بایاتی فالی

توركلرده فالا باخماق قدیم تاریخه مالیكدیر، اونون یازییا آلینمیش ان اسگی نومونه‌سی ایرق بیتیكدیر. یارپاق اوسته اورخون حرفلریله یازیلمیش بو اثر بو گون چینده ساخلانیلیر .شاعیرانه نثری اولان بو فاللار بلكه ده سونرالار تدریج ایله بوگونكو بایاتیلاریمیزا چئوریلمیشدیر.

اؤرنک لر

میر علی سیدنیا خوراسان تورکلرینده موتداویل اولان بایاتی فالینی بئله ایضاح ائدیر :

دَرَگزده بایراما یاخین سمنی پیشیررلر .سمنی پیشیرن ائوده قیزلار ییغیلار باشی گئن بیر كوزه‌نی سویلا دولدورار، اونون ایچینه نیشان اولاراق، كیمی اوزوك كیمی تئل سانجاغی كیمی مینجیق، كیمی سكه سالارلار. بیر قیز اوشاغی كوزه‌نین باشیندا ایلشر، دونیا گورموش قادینلاردان بیری باشلار بایاتی اوخوماغا، هر بایاتی اوخوناندا قیز نیشانلاردان بیرین چیخارار، او نیشان كیمین اولورسا بایاتی اونون وصف حالیدیر.میثال اۆچون:

قرنفیل اویوم-اویوم
دریم قوینووا قویوم
یاغیش یاغار، یئر دویماز
من سندن نئجه دویوم.
معناسی بودور كی ایكی سئون عاشیق بیر-بیریندن آیریلانماز.
قیزیل گولو دررلر،
مخمل اوسته سررلر.
خوش اوقیزین حالینا،
سئودیگینه وئررلر.
معناسی بودور كی اؤز مورادینا یئته جكسن.
قرنفیل قوتودادی،
خومار گؤز یوخودادی.
غم یئمه غمخار گؤیلوم، مطلب وئرن خودادی.
معناسی بودور كی آللاهین عئینایتینه اومود باغلامالییق.
همین بایاتی فالی آذربایجاندا دا واردیر.
اوتورموشدوم سكیده،
اورگیم سك-سكیده .
اوچ قیزیل آلما گلدی،
بیر گوموش نلبكیده.
معناسی بودور كی خوش خبر گله جك.
آناسی یانار آغلار،
حریفی قانار آغلار.
آنادئیر گؤرچین
تابوتا قونار آغلار.
معناسی بودور كی قیزین آداخلیسینا یامان حادیثه اوز وئره‌جك.
عزیزیم وطن یاخشی،
كؤینگی كتان یاخشی.
غوربت یئر جنت اولسا،
یئنه ده وطن یاخشی.
معناسی بودور كی سفره گئدن قاییداجاق.
جان قارداش،جانیم قارداش،
آغلادیر جانیم قارداش.
باش قویوم دیزین اوسته،
قوی چیخسین جانیم قارداش.
معناسی بودور كی اؤره‌یینده‌كی نیتی یئرینه یئتیرمك چوخ چتیندیر.
آپاردی تاتار منی،
قول ائیلر ساتار منی.
وفالی یاریم اولسا
آختاریب،تاپار منی.
معناسی بودور كی غوربته دوشه‌جكسن.

قایناق‌لار

تورک خالق ادبیاتی - یازان: علیرضا صرّافی