ساحیل‌دن آیری‌سینا اوچموش‌دور.

۱۹۲۳ — بولغاریستان‌دا سپتامبر عوصیانی باشلامیش‌دیر.

۱۹۳۲ — نجد و حیجاز شاه‌لیغی سعودی عربیستان شاه‌لیغی ایله بیرلشدی‌یینی اعلان ائتمیش‌دیر.

۱۹۸۹ — آذربایجان دیلی آذربایجانین دؤولت دیلی اعلان اولونموش‌دور. باخدانیشدییشدیر


۲۴ سپتامبر: محمد پیغمبر مدینه‌یه گلمیش‌دیر؛ سوازیلند بیرلشمیش میلت‌لر تشکیلاتینا عوضو قبول اولونموش‌دور. 

۶۲۲ — محمد پیغمبر مکه‌دن مدینه‌یه گلمیش‌دیر.

۱۸۰۱ — شرقی گورجوستان روسیه ایمپیراتوری‌سینا بیرلشدیریلمیش‌دیر.

۱۸۵۲ — فرانسه‌لی هنری جیفار دونیادا ایلک دفعه بالون‌دا اوچوش حیاتا کئچیرمیش‌دیر.

۱۹۴۸ — هوندا موتور شیرکتی تأسیس ائدیلمیش‌دیر.

۱۹۶۸ — سوازیلند بیرلشمیش میلت‌لر تشکیلاتینا عوضو قبول اولونموش‌دور.

۱۹۹۸ — فرانسه‌نین لیون شهرین‌ده دونیادا ایلک دفعه اینسان قولونون کؤچورولمه‌سی اوچون جراحی عملیات یئرینه یئتیریلمیش‌دیر.

۱۹۹۹ — بیکر ایستریت‌ده شرلوک هولمزون عابیده‌سی‌نین آچیلیشی اولموش‌دور. باخدانیشدییشدیر


۲۵ سپتامبر: الجزایر خالق دموکراتیک جومهوریتی اعلان ائدیلیر. 

۱۳۹۶ — نیکوپول یاخینلیغین‌داکی دؤیوش‌ده بیرینجی بایزیدین قوشونو صلیب‌چی‌لری مغلوب ائدیر. دؤیوش نتیجه‌سین‌ده بولغاریستان ۱۸۷۸-جی ایلده عوثمانلی‌نین ایالتینه چئوریلیر

۱۴۹۳ — کولومب ایکینجی دفعه آمریکایا سیاحته یولا دوشور

۱۷۶۳ — روسیه‌ده ایلک ایجتیماعی خسته‌خانا

۱۸۰۴ — آمریکادا ایلک اینسان حوقوق‌لاری بیان‌نامه‌سی

۱۹۰۹ — فرانسه‌ده دونیادا ایلک دفعه اولاراق گؤی حمل و نقل نوماییشگاهی آچیلیر

۱۹۱۱ — ایتالیا عوثمانلی دؤولتینه قارشی موحاریبه اعلان ائتمیش‌دیر

۱۹۲۶ — فورد کارخانالارین‌دا ۵ گونلوک ۸ ساعت‌لیق ایش رژیمینه کئچید

۱۹۳۲ — کاتالونیا موختاریت الده ائدیر

۱۹۶۲ — الجزایر خالق دموکراتیک جومهوریتی اعلان ائدیلیر

۱۹۷۴ — عالیم‌لر موعلق ذره‌لرین اوزون لایه‌سینی تخریبی باره‌ده بیان‌نامه یایدیلار

۱۹۸۷ — قاهیره‌ده ایلک مترونون آچیلیشی

۱۹۸۹ — لیتوانی عالی شوراسی ۱۹۴۰-جی ایل شوروی ایشغالینی قانون‌سوز اعلان ائدیر

۱۹۹۹ — روسیه خاریجی بورجا گؤره دونیا رهبری اولور (۱۶۰ میلیارد دولار) باخدانیشدییشدیر


۲۶ سپتامبر: اوروپا دیل‌لر گونو؛ نیظامی گنجوی، آذربایجان شاعیری و موتفکیر آنادان اولوب ۱۱۴۱؛ هونق‌کونق چینین نظارتی آلتینا کئچیر ۱۹۸۴؛ 

۲۰۰۸ — آذربایجان خانیم‌لاری‌نین ۳-جو کونگره‌سی کئچیریلمیش‌دیر.

۱۸۱۵ — اوتریش، روسیه و پروس، پاریس‌ده «موقدس ایتیفاق» یارادیرلار.

۱۸۸۷ — توماس ادیسون ایلک فونوقرافی ایختیراع ائدیر.

۱۹۳۲ — تورکیه‌ده تورک دیل کونگره‌سی توپلانمیش، ایلک دفعه "دیل بایرامی" قئید ائدیلمیش‌دیر.

۱۹۴۷ — اینگیلیس‌ده فیلیسطین‌لی‌لرله یهودی‌لرین اؤز گله‌جک‌لری ایله باغلی اؤزلری‌نین قرار وئرمه‌لی اولدوق‌لاری بیان ائدیلمیش، فیلیسطینین بوشالدیلماسی قرارا آلینمیش‌دیر.

۱۹۶۰ — کوبا رهبری فیدل کاسترو بیرلشمیش میلت‌لر تشکیلاتی جلسه‌لری تاریخین‌ده ان اوزون نوطقی سؤیله‌ییر. کومونیست رهبرین چیخیشی ۴ ساعت ۲۹ دقیقه داوام ائدیر.

۱۹۹۲ — آذربایجان، ائرمنیستان و روسیه مودافعه ناظیرلری سوچی‌ده «سیلاح‌لی قوه‌لری گئری چکمک حاقین‌دا» پروتوکول ایمضالاییرلار. باخدانیشدییشدیر


۲۷ سپتامبر: بین‌المللی توریسم گونو، عوموم‌دونیا لال-کارلار گونو 

۱۱۳۰ — جنوبی ایتالیا و سیسیل، واحید سیسیل شاه‌لیغین‌دا بیرلش‌دیلر

۱۵۳۴ — ۱-جی سولیمانین باش‌چی‌لیق ائتدییی عوثمانلی قوشونو تبریزی توتدو

۱۷۹۱ — فرانسه یهودی‌لری وطنداش‌لیق الده ائتدی‌لر

۱۸۲۵ — اینگیلیس‌ده ایلک ایجتیماعی دمیر یولو ایشه دوشدو

۱۸۸۵ — خارکوف‌دا روسیه‌نین ایلک عالی تکنیکی مکتبی آچیل‌دی

۱۹۴۰ — ژاپون، آلمان و ایتالیا آراسین‌دا حربی ایتیفاق قورولدو

۱۹۶۰ — اوستانکینو بورجونون اساسی قویول‌دو

۱۹۷۷ — چرنوبیل آتوم الکتریک ایستگاهی ایشه دوشدو باخدانیشدییشدیر


۲۸ سپتامبر: بین‌المللی حوقوقی بیلیک‌لر گونو، پروزا دنیز دؤیوشو 

۱۵۳۸ — پروزا دنیز دؤیوشون‌ده خیرالدین بارباروسون رهبرلییین‌ده‌کی عوثمانلی ناوگانی، موقدس روم ایمپیراتوری‌سینین بیرلشمیش ناوگانینی مغلوب ائتدی.

۱۷۲۴ — روس قوشون‌لاری ایروان قالاسینی تصروف ائتدی‌لر.

۱۷۹۱ — فرانسه‌ده برده‌دارلیق لغو ائدیل‌دی.

۱۸۶۴ — لندن‌ده ۱-جی بین‌المللی فهله انجومنی یارادیل‌دی.

۱۹۳۹ — شوروی و آلمان آراسین‌دا "دوست‌لوق و سرحد باره‌ده موقاویله" ایمضالان‌دی.

۱۹۵۸ — فرانسه‌ده بئشینجی جومهوریتین اساسی قانونو قبول ائدیل‌دی.

۱۹۹۵ — فیلیسطین آزادلیق تشکیلاتی‌نین رهبری یاسیر عرفات‌لا ایسرائیلین باش ناظیری ایسحاق رابین، غرب ساحیلی‌نین فیلیسطینین تابع‌چیلییینه وئریلمه‌سی اوچون راضی‌لیغا گل‌دیلر. باخدانیشدییشدیر


۲۹ سپتامبر: باکی دؤولت بیلیم‌یوردو تأسیس ائدیل‌دی، موشتری‌نین ۱۲-جی آیی آشکار ائدیل‌دی. 

۱۵۱۵ — فرانسه و سوئیس آراسین‌دا ابدی صولح باغلان‌دی.

۱۸۸۷ — آلمان‌لی ایختیراع‌چی امیل برلینر طرفین‌دن قرامافون اوچون ایلک ایختیراع ثبت حاقی آلین‌دی.

۱۹۱۱ — ایتالیا ایله عوثمانلی ایمپیراتوری‌سی آراسین‌دا لیبی اوستون‌ده موحاریبه باشلادی.

۱۹۱۶ — جان راکفلر "ایستاندارد اویل" شیرکتی‌نین اساسینی قوی‌دو.

۱۹۳۹ — لهیستان عسگرلری گئری چکیلمیش و ورشوو آلمان‌لارا تسلیم اولدو.

۱۹۴۳ — توکیو محکمه‌سی شوروی کشفیات‌چی‌سی ریچارد زورگه حاقین‌دا اؤلوم حؤکمو چیخارت‌دی.

۱۹۵۸ — فرانسه‌ده بئشینجی جومهوری قورول‌دو.

۱۹۹۱ — هائیتی‌ده نؤوبتی دؤولت چئوریلیشی باش وئردی. باخدانیشدییشدیر


۳۰ سپتامبر: بین‌المللی ترجومه‌چی‌لر گونو؛ سولطان سولیمان قانونی عوثمانلی تختین‌ده (۱۵۲۰). 

۱۴۷۲ — قوتنبرق "موقدس کیتابی" چاپ ائتمیش و بو حادیثه تاریخ‌ده ایلک کیتاب چاپی کیمی دوشموش‌دور.

۱۶۱۸ — ۱-جی عاباس صفوی و عوثمانلی حؤکمداری خلیل پاشا مرندده صولح موقاویله‌سی ایمضالامیش‌لار. بو موقاویله تاریخ‌ده سراب صولحو کیمی تانینیر.

۱۸۸۲ — دونیادا ایلک هیدروالکتریک ایستگاهی آمریکانین ویسکانسین ایالتین‌ده قورولموش‌دور.

۱۹۱۳ — مشهور آلمان موهندیسی رودولف دیزل مو‌عمالی شکیل‌ده هلاک اولموش‌دور.

۱۹۴۹ — ماو تسدون چینین دؤولت باش‌چی‌سی سئچیلمیش‌دیر.

۱۹۹۱ — بین‌المللی ترجومه‌چیلر ایتیفاقی یارانمیش و بو تاریخ ترجومه‌چی‌لر گونو کیمی قئید اولونماغا باشلانمیش‌دیر.

۱۹۹۲ — آذربایجان دؤولت نفت آکادمیاسی‌نین فاریغ‌التحصیلی ژوزه ادوآردو دوس سانتوس آنقولا رئیس‌جومهورو سئچیلیر. باخدانیشدییشدیر


ژانویه - فوریه - مارس - آوریل - مئی - ژوئن - جولای - آقوست - سپتامبر - اوْکتوبر - نوْوامبر - دسامبر

تاریخ‌ده بوگونون دیشدیرمه کؤمگی