کمال‌الدین بهزاد
Kamāl ud-Dīn Behzād | |
|---|---|
.jpg) | |
| دوغوم | 1455 |
| اؤلوم | 1535 (یاشیندا 85) |
| دفن یئری | هرات مختار داغیندا و باشقا بیر احتیمالا گؤره تبریز ایکی کمال توربه‌سی |
| پئشه | رسام |
| دؤور | اورتا عصرلر دؤورو, سون تیمورلو ایمپیراتورلوغو, ائرکن صفوی ایمپیراتورلوغو |
آدلیم ایش | عبدالرحمن جامی، سلطان حسین بایقارا، امیر علیشیر نوایی، بیرینجی شاه اسماعیل -ین رسیم‌لری |
کمال‌الدین بهزاد (1455-1536) — شرقین گؤرکملی اوستاد رسام‌لاریندان بیری، صفوی‌لر سارای کیتابخاناسی نین رئیسی.[۱]
یاشاییشی
[دَییشدیر]بهزاد تئیموری‌لرین پایتاختی و دؤورونون موهوم تیجارت، ایقتیصادی و مدنی مرکزی اولان هراتدا (ایندیکی افغانیستاندا) دوغولموش و حیاتی‌نین چوخ حیصه‌سینی بورادا کئچیرمیشدیر. یئتیم قالان رسام اؤنملی بیر رسام اولان میرک نقاشدان تحصیل آلمیش و علیشیر نوایی‌نین شاگیردی اولموشدور. هراتدا ان بؤیوک حامی‌لری تئیموری سولطانی حسین بایقارا (او، 1469-1506-جی ایللرده تاختدا ایدی) و اطرافینداکی دیگر امیرلر ایدی. هراتین فتحیندن سونرا صفوی شاهی1. اسماعیل طرفیندن تبریزده آپاریلمیش و اورادا سولطانین اعمالاتخاناسی نین مودیری کیمی سونراکی صفوی رسام‌لیغی نین اینکیشافینا موهوم تاثیر گؤسترمیشدیر.
اوچ حؤکمدارین ساراییندا یاشامیش بهزاد، شاه اسماعیلین حاکیمیتی زامانی داها چوخ شؤهرت قازانمیشدیر.
شاه اسماعیل ختایی‌نین ایستعدادلی صنعت آدام‌لارینا نئجه یوکسک قیمت وئردیگینی اون آلتینجی عصر بغداد صنعت‌شوناس‌لاریندان مصطفی چلبی علی‌نین 1578-جی ایلده یازدیغی " مناقب هنروران " آدلی اثرینده گؤرمک اولار. مؤلیف گؤستریر کی، شاه اسماعیل 1514-جو ایلده 1. سلطان سلیم ایله موحاریبه‌دن بیر قدر اوّل، مشهور رسام بهزاد و اؤز شخصی سارای خطاطی محمود نیشاپوری‌نی دوشمن الینه اسیر دوشمه‌سینلر دئیه، اونلارین سالامات ساخلانماسی باره ده تدبیر گؤرموشدور. بو تاریخی حقیقت حاقیندا شاه اسماعیلین دیلیندن دئییلمیش سؤزلرین ساده‌لشدیریلمیش شکلینی میثال گتیریریک:
" ...سلطان سلیم شاه اسماعیل ایله چالدیران صحراسیندا یاخین بیر مسافه‌ده ایدی... " کیم بیلیر، بلکه موحاریبه ده اؤلدوم و یا مملکتیمده غارت و قاریشیق‌لیق باش وئردی " ، - دئیه‌رک، سلطان سلیم خان رومی‌نین الینه اسیر دوشمه‌مک اوچون اوّل شاه محمود نژادی و ایکینجی‌سی میثیل‌سیز اوستاد رسام بهزادی بیر ماغارادا گیزلتمیشدی. و " سیزین حیفظینیزی آللاها تاپشیردیم" دئییب موحاریبه‌یه گئتمیشدی. اول زامان کی، موحاریبه ده مغلوب اولوب گئری‌یه قاییتدی، جومله‌دن اول یوخاریدا آدلاری ذیکر اولونان‌لاری تاپماق اوچون همین محلّه‌یه واریب دیقتله آختاردی. وقتاکی اونلاری گیزلین ساخلادیغی یئرده تاپدی، آللاها چوخ شوکور ائتدی. "
اوزون مودت صفوی شاهلاری نین ساراییندا فعالیت گؤسترن کمال‌الدین بهزاد شاه اسماعیل ختایی‌نین ان چوخ حؤرمت بسله‌دیگی صنعتکارلاردان ایدی. بهزادین یارادیجی‌لیغینا شاه اسماعیل یوکسک قییمت وئریردی و اونا گؤره ده محض شاهین اؤزو رسامی سارایا دعوت ائتمیشدی.
بهزاد 1535-جی ایلده وفات ائتمیش و مزاری هرات شهری‌نین شیمالینداکی مختار داغیندا قویولموشدور. بهزادین هئیکلی تبریزده کی ایکی کمال توربه‌سینده اوجالدیلیب .
قالری
[دَییشدیر]-
امیر تئیمور ایله میصیرین مملوک سولطانی‌نین ساواشی -
حیره‌ده خاورنق (عربجه الخورنق) قالاسی‌نين تيکينتيسی، 1494-1495 -
قوجا فریدالدین عطارین موغول ايشغالچی‌سی طرفيندن توتولماسی و اؤلدورولمه‌سی. -
یوسف و زلیخا -
اسکندرنامه کیبتابیندان بیر مینیاتور -
اسکندرنامه کیتابیندان باشقا بیر مینیاتور -
بیر اوولاق -
بویون وورولما صحنه‌سی -
-
امیر تئیمور تخته چیخماسینی قوتلایان‌لاری سالام‌لاییر -
درویش‌لرین سماسی ( 1480/1490) -
بیر درویشین پورتره‌سی
.jpg)
قایناق‌لار
[دَییشدیر]- Деннике Б. Живопись Ирана. М., 1938
- Кази Ахмед. Трактат о каллиграфах и художниках. М. — Л., 1947
- Мастера искусств об искусстве, т. I, М., 1965
- Кильчевская Э. Два портрета Кемалетдина Бехзада. в сб. "Сокровища искусства стран Азии и Африки" выпуск I, М., 1975
- Пуладов У. Кемаледдин Бехзад. Душанбе. 1978.
- Полякова Е. А., Рахимова З. И. Миниатюра и литература востока. Ташкент. 1987.
- Акимушкин О.Ф., "Легенда о художнике Бехзаде и каллиграфе Махмуде Нишапури" в кн. "Средневековый Иран. Культура, история, филология" СПб. Наука. 2004
- Акимушкин О.Ф., "Заметки к биографии Камал ад-Дина Бехзада" в кн. "Средневековый Иран. Культура, история, филология" СПб. Наука. 2004
- O.F. Akimushkin. Arabic-script sources on Kamal al-Din Behzad. Manuscript Orientalia. Vol.7 2 June. Thesa, St. Petersburg. 2001.
- Basil Gray. Persian Painting. Skira. 1961
- E. Bahari. Bihzad. Master Of Persian Painting. London — N-Y. 1997
اتک یازی
[دَییشدیر]- ^ Xələfov A.A. Azərbaycanda kitabxana işinin tarixi: Dərslik. 2 hissədə. I hissə. Bakı: Bakı Universiteti Nəşriyyatı, 2004, 328 s.